Yazdan kalma günlerin aniden başlayan soğuklarla sona ermesiyle sadece ruhumuzu değil; bedenimizi de zorlayan hastalıklar yavaş yavaş bizleri ziyaret etmeye başladı. Bunlardan biri de romatizma…
Hisar Intercontinental Hospital İç Hastalıkları ve Romatoloji Bölümü Uzmanları ile Dünya Artrit Gününde kışın alevlenen romatizmal hastalıklar konusunda doğru bilinen yanlışları konuştuk…
Romatizmal hastalıklar yaşayan kişiler günlük yaşamlarının etkilenmesi, yaşam kalitelerinin düşmesi ve ülkemizde yeterli sayıda romatoloji uzmanı olmaması gibi nedenlerle ne yazık ki sıklıkla kulaktan dolma bilgilere başvuruyorlar. Bu da beraberinde doğru bilinen yanlışları getiriyor.’
Yanlış: Romatizma sadece eklemleri tutan bir hastalıktır.
Doğru: Romatizmaların bir kısmı sadece eklemleri tutsa da önemli bir kısmı eklemler dışında deri, mukozalar, göz, kan elemanları, akciğer, böbrekler başta olmak üzere birçok doku ve organı etkileyebilir. Hatta bazen eklem dışında bir yakınma da (tekrarlayan aftlar: Behçet hastalığı, gözde Üveitler: Ankilozan Spondilit ve Sarkoidoz, Ateş: SLE, Ailesel Akdeniz Ateşi) romatizma belirtisi olabilir.
Yanlış: Romatizma sadece yaşlılarda görülen bir hastalıktır, gençlerde olmaz.
Doğru: Halk arasında kireçlenme olarak bilinen Osteoartrit sıklıkla yaşlılarda görülmekle birlikte diğer birçok romatizma türü genç ve orta yaşlı hastalarda ortaya çıkar. Sistemik Lupus Eritematozus, Behçet Hastalığı, Ailesel Akdeniz Ateşi, Ankilozan Spondilit gibi hastalıklar ülkemizde ve özellikle genç yaş grubunda yaygın olarak görülür.
Yanlış: Romatizma sadece kadınların hastalığıdır.
Doğru: Romatizmal hastalıkların çoğunun kadınlarda daha sık görüldüğü doğrudur. Ancak birçok romatizmal hastalık erkekleri de en az kadınlar kadar etkiler. Sistemik Lupus Eritematozus (SLE), Antifosfolipid Sendromu, Sjögren Sendromu ön planda kadınlarda sık görülürken bazı vaskülit türleri erkekleri daha fazla etkiler. Ayrıca erkeklerde Behçet Hastalığı ve Ankilozan Spondilit grubu bazı hastalıklar daha ağır seyreder.
Yanlış: Romatizmalar sadece soğukta ortaya çıkar.
Doğru: Osteoartrit gibi bazı romatizmaların soğuk ve yağışlı havalarda hastayı daha fazla rahatsız ettikleri doğrudur. Muhtemelen dış ortamdaki basınç değişikliklerinin ekleme yansıması nedeni ile daha fazla yakınma olur. Öte yandan güneş bazı hastalıklara iyi gelse de, Sistemik Lupus Eritematozus gibi romatizmaları alevlendirebilir. Yani romatizmalar sadece soğukta ya da kışın ortaya çıkmaz, her mevsimde ortaya çıkabilir.
Yanlış: Romatizmaların tedavisi yoktur.
Doğru: Eskiden romatizma hastalarının tedavisi kısıtlı idi. Gerek romatizmal hastalıklar uzmanı sayısının yetersizliği gerekse de tedavi imkânlarının kısıtlı olması nedeni ile birçok romatizmal hastalık yeterince tedavi edilemiyordu. Günümüzde birçok romatizmal hastalık için modern tedavi yöntemleri geliştirilmiştir. Özellikle romatoid artrit, Ankilozan Spondilit gibi hastalıkların tedavisinde önemli başarılar sağlanmıştır.
Yanlış: Eklem sıvısının alınması zararlıdır
Doğru: Eklem sıvısı normalde eklemler içinde az miktarlarda bulunan ve eklemlerin rahat hareket etmesini sağlayan kaygan bir sıvıdır. Ancak iltihabi ya da travmatik birçok nedenle eklem sıvısında artış olabilir. Bu durumlarda sıvının mikroskopta incelenmesi, kültürünün yapılması gibi tanısal amaçlarla veya fazla sıvıyı alıp eklemi rahatlatmak için alınması gerekebilir. Bu durumlarda uygun şekilde yapıldığında, sıvı alınmasının ekleme herhangi bir zararı söz konusu olmayıp aksine yararı olur.
Yanlış: Kortizon kullanılması kesinlikle zararlıdır.
Doğru: Elbette her ilaçta olduğu gibi kortizonun da gereksiz yere kullanılması zararlıdır. Ancak bazı durumlarda ilaçları zorunlu olarak kullanmamız gerekir. Hatta bazen kullanılmazsa daha fazla zarar görmemiz mümkündür. Kortizon da böyle bir grup ilaçtır. Gereksiz yere kullanılırsa zarar verebilir ancak gerekli olduğu durumlarda da kullanılmazsa, hasta zarar görebileceğinden zorunlu olarak hastalarımıza yeterli doz ve miktarlarda reçete edilmektedir. Kortizon iltihaplı romatizmaların tedavisinde sıklıkla başvurulan ana ilaçlardan biridir. Bu hastalıkların birçoğunun özellikle alevlenme dönemlerinde kullanılır. Doktorun önerdiği şekilde kullanılması ile zararları en aza iner. Başka şekilde önerilmedi ise sabahları tek dozda alınması önerilir. Ayrıca mümkün olan en düşük dozda ve sürede kullanılmadır. Bu nedenle özellikle yüksek dozda kortizon kullanması gereken hastaların sık sık doktoruyla görüşmesi gereklidir. Yine vücuttan kalsiyum ve D vitamini dengesini bozabileceğinden kalsiyumdan zengin beslenilmesi, D vitamini takviyesi alınmasında yarar vardır. Tuzdan, yağdan ve karbonhidrattan kısıtlı, proteinden zengin gıdalar alınmalıdır. Ayrıca, potasyumdan zengin olan patates, muz, narenciye türleri gibi sebze ve meyvelerin tüketilmesi yararlı olur.
Yanlış: Bitkisel ilaçlar zararsız olup romatizmaya daha iyi gelirler.
Doğru: Çeşitli bitkisel ilaçlar, çeşitli madenlerden yapılmış olan bilezikler ve daha birçok alternatif tıp ürünü halk arasında yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak bilimsel olarak bunların hiçbirisinin işe yaradığına dair kanıt yoktur. Üstelik almakta olduğunuz başka ilaçlarla etkileşip zarar da verebilirler. Hekiminize danışmadan, bu tür ilaçları kullanmak doğru değildir.
Yorumlar