Omurilik ve Omurga Tümörleri Nelerdir?
Omurilik, beyin ile diğer organlar arasındaki iletişimi sinirler yardımıyla sağlayan, merkezi sinir sisteminin bir parçasıdır. Kafatasından bele kadar, omurga denilen kemik yapının içinde uzanır. Beyinden gelen uyarıları kol ve bacaklara ya da diğer organlara iletirken, farklı organlardan gelen verileri de aynı şekilde beyine iletir. Bu iletilerin çeşitli sebeplerle aksaması, vücutta felce sebep olabilir.
Vücudun herhangi bir dokusunda veya organında bazı hücrelerin kontrolsüz şekilde üremesi ve büyümesi sonucunda tümörler oluşmaktadır. Omurilik ve omurga tümörleri, omurga ve omuriliği oluşturan kemiklerde, sinirlerde veya bu bölgede bulunan diğer yumuşak dokularda oluşan tümörlerdir.
Omurilik ve Omurga Tümörleri Neden Olur?
Omurga ve omurilik tümörleri iki şekilde gelişebilir. Birincisi, vücutta başka bir kanserin, omurgaya yayılması ve omuriliği ezmesi ile görülebilir. Buna metastatik omurga tümörü denilir. İkincisi ise, primer tümör olarak adlandırılır. Yani omurganın ve omuriliğin yapısını oluşturan asıl hücrelerin kontrolsüz olarak üremesi nedeniyle baş gösteren tümörlerdir. Primer omurga ve omurilik tümörleri nedenleri arasında genetik faktörler, çeşitli kimyasallara maruz kalma, kalıtım yolu ile geçen hastalıklar, radyasyona maruz kalma, çeşitli viral enfeksiyonlar yer almaktadır.
Belirtileri Nelerdir?
Beyinden gelen iletiler, tüm vücuda omurilik tarafından iletildiği için, bu iletilerde görülen aksama, vücudun tamamında baş gösterebilir. Omuriliğin etkilendiği bölgeye göre, belirtiler de çeşitlilik gösterebilir.
- Boyunda, sırtta ve belde ağrı
- Bacaklarda ağrı ve uyuşma
- Kollarda ağrı ve uyuşma
- Farklı uzuvlarda kas erimesi, zayıflama
- Uzuvlarda güçsüzlük, yürüme zorluğu
- Cinsel fonksiyonlarda bozulma
- Omurga eğilmesi
- İdrar kaçırma, büyük abdest tutamama
- Felç
gibi belirtiler görülebilir.
Elbette, her boyun, sırt ve bel ağrısı, omurga ve omurilik tümörünü işaret etmemektedir. İlaçlara yanıt vermeyen, istirahat etmekle geçmeyen, uzun süren ağrılar da bir hekime başvurmak yararlı olacaktır.
Omurilik ve Omurga Tümörleri Nasıl Teşhis Edilir?
Her hastalıkta olduğu gibi, omurga ve omurilik tümörler teşhisinde en önemli basamak anamnez (hastanın tıbbi öyküsü) ve muayenedir. Eğer tümörden şüpheleniliyorsa, ilk istenecek tetkik manyetik rezonanstır (MR). Bu tetkikin sonucuna göre veya çeşitli sebeplerle MR tetkiki yapılamıyorsa, bilgisayarlı tomografi (BT) istenebilir. Metastaz düşünülen hastada, tümör kaynağının araştırılması amacıyla PET-CT ve kemik sintigrafisi tetkikleri mutlaka yapılmalıdır.
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Omurilik tedavisinin nasıl yapılacağı; tümörün yerine, tümörün tipine, hastanın kişisel ve muayene özelliklerine göre değişmektedir. Her hastalıkta olduğu gibi bu hastalıkta da erken teşhis çok büyük bir öneme sahiptir.
Omurilik ve omurga tümörlerinin tedavisinde en sık kullanılan yöntem, ameliyattır. Cerrahi müdahale, birçok tümörde tam tedavi sağladığı gibi, tümörün iyi huylu veya kötü huylu olup olmadığının cevabını verebilecek bir yöntemdir. Omurga ve omurilik tümörleri ameliyatları genellikle mikrocerrahi yöntemler ile yapılır ve günümüzde, Türkiye gibi sağlık alanında tecrübeli ve yüksek teknolojinin kullanıldığı ülkelerde yüksek başarı oranına sahiptir. Yine de bölgesi ve türüne göre, tümörün tamamı her zaman çıkartılamayabilir.
Tümörün tamamının çıkartılamadığı ya da ameliyatın mümkün olmadığı durumlarda radyoterapi ve/veya kemoterapi seçenekleri de tedavide yer almaktadır. Kemoterapi, kanser hastalarının ilaçla tedavi edilmesini sağlamaktadır. Neredeyse tüm kanser türlerinde uygulanan bu yöntemin omurilik tümöründe kullanımı daha kısıtlıdır. Radyoterapi ise ışın tedavisi ile tümör boyutunu küçültme veya yok etmeyi hedefler. Omurilik tümörlerinde radyoterapinin yeri, kemoterapiye göre biraz daha öndedir. Bu iki yöntemden hangisinin seçileceği, tümörün türüne göre değişmektedir.