Gözde bulunan şeffaf dış tabaka kornea olarak adlandırılır. Hastalık, enfeksiyon veya herhangi bir hasar sonucunda kornea hasar görebilir. Göz sağlığı için oldukça önemli olan bu yapının hasar görmesi sonucunda ise farklı göz hastalıkları ortaya çıkabilir. Gözün mikroplara ve herhangi bir göz hasarına karşı korunması göz hastalıklarının oluşmasını önlemeye yardımcı olabilir. Daha ayrıntılı bilgi edinmek için yazının devamını inceleyebilirsiniz.
Korneada Keratokonus Nedir?
Gözün dış kısmının incelmesi ve koni şeklinde bir şişlik oluşturması sonucunda keratokonus adı verilen göz rahatsızlığı ortaya çıkar. Bu durum bulanık görme veya ışığa karşı hassasiyet oluşması gibi göz problemlerine neden olabilir. Keratokonus sıklıkla geç ergenlik ve otuz yaş üstü dönemlerde görülebilen bir göz rahatsızlığıdır. Hastalığın erken evresinde gözlük veya kontakt lens kullanımı, oluşan görme problemlerinin düzelmesine yardımcı olabilir. Kontakt lens ile göz problemlerini düzeltmenin sağlanamadığı durumlarda ise skleral lensler adı verilen lenslerin kullanılması gerekebilir. İlerleyen keratokonus hastalığında oluşan göz hasarını tedavi etmek için kornea nakli uygulanması gerekebilir. Bunun yanı sıra korneal kollajen çapraz bağlama olarak bilinen bir tedavi yöntemi keratokonusun ilerlemesini yavaşlatmaya veya durdurmaya yardımcı olabilir. Bu işlemin etkili olması durumunda kornea nakli uygulanmasına gerek kalmayabilir.
Kornea Hastalıkları Belirtisi Nelerdir?
Üç ana katmanı bulunan kornea en dışta epitel doku, orta katmanda stroma ve en iç katmanda endotel dokudan oluşur. Her katmanın kendine göre farklı özellikleri bulunur. Bu özellikler şu şekildedir:
- Epitel: Gözün dış katmanını oluşturan epitel göze dışarıdan yabancı madde girmesini önlemeye yardımcı olur.
- Stroma: Epitel dokunun arkasında yer alan stromada, içerisinde bulunan su ve proteinler sayesinde elastik bir yapıya sahiptir.
- Endotel: Gözün en iç katmanında yer alan bu tabaka stromadaki fazla sıvıyı çekmek için bir pompa gibi çalışır. Endotel yapının zarar görmesi sonucunda stromada sıvı birikebilir. Stromada sıvı birikmesi sonucunda bulanık görme gibi göz problemleri ortaya çıkabilir.
Korneadaki yapılardan herhangi birinde bir hasar oluşması sonucunda bazı göz rahatsızlıkları ortaya çıkabilir. Bazı enfeksiyonlar, doku zedelenmeleri veya genetik faktörler sonucunda ortaya çıkan kornea hastalıkları farklı belirtiler oluşturabilir. Kornea hasarı sonucunda ortaya çıkabilecek olan belirtilerden bazıları şu şekildedir:
- Gözde ağrı oluşması,
- Bulanık görme,
- Dışarıdan bakıldığında belli olan doku hasarı,
- Göz kızarması,
- Işığa karşı aşırı hassasiyet oluşması.
Küçük yaralanmalar veya enfeksiyonlar nedeniyle gelişen göz hasarı kendi kendine iyileşme gösterebilir. Ancak uygun şekilde tedavi edilmeyen kornea hastalıkları başka göz problemlerinin oluşmasına neden olabilir. Bu nedenle bu tür belirtilerin fark edilmesi durumunda bir sağlık kuruluşuna başvurmak önemlidir.
Kornea Hasarına Neden Olan Durumlar
Göz hijyenine dikkat edilmemesi, gözde oluşan doku zedelenmeleri, enfeksiyonlar ve bazı hastalıklar kornea hasarına neden olabilir. Korneada hasarlanmaya sebep olabilen durumlardan bazıları şunlar olabilir:
- Keratit: Gözde oluşan herhangi bir yaralanma sonucunda göz içerisinde virüs, bakteri veya mantar gibi mikroorganizmalar üretebilir. Virüs, bakteri veya mantarların göze girmesi ve Korneayı enfekte etmesi sonucunda keratit adı verilen göz iltihaplanması ortaya çıkabilir. Bu durum gözde enfeksiyon ve ülser oluşmasına neden olabilir. Oluşan göz hasarı sonucunda şiddetli ağrı, bulanık görme, göz tabakasında yırtılma veya kızarıklık gibi farklı belirtiler ortaya çıkabilir. Yanlış lens kullanımı göz yaralanmasına neden olarak keratit gelişmesini tetikleyebilir. Bu nedenle lens kullanımına dikkat etmek keratit oluşmasını önlemede önemlidir. Keratit antibiyotik veya antifungal göz damlaları kullanılarak tedavi edilebilir. Etkene göre antiviral ilaçlar veya steroid göz damlalarının kullanılması tedavide gerekli olabilir.
- Oküler Herpes (Göz Uçuğu): Herpes simpleks virüsü (HSV) sonucunda gözde uçuk oluşabilir. Gözde oluşan bu iltihaplanma korneada hasar oluşmasına neden olabilir. Göz küçüğü tekrarlayıcıdır ve henüz net bir tedavisi yoktur. Tedavide kullanılan antiviral ilaçlar veya steroid göz damlaları uçuğun kontrol altına alınmasına ve yayılmasının önlenmesine yardımcı olabilir.
- Herpes Zoster (Zona): Zona, vücutta herpes zoster virüsünün neden olduğu bir cilt rahatsızlığıdır. Zona hastalığına neden olan bu virüs vücudu terk etmeyerek uzun yıllar sinirlerde pasif olarak kalabilir. Bu virüs çeşitli faktörlerle aktive olarak sinirlerden farklı vücut yapılarını da enfekte edebilir. Gözün enfekte olması sonucunda korneada hasar meydana gelebilir. Herpes Zoster olarak da adlandırılan zona enfeksiyonu tedavi gerektirmeden kendiliğinden iyileşme gösterebilir. Bununla birlikte kullanılan antiviral ilaçlar ve steroid göz damlaları gözde oluşan iltihabın hafiflemesine yardımcı olabilir.
Kornea hasarına neden olan hastalıkların erken evrede tedavi edilmesi ilerleyen dönemde oluşabilecek göz hasarının önlenmesine yardımcı olabilir.
Kornea Hastalıkları Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Bir göz doktoru tarafından yapılan detaylı muayene sonucunda kornea hastalıkları için tanı konulabilir. Hastalığı teşhis etmek için göz doktoru tarafından yarık lamba muayenesi, floresan göz lekesi testi gibi farklı testler yapılabilir. Göz içerisine zararsız bir boya damlatıldıktan sonra göze ışık tutarak inceleme yapılan floresan göz boyası testi ile korneada var olan herhangi bir çizik veya hasar görüntülenebilir. Kornea hastalıklarında uygulanan tedavi yöntemleri göz hasarının durumuna göre farklılık gösterebilir. Bu tedavi uygulamalarından bazıları şu şekildedir:
- Göz damlaları, merhemler veya bazı ilaçlar,
- Reçeteli gözlükler veya kontakt lensler,
- Fototerapötik keratektomi (korneanın şeklini değiştirmek için dokunun çıkarıldığı bir işlem) gibi lazer prosedürleri,
- Kornea nakli ameliyatı,
- Yapay kornea takılması (keratoprotez).
Kornea hastalıklarında tedavinin etkili olabilmesi için tedavi planının bir doktor tarafından belirlenmesi önemlidir. Bununla birlikte alınabilecek bazı önlemler hastalığın tedavisinde etkili olabilir. Bu yöntemlerden bazıları şu şekildedir:
- Hijyen Kurallarına Uymak: Genel hijyen kurallarına dikkat etmek göz problemlerinin oluşmasını önlemeye yardımcı olabilir. Özellikle elin göz ile temasını gerektiren kontakt lens kullanımı gibi durumlarda el hijyenine dikkat etmek göz hastalıklarını önlemede yardımcı olabilir. Günlük hayatta elin göz ile temasını kısıtlamak da göz hastalıklarının oluşmasını önlemede önemlidir.
- Lens ile Uyumamak: Lens kullanımında dikkatli davranılması oluşabilecek herhangi bir yan etkinin önlenmesinde etkilidir. Herhangi bir enfeksiyon sonucunda göz hasarının oluşmaması için uyumadan önce lensleri çıkarmak önemlidir.
- Gözü Korumak: Rutin hayatta gözde hasar oluşturabilecek tehlikeli durumlardan kaçınmak göz problemlerini önlemeye yardımcı olabilir. Bu nedenle gözde hasara neden olabilecek çekiç, matkap veya testere gibi malzemelerin kullanımında koruyucu gözlük takılması önemlidir.
Günlük hayatta bu tür yöntemlere dikkat edilmesi göz hasarını önlemeye yardımcı olabilir.
Kornea Hastalıkları Hakkında Sık Sorulan Sorular
Görme eylemi rutin hayatın devam ettirilmesinde oldukça önemli bir etkendir. Korneada oluşan hastalıklar görme eyleminin olumsuz etkilenmesine neden olabilir. Bu nedenle korneada hasar oluşmasının engellenmesi görme eyleminin sağlıklı bir şekilde devam ettirilmesinde önemlidir. Korneanın göz sağlığı için bu kadar önemli olması sonucunda insanlar tarafından kornea hastalıkları hakkında bilgi sahibi olma isteği ortaya çıkmıştır. Kornea hastalıkları hakkında sık sorulan sorulardan bazıları şu şekildedir:
Korneanın Hasar Gördüğünü Nasıl Anlarız?
Kornea hasarı gözde şiddetli ağrı, kızarıklık, bulanık görme veya dışarıdan bakıldığında bile fark edilebilen göz hasarı oluşmasına neden olabilir. Bu tür şikâyetler yaşanması korneada oluşan bir hasarı işaret ediyor olabilir. Bu nedenle bu tür belirtilerin varlığında bir sağlık kuruluşuna başvurmak önemlidir.
Kornea Hastalıkları Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Göz sağlığına yeteri kadar dikkat edilmemesi sonucunda göz hasarı ortaya çıkabilir. Göz hasarının tedavisinde krem, göz damlası veya ilaç kullanımı etkili olabilir. Kornea hastalıklarının erken dönemde tanı almaması tedaviye geç başlanmasına neden olabilir. Zamanında ve doğru yöntemler ile tedavi edilmeyen kornea hastalıkları görme kaybının oluşmasına neden olabilir.
Bulanık Görmeye Ne İyi Gelir?
Gözde oluşan herhangi bir hasar sonucunda bulanık görme ortaya çıkabilir. Bulanık görme doktor tarafından önerilen kontakt lens veya gözlüğün kullanımı ile düzeltilebilir. Bununla birlikte bazı vitamin eksiklikleri, alerjiler veya uzun süre uykusuzluk gibi durumlar da bulanık görmeye neden olabilir. Alerjik durumlardan uzak durmak, gözleri yeterince dinlendirmek ve doktor tavsiyesi ile vitamin takviyesi kullanmak bulanık görmenin iyileşmesine yardımcı olabilir.
Korneayı Etkileyen Hastalıklar Nelerdir?
Vücutta oluşan bazı hastalıklar göz yapısını olumsuz etkileyebilir. Göz yapısını olumsuz etkileyerek kornea hasarına neden olan bu hastalıklardan bazıları şu şekildedir:
- Bağışıklık sistemi hastalıkları,
- Bağ dokusu hastalıkları,
- Zona gibi bazı cilt rahatsızlıkları,
- Bazı enfeksiyonlar.
Bu tür hastalıkların uygun yöntemlerle tedavi edilmemesi durumunda göz hastalıkları ortaya çıkabilir. Vücutta herhangi bir hastalık oluşması günlük hayatı olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle hastalıkların oluşmasına neden olan faktörlerin önlenmesi veya var olan hastalıkların erken dönemde tedavi edilmesi rutin hayatın aksamadan devam ettirilmesinde önemlidir. Bu nedenle rutin hastane kontrollerine gitmek ve doktor tarafından önerilen göz muayenelerini aksatmamak önemlidir. Siz de sağlığınızı korumak ve kaliteli bir yaşam sürmek istiyorsanız rutin hastane kontrollerini yaptırmayı ihmal etmeyin.
