Boğaz, tıbbi adıyla farenks, üç bölüme ayrılır. Bu üç kısımdan biri olan nazofarenks, diğer adıyla geniz, boğazın burun ile bir araya geldiği bölümden oluşur. Burada oluşan kansere de nazofarenks (geniz) kanseri denir. Bu bölgenin çevresinde; ağız içi, kulaklar, östaki borusu, yumuşak damak ve beyin bulunur. Bu bölge solunum sisteminin önemli bir bölümüdür. Ayrıca tükürük salgılayan bezler ve lenfoid dokular da bulunur.
Sesin oluşumu, kulağın duyması, soluk alıp vermeye katkıda bulunma gibi görevleri vardır. Geniz kanseri; kulak, burun ve boğaz hastalıkları ile yakın semptomlar göstermesi nedeniyle geç fark edilebilen bir kanser türüdür.
Geniz Kanseri (Nazofarenks) Belirtileri Nelerdir?
Geniz kanseri, baş boyun bölgesinde sık oluşan kanser türlerinden biridir. Nazofarenks kanserinin, baş boyun bölgesinde bulunan diğer tümör çeşitlerinden ayrı olarak ele alınması önemlidir. Erken teşhis koymanın zor olduğu bu kanser türünün tedavisi ise çoğunlukla kemoterapi ve radyoterapi ile yapılmaktadır. Bu kanserin belirtileri ilk başlarda üst solunum yolu enfeksiyonu ya da kronik burun tıkanıklığı gibi hastalıkların belirtileri ile benzerlik gösterebilir. Geniz kanserinde en sık rastlanan belirtiler aşağıdaki gibidir:
- Burun tıkanıklığı,
- Kulakta çınlama,
- Boğaz ağrısı,
- Burun kanaması,
- Tükürükte görülen kan,
- Boyun bölgesindeki lenf bezlerinde (nodlarında) şişlik,
- İşitme kaybı,
- Geçmeyen kulak enfeksiyonu,
- Baş ağrısı.
Bu belirtilerin olması durumunda uzman bir doktora başvurmanız oldukça önemlidir.
Geniz Kanseri (Nazofarenks) Nedenleri Nedir?
Kanser; bir veya birden fazla genetik durum ve çevresel faktörler sonucu hücrelerin normalden daha hızlı bir şekilde bölünmesi, çevre dokulara yayılması ve vücudun diğer kısımlarına sıçraması sonucu oluşmaktadır. Nazofarenks karsinoma (geniz tümörü) bu yolla yayılabilen bir kanser türüdür. Genizde oluşan bu kötü huylu kitleye en çok sebep olan virüs EBV (Epstein Barr Virüsü) adında bir virüs türüdür. Ayrıca, birden fazla çevresel, genetik ve ırksal etmenler de bu kanserin oluşmasında başlıca sebepler olabilir. Geniz kanserini tetikleyecek başlıca sebepler şunlardır:
- Salamura Yiyecekler: Konserve halindeki tuzlanmış gıdaların pişirilmesi yemek buharının içerisinde farklı türde kimyasalların ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu kimyasalların nefes yoluyla genize aktarılması kanser oluşumunu tetikleyebilir.
- Aile öyküsü: Ailesinde geniz kanserine yakalanmış birisi ya da birilerinin olması durumunda bu hastalığın ortaya çıkma riski artabilir.
- Yaş: Yapılan araştırmalara göre geniz kanseri, 20 ile 30 ve/veya 50 ile 60 yaş aralıklarında daha fazla görülmektedir.
- Cinsiyet: Geniz kanserine yakalanan bireylerin cinsiyet dağılımları incelendiğinde erkeklerde daha çok rastlandığı tespit edilmiştir.
- EBV Virüsü (EBV): Epstein Barr Virüsü, hastalarda gribe benzer belirtilerle kendini gösterir. Geniz kanseri EBV virüsüyle de ortaya çıkabilir.
- Sigara: Sigara kullanımı ve sıklığı geniz kanserine zemin hazırlayabilir.
Geniz Kanseri (Nazofarenks) Tanısı Nasıl Yapılır?
Geniz kanserinin teşhisi için öncelikle uzman bir doktor tarafından hastalık öyküsü alınmalıdır. Daha önce geçirilen hastalıklar belirlenmeli ve hastanın ortaya çıkan semptomlarına göre hareket edilmelidir. Buna göre hastanın risk düzeyinin ne olduğuna karar verilmelidir. Gerekli tetkikler yapıldıktan sonra fiziki muayene yapılır.
Geniz kanseri için muayenede boyun bölgesinde belirlenen şişkinliklerin var olması tanı için bir anlam taşıyabilir. Tanının konulması ve ayrıntılı inceleme için nazal endoskopi yapılabilir. Nazal endoskopi yönteminde ucunda ışık kaynağı ve kamera olan ince tüpe benzeyen bir aletle burundan genize kadar inceleme yapılır. Bu işlem sonucunda genize kadar olan bölgede olabilecek bir tümörün varlığı tespit edilebilir. Nazal endoskopi analizinde anestezisiz ya da lokal (bölgesel) anestezi işlemi yapılabilir. Bu test sonucunda geniz bölgesinde incelenecek bir oluşum belirlenirse bölgeden biyopsi örneği alınır. Bölgeden alınan doku örneğinin patolojik analiz sonucuna göre hastalığın tanısı daha net konulmaktadır.
Tümör belirlendiğinde geniz kanseri ile uyumlu olup olmadığı hakkında incelemeler yapılır. Geniz kanseri tanısı konulduğunda kanserin çevre dokulara yayılıp yayılmadığını tespit etmek için görüntüleme testlerine başlanır. Bu testler; MRG (Manyetik Rezonans Görüntüleme), PET (Pozitron Emisyon Sintigrafisi), BT (Bilgisayarlı Tomografi) gibi yöntemlerden oluşur. Bu yöntemlerden sonra geniz kanserinin varlığı ve evresi belirlenir. Son olarak, hastalığın evresine göre tedavi yöntemi belirlenerek tedaviye başlanır. Uygun tedavi yöntemleri için alanında uzman doktorlara başvurmak oldukça önemlidir.
Geniz Kanseri (Nazofarenks) Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Uzman doktorun hasta için koyduğu geniz kanseri tanısından sonra bazı tedavi yöntemleri belirlenebilir. Bu tedavi yöntemleri şunlardan oluşabilir:
- Radyoterapi (Işın Tedavisi): Radyoterapi, kanser hücrelerinin ışınlar tarafından yok edilmesini sağlamak için kullanılan tedavi yöntemlerinden biridir. Nazofarenks karsinoma tedavisi için çoğunlukla eksternal (dış) radyoterapi tercih edilir. Bu yöntemde hasta düz bir masa üzerine yatırılır ve çevresinde bulunan makine de tümörün olduğu bölgeye doğru ışın gönderir. Küçük boyuttaki geniz tümörlerinde tedavi olarak sadece radyoterapi yeterli tedaviyi sağlayabilir. Büyük tümörler için radyoterapi ile kemoterapi birlikte uygulanması gerekebilir. Baş ve boyun bölgesinde yapılan radyoterapi sonucunda bazı yan etkiler ortaya çıkabilir. Ciltte kızarıklık, işitme kaybı, ağızda yara gibi rahatsızlıklar bu yan etkilerden bazılarıdır. Yan etkileri engelleme amacıyla uygun ilaçlar doktor kontrolünde kullanılabilir.
- Kemoterapi: Bu yöntemde radyoterapiden farklı olarak ilaç kullanımıyla kanser hücrelerinin yok edilmesi amaçlanmaktadır. Kemoterapide ilaçlar ağız yoluyla ya da damar yoluyla verilebilir. Kemoterapi ve radyoterapi yöntemleri geniz kanseri tedavisinde birlikte kullanılabilir. Bazı hastalarda bu iki yöntemin birlikte kullanılması hastada daha fazla yan etki ortaya çıkarabilir. Bu ihtimaller göz önünde bulundururarak önce radyoterapi daha sonra kemoterapi uygulaması doktorun önerisi ile gerçekleştirilebilir.
- Cerrahi Yöntem: Doktorun planladığı tedavi dahilinde cerrahi işleme başvurulabilir. Radyoterapi ve kemoterapi tedavisi sonrasında geniz bölgesinde veya boyun bölgesinde tümörün yok olmaması ve tekrarlaması sonucunda genizdeki tümör için endoskopik ya da açık teknikler ile cerrahi uygulamalar gerçekleştirilebilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Geniz Kanseri (Nazofarenks) Nasıl Anlaşılır?
Geniz kanseri bazı belirtilerle ortaya çıkabilir. Bu belirtiler şunlardan oluşur:
- İşitme kaybı,
- Burun tıkanıklığı,
- Bulanık görmeye başlama,
- Uyuşukluk hissi ve ağrılar,
- Kulakta çınlama,
- Baş ağrısı.
Geniz Kanseri (Nazofarenks) Kimlerde Görülür?
Bu kanserin ortaya çıkmasında hem genetik hem de çevresel faktörler etkili olmaktadır. Geniz kanseri kötü ve yetersiz beslenen, yoğun sigara kullanan ve ailesinde bu hastalığı geçirmiş ya da bu hastalığa sahip olan kişilerde daha çok görülebilir.
Geniz Kanseri Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Geniz kanseri tedavisinde radyoterapi uygulama süresi genellikle haftada beş gündür ve 5-6 hafta kadar sürebilir. Kemoterapi uygulaması ise nüksleri azaltmak ve semptomların kontrol altına alınmasına göre değişebilir.
Nazofarenks Kanseri Tehlikeli Mi?
Geniz kanseri teşhisi erken evrelerde fark edilmezse risk taşıyan dönemlere geçebilir. Tedavi zamanında yapılmazsa, geç dönemlerde tümör çevre organlara yayılabilir. Geniz bölgesi beyine yakın bir bölgede olduğundan dolayı tehlike durumu daha fazladır. Bu durumdan kaynaklanabilecek sinir tutulumları yaşanabilir.
Geniz Kanseri Erken Tanının Önemi Nedir?
Geniz kanserinde erken tanı ile hastalığın teşhis edilmesinden sonra tedavi sürecinde kısa sürede olumlu sonuçlar elde edilebilir. Erken tanı döneminde çevre organların da etkilenme riski azalır ve böylelikle hasta kısa zamanda sağlığına geri dönebilir.
Geniz Kanseri Evreleri Nelerdir?
Geniz kanseri evreleri beş bölüme ayrılır:
- Evre 0: Kanser henüz ortaya çıktığı bölgededir. Farklı bölgelere yayılım göstermemiş ve ilk oluştuğu yerde kalmıştır. Dokularda hasar oluşmamıştır.
- Evre 1: Kanser komşu bölgelere yayılmamıştır fakat ağzın arkasında kalan yumuşak dokuda hasar oluşumu görülebilir.
- Evre 2: Kanser oluştuğu bölgenin yakın dokularına yayılmış olabilir.
- Evre 3: Kanser boğaz bölgesinin yakın ve uzak bölgelerine yayılmıştır. Sinüslere ya da kemiklere ulaşmış olabilir.
- Evre 4: Kanser lenf bezleriyle beraber uzak bölgedeki dokuları tahrip etmiş olabilir.
Geniz Kanseri Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Geniz kanseri tedavisi genellikle haftada beş gün olacak şekilde 5-6 hafta sürebilir. Bu süre, hastanın durumuna ve tedaviye yanıt vermesine göre değişebilir.
Geniz Kanseri Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Geniz kanserinde erken dönemde tedavi uygulanmazsa hasta ileri dönemlerde daha zorlu tedavilerle karşı karşıya gelebilir. İleri evrelerde kontrol altına alınmayan geniz kanserinde çevre organlar da ağır hasar alabilir.
Geniz Kanseri Tedavi Sonrası Süreç Nasıldır?
Geniz kanserinin tedavi süreci sonrası hastalığın tekrar meydana gelme riski az olsa da bazı hastalarda tümör tekrar ortaya çıkabilir. Bu hastalarda cerrahi yöntem uygulanabilir.
Sağlıklı bir hayat için düzenli olarak muayene olmak ve doğru tedavi yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmak için uzman bir doktorla görüşme sağlayabilirsiniz.
