Hatalı beslenmenin sadece kilo almanıza değil; aynı zamanda sağlıksız yaşlanmanıza da neden olduğunu biliyor muydunuz? Sağlıklı yaşam kadar, sağlıklı ve kaliteli yaşlanmanın da çok önemli olduğu günümüzde yapılan beslenme hatalarının nelere neden olabileceğini Hisar Intercontinental Hospital Beslenme ve Diyet Uzmanlarına sorduk.
Hatalı beslenme nedir?
Günümüz insanı çok fazla dışarıda besleniyor. Zamanın yetmediği, işlerin ve trafikte harcanan sürenin arttığı şehir hayatında, insanların evde bulunduğu süre az olunca fast food, şekerlemeler, yüksek yağda pişirilmiş, yüksek tuzlu, hiç meyve sebze içermeyen hızlı hazır besinleri daha fazla tüketir hale geliyor. Evet, bize ihtiyacımız olan şekeri sağlıyor ve açlığımızı gideriyorlar. Ancak içeriği boş, besin öğesi, vitamin, mineral almadan besleniyoruz. Diğer taraftan hastalıklar veya yazılı ya da görsel basında rastladığımız sağlık haberleri, kendimiz ve sağlığımız ile ilgili endişelerimizi de besliyor. Böylece, gün içinde hiç meyve sebze tüketmeyip, kekik yağı veya kinoa tohumu gibi bitkisel ürünlerden veya vitaminler, ilaçlar ve besin benzeri başka şeylerden, sağlımızı artıracak mucizevi şeyler bekliyoruz. Ancak sağlıklı beslenme hakikaten bu kadar zor değil. Veya bir hapa, tek bir mucizevi besine indirgenmemeli.
Sağlıklı yaşlanma için hayatımızdan çıkarmamız gereken besinler nelerdir?
Sağlıklı beslenmek, sevdiğimiz hiçbir şeyi tüketmek anlamına gelmez. Sadece, “kötü” diye adlandırdığımız hazır besinlerin sıklığını azaltmaktan bahsedebiliriz. Bir süre sonra kendiliğinden o besinleri tüketmemeye başladığınızı göreceksiniz. Bu besinler; fast food, kola, meşrubatlar, hazır meyve suları, cipsler, soya sosu, hazır şekerli bisküviler, kızartmalar, fazla kırmızı et, tütsülenmiş et ve et ürünleri, salam, sucuk, sosis gibi çok tuzlu yiyeceklerdir.
Soframızda ve hayatımızda yer alması gereken besinler nelerdir?
Aslında soframızda ve hayatımızda yer alması gereken o kadar çok besin var ki ve biz mevsimsel olarak bu besin çeşitliliğine sahip bir ülkeyiz. Her mevsimin kendine özel yiyecekleri var. Burada en önemli olan mevsimine uygun çeşitlilik sağlayarak beslenmeye çalışmak. Yani her gün her renkten sebze ve meyve tüketmek. Örneğin bir gün nar, elma, portakal, kereviz, mercimek tüketiyorsak başka bir gün mandalina, armut, ıspanak, balık tüketebiliriz.
Sağlıksız beslenme biyolojik yaşımızı ne kadar olumsuz etkiler?
Kötü beslenme, şişman ya da zayıf olmaktan bağımsız olarak, kalp damar hastalıkları, kanser, diyabet, metabolik sendrom gibi birçok hastalığa yol açabilir. Yani zayıf olunca her istediğimi yerim diye düşünmek yanlıştır. Bahsedilen hastalıklar, bireyin hayat kalitesini düşüren, sıklıkla enfeksiyonlara açık olmasına neden olan problemlerdir. Bu durumda elbette ki damarlarınız 30 yaşındayken 70 yaşındaki biri gibi tıkalı olabilir. Ancak unutmamalı ki, bu tarz hastalıklarda genetik yapı, sigara içmemek ve spor yapmak da çok etkilidir.
Anne sütü almayan ve mamayla beslenen çocuklarda gelecekte sağlıksız beslenmeye yatkınlık olabilir mi?
Anne sütünün obeziteden koruduğu bilinir. Ancak anne emziremiyorsa da 4. aydan itibaren sağlıklı ek besinlerle bebeğinin beslenmesini destekleyerek aradaki fark kapatılabilir. Yeni yağ hücrelerinin çocuklukta oluştuğu, dolayısı ile çocukluk obezitesinin daha tehlikeli olduğu unutulmamalıdır. 6 yaş ve üzeri obez çocukların %50’sinin erişkin yaşta da obez olduğu bilinmektedir. Bu nedenle en büyük görev annelere düşmektedir. Çocuklarının ek besinden itibaren aile sofrasına alıştıran anneler, onlara doğru yiyecekler sunmalı, sağlıklı ağız tadının gelişmesi sağlanmalı.
Hatalı Beslenme Örneği
Kahvaltı: Protein ve karbonhidrat dengesi olan bir kahvaltıyla başlamak yerine 2 poğaça, yanında buzlu çay, meşrubat
Öğlen: Hamburger, kızartma gibi fastfood ürünlerin tüketimi
İkindi: 1 paket bisküvi,
Akşam: 2 lahmacun, 1 ayran gibi yine fast fooda yakın bir mönü tercih ederseniz hatalı beslenmenin tüm şartlarını yerine getirmiş olursunuz. Çünkü almanız gereken bütün besin öğelerini bir yana bırakıp, sadece basit karbonhidrat ve şeker almış olursunuz. Buna boş kalori deriz. Boş kalori ise, hızlı kilo almak, diyabet, hiperlipidemi gibi birçok hastalığa davetiye çıkararak hücresel anlamda kolay yaşlanmamıza yol açar.
Sağlıklı beslenme önerileri…
- Güne kahvaltıyla başlayın.
- Her gün en az 8 bardak su içmeyi hedefleyin.
- Her gün en az 2 tane taze meyve yemeyi hedefleyin.
- Her gün 30 dakika yürümeyi hedefleyin.
- Sucuk, salam sosis gibi işlem görmüş et ürünlerini daha az tüketin.
- Zeytinyağı veya fındık yağını değiştirerek alın ve bunu ayçiçeği yağı ile karıştırarak kullanın. Tereyağı tüketimini azaltın.
- Basit şekerden uzak durun. Tüketmeniz gerektiğinde renkli şekerler veya bisküviler değil; sütlü tatlı, dondurma, salep ile daha sağlıklı hale getirin.
- Meşrubat tüketimini sıfırlayın.
Yorumlar