Omuz Çıkıkları ve Tekrarlayan Omuz Çıkıkları: Belirtiler, Nedenler ve Tedavi Yöntemleri

Omuz Çıkıkları ve Tekrarlayan Omuz Çıkıkları: Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Omuz çıkıkları, omuz ekleminin yerinden oynamasıyla sonuçlanan travmatik yaralanmalar arasında sıkça karşılaşılan bir durumdur. Genellikle düşme, spor kazaları veya ani darbe gibi fiziksel travmalar sonucu meydana gelir. İlk çıkık sonrasında omuz eklemi, stabilitesini kaybederek tekrarlayan çıkıklara daha yatkın hale gelebilir. Özellikle tekrarlayan omuz çıkığı, günlük yaşamı önemli ölçüde etkileyebilir, Bunun nedeni omuz ekleminin pek çok aktivitede kullanılmasıdır. Bu durum, basit günlük aktivitelerin yapılmasını bile kısıtlayabilir ve ağrıya neden olabilir.

Omuz Çıkığı Nedir?

Omuz çıkıkları, omuz eklemindeki kemiklerin normal yerlerinden itilmesi veya kırılması sonucu meydana gelen bir rahatsızlıktır. Eklem vücuttaki iki kemiğin buluştuğu herhangi bir yerdir. Eklemler iskelet sistemin bir parçasıdır. Omuz eklemi, üst kol kemiğinin tepesindeki yuvarlak topun, kürek kemiğinin yuvasına oturduğu yerdir. Omuz çıkığı, kemikler arasındaki top ve yuva bağlantısının ayrılması sonucu meydana gelen bir yaralanmadır. Ayrıca çıkık durumu omuz ekleminin etrafındaki kaslar, sinirler, tendonlar, ligamentler gibi dokulara da zarar verebilir. Omuz çıkığı rahatsızlığında acil doktor müdahalesi gerekir. Kişilerin kendi başına müdahale etmeye çalışması ciddi rahatsızlıklara neden olabilir.

Omuz Çıkığının Belirtileri Nelerdir?

Çıkık bir omuzun en sık görülen semptomları şunları içerebilir:

• Şiddetli ağrı: Çıkığın olduğu anda omuz bölgesinde ani ve yoğun bir ağrı hissedilir. Ağrı, kolun hareket ettirilmesiyle artabilir.
• Omuzun şekil bozukluğu: Omuz eklemi yerinden çıktığı için omzun normal konturu bozulur ve anormal bir pozisyonda durur.
• Hareket kısıtlılığı: Omuzda çıkık sonrası hareket ettirme kabiliyeti büyük ölçüde azalır. Hasta kolunu kaldıramaz veya döndüremez.
• Şişlik ve morarma: Çıkık bölgesinde yumuşak doku zedelenmesi nedeniyle şişlik ve morarma meydana gelir.
• Hassasiyet: Omuz bölgesi dokunmaya karşı hassas hale gelir. Hafif bir temas bile ağrıya neden olabilir.
• Kas spazmları: Çıkık sonrası omuz çevresindeki kaslarda spazmlar ve kasılmalar yaşanabilir, bu da ağrıyı ve rahatsızlığı artırır.
• Eklemde boşluk hissi: Omuz ekleminde stabilitenin kaybolması nedeniyle eklemde boşluk veya gevşeklik hissi oluşabilir.
• Sinir sistemi belirtileri: Sinirlerin sıkışması veya zedelenmesi sonucunda kol ve elde uyuşma, karıncalanma veya güçsüzlük gibi nörolojik belirtiler ortaya çıkabilir.

Tekrarlayan Omuz Çıkıkları Nedir?

Omuz çevresindeki bağların, tendonların ve kasların gevşemesi nedeniyle çıkıklar meydana gelebilir. Tekrarlayan omuz çıkıklarında dokular, kolu omuz yuvası üzerinde sıkı bir şekilde merkezde tutma yeteneğini kaybeder. İlk omuz çıkığı genellikle travmatik bir yaralanma sonucu meydana gelir ve omuz ekleminin yapısında hasara neden olur. Bu hasar, omuz ekleminin stabilitesini bozarak eklemin daha kolay ve sık çıkmasına yol açar. Ayrıca, ilk çıkık sonrası yeterli rehabilitasyon yapılmaması veya omuzun tekrar yaralanmaya maruz kalması da tekrarlayan çıkıklara neden olabilir.

Omuz Çıkığı Nasıl Teşhis Edilir?

Omuz çıkığı teşhisi için doktorlar, genellikle etkilenen bölgeyi hassasiyet, şişlik veya şekil bozukluğu açısından fiziksel olarak inceler ve sinir veya kan damarı hasarı belirtileri olup olmadığını kontrol eder. Doktor, çıkık sonrası vücuttaki hasarı teşhis etmek için aşağıdaki bazı testleri isteyebilir:

• Röntgen: Röntgen, omuz ekleminin kemik yapılarını görüntülemek için kullanılır. Çıkığın türünü (ön, arka veya alt çıkık) ve eklemdeki olası kemik kırıklarını tespit etmek için röntgen çekimi yapılır. Bu, omuz ekleminin doğru yerleşimini kontrol etmek için temel bir görüntüleme yöntemidir.
• Manyetik rezonans görüntüleme (MRI): MRI, yumuşak dokuların detaylı görüntülerini sağlayarak omuz ekleminin çevresindeki bağlar, kaslar, tendonlar ve kıkırdak dokuları değerlendirir. Omuz çıkığına eşlik edebilecek rotator manşet yırtıkları ve labrum yırtıkları benzeri yumuşak doku yaralanmalarını tespit etmek için kullanılır.
• Bilgisayarlı tomografi (BT): BT taraması, omuz ekleminin üç boyutlu görüntüleri için kullanılabilir ve karmaşık kırıkların veya eklemdeki detaylı yapıların değerlendirilmesine yardımcı olabilir.
• Ultrasonografi: Omuz ekleminin dinamik değerlendirmesi için ultrasonografi kullanılabilir. Ultrason, eklem içi sıvı birikimini, tendon yırtıklarını ve kas yaralanmalarını görüntülemeye yardımcı olur. Ayrıca, hareket sırasında omuz ekleminin yapısal durumu hakkında doktorlara bilgi verebilir.

Omuz Çıkığının Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Omuz çıkığı acil müdahale gerektirir. Tedavide amaç kolun yuvasına geri oturtulmasıdır. Buna müdahaleye kapalı redüksiyon denir. Bu cerrahi olmayan prosedür sırasında, doktor omzu hizalamak için vücudu fiziksel olarak dışarıya doğru itip tekrar geri çeker. Müdahale sırasında doktor tarafından omuzun etrafındaki bölgeyi uyuşturmak için lokal anestezi yapılabilir veya tüm vücudunuzu rahatlatmak için sakinleştirici verilebilir. Bu prosedürün uzman doktor tarafından yapılması gerekir. Çıkık bir omuzu kişiler kendi başına yerine oturtmaya çalışırsa, yaralanman daha da kötüleştirebilir ve etrafındaki dokuya zarar verebilir. Doktor tarafından eklem tekrar yerine yerleştirdikten sonra aşağıdakiler de dahil olmak üzere başka tedaviler önerilebilir:

İmmobilizasyon: Redüksiyon sonrasında omuzun stabilitesini korumak ve iyileşmeyi desteklemek için omuz, bir süreliğine immobilize edilir. Bu amaçla askı veya omuz ateli kullanılır. Genellikle immobilizasyon süresi birkaç hafta sürer, ancak süre yaralanmanın ciddiyetine göre değişebilir.

• Ağrı yönetimi: Omuz çıkığında, ağrının azaltılması ve hastanın yaşam kalitesinin artırılması için genellikle ağrı yönetimi doktor tarafından planlanır. Ağrı kesiciler ve antienflamatuar ilaçlar, ağrının kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir ve enflamasyonu azaltabilir. Ayrıca, buz uygulamaları da ağrının hafifletilmesinde etkili olabilir ve omuz çıkığı sonrası ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
• Fizik tedavi ve rehabilitasyon: Omuz ekleminin hareket kabiliyetini ve gücünü geri kazanmak için fizik tedavi programı istenebilir. Rehabilitasyon süreci, omuz kaslarını güçlendiren ve eklem hareketliliğini artıran egzersizleri içerir. Fizik tedavi, tekrarlayan çıkık riskini azaltmak için önemlidir.
• Cerrahi müdahale: Güçlendirme ve rehabilitasyona rağmen tekrarlayan omuz çıkıkları olan, zayıf omuz eklemleri veya bağları olan kişilere cerrahi müdahale önerilebilir. Nadir durumlarda, hasar görmüş sinirler veya kan damarları ameliyat gerektirebilir. Cerrahi müdahale çeşitleri arsında artroskopik cerrahi, açık cerrahi ve bankart onarımı gibi prosedürler bulunur.

Omuz Çıkığında Cerrahi Müdahale Ne Zaman Gereklidir?

Çoğu omuz çıkması durumunda ameliyata ihtiyacı duyulmaz. Ancak aşağıdaki bazı durumlarda ameliyata ihtiyacı gerekebilir:

• Tekrarlayan çıkıklar: Eğer bir kişi birden fazla kez omuz çıkığı yaşıyorsa, omuz ekleminin stabilitesini sağlamak için cerrahi müdahale gerekebilir. Tekrarlayan çıkıklar, eklem yapılarının sürekli olarak hasar görmesine neden olabilir.
• Şiddetli doku hasarı: İlk omuz çıkığı sırasında ciddi yumuşak doku yaralanmaları meydana geldiyse, cerrahi onarım gerekli olabilir. Bu tür yaralanmalar, eklem stabilitesini sağlamak için uygulanabilir.
• Kemik kırıkları: Omuz çıkığına eşlik eden kemik kırıkları varsa, kırığın doğru şekilde iyileşmesi ve eklem fonksiyonunun korunması için cerrahi müdahale gerekebilir.
• Konservatif Tedavinin Başarısızlığı: Konservatif tedavi yöntemleri (redüksiyon, immobilizasyon, fizik tedavi) uygulanmasına rağmen omuz stabilitesi sağlanamıyorsa veya sürekli ağrı ve fonksiyon kaybı devam ediyorsa, cerrahi tedavi uygulanabilir.

Ameliyatsız Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Omuz çıkıklarında doktor tarafından genellikle ameliyatsız bir yöntem olan kapalı redüksiyon kullanılır. Bu yöntemde omuz ekleminin yerine oturtulması genellikle hastanede acil serviste uygulanır. Bu yapılmadan önce hastaya genellikle sakinleştirici veya ağrı kesici ilaçlar verilir. Şiddetli ağrı genellikle omuz eklemi tekrar yerine oturduğunda hemen durur.

Tekrarlayan Omuz Çıkıklarının Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Tekrarlayan omuz çıkıklarının tedavi yöntemleri, konservatif ve cerrahi seçenekleri içerir. Konservatif tedavi yöntemleri arasında fizik tedavi, rehabilitasyon egzersizleri ve aktivite modifikasyonu bulunur. Cerrahi müdahaleler arasında ise artroskopik cerrahi, Bankart onarımı ve Latarjet prosedürü gibi yöntemler kullanılır. Tedavi planı, hastanın durumuna, yaşına ve omuzun stabilitesine bağlı olarak belirlenir. Erken müdahale ve uygun tedavi seçimi, tekrarlayan omuz çıkıklarının kontrol altına alınmasını ve eklem fonksiyonlarının restore edilmesini sağlayabilir.

Omuz Çıkığı Sonrası İyileşme Süreci Nasıldır?

Omuz çıktıktan sonra iyileşmek genellikle birkaç ay sürebilir.  Genellikle ilk birkaç hafta içinde ağrı ve şişlik azalır ve hareketlilik artar. Fizik tedavi ve rehabilitasyon programları, omuzun güçlenmesi ve stabilitesinin artırılması için önemli bir rol oynar. Tam iyileşme süreci genellikle birkaç ayı bulabilir ve hastanın yaşam tarzı ve aktivitelerine dönmesi zaman alabilir. Omuz çıkığının tekrarlanmasını önlemek için doktorun verdiği talimatların dikkatle takip edilmesi önemlidir.

Sık Sorulan Sorular

Omuz çıkığı şüphesi ya da tekrarlayan omuz sorunları yaşıyorsanız, vakit kaybetmeden Hisar Hospital Ortopedi ve Travmatoloji uzmanlarımıza başvurun. Erken müdahale, iyileşme sürecinizi hızlandırır ve tekrarlayan çıkık riskini azaltır. Randevu almak için hemen buraya tıklayın.