Grip, influenza adlı virüsle oluşan, yüksek ateş, öksürük ve boğaz ağrısı gibi semptomlarla seyreden son derece bulaşıcı bir solunum yolu hastalığıdır.
Ülkemizde grip salgınları her yıl kış aylarında (Aralık-Mart ayları arasında) görülmektedir. Her yıl dünya nüfusunun %10-20’si (500-600 milyon kişi) gribe yakalanmakta, bunların bir kısmı ağır geçirmekte ve gribe bağlı komplikasyonlar nedeniyle 250-500 bin kişi hayatını kaybetmektedir.
Grip, hasta kişinin öksürmesi, hapşırması ve hatta konuşması ile havaya dağılan virüsler aracılığı ile yayılmaktadır. Gripte, kuluçka dönemi oldukça kısa olup, virüsü aldıktan kısa süre sonra yüksek ateşle hastalık başlar. Kuru öksürük, baş ağrısı, tüm vücutta yoğun kas ağrıları, boğaz ağrısı ve şiddetli halsizlik mevcuttur ve hasta kişiyi en az 3-5 gün süreyle yatağa bağlar.
Grip her yaş grubunda tehlikeli olabilmekle birlikte özellikle küçük çocuklar, yaşlılar, kalp-akciğer-böbrek hastalığı, şeker hastalığı gibi vücut direncini azaltıcı hastalığı olan her yaştaki kişiler, AIDS, kanser gibi bir hastalık veya kemoterapi nedeniyle bağışıklık sistemi yetmezliği olan kişilerde hayati tehlike oluşturmaktadır. Grip sonrası gelişen zatürre gribe bağlı gelişen ölümlerin başta gelen nedenidir.
Grip aşısı inaktive (ölü) bir aşıdır ve her yıl tek doz olarak kolun omuz kısmına kas içine uygulanmaktadır. Virüsün hemen her yıl genetik yapısını değiştirmesi ve farklı bir virüs olarak ortaya çıkması nedeniyle, aşı her yıl tekrar yaptırılmalıdır. Grip aşısının etkinliği %70-90’dır. Sağlıklı erişkinlerin %90’ını hastalıktan korumaktadır. Grip aşısının uygulanması için en uygun zamanlar Eylül-Ekim-Kasım aylarıdır. Ancak sonrasında da aşı uygulanabilmektedir. Grip aşısından sonra kesin koruyuculuğun başlaması için en az 10-14 günlük bir süre gerekmektedir.
Kimler grip aşısı olmalıdır?Gripten korunmak isteyen herkes grip aşısından faydalanabilmektedir. Sık seyahat edenler, gribin tıbbi ve ekonomik olumsuz etkilerinden korunmak isteyen kişiler (iş adamları, üretimde çalışanlar, sporcular vb) gibi.
Hamile kadınların grip aşısı olabilir mi? Evet. Hatta hamileler gribe bağlı komplikasyonlar açısından daha fazla risk altında olduğundan aşılanmaları önerilmektedir.
Grip aşısı ne kadar güvenilirdir? Grip aşısı çok güvenilir bir aşıdır. Grip aşısının en sık görülen yan etkileri aşının uygulandığı bölgede görülen ağrı, kızarıklık veya şişliktir. Grip aşısının gribe neden olabileceği şeklinde yanlış bilgi pek çok kişinin grip aşısı olmasını engellemektedir. Oysa uygulanan inaktive (ölü) grip aşısı sadece ölü grip virüsü parçaları içermektedir ve gribe neden olamaz. Aşılanan kişilerin %1’inden daha azında hafif ateş, kas ağrısı gibi grip benzeri bulgular gelişebilir.
Uzm. Dr. Ramazan GÖZÜKÜÇÜK
ENFEKSİYON HASTALIKLARI ve KLİNİK MİKROBİYOLOJİ UZMANI
