Çocuklarda tekrarlayan ateşe dikkat! Ritmik olarak tekrarlayan, tedaviye rağmen devam eden, tekrarlayan ateş sendromlarından en sık görülen PFAPA Sendromunu, Hisar Intercontinental Hospital Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanları ile konuştuk…
Çocuklarda tekrarlayan ateşlerin en sık nedenlerinin kulak iltihaplanmaları, boğaz ve idrar yolu enfeksiyonları olduğunu dile getiren uzmanlar; ‘Bir çocuk bir yıl boyunca 7-8 defa üst solunum yolu enfeksiyonu geçirebilir. Kreş ve anaokulu döneminde bu enfeksiyon sayısı 10-12’yi bulabilir. Ancak ritmik olarak tekrarlayan ve tedaviye rağmen ateşin uzun süre devam ettiği durumlarda tekrarlayan ateş sendromlarını unutmamak gerekir.’
Tekrarlayan Ateş (PFAPA Sendromu) Nedir?
Tekrarlayan ateş sendromlarının hepsinin özünde ateşe neden olan mikrobik bir durum olmaksızın vücut, sanki bir mikropla karşılaşmış gibi tepki verir. Bu nedenle sıklıkla boğaz veya barsak enfeksiyonu gibi tanılar alarak yoğun antibiyotik ve ateş düşürücü ilaç kullanırlar. Ancak yoğun tedaviye rağmen hastalık bulguları 3-10 gün arasında devam eder ve sonunda düzelir.
Her seferinde aynı tablo tekrarlanır ve hastalar zaman zaman bademcik veya apandisit ameliyatı olurlar. Tekrarlayan ateşlerin en sık görülenlerinden birisi PFAPA sendromudur. 3-6 gün süren ateş ataklarının beraberinde ağız içinde aftlar, boğaz iltihabı ve boyunda beze şişmeleri ile kendini gösterir.
Bazı vakalarda tabloya baş ağrısı ve karın ağrısı da eşlik edebilir. 38-41ºC arasında değişen ateşin ne zaman geleceği aileler tarafından aşağı yukarı tahmin edilebilir.
Çocuğunuzda Bu Belirtiler Varsa Dikkat!
- Çocuğunuzun ateşi 3-6 gün (ortalama 5 gün) sürüyor ve aniden düşüyorsa,
- Ateşin yanı sıra karın ağrısı, bulantı, kusma, terleme, titreme, kas-kemik ve eklem ağrıları da varsa,
- Boynundaki bezeler iki taraflı şişiyorsa,
- Karaciğer ve dalağında büyüme oluştuysa,
- Ağız içinde aftlar oluştuysa (Bu aftlar genelde ağrısızdır ve çabuk iyileşir.
- Ateşi ani düşme eğiliminde olup ateş düşünce genel durumu çabuk düzeliyorsa ve ataklar arasında da tamamen normalse; çocuğunuzda PFAPA sendromu olabilir. PFAPA sendromunda sık atak olmasına rağmen çocuğun gelişimi ve büyümesi etkilenmez.
Kan testlerinde hastada ciddi iltihabı düşündüren bulgularda yükselme söz konusudur. Ancak gerek boğaz kültürlerinde gerekse diğer materyallerde mikrop tespit edilemez. PFAPA sendromunun en önemli özelliği; yaş büyüdükçe atak aralarının açılması ve 4-8 yıl içinde kendiliğinden iyileşme görülmesidir.
Hastalığın tanısı başta Ailevi Akdeniz Ateşi olmak üzere diğer tekrarlayan ateş nedenleri elendikten sonra yukarıdaki bulguların varlığı ile konulur. PFAPA sendromu tanısı koyulan hastalara ateşli atak başlangıcında kortizon tedavisi verilerek hastalık hızlıca kontrol altına alınır.
Bu tedavi ile çoğu zaman ataklar arası süre de açılır. Kortizon tedavisi ile kontrol altına alınamayan vakalarda geniz eti ve bademcik ameliyatları da önerilir. Ateşin ritmik olarak tekrarladığı durumlarda tekrarlayan ateş sendromları düşünülerek gerekli araştırmanın yapılması, tedavinin ondan sonra planlanması gerekir.