Göbek fıtığı karın duvarındaki zayıf bir bölgeden kaynaklanan bir durumdur ve iç organların karın duvarının dışına çıkmasıyla karakterizedir. Bu durum hem yetişkinlerde hem de çocuklarda görülebilir ve bazen doğuştan olabilir.
Göbek Fıtığı Nedir?
Göbek fıtığı karın kaslarının zayıflığı ve yırtılması sonucu oluşan bir durumdur. Ancak yetişkinlerde genellikle yaşa, obeziteye ve diğer faktörlere bağlı olarak ortaya çıkarken çocuklarda doğumsal olarak ortaya çıkar. Göbek fıtığı yetişkinlerde ve çocuklarda farklılıklar gösterebilir. Yetişkinlerde göbek fıtığı yaşa, obeziteye, hamilelik ya da doğum gibi faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Göbek fıtığı karın kaslarının zayıflığı ya da yırtılması sonucu oluşur. Yetişkinlerdeki göbek fıtığının belirtisi genellikle göbek çevresinde bir şişlik ya da çıkıntıdır. Bu şişlik genellikle öksürme, hapşırma ve zorlanma gibi durumlarda belirginleşir ve bazen hafif rahatsızlık ve ağrıya neden olabilir. Tedavi genellikle cerrahi müdahale gerektirir. Çocuklarda ise göbek fıtığı genellikle doğumsal bir durumdur. Bebeklerin karın duvarı gelişirken göbek deliği çevresindeki kas tabakası tam olarak kapanmayabilir. Çocuklarda göbek fıtığı genellikle doğumdan hemen sonra fark edilebilir. Göbek çevresindeki şişlik ve çıkıntı genellikle öksürme, ağlama ve zorlanma gibi durumlarda daha belirgin olur.
Göbek Fıtığı Belirtileri Nelerdir?
Yetişkinlerde ve çocuklarda göbek fıtığının belirtileri genellikle benzerdir. Ancak çocuklarda göbek fıtığı genellikle doğumsal bir durum olduğu için belirtiler daha erken yaşlarda ortaya çıkar ve ağrısızdır. Yetişkinlerde ise göbek fıtığı ağrı veya rahatsızlık hissi verebilir. Göbek fıtığının en belirgin belirtisi göbek çevresinde oluşan bir şişlik ya da çıkıntıdır. Bu şişlik genellikle göbek deliği çevresinin hemen altında görülür. Şişlik özellikle karın içi basıncın arttığı durumlarda daha belirgin hale gelir. Göbek fıtığı olan kişilerde meydana gelen şişlik hassas olabilir. Şişliğe dokunmak, basınç uygulamak bölgede rahatsızlık ve hafif ağrıya neden olabilir. Ancak çoğu zaman göbek fıtığı ağrısızdır ve sadece rahatsızlık hissi verir.
Göbek Fıtığı Nedenleri Nelerdir?
Yetişkinlerde ve çocuklarda göbek fıtığına yol açan nedenler farklılık gösterebilir. Yetişkinlerde göbek fıtığı genellikle karın kaslarının zayıf olması nedeniyle gelişir. Bu zayıflık doğuştan olabileceği gibi yaşa, kiloya, obeziteye, hamileliğe, karın ameliyatlarına ve ağır kaldırmaya bağlı olarak da ortaya çıkabilir. Aynı zamanda sürekli olarak karın içi basıncın arttığı durumlar göbek fıtığı riskini artırabilir. Kronik öksürük, kronik kabızlık, aşırı zorlanma, sık sık ağır kaldırma ve aşırı kilolu olma gibi durumlar karın içi basıncı artıran faktörler arasında yer alır.
Çocuklarda ise göbek fıtığının en büyük nedeni doğumsal durumlardır. Bebeklerin karın duvarının gelişimi sırasında göbek deliği çevresindeki kaslar tam olarak kapanmayabilir ve bu zayıflık göbek fıtığına yol açabilir. Prematüre doğan bebeklerde karın kasları tam olarak gelişmemiş olabilir. Bu durum da göbek fıtığı riskini artırabilir. Aynı zamanda bebeklerde fetal sıvı birikmesi durumu göbek fıtığı riskini artırır. Bu durum da göbek deliği çevresindeki kaslar zayıflatabileceği için fıtık oluşumuna neden olabilir.
Göbek Fıtığı Nasıl Olur ?
Karın bölgesinde bulunan kaslar karın duvarını destekleyen ve iç organları koruyan önemli yapılardır. Karın kasları çeşitli tabakalardan karın boşluğunu saran bir duvar oluşturur. Göbek deliği (umblikus) karın kasları arasında bulunan bir açıklıktır. Bu açıklık fetal dönemde göbek kordonunun bağlandığı ve besin alışverişi sağladığı yerdir. Doğumdan sonra genellikle kapanır ancak bazı insanlarda göbek deliği çevresindeki kaslar tam olarak kapanmayabilir ve zayıf kalabilir. Göbek fıtığı göbek deliği çevresindeki kasların zayıf olduğu ya da yırtıldığı durumlarda ortaya çıkar. Bu zayıflık ya da yırtılma karın içindeki organların karın duvarının dışına doğru çıkmasına neden olabilir. Bu organlar göbek deliği çevresindeki zayıf bölgeden dışarıya doğru bir şişlik veya çıkıntı oluşturur.
Göbek Fıtığı Tanısı Nasıl Konulur, Nasıl Teşhis Edilir?
Göbek fıtığı tanısı alanında uzman bir doktor tarafından fizik muayene ve semptomların değerlendirilmesi ile alınır. Öncelikle hastanın karın bölgesinde göbek fıtığını işaret eden şişlikler incelenir. Muayene sırasında doktor şişlik ve çıkıntıyı gözlemleyebilir, şişliği dokunarak değerlendirebilir ve bazı pozisyonlarda şişliğin nasıl değiştiğini gözlemleyebilir. Muayene sırasında doktor hastanın semptomlarını değerlendirecek ve göbek fıtığına işaret edebilecek belirtileri sorgular. Genellikle göbek fıtığı tanısı fizik muayene ile konulabilir. Ancak bazı durumlarda doktor ek görüntüleme testleri talep edebilir. Ultrasonografi ve bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme yöntemleri göbek fıtığının boyutunu ve diğer yapısal detayları görmek için kullanılabilir. Tanı süreci, hastanın semptomlarına, fizik muayene bulgularına ve doktorun değerlendirmesine göre değişiklik gösterir.
Göbek Fıtığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavi yöntemleri fıtığın boyutu, semptomlar, hastanın yaşam tarzı, genel sağlık durumu ve cerrahın tercihlerine bağlı olarak belirlenir. Cerrahi müdahale genellikle göbek fıtığının kalıcı onarımını sağlar ancak her durumda uygun tedavi planı farklılık gösterir. Göbek fıtığının tedavisi genellikle cerrahi müdahaleyi gerektirir.
Cerrahi onarım fıtık kesesinde sıkışmış olan organları yerine koymayı ve zayıf ya da yırtılmış karın kaslarını onarmayı amaçlar. Göbek fıtığı cerrahisi açık ya da laparoskopik olarak gerçekleştirilebilir. Açık cerrahide cerrah bir kesi yaparak fıtık kesesini açar. İçeride sıkışmış organları yerine koyar ve karın duvarında zayıf olan bölgeyi güçlendirir. İşlem sonunda kesiler dikilerek kapatılır. Laparoskopik cerrahi ise daha az invaziv bir yöntemdir. Bu yöntemde cerrah karın içine küçük kesiler yapar ve laparoskop adı verilen bir cihaz kullanarak bu kesilerden iç organlara ulaşır. Fıtık kesesi onarılır ve karın duvarı güçlendirilir. Laparoskopik cerrahi daha hızlı iyileşme sürecine ve daha az postoperatif ağrıya neden olabilir. Cerrahi müdahale sırasında fıtık onarımı için kullanılan iki temel teknik bulunur. Bu teknikler Hernioplasti ve Herniorafi olarak isimlendirilir. Hernioplasti işleminde fıtık kesesi çıkarılır ve karın duvarı güçlendirilmesi için bir dikiş ağı ya da başka bir materyal kullanılır. Dikiş ağı karın duvarının zayıf bölgesini destekler ve fıtığın tekrar oluşmasını engeller. Herniorafi yönteminde ise fıtık kesesi yerine konur ve karın duvarı zayıf bölgesi onarılır ancak dikiş ağı kullanılmaz.
Bazen küçük boyutlu ve semptomsuz göbek fıtıklarında cerrahi müdahale hemen gerekli olmayabilir. Bu durumda doktor bekleyip fıtığın kendiliğinden düzelmesini gözlemlemeyi tercih edebilir. Hastanın durumu yakından takip edilir ve fıtık semptomları ya da boyutu ilerlerse cerrahi müdahale düşünülebilir.
Göbek Fıtığı Hakkında Sık Sorulan Sorular:
Göbek Fıtığı tedavi edilmezse neye sebep olur?
Göbek fıtığının tedavi edilmediği durumlarda bazı komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Fıtık kesesinin sıkışması veya strangülasyon adı verilen bir durumun oluşması en yaygın yan etkilerdendir. Sıkışan veya strangüle olan fıtık organlara giden kan dolaşımının kesilmesine ve dokuların beslenmesinin bozulmasına yol açabilir. Bu acil bir durumdur ve hemen cerrahi müdahale gerektirir. Tedavi edilmeyen göbek fıtığı ayrıca şişlik ve çıkıntıyı daha belirgin hale gelebilir Ayrıca göbek fıtığı kesesinde enfeksiyon meydana gelebilir. Bağırsakların normal akışının engellenmesi sonucunda intestinal tıkanma veya obstrüksiyon gelişebilir.
Göbek fıtığına hangi bölüm bakar, tedavi ve teşhis için hangi bölüme gidilir?
Çocuklarda göbek fıtığı teşhis ve tedavisi için çocuk cerrahisi ve pediatri uzmanlarına başvurulabilir. Yetişkinlerde ise genel cerrahi uzmanlarına başvurulması gerekir. İlgili uzmanlar göbek fıtığını teşhis eder, tedavi seçeneklerini değerlendirir ve cerrahi müdahaleyi gerçekleştirir.
Göbek Fıtığı ameliyatı olmazsam ne olur?
Göbek fıtığı belirtileri fark edildiğinde veya herhangi bir rahatsızlık hissedildiğinde bir sağlık uzmanına başvurmak ve uygun tedavi seçenekleri hakkında bilgi almak önemlidir. Eğer cerrahi gereken durumlarda tedavi gerçekleştirilmezse şu sorunlar ortaya çıkabilir:
- Organların kan dolaşımı kesilebilir
- Dokuların beslenmesi bozulabilir
- Doku ölümü riski oluşur
- Enfeksiyon riski artar
- Şişlik, çıkıntı, ağrı ve hassasiyet gibi semptomlar zamanla şiddetlenebilir
- Bağırsak tıkanması, bağırsak obstrüksiyonu gibi sorunlar ortaya çıkabilir
- Fiziksel aktivitelerde kısıtlamalar yaşanabilir
Göbek fıtığı ağrısı nasıl geçer, bitkisel tedavisi var mıdır?
Genellikle göbek fıtığı tedavisi için cerrahi müdahale önerilir çünkü bu yöntem fıtığın kalıcı olarak düzelmesini sağlar. Bitkisel tedavi yöntemlerinin fıtık ağrısını etkili bir şekilde tedavi ettiği konusunda yeterli bilimsel kanıt bulunmamaktadır. Bu nedenle göbek fıtığı ağrısı yaşayan bir bireyin en doğru bilgi ve tedavi için bir sağlık uzmanına başvurması önerilir.
Hamilelerde göbek fıtığı ameliyatı yapılabilir mi?
Hamilelik döneminde göbek fıtığı olan kadınlar için ameliyatın uygunluğu ve riskleri bir dizi faktöre bağlıdır. Genel olarak hamilelik sırasında cerrahi müdahalelerin riskli olabileceği için hamilelik sonrasına ertelenebilir. Bu durumda bekleme ve semptomların hafifletilmesi üzerine odaklanan konservatif tedavi yöntemleri önerilir. Hamilelik sonrasında göbek fıtığının semptomları ve boyutu değerlendirilerek cerrahi müdahale düşünülebilir.
Göbek fıtığı ameliyatı ne zaman olunmalı?
Göbek fıtığı ameliyatının ne zaman yapılması gerektiği hastanın semptomlarına, fıtığın boyutuna, büyüme hızına, yaşa, sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak değişir. Ameliyat düşünülmesi için semptomların şiddetli olması ve günlük yaşamı etkilemesi önemli bir faktördür. Özellikle sıkışma veya strangülasyon durumu varsa acil cerrahi müdahale gerekebilir. Fıtığın boyutu büyükse ya da hızla büyüyorsa ameliyat düşünülebilir.
Sağlık durumunun değerlendirilmesi, doğru tanı ve tedavi seçeneklerinin belirlenmesi için bir sağlık kurumuna başvurmak önemlidir. Hisar Hospital alanında uzman sağlık profesyonelleri kadrosu ile her yaştan kişide göbek fıtığı tanı ve tedavisinde önemli bir role sahiptir.
