Kulak Ağrısı
Kulak ağrısı genellikle çocuklarda görülse de her yaş grubundan insanı etkileyebilen yaygın bir rahatsızlıktır. İnsanların büyük çoğunluğu yaşamlarının bir evresinde kulak ağrısı şikâyeti yaşayabilir. Ağrı doğrudan kulakla ilgili bir sorundan kaynaklanabileceği gibi diş, çene, boğaz, boyun gibi komşu bölgelerdeki sorunlar da kulakta ağrıya neden olabilir. Bu nedenle kulak ağrısının altında yatan sorunun belirlenmesi önemlidir. Bu sayede hem gereksiz antibiyotik kullanımının önüne geçilebilir hem de ciddi bir sağlık sorunu erken dönemde fark edilebilir.
Kulak Ağrısı Nedir?
Kulak ağrısı, kulağın içindeki veya çevresindeki yapılardan kaynaklanabilen farklı şekillerde hissedilen ağrıdır. Tıp literatüründe otalji olarak da adlandırılan kulak ağrısı genellikle çocuklarda daha sık görülse de her yaştan insanı etkileyebilen yaygın bir sorundur. Kulakta hissedilen ağrı çoğunlukla sağ veya sol kulak ağrısı olarak ortaya çıkar. Bununla birlikte bazı durumlarda her iki kulakta birden ağrı hissedilebilir. Uzun süre devam ettiğinde kişinin yaşam kalitesinde ciddi bozulmaya neden olabilen bu ağrı zonklayıcı, yanıcı veya bıçak saplanır tarzda olabilir. Ağrı süreklilik gösterebileceği gibi belirli aralıklarla şiddetlenen ataklar şeklinde de seyredebilir.
Kulak ağrısı, ağrının kaynağına göre primer otalji (birincil) ve sekonder otalji (ikincil) olarak iki sınıfa ayrılır. Primer otalji ağrının doğrudan kulaktan kaynaklandığını, sekonder otalji ise ağrının diş, çene gibi başka bir yapıdan kaynaklandığını gösterir. Çocuklarda kulak ağrısı genellikle orta kulak iltihabı gibi primer nedenlerden yani kulağın kendisinde görülen sorunlardan kaynaklanır. Araştırmalar 3 yaşın altındaki çocukların yaklaşık %80’inin en az 1 defa orta kulak iltihabı geçirdiğini gösterir.
Yetişkinlerde ise primer nedenlerin başında dış kulak iltihabı gelir. Bununla birlikte yetişkinlerde görülen kulak ağrılarının yaklaşık %40’ı kincil otalji sınıfına girer. Çene sorunları, diş iltihabı, farenjit, sinüzit, boyun ve omurga hastalıkları nadiren de baş-boyun bölgesi tümörleri gibi sağlık sorunları sol veya sağ kulak ağrısı ile kendisini gösterebilir. Otalji çoğu zaman basit bir enfeksiyondan kaynaklansa da özellikle geçmeyen kulak ağrısı daha ciddi bir sağlık sorununun göstergesi olabilir. Bu nedenle uzun süren ağrı durumunda uzman bir doktora danışılması önemlidir.
Kulak Ağrısı Belirtileri Nelerdir?
Kulak ağrısı ağrının nedenine göre farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Örneğin ani başlayan, şiddetli ağrı orta kulak iltihabına işaret edebilirken, yutkunurken kulak ağrısı olması bademcik iltihabı gibi kulak dışı sebeplerden kaynaklanabilir. Başlıca kulak ağrısı belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Kulaklardan birinde veya her ikisinde birden hissedilen yanıcı, zonklayıcı, bıçak saplanır tarzda ağrı,
- Kulakta basınç veya tıkanıklık hissi,
- Kulağa baskı uygulandığında hassasiyetin artması,
- Sarı veya şeffaf olabilen akıntı,
- Özellikle dış kulak iltihabından kaynaklanan ağrı durumunda kaşıntı,
- Baş ve yüze yayılan ağrı,
- Halsizlik,
- Enfeksiyondan kaynaklı bazı durumlarda yüksek ateş,
- Baş dönmesi ve denge kaybı.
Henüz kendilerini tam anlamıyla ifade edemedikleri için bebeklerde kulak ağrısı belirtileri arasında huzursuzluk, iştahsızlık gibi sorunlar veya kulakla oynama gibi davranışlar bulunabilir. Yetişkinlerde ise ağrıya baş ağrısı kulak çınlaması, akıntı, denge kaybı gibi başka semptomlar eşlik edebilir.
Kulak Ağrısı Neden Olur?
Kulak ağrısı doğrudan kulak kaynaklı nedenlere bağlı olabileceği gibi, kulakla anatomik ilişkisi bulunan diğer doku ve organlarda meydana gelen sorunlardan da kaynaklanabilir. Kulak enfeksiyonları kulak ağrısının en sık karşılaşılan nedenlerindendir. Kulak enfeksiyonu iç, orta veya dış kulağı etkileyebilir. Dış kulak enfeksiyonu, halk arasındaki adıyla yüzücü kulağı, kulağın dış kısmını ve kulak kanalını etkileyen, genellikle bakteriyel kaynaklı bir enfeksiyondur. Dış kulak iltihabının halk arasında yüzücü kulağı olarak da adlandırılmasının başlıca nedeni hastalığın genellikle havuz, deniz veya duş sonrası dış kulak kanalında sürekli nem kalması sonucu gelişmesidir. Nemli ortam bakterilerin çoğalması için uygun ortamı oluşturarak kulağı enfeksiyona karşı açık hale getirir.
Kulak ağrısının bir diğer yaygın nedeni de orta kulak iltihabıdır. Özellikle çocukluk çağında görülen kulak ağrılarının büyük çoğunluğunun altında orta kulak iltihabı yatar. Orta kulak iltihabı kulak zarının arkasındaki boşluğun virüs veya bakteri nedeniyle iltihaplanması ile karakterizedir. Orta kulak iltihabı çoğu zaman grip, soğuk algınlığı gibi bir üst solunum yolu enfeksiyonu ile ilişkili olduğu için hastalarda kulak ağrısına ateş, geçici işitme kaybı gibi semptomlar da eşlik edebilir. Ayrıca uçakta kulak ağrısı gibi ağrılar barotravmaya yani değişen basınca bağlı olarak ortaya çıkabilir.
Kulak ağrısının diğer olası nedenleri ise şu şekilde sıralanabilir:
- Dış kulaktaki bezler tarafından kulağı koruması amacıyla doğal olarak üretilen sarımsı veya kahverengimsi renkte, mumsu bir madde olan kulak kiri,
- Yabancı cisimlerin kulağa kaçması,
- Diş iltihabı,
- Farenjit ve tonsilit gibi boğaz enfeksiyonları,
- Bazı boyun ve omurga hastalıkları.
Sayılanlara ilave olarak nadir de olsa bazı baş ve boyun kanserleri kulak içi ağrısı ile kendisini gösterebilir.
Kulak Ağrısı Tanısı Nasıl Konur?
Kulak ağrısının tanısında en önemli adım ağrının kulaktan mı yoksa çevredeki doku ve organlardan mı kaynaklandığının ayırt edilmesidir. Bu doğrultuda uzmanlar öncelikle hastanın tıbbi öyküsünü alarak ağrının yeri, süresi, şiddeti, ateş, işitme kaybı, kulak akıntısı gibi eşlik eden semptomlar, daha önce yaşanmış benzer ataklar ve hastanın tıbbi geçmişi gibi unsurları değerlendirir. Hastanın tıbbi öyküsünün alınmasının ardından uzmanlar hastayı detaylı olarak muayene eder. Muayene sırasında doktor otoskop adı verilen özel bir alet kullanarak kulak zarını ve dış kulak yolunu inceler. İnceleme sırasında kızarıklık, şişlik, akıntı gibi semptomlar olması kulak enfeksiyonunu düşündürebilir.
Yapılan muayeneler sırasında kulakta bir sorun tespit edilemezse ağız, boğaz, çene ve boyun bölgesi de dikkatle muayene edilir. Bazı durumlarda işitme testi, kulak basıncı ölçümü veya kan tahlilleri gibi ileri tetkikler de gerekebilir. Özellikle uzun süren kulak ağrılarında BT, MR gibi görüntüleme yöntemleri de kullanılabilir.
Kulak Ağrısı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kulak ağrısı tedavisi ağrıya neden olan faktöre bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Dış kulak iltihabı, orta kulak iltihabı gibi enfeksiyonlara bağlı kulak ağrısı hastalarında uzmanlar sebebin bakteri kaynaklı olduğunu tespit ederse hastaya uygun antibiyotik bir ilaç reçete edebilir. Dış kulak iltihabında çoğu zaman antibiyotikli damlalar kullanılırken, orta kulak iltihabında antibiyotik kullanılması gerekebilir. Bununla birlikte hafif vakalarda, özellikle çocuklarda, ateş gibi ek belirtiler yoksa uzmanlar herhangi bir tedaviye başlamadan önce semptomların gerileyip gerilemediğini anlamak için birkaç gün beklemeyi önerebilir.
Kulak ağrısının ciddi bir sağlık sorunundan kaynaklanmadığı durumlarda evde uygulanabilecek bazı yöntemler ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir. Soğuk kompres uygulamak, başı dik tutarak dinlenmek, bol sıvı almak ve kulak üzerine baskı uygulamamak ağrıyı azaltabilir. Kulak ağrısı sorunu bulunan çocuklarda ise emzirme veya biberonla besleme kulakta oluşan basıncı azaltmaya yardımcı olabilir.
Sık Sorulan Sorular
Kulak Ağrısı Neden Kaynaklanır?
Kulak ağrısı kulakta veya kulağa komşu yapılarda meydana gelen sağlık sorunlarından kaynaklanabilir. Dış kulak iltihabı, orta kulak iltihabı, basınç değişiklikleri, kulak kiri birikimi, kulağa yabancı cisim Kaçması, diş veya çene problemleri kulak ağrısının başlıca nedenleri arasında sayılabilir. Ayrıca üst solunum yolu hastalıkları veya sinüzit, alerji gibi sağlık sorunları da kulak ağrısıyla kendisini gösterebilir.
Kulak Ağrısı Hangi Hastalıkların Belirtisi Olabilir?
Kulak ağrısı genellikle kulak enfeksiyonlarına bağlı ortaya çıkar. Bunun yanı sıra diş iltihabı, çene eklemi problemleri, bademcik iltihabı, farenjit, reflü, sinüzit, boyun lenf bezlerinin iltihaplanması, nadiren de bazı baş-boyun tümörleri kulak ağrısına neden olabilir.
Kulak Ağrısı Evde Nasıl Geçer?
Kulak ağrısı hafif düzeyde ise ve ciddi bir enfeksiyondan kaynaklanmıyorsa evde uygulanabilecek bazı yöntemler ağrının hafiflemesine yardımcı olabilir. Soğuk kompres uygulamak, başı hafif dik tutarak yatmak ve ağrıyı artıran basınçtan kaçınmak faydalı olabilir. Ek olarak bazı durumlarda zeytinyağı, zencefil veya sarımsak gibi doğal ürünlerle hazırlanan damlalar da doğrudan kulak içine uygulanmamak şartıyla kulağın çevresine sürülebilir. Bununla birlikte özellikle çocuklarda bu yöntemleri uygulamadan önce uzman bir hekime danışılması önemlidir.
Kulak Ağrısı İçin Hangi İlaçlar Kullanılır?
Kulak ağrısında kullanılabilecek ilaçlar altta yatan nedene bağlı değişiklik gösterir. Bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklanan ağrıda uzmanlar antibiyotik ilaçlar reçete edebilir. Ağrıyı hafifletmek için de doktor kontrolünde ağrı kesici ilaçlardan faydalanılabilir.
Kulak Ağrısı Çocuklarda Daha Sık Mı Görülür?
Özellikle orta kulak iltihabına bağlı kulak ağrısına çocuklarda daha sık rastlanır. Bununla birlikte kulak ağrısı yetişkinlerde de görülebilir.
Kulak Ağrısı Enfeksiyon Belirtisi Midir?
Kulak ağrılarının büyük çoğunluğu iç, orta veya dış kulağı etkileyen enfeksiyonlardan kaynaklansa da diş enfeksiyonları, çene eklemi problemleri veya sinüzit gibi sağlık sorunları da kulak ağrısına neden olabilir.
Kulak Ağrısı Kendiliğinden Geçer Mi?
Basınç değişimi gibi basit nedenlerden kaynaklanan kulak ağrısı kendiliğinden geçebilir. Ancak uzun süren, şiddetli ağrıların altında başka bir sağlık sorunu olabileceğinden uzman bir doktordan yardım alınması önemlidir.
Kulak Ağrısı Ne Zaman Tehlikelidir?
Kulak ağrısı şiddetliyse, uzun süre devam ederse veya ağrıyla birlikte işitme kaybı, ateş, baş dönmesi, kulak akıntısı gibi belirtiler varsa başka bir sağlık sorununa işaret edebileceğinden detaylı tıbbi değerlendirme önemlidir.
Kulak Ağrısı Tekrarlar Mı?
Bazı kişilerde kulak ağrısı tekrarlayabilir. Özellikle çocuklarda sık geçirilen üst solunum yolu enfeksiyonları sonrası tekrarlayan orta kulak iltihapları yaygındır. Ayrıca sık sık denize ve havuza giren yetişkinlerde de ağrının tekrarlama riski vardır.
Kulak Ağrısı İçin Hangi Doktora Gidilir?
Kulak ağrısı için öncelikle alanında uzman bir kulak, burun, boğaz (KBB) doktoruna başvurulması gerekir. KBB uzmanları ağrının kulak dışı sebeplerden olduğuna karar verirse hastaları diş hekimlerine, çene cerrahisi veya nöroloji uzmanlarına yönlendirebilir.
Kulak ağrısı çoğu zaman enfeksiyon kaynaklı basit bir sorun olabilir; ancak uzun süren ya da şiddetli ağrılar ciddi hastalıkların habercisi olabilir. Siz de kulak ağrısı şikâyeti yaşıyorsanız, alanında uzman KBB doktorlarımızdan randevu alarak gerekli kontrollerinizi yaptırabilirsiniz. Randevu Alın
