AORT KAPAK AMELİYATLARI

AORT KAPAK AMELİYATLARI NEDİR? AORT KAPAK TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?

Kalp çalışma sistemi dört boşluk  arasında kan geçişi bir düzen içinde sağlanarak yapılır ve daha sonra da kan vücuda gönderilir.Kalpteki kan akışını kontrol eden 4 kapakçıktan biri olan aort kapağı kanın kalpten vücuda  geçmesini sağlar ve vücuda atılan kanın kalbe geri dönmesini engeller. Çeşitli nedenler sonucunda aort kapak da hasar ve hastalık meydana gelebilir.  Aort kapakda  hastalık sonucu  Oluşan bu hasar  ya kanın  kalpten  vücuda atılmasını engeller, yada vücuda atılan kanın kalbe geri kaçmasına sebep olur.   Kanın kalpten vücuda kan atılmasını engelleyen  hasar durumu olmuş ise bu durum AORT STENOZU, YADA AORT KAPAK DARLIĞI  hastalığı olarak tanımlanır.  Aort kapağında hasar sonucu vücuda atılan kan , kalbe geri dönüyorsa bu durumda  AORT KAPAK YETMEZLİĞİ  olarak tanımlanır.  Her iki durumda  vücuda yeteri kadar kan geçişi olamaz ve vücud kansız kalır ve buna bağlı semptom ve belirtiler ortaya çıkar. Süreç içinde kalbin iflası, kalp yetmezliği ve tedavi olmassa ölümle sonuçlanan komplike klinik bir tablo gelişir.Bu noktada bozulan sağlığı iyileştirmek için aort kapak ameliyatları uygulanır. Günümüzde hem açık hem de kapalı olarak uygulanan aort  kapak ameliyatları bulunmaktadır. Aort kapak ameliyatları ile ilgili daha detaylı bilgiyi yazının devamında bulabilirsiniz.

Aort Kapağı Nedir? Nasıl Çalışır?

Akciğerden oksijen alıp gelen kan  Kalp tarafından  pompalanıp damarlar sayesinde vücudu dolaşır. Kan içerisinde oksijen taşır ve damar içerisinde seyrederek tüm doku ve organlara bu oksijenin iletilmesini sağlar. Doku ve organlar oksijen sayesinde enerji üretir ve yaşamsal faaliyetlerini devam ettirebilir. Her insanda 3 çeşit damar bulunur. Bunlar atardamar (arter), toplardamar (ven) ve kılcal damarlardır. Atardamarlar vücutta temiz kan olarak adlandırılan oksijenden zengin olan kanın organlara iletilmesinden sorumludur. Atar damara seyreden kanın basıncve oksijen seviyesi  yüksek olan kandır; bu nedenle atardamarlar diğer damarlara göre daha kalın duvarlara sahiptir. Toplardamarlar ise kirli kan olarak adlandırılan oksijenden fakir kanı kalbe iletir. Kılcal damarlar ise dokuların besin alışverişini sağlayan küçük çaptaki damarlardır.

Aort ise vücutta bulunan en büyük atardamardır kalpten çıktığı andan itibaren  karın kısmında ikiye ayrılana kadar  aort olarak tanımlanır. Bastona benzeyen bir görüntüsü vardır. Kalbin sol alt odacığına bağlıdır(sol ventrikül). Vücudun çalışabilmek için ihtiyacı olan oksijenden zengin kanı iletilmesinde görev alan aort bundan dolayı hayati bir öneme sahiptir. Aort KAPAĞI  kalp ile büyük aort damarının bağlantısını sağlayan kapı görevindedir. Aort kapağında  oluşabilecek herhangi bir hasar bu damardaki kan akışının olumsuz etkilenmesine devamında organların ve tüm vücudun saniyeler içerisinde bu durumdan etkilenmesine neden olabilir.

KALP FİZYOLOJİK ANATOMİSİ

Kalp şematik olarak dört boşluk halindedir. Bu dört boşluk arasında geçişleri sağlayan yapılara kapacık denir.Kalpte dört adet kapakçık bulunur ve bu kapakçıklar sayesinde kan akışı kontrol edilir. Kapakçıklar kalpten çıkan kanın tekrar kalbin içerisine kaçmasına engel olarak(aort kapakcığı) kan akışının yönünün doğruluğunu sağlarlar. Kalbin her bir atışında bu kapakçıklardan gerekli olanlar açılır kan kalpten damarlara iletilir iletilmez ise geri kapanır. Bu işlem saniyeler içerisinde gerçekleşir ve hiç durmadan tekrarlanır. daha basit anlatımla kalp kanı atarken iki kapak açılır, diğer iki kapak ise kapanır, kalp durup kan ile dolarken de dolmayı sağlayan iki kapak açılır, diğer iki kapak kapanır.

• Triküspit kapak: Kalbin sağ üst odası (kulakçık)(sağ atriyum) ile sağ alt odası (karıncık) 8sağ ventrikül)arasında bulunur.
• Pulmoner kapak: Kalbin sağ alt odası (karıncık) ( sağ ventrikül)ile akciğer atar damarı (pulmonerr arter) arasında bulunur.
• Mitral kapak: Kalbin sol alt odası (karıncık) (sol atriyum) ile sol üst odası (kulakçık) (sol ventrikül) arasında bulunur.
• Aort kapağı: Kalbin sol alt odası (karıncık) (sol ventrikül) ile aort (Büyük atar damar) damar arasında bulunur.

Aort kapağı oksijenden zengin kanın kalpten çıkarken karşılaştığı son kapaktır. Yarım ay şekline benzeyen üç adet yaprakçıktan oluşur. Sol kulakçığa gelen temiz kan aort atardamarı ile iletilmek için karıncığa geçer. Bu geçiş sırasında aort kapağı kapanır, mitral kapak açılır. Kan karıncığa geçtikten sonra karıncık kasılır, bu sırada mitral kapak kapanır. Böylece kanın tekrar kulakçığa kaçması engellenir, aort kapağı ise açılır. Aort kapağının açılması ile karıncıktaki kanın tamamı aorta yani vücuda iletilir.

Aort Kapağı Bozuklukları Nelerdir? Neden Olur?

Aort kapağında meydana gelen herhangi bir hasar sonucunda bazı aort kapak bozuklukları oluşabilir. Aort kapakçığının görevi kanın kalpten çıkmasına izin vermek ve sonrasında kanın geriye akmasını önlemektir. Bu şekilde vücuda yeterli miktarda kanın pompalandığından emin olunur. Kalbe sızıntı yapan kan tekrar sol alt odacığa dolmaya başlar. Bu kanı tekrardan pompalamaya çalışan kalbin sonuç olarak çalışma yükü artar ve bu bölgedeki kas genişlemeye başlar. Tüm bu fazladan çalışma bir süre sonra vücudu yormaya başlar ve bazı kalp hastalığı belirtilerinin görülmesine yol açar. Aort kapak bozukluğu sonucunda;

• Aort darlığı ( kanın kalp den vücuda atılmasında engel ve zorluk)
• Aort yetersizliği( Vücuda atılan kan kapak yapısı bozuk olduğu için kalbe geri döner) görülebilir.

Aort Darlığı

Aort kapak stenozu, aort stenozu veya aort darlığı olarak adlandırılabilir. Bir tür kalp kapakçığı hastalığıdır. Kalpte bulunan kapakçıkların her biri kalp atımı sırasında bir kere açılıp kapanır. Ancak bazen bu kapakçıklar tam olarak açılamayabilir. Bunun sonucunda kan akım yolunda daralma gözlenmiş olur. Kalbin sol alt odacığı ile aort ana atardamarı arasında bulunan aort kapak kanatlarında meydana gelen bir hasar sonucunda görülen kalınlaşma, sertleşme aort darlığına neden olabilir. Bazı genetik faktörler sonucunda doğumsal olarak da gözlenebilir. Aort kapakçığında gözlenen bu daralma kapakçığın tam olarak açılmasına ve kalpteki kanın tamamının vücuda pompalanmasına engel olur. Darlık arttıkça kalpten çıkmayan kan miktarı da artar. Bu açığı gidermek için daha fazla çalışmaya başlayan kalbin kaslarında zamanla zayıflamalar meydana gelmeye başlayabilir ve bu durum kalp yetmezliğine kadar ilerleyebilir.

Aort darlığı tedavisi hastalığın ciddiyetine göre değişiklik gösterir. Kişide gözlenen herhangi bir aort darlığı belirtisi yoksa veya hafif düzeydeyse bu evrede uygulanabilecek en iyi tedavi düzenli takip ve gözlem olabilir. Bunun yanı sıra her birey ekokardiyogram (EKG) ile kontrolden geçmelidir. Daha şiddetli seviyedeki durumlarda ilaç tedavisi veya cerrahi operasyon uygulanabilir. Size en uygun tedavi seçeneğiyle ilgili doktorunuza danışabilirsiniz.

Aort Yetersizliği

Aort kapağı yetersizliği olarak da bilinir. Aort darlığının aksine bu sefer aort kapağının tamamen kapanmamasından kaynaklanır. yada kapanan kapağın  erken açılması yada  kapacığın gücünü stabil durmaya yetmemesi  sonucu olur. Aort kapakçığının görevi kanın pompalanması sırasında tamamen açılıp kanın kalpten çıkmasına izin verdikten sonra tamamen kapanarak kalpten çıkan kanın tekrar kalbe dolmasına engel olmaktır. Ancak aort yetersizliği sonucunda kan kalbe sızıntı yapmaya başlar. Meydana gelen bu sızıntı kalbin verimini düşünür ve iş yükünü arttırır. Geri sızan kanı toplar damarın getirdiği kan ile birlikte tekrar pompalamaya çalışan kalbin sol alt odacığında genişleme ve kalınlaşma meydana gelir.

Aort kapak yetersizliği uzun süre içerisinde veya aniden gelişebilir. Aort yetersizliğinin yüksek tansiyon, ilerlemiş yaş, romatizmal ateş ve bazı enfeksiyonlar gibi nedenleri olabilir. Bunun yanı sıra aort yetersizliği doğumsal olarak da gözlenebilir. Aort yetersizliği şiddetli bir hale geldiğinde kapağın onarılması ya da değiştirilmesi için cerrahi işlem uygulanabilir.

Aort Kapağı Nasıl Tedavi Edilir? Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Aort kapak hastalığının şiddetine bağlı olarak farklı tedavi seçenekleri uygulanabilir. Aort kapağı ameliyatları her hastada tercih edilmez. Doktorunuz tedavinizi planlarken yaş, sağlık durumu ve belirtiler gibi durumları göz önünde bulundurur. Bunun sonucunda;

• Kolesterolü iyileştirmek,
• Kan basıncını düşürmek,
• Kan pıhtı oluşumunu önlemek,
• Kalp üzerindeki stresi azaltmak gibi amaçlar için ilaç tedavisine başlayabilir veya:
• Sigara ve alkolü bırakmak,
• Beslenme düzeninde daha sağlıklı tercihlere yönelik değişiklikler yapmak,
• Fiziksel olarak daha aktif olmaya yönelik yaşam değişikliklikleri önerebilir.

Bunların yanı sıra minimal invaziv tedavi veya açık aort ameliyatı uygulanabilir.

Açık Aort Kapak Ameliyatı

Açık Aort Kapağı Ameliyatı birçok hastanın gözünü korkutabilir ve başka tedavi seçeneklerini tercih etmelerine neden olabilir. Ancak bazı durumlarda cerrahın büyük bir kesi ile kalbe ulaşması kişinin tedavisinde en iyi seçenek olabilir. Açık aort kapağı ameliyatı ile aort kapağı değiştirilebilir veya tamir edilebilir. Aort darlığı görülen hastalarda genellikle aort kapağı değişimi uygulanır. Aort kapağı değişimi uygulandığında yerine konulan kapağın mekanik yada biyolojik olabilir. Mekanik kapaklarda  süre sınırı yok ancak pıhtı oluşması riski vardır. mutlak kan sulandırıcı ilaç kullanımı gerekir. ikinci seçenek biyolojik kapaktır, biyolojik kapaklarda  ortalama dayanma süresi yirmi yıldır. Bu nedenle  biyolojik kapak doğum isteyen genç kadınlarda ve 60 yaş üstü hastalarda önerilir. Sınırlı bir ömrü bulunur. Bu da işlemin tekrarlanacağı anlamına gelir. Sürekli bir ameliyata maruz kalmaması açısından genç hastalar için doktorun da uygun gördüğü durumlarda mekanik aort kapak değişimi uygulanır.

Aort Kapak Değişimi

Aort kapak değişimi, aort kapağındaki sorunların tedavisinde tercih edilen bir tür ameliyattır. Aort darlığı veya aort yetersizliğinde uygulanabilir. Aort kapak değişimi anestezi altında uygulanır. Ameliyat sırasında kalbiniz kısa bir süreliğine durdurulur ve bu sırada kalbiniz görevini yerine getirmesi için bir makinaya bağlanır. Sonrasında kalpte hasarlı olan kapakçık çıkarılarak yerine sentetik malzeme veya hayvan dokusundan yapılmış bir kapakçık konur. Bu operasyon hayati organı içermesi nedeniyle zor bir ameliyat olabilir ve herkes için uygun olmayabilir. Doktorunuz sizin sağlık durumunuz ve diğer şartları göz önünde bulundurarak ameliyata uygun olup olmadığınıza karar verir. Aort kapak değişimi sonrasında bir haftalık  iyileşme süreci sizi bekler.

Aort Kapak Tamiri

Aort kapağında meydana gelen bir hasarı düzeltmek için hastaya aort kapak tamiri uygulanabilir. Aort kapak tamirinin ameliyat süreci aort kapak değişimine benzerdir. Hastaya anestezi uygulandıktan sonra göğsü açılarak kalbi durdulur. Kalbin işlevini yerine getiren bir makinaya bağlanan hastanın hasarlı kapağının bir halka yardımıyla onarılması ile gerçekleştirilir. Bu yöntem genellikle kalp fonksiyonlarını iyileştirmenin mümkün olduğu hastalarda önerilir. Enfeksiyon gelişme riski daha az olduğu için tercih edilebilir.

Kapalı Aort Kapak Ameliyatı

Kapalı (Minimal İnvaziv) Aort Kapak Ameliyatı

Bu prosedürün amacı açık aort ameliyatı ile aynıdır; hasarlı aort kapağının değiştirilmesi veya onarılması. Minimal invaziv aort kapak ameliyatında geleneksel olarak bilinen açık ameliyata göre daha küçük bir kesik kullanılır. Kesik sonrasında süreç açık ameliyata benzer aortun değiştirilmesi veya tamir edilmesi ile son bulur. Minimal invaziv tedavi kesinin küçüklüğünden dolayı daha hızlı bir iyileşme sürecine sahiptir ve ameliyat süresi de daha kısa sürer. Bunun gibi nedenler bu yöntemin hastalar tarafından daha çok tercih edilmesine neden olur.

TAVI

Transkateter aort kapak replasmanı kelimelerinin ingilizce baş harflerinin kısaltmasından oluşan bu yöntem son yıllarda gelişmiş bir yöntemdir. İlerlemiş seviyede aort darlığı yaşayan hastalarda özellikle tercih edilir ancak doktorun uygun gördüğü her hastada uygulanabilir. TAVI minimal invaziv bir tedavidir; diğer bir deyişle kapalı uygulanan bir ameliyattır. Bu yöntemde operasyonu gerçekleştiren cerrah bir katater (vücut boşluk veya damarına sokulan tüp) yardımıyla hastalıklı kapağın içerisine yedek bir kapak yerleştirir. Geleneksel tedaviye oranla daha düşük enfeksiyon riski ve daha hızlı iyileşme süresine sahiptir.

• Aort kapak değişimi ameliyatlarının hepsinde amaç aynı olsa da uygulama farklılıkları cerrahi işlemlerin süresinde farklılık meydana gelmesine neden olur. Açık aort kapak değişimi ameliyatı ortalama 4-6 saat, TAVI prosedürü 90 dakika ve minimal invaziv tedavi 1,5- 2 saat sürebilir. Bu süreler ortalama olmakla birlikte kişiden kişiye göre değişiklik gösterebilir.

Ameliyat Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Ameliyat önemli ve büyük bir prosedürdür ve bir iyileşme süreci içerir. Bu süreç içerisinde aşağıdaki semptomlardan herhangi birini yaşamanız durumunda hızlıca doktorunuz ile iletişime geçmelisiniz:

• Cerrahi insizyon (kesi) bölgesinde drenaj, kızarıklık veya aşırı ağrı
• Kiloda gözlenen ani değişiklikler (sıvı tutulumunu görülebilir)
• El veya ayaklarda kalıcı şişlik
• Kalpte çarpıntı
• Ani nefes darlığı
• Günlük aktivitelerde artan yorgunluk