TAVI Ameliyatı Nedir? TAVI Yöntemi Nedir?

TAVI Ameliyatı Nedir? TAVI Yöntemi Nedir?

İnsan vücuduna oksijenden zengin kan taşıyan en büyük damar aort arteridir. Bu artere kalpten gelen kan aort kapağından geçerek ulaşır. Eğer aort kapağının yeterli açılmasına engel olan bir durum söz konusu olursa kan kalpten damara yeterli miktarda geçemez. Bu durumda hem kalp daha fazla çalışır hem de vücut yeterli kanı alamaz. Sonuçta kişide çeşitli semptomlar meydana gelir. Hayati bir risk teşkil eden aort kapağı darlığının giderilmesi için bu kapağın değiştirilmesi gerekir. Cerrahi ya da minimal invaziv olarak gerçekleştirilebilen bu işlemlerden biri TAVI yöntemidir. TAVI yöntemi ile minimum kesi açılarak kişinin aort kapağının değiştirilmesi sağlanır.

TAVI Yöntemi Nedir?

TAVI yöntemi transkateter aort kapağı değişimi olarak adlandırılır. Aort kapağı sol ventrikül (kalbin sol alt odası) ile ana arter olan aort arasında bulunan ve kan akışını sağlayan kapaktır. TAVI yöntemi de kapakta oluşan bir sorun durumunda kişinin aort kapağını değiştirmek için uygulanan minimal invaziv bir yöntemdir. Aort darlığı kişinin yaşamsal fonskiyonlarını olumsuz etkileyen bir durumdur. Aort kapağının daralması vücuda kan akışını azaltır ve kişide çeşitli semptomlara neden olur. Bu semptomlar şunlardır:

• Fiziksel olarak aktif değilken nefes darlığı
• Göğüs ağrısı
• Bayılma
• Aşırı yorgunluk
• Baş dönmesi

TAVI ile kan akışı yeniden sağlanır ve kapakta sorun varken oluşan semptomlar giderilmiş olur. Özellikle kalp kapağı değişimi cerrahi gerçekleşirse komplikasyonlara neden olabilecek kişilerde tercih edilen bir yöntemdir. Fakat bu yöntem her kişide kullanılamaz. Eğer kişide bir aort kapağı problemi varsa TAVI uygunluğuna karar verilmesi için çeşitli incelemeler yapılır.

Aort kapağının görevi kalbin vücuda kan akışını kontrol etmektir. Eğer kapak sertleşirse aort darlığına neden olur ve yeterli kan vücuda pompalanamaz. Bu durumu düzeltmek için kalp daha fazla çalışmaya başlar ve kalp yetmezliği durumu ortaya çıkar. Bu nedenle aort kapağının değiştirilmesi gerekir. TAVI ile işlevini yerine getirmeyen aort kapağı hayvan dokusundan yapılan bir aort kapağı ile değiştirilir. Küçük bir kesi ile minimal invaziv olarak bu kapak kişinin aortuna yerleştirilebilir.

Transkateter aort kapağı değişiminin diğer yöntemlere göre kişiye sağladığı bazı faydalar bulunur. Bunlar:

• Kalp fonksiyonunun gelişmesi
• Semptomların ortadan kalkması
• Diğer yöntemlerden daha az ağrı
• Minimum yara izi
• Hızlı iyileşme
• Kısa hastane yatışı
• İyileşmiş yaşam kalitesi

TAVI Yöntemi Hangi Hastalara Uygulanır?

Vücuda oksijenden zengin kan taşıyan aort arteri düzgün çalışmadığında çeşitli sorunlara neden olur. Bu sorunlardan biri olan aort kapağı stenozu kapak kalınlaştığında meydana gelir. Bu kalınlaşma ile kapak tam olarak açılamadığı için yetersiz kan akışı gerçekleşir. Bu durumun tedavisi transkateter aort kapak implantasyonu ile mümkündür. TAVI yöntemi uygulanan durumlar şunlardır:

• Şiddetli aort darlığı
• Doğru çalışmayan aort kapağı
• Kalp kapağı değişiminin açık cerrahi yöntemle gerçekleştirilmesinin riskli olduğu kişiler

TAVI özellikle açık kalp ameliyatı yapılamayan kişilerde tercih edilen bir tedavi yöntemidir. Açık kapak ameliyatının riskli olduğu durumlar şunlardır:

• Yaşlılık
• Mevcut kalp ameliyatı geçmişi
• KOAH
• Karaciğer ve böbrek hastalığı
• Diyabet
• İnme geçmişi
• Kalpte zayıflık

TAVI yönteminin uygulanması için kişinin uygunluğu mutlaka değerlendirilmelidir. Bu yöntem özellikle açık ameliyat yapılamayan kişiler için geliştirilmiş olsa da aort kapağı dar olan ve uygun her kişi için kullanılabilir. Fakat öncesinde doktor tarafından kişiye bazı testler uygulanır.

• Kan Testleri: Kişinin bu işleme uygunluğu için öncelikle bir kan testi yapılmalıdır. Bu testte kırmızı kan hücreleri sayısı, böbrek ve karaciğer değerleri gibi sonuçlar önem taşır.
• Röntgen: Kişinin göğsünün bir röntgenini çekmek kalp büyüklüğünü görmek için önemlidir. Aynı zamanda akciğerlerde bir sıvı birikmesi mevcut mu görülmüş olur.
• Elektrokardiyogram: EKG kişinin kalbinin elektriksel aktivitesini değerlendirmek için kullanılır. Göğüs, kollar ve bacaklara elektrotlar yerleştirilerek bu test uygulanır.
• Transözofageal Ekokardiyogram: Özofagusa bir ultrason probu yerleştirilerek kalbin odacıkları ve kapakçıkları net bir şekilde incelenir. Aynı zamanda kanın kalpten nasıl aktığı da görüntülenmiş olur.
• Anjiyogram: Kalpte bir tıkanıklık varsa tespiti için kan damarlarının görüntüsü alınmış olur.

Bypass Ameliyatları

Bazı kişilerde TAVI yönteminin uygulanması uygun değildir. Yapılan testler ile bu sonuç elde ediliyorsa bir diğer minimal invaziv yöntem olan bypass tedavi için düşünülebilir. Özellikle 65 yaş üstü, koroner arterlerinde tıkanıklık bulunmayan aort kapağı dar kişiler bypass için uygundur.

Kapak Ameliyatları

Açık kapak ameliyatlarında kişinin göğüs kafesi açılır ve aort kapağı değiştirilir. Bu süreçte kişinin kalbi yerine kan akışını devam ettirmek için kişi bir cihaza bağlanır. Fakat açık ameliyatlar her hasta için uygun değildir. Aynı zamanda minimal invaziv yöntemlere göre daha fazla komplikasyon içerir.

TAVI Yöntemi Nasıl Uygulanır?

TAVI yöntemi uygulanmasına karar verildiyse öncelikle kişinin bu işleme hazırlanması gerekir. Kişinin kullandığı ilaçların ve sahip olduğu hastalıkların tam olarak bilgisi mutlaka doktora verilmelidir. Sonrasında hangi yol ile TAVI uygulanacağına karar verilmelidir. Bu yollar şunlardır:

• Femoral arter adı verilen kasık veya uyguluktaki arter yolu ile kalbe ulaşılabilir.
• Femoral arterin dar olduğu ya da hasarlı olduğu durumlarda göğüs kan damarları kullanılır.
• Vena Cava  isimli midede bulunan büyük damar ile aortlar ile kalbe ulaşarak işlem gerçekleştirilebilir. Bu işlem diğer damarların daha dar olduğu kişilerde tercih edilir.
• Köprücük kemiğinin altında bulunan damardan kalbe ulaşılabilir. Bu seçenek daha önce kalp ameliyatı geçiren kişiler için uygundur.
• Nadiren ise uyluktan kalbe giden damar yolu ile kateter yerleştirilir.

İşlemin gerçekleşeceği gün el ya da kol ile açılan bir damar yolundan kişiye sakinleştirici ilaç ya da kan pıhtılaşmasını önleyen ilaç verilebilir. Kişiye genel ya da lokal anestezi verildikten sonra işleme başlanır. Genelde 1-2 saat kadar süren bu işlem sırasında içi boş bir tüp olan kateter kullanılır. Kateterin girişi için kullanılacak damar vücudun hangi bölgesinde ise o bölge temizlenir. Temizlenen bölgeye bir kesi atılır ve kateter bu kesiden damara yerleştirilir.

Damardan aort kapağına ulaşana kadar kateter ilerletilir. Aynı zamanda görüntü alabilmek ve işlemlerin doğru ilerlemesini sağlamak için birkaç başka kesi ile çeşitli kateterler de yerleştirilir. Aorta ulaşan kateter ile kendiliğinden genişleyebilen bir valf gönderilir. Bu valf yani yeni aort kapağı yerine yerleştirildiğinde çeşitli ölçümler ile kapağın çalışma durumu incelenir. Eğer bir sorun bulunmuyorsa kateterler kişiden alınır ve ince kesiler dikilir.

Eğer ameliyat sonrası kişide beklenmeyen komplikasyonlar geliştiyse en kısa sürede sağlık kurumuna başvurulmalıdır. Bu komplikasyonlar şunlardır:

• Kateter yaralarından kan akması
• Nefes darlığı oluşması
• Göğüs ve baş ağrısı oluşması
• Bayılma
• Enfeksiyon oluşumu
• Ani kilo artışı
• Ayak bileklerinde şişme
• Baş dönmesi ve sersemlik

TAVI Yöntemi Sonrası Hasta Normal Hayata Ne Zaman Döner?

Kişinin TAVI sonrası hastanede birkaç gün kalması gerekir. Bu süre sonunda uygun görülürse taburculuk sağlanır. Fakat tam olarak normal hayata dönmek 2-3 ayı bulabilir. Bu süreci hızlandırmak için doktor tavsiyelerine uymak ve reçete edilen ilaçları kullanmak önemlidir. Ortalama 1-2 hafta içerisinde kateterlerin girdiği alanlar iyileşme gösterir. Kateterin yerleştirildiği kesi yaralarının iyileşmesi sürecinde morarmalar görülmesi normal bir durumdur. Bu süreçte yara yeri sıcak su ile temas etmemeli ve kimyasal temizleyiciler uygulanmamalıdır. Aynı zamanda önerilen süre boyunca duş almaktan kaçınılmalıdır. Bu süreçte oluşabilecek ağrıları gidermek adına ağrı kesiciler reçete edilebilir. Aynı zamanda kalp kapağında kan pıhtısı oluşma riskini ortadan kaldırmak için kan sulandırıcılar da reçete edilebilen ilaçlardandır.

TAVI sonrası kişi ortalama 24 saat içerisinde ayağa kalkabilir hale gelir. Fakat yakından inceleme için birkaç gün kadar hastanede yatış gerekebilir. Bu süreçte göğüs röntgeni, EKG ve ekokardiyogram gibi teknikler ile kapağın çalışma durumu incelenebilir. Taburculuk sırasında doktor tarafından kişiye ilaç reçete edilebilir ve yaşam tarzı önerilerinde bulunulabilir. Bu öneriler şunlardır:

• Bir süre araç kullanımı önerilmez.
• 2 hafta kadar ağır fiziksel aktivitelerden kaçınmak gerekir.
• Sigara kullanımından uzak durulmalıdır.
• Tuzu azaltarak daha sağlıklı bir beslenme planı benimsenmelidir.
• Sağlıklı kilo korunmalıdır.
• Düzenli fiziksel aktivite yapılmalıdır.

Özellikle açık aort kapağı ameliyatının gerçekleştirilemediği kişilerde uygulanan bu yöntem aort kapağı daralması teşhisi alan çoğu hasta için uygundur. Fakat mutlaka bu uygunluğun yapılan tetkikler ile onaylanması gerekir. Eğer kişi bu işleme uygunsa minimum kesi ile TAVI yöntemi uygulanabilir. Aynı zamanda tedavi sonrası kişinin yaşam tarzına dikkat etmesi büyük önem taşır. Vücudun yabancı aort kapağına alışması ve kesilerin iyileşmesi için de zamana ihtiyaç vardır. Doktorun önerilerine uyulduğu takdirde kısa süre içerisinde iyileşme gerçekleşir. Fakat her operasyonda olduğu gibi TAVI yönteminde de çeşitli komplikasyonların gelişme riski bulunur. Bu komplikasyonlar farkedildiğinde en kısa sürede sağlık kurumu ile iletişime geçilmelidir.