Bugün 14 Kasım 2012 Dünya KOAH Günü… Değişen ve giderek kirlenen dünya ile birlikte kronik hastalıklar arasında giderek üst sıralara çıkan ve yakalandığınızda ömür boyu savaşmanız gereken KOAH hastalığı ile başa çıkmak için yapılabilecekleri Hisar Intercontinental Hospital Göğüs Hastalıkları Bölümü Uzmanı Dr. Orhan Dalkılıç’tan öğrendik.
Bu Belirtiler Varsa Hekime Başvurun!
Nefes yollarının giderek kalıcı bir şekilde daralmaya başlamasıyla ortaya çıkan ve ne yazık ki çoğu zaman fark edildiğinde geç kalınmış bir hastalık olan KOAH, sinsi bir şekilde ilerler. Fark edildiğinde ise artık geri dönüşü olamayan yola girilmiştir. İlk semptomlar sıklıkla artan nefes darlığı, öksürük, balgam ve hırıltıdır. Hastalık ilerledikçe semptomlar ağırlaşır. Kişinin efor kapasitesinde düşme, merdiven çıkarken yorulma, açıklanamayan nefes darlığı varsa bu hastalığı aklına getirmeli ve hekime başvurmalıdır.
Sigara = KOAH
- Sigara içmenin sonu KOAH’tir. Sigara, KOAH’ın başlıca nedenidir ve tüm vakaların %90’ından sorumludur.
- Sigara içen her 5 kişiden biri, yaşamı esnasında KOAH olma riskiyle karşı karşıyadır.
- Daha önce sigara içmiş olanlar ve sürekli sigara dumanına maruz kalanlar (pasif içiciler) da KOAH için adaydır.
- KOAH olmamak için sigarayı bırakın. En azından bu şekilde akciğer fonksiyonlarınızın KOAH’a bağlı olarak gerilemesini yavaşlatabilirsiniz.
- KOAH’ın önlenebilir bir hastalık olduğunu unutmayın. Erken teşhis ile semptomlar büyük ölçüde azaltılabilir.
- KOAH’ın kesin tedavisi yoktur. Geçirilen her atak ve alevlenme akciğerlerinizde yeni yeni hasarlara yol açarak KOAH derecesini biraz daha artırabilir. Bu nedenle ana hedefiniz atağa yakalanmamak olmalıdır.
- Tedavide kullanılan ilaçlarınızı aksatmadan, düzenli ve uzun süreli kullanırsanız kapasiteniz her yıl giderek artar.
KOAH ile Başa Çıkmanın Püf Noktaları;
- Geçmeyen öksürüğünüz ve fark edilen nefes darlığınız varsa hemen doktora başvurun.
- Basit bir akciğer filmi ve solunum fonksiyon testi ile erken tanı imkanını kaçırmayın.
- Şunu unutmayın ki, her tür bronşit KOAH değildir, ayırıcı tanısı yapılmalıdır.KOAH iseniz hemen sigarayı bırakın.
- Oksijeni bol olan deniz kıyısına yakın bölgelerde yaşamayı tercih edin.
- Hastayım diye hareketsiz kalmayın, mümkünse hafif egzersiz ve yürüyüş yapın. Ev içinde hareket etmeye çalışın.
- Ateşli ve bulaşıcı hastalığı olanlardan uzak durun veya maske kullanın.
- Öksürürken ağzınızı kağıt mendille kapatın.
- Tandır ve tezek dumanından uzak durun.
- Her yıl Eylül veya Ekim ayında grip aşısı yaptırın.
- KOAH’ın alevlenmesine neden olan reflü ve sinüzit hastalığınız olup olmadığını kontrol ettirin; varsa tedavi olun.
- 50 yaş üstü veya altında risk taşıyan gruptaysanız ömür boyunca koruma özelliği olan ve bir kez yaptırılan Zatürre aşısını yaptırın.
- İnhaler ilaçları nefesinize çekemiyorsanız nebülizatör cihazıyla buhar şeklinde alabilirsiniz,
- İlaçlarınızı kesmeden devamlı kullanın. Böylece akciğer hacminiz artar.
- Kriz anında kullanılan kortizon iğne ve haplarını kısa sürede kesin. Uzun süreli kullanmanız kas zayıflığı ve solunum kasları tembelliğine neden olabilir.
- Solunum fizyoterapisi alın, doğru nefes alma (büzük dudak) ve balgam çıkarma tekniklerini mutlaka öğrenin.
- Mümkünse enfeksiyon varlığı kanıtlanmadan antibiyotik almayın, verebilirseniz balgam kültürü sonucuna göre seçilecek antibiyotiği kullanın.
- Uzun süreli KOAH hastalarında ek kalp hastalıkları görülebileceğinden düzenli kalp muayenenizi yaptırın.
- Hastalığınız yatağa bağlı kalacak düzeydeyse kan sulandırıcı ilaçlar ve varis çorapları kullanmanız gerekebilir.
- Kriz durumunda veya nefes darlığı artarsa sandalyeye ters olarak ellerinizi yükseğe koyacak şekilde oturun, öne doğru eğilerek nefes alın, oturarak uyuyun.
- KOAH’ı kontrol altına almak ve daha sağlıklı bir yaşam için doğru beslenin.
- Düzenli bir egzersiz programı uygulayın.
- Gerektiğinde mümkün olan en kısa zamanda yardım sağlayabilmek için bir acil durum planı (Hangi hastaneye gideceğiniz, acil telefon numaralarının el altında bulunması, hastayla ilgilenen diğer kişi, komşu veya aile fertlerinin acil durum planınızdan haberdar olması gibi) yapın.
- Düzenli uyuyun ve en önemlisi sigaradan uzak durun.
KOAH ne kadar erken teşhis edilirse tedavisi o kadar kolay olur. Tehlikede olup olmadığınızı merak ediyorsanız, doktorunuzla görüşün. KOAH tedavisine erken başlamak, semptomları kontrol altında bulundurmanın en iyi yoludur.
Tedaviye başlamadan önce seçeneklerinizi bilmek ve doktorunuzla birlikte size en uygun planı çizmeniz çok önemlidir. KOAH tedavi stratejilerinin iki ana amacı vardır. Birincisi semptomları hafifletmek, ikincisi ise hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaktır.