Жүрек ауруларын диагностикалаудағы алтын стандарт: Ангио…
Егер темекі сіздің ең жақын серігіңіз болса, егер сіз гипертонияға жақын болсаңыз, егер ішіңіз шығыңқы болса, онда сіз жүрек ауруларына жиі ұшырайтындардың қатарындасыз демек.
Біз темекі шегуден, артериялық гипертензиядан, әсіресе іште майдың пайда болуынан және жылдар бойы ешқандай симптомсыз дамитын коронарлық артерия аурулары және бұл ауруларды диагностикалауда алтын стандарт болып табылатын ангиография жайлы білгісі келетіндерге қызықты материал дайындадық…
Коронарлық артерия ауруы дегеніміз не?
Бұл артериосклероздың жүрек тамырларында дамуы. Біз жүрек тамырларының ішкі бетін жабатын эндотелий деп аталатын қорғаныс мембранасының ең маңызды ерекшелігі – қанның тамырларда тромб түзбей сұйық ағуын қамтамасыз ету. Темекі шегу, гипертония, әсіресе іштің майы және қант диабеті сияқты қауіп факторларының болуы эндотелийге зақым келтіреді. Дененің кез келген бөлігіндегі жараны дене қорғаныс механизмдерімен реттеуге тырысқандай, эндотелийдегі зақым дененің көмегімен реттеле бастайды, бірақ бұл жүрек қабырғалары, содан кейін тамырға қажетсіз ұлпаның пайда болуына әкеп соғады. Тамырдың тарылуы уақыт өте келе окклюзияға әкеледі. Барлық осы процестер коронарлық артерия аурулары деп аталады.
Симптомдары қандай?
Коронарлық артерия бірнеше жылдар бойы ешқандай симптомсыз дами береді. Дегенмен, шаршау, кеуде, арқа, қолдың ауыруы және күштің азаюы мен ентігу аталған аурудың жалпы белгілері болып табылады. Сонымен қатар, коронарлық артерия ауруының алғашқы белгісі кенеттен инфаркт, ал кей науқастарда – кенеттен өлім болуы мүмкін.
Коронарлық ангиография дегеніміз не?
Коронарлық ангиография, бұл жүректі азықтандыратын тамырларды бейнелеу әдісі. Ол ангиографиялық зертханада жасалады. Жүрек тамырларының ішінде рентгенде көрінетін мөлдір емес затты (контрастты зат) енгізу арқылы жүрек тамырларының анатомиясы байқалады.
Не үшін жасалады?
Бұл жүрек бұлшықеттеріне азық жіберу үшін жүрек тамырлары жеткіліксіз деп есептелген жағдайларда орындалады. Бұл жүктеме кезінде пайда болатын кеуде ауыруы бар емделушілерде, жүктеме сынағы қалыптан тыс болғанда немесе ұзақ уақытқа созылған кеуде ауыруы кезінде және кенеттен инфаркт кезінде диагностика мен емдеуді жоспарлауда қолданылатын бірегей диагностикалық әдіс.
Ангиоға қатысты ақпарат
Ангиографияда жүрек тамырларын визуализациялау арқылы: тамырлардың көлемі мен диаметрі, тарылуы бар ма, бар болса қаншалықты, стеноз қай жерде, стеноздың ұзындығы, стенозда кальцинация бар ма, венада тромб бар ма, вена тік немесе қисық па екені анықталады. Коронарлық ангиография – бұл диагностикалық әдіс. Емдеу нәтижеге сәйкес (дәрілік терапия, balon-stent- by-pass) жоспарланады.
Қашан жасалады?
Ангиографияны әрдайым дерлік жүргізуге болады, ал пациентке жоспарлы ангиография жасау үшін 6 сағат бойы ашығуы қажет. Төтенше жағдайларда қажетті сақтық шаралары қабылданады және мүмкіндігінше тезірек қолданылады.
Ангиография кезінде алынған сәулеленудің зияны бар ма?
Ангиография кезінде мөлдір емес материал венадан өткенде 2-3 секунд рентгенге түсіру арқылы орташа есеппен 6-7 сурет алынады және бұл мөлшерде алынған сәуле денсаулыққа зиянды емес.
Ангиографияға дейін дайындық кезеңінде нені ескеру қажет?
Жоспарланған жағдайларда 6 сағаттық ашығу қажет. Ангиографиядан бұрын тоқтатылуы керек бірқатар дәрілер бар. Бұл туралы пациентке оның дәрігері хабарлайды. Сонымен қатар, науқастың дәрігері көрсетпесе, арнайы дайындық қажет емес.
Ангиография дененің қай бөліктерінде жасалады?
Ол көбінесе сан артериясы деп аталатын шап аймағындағы артериядан және радиалды артерия деп аталатын білезік артериясында жасалады. Егер бұл екі тамыр сәйкес келмесе, бракиальды артерия деп аталатын шынтақтың ішкі аймағындағы артериядан жасалады.
Бұл ауыратын процедура ма?
Бұл жергілікті анестезиямен жасалатын процедура. Адамның ауырсыну деңгейіне қарай өзгеретініне қарамастан, әдетте, жергілікті анестезия кезінде ғана қолданылатын ине ауырсынуынан артық ауырсыну болмайды.
Ангиография кезінде қолданылатын дәрінің зияны бар ма?
Сирек жағдайларда аллергия тудыруы мүмкін. Бұл сондай-ақ кейбір қауіпті емделушілерде бүйрек жетіспеушілігін тудыруы мүмкін (белгілі бүйрек жеткіліксіздігі немесе бүйрек жеткіліксіздігі қаупі бар науқастарда, кейбір дәрі-дәрмектерді қолданатын диабетиктерде).
Мұны шаптан жасаған дұрыс па, әлде білектен бе?
Жүрек тамырларына жеткеннен кейін, жүрек тамырларының суреттері мен анализдері бойынша орындалатын ангиографияның екі әдіспен де айырмашылығы жоқ. Тек білекке ангиография қолданылғанда артерия (радиалды артерия) маңында тамыр немесе жүйке болмайды. Сонымен қатар, бұл артерия беткейде болғандықтан, ангиографиядан кейін бұл көктамырда қан кетуді бақылау шап тамырына қарағанда жеңілірек болады. Білектен жасалған ангиографияда кіру орнына байланысты асқынулар (қан кету, ісіну) жоқ дейтіндей өте аз кездеседі. Егер емделушіде іш пен аяқ тамырларында окклюзиялар болса, әсіресе шап пен іште артық салмағы бар адамдарда асқынуларды азайту үшін қолдың ангиографиясы дұрыс шешім болады. Сонымен қатар, білек артериясы шап артериясына қарағанда жұқа және спазм деп аталатын процедура кезінде жиырылуға бейім келеді. Осылайша, әсіресе арық адамдарда, бұл жүрек тамырларына жетуге жол бермейді. Сонымен қатар, білегі және білезік көктамыры жіңішке кішкентай, арық әйелдерге шап көктамырына ангиографияны қолдану науқасқа да, тәжірибелі дәрігерге де жеңіл әрі дұрыс болады.
Comments