Kurban Bayramı geldi. Sofranın en zengin ve bereketli olduğu, etin baş tacı edildiği bu dönemi sağlık sorunları yaşamadan atlatmanın püf noktalarını Hisar Intercontinental Hospital Beslenme ve Diyet Uzmanı Elif Karacanoğlu’ndan öğrendik…
Eti Sağlıklı Şekilde Muhafaza Edin!
Mutlaka veteriner kontrolünden geçmiş kurbanlık alın ve etini pişirmeden önce en az 24 saat bekletin. Etler sindirimi zor olan besinler olduğu için özellikle mide bağırsak problemi yaşayabilirsiniz. Çiğ et ürünleri, buzdolabında 2-3 günden fazla tutulursa bozulma başlar. Bu nedenle tüketeceğiniz kadarını buzdolabında, daha sonra tüketeceklerinizi ise kullanım alanınıza göre ayırarak buzlukta saklayın. Dondurucuya küçük parçalar halinde saklayacağınız ürünleri, plastik buzdolabı poşetlerinde veya yağlı fırın kâğıtlarına sararak saklayın. Alüminyum folyo ve cam kaplarda asla dondurmayın, folyo ile saklandığında; alüminyum zamanla korozyona (aşınmaya) uğrayacak ve besinlere geçecektir. Cam kaplar ise donmanın verdiği genleşmeyle camın patlamasına yol açar. Etlerinizi daha sonra nasıl kullanacaksanız öyle saklayın. Eğer kıyma olarak kullanacaksanız, kıyma şeklinde, kuşbaşı kullanacaksanız kuşbaşı şeklinde veya bir yemeklik olacak şekilde saklayın. Dondurucudan çıkan bütün eti, kıyma haline getirmek, bakteriyel yükü çok fazla artırır, ayrıca besin öğesi kaybına yol açar. Dondurduğunuz güne ait tarihi kaydedin. En çok bir yıl saklanabileceği için, bu tarih çok işe yarayacak. Buzlukta depolarken ilk giren ilk çıkar kuralını uygulayın. Tüm donmuş ürünler, çözüldükten sonra tekrar dondurulmamalı ve kısa süre içinde tüketilmelidir. Buzluktan çıkardığınız eti oda ısısında değil buzdolabının alt raflarında temiz bir kap içerisinde çözdürün. Altındaki kabın içinde su birikmesi, bozulmayı kolaylaştırır. Bu nedenle kabı sık sık değiştirin. Çabuk çözünmesi için kalorifer, soba üzerinde çözdürme, sıcak suda ya da oda sıcaklığında bekletme gibi yöntemler sakıncalıdır. Çözdürdüğünüz eti hemen pişirin.
Doğru Pişirme Yöntemleriyle Etin Tadına Varın!
Öncelikle bayram boyunca her gün et yemek zorunda değilsiniz. Unutmayın! Kırmızı et içerdiği demir, magnezyum, çinko, fosfor, folik asit, B6 ve B12 ile zengin bir besin kaynağıdır. Ancak et, doğru pişirme yöntemi tercih edilmezse besin değeri kaybıyla birlikte sağlığa da zararlı hale gelir. Haşlama, ızgara veya fırında pişirme en sağlıklı yöntemlerdir. Kızartma veya kavurmadan özellikle kaçınılmalıdır. Burada kavurmaya bir parantez açmak gerekiyor. Her ne kadar kavurmayı sağlık açısından önermesek de kavurma; kurban bayramının olmazsa olmazıdır ve bayram döneminde kavurma tüketimi oldukça artar. Hal böyleyken önerimiz en azından kendi ağırlığının % 25’i iç yağı içeren etin, kuyruk yağı ve tereyağı eklemeden sadece kendi yağında ve çok kısık ateşte ağzı kapalı olarak kavrulmasıdır.
Etleri çok yüksek ateş yerine kısık ateşte pişirin. Etler pişerken çok sık çevirmeyin çünkü içi çiğ kalır. Eti çevirirken çatal yerine maşa kullanın, çatal batırıp eti delerseniz yine içindeki suyu salar. Bu da hem lezzet, hem besin öğesi kaybı demektir. Az pişmiş ya da yanma derecesinde çok pişmiş etleri tercih etmeyin, az pişmiş etler içindeki mikrobiyal aktivite devam ediyor olabilir. Çok pişmiş, neredeyse yanmış etlerdeki kanserojen madde oranı çok fazladır. En sağlıklı et pişirme yöntemlerinden biri de ızgaradır. Ancak mangal yaparken çok dikkat edilmelidir. Çünkü etin ateşe çok yakın olması kanserojen maddelerin açığa çıkmasına neden olur. Mangal yaparken kömürün kor halini almasını beklemeli ve et ile ateşin arasının 15 cm olmasına dikkat edilmelidir.
Etin Yanında Sindirimi Kolaylaştıran Besinler Tüketin!
Et, vücudumuzun yapıtaşı olan proteinlerin en önemli kaynağıdır. Proteinin yanı sıra yağ, çeşitli mineraller (özellikle demir, çinko, fosfor, magnezyum) ve vitaminleri (özellikle B12, B6, B1 ve A vitamini) de içerirler, ancak C ve E vitaminini içermezler. Bu nedenle etlerin sebzelerle birlikte pişirilmesi veya etlerin yanında sebzelerin de tüketilmesi sağlıklı beslenme için gereklidir. Etlerin sebzelerle birlikte pişirilmesi veya sebzelerle birlikte tüketilmesi, besin çeşitliliğinin sağlanması ve demirin emilimini artırması açısından önemlidir. Kırmızı ette fazla miktarlarda bulunan demirden vücudunuzun yararlanabilmesi için C vitamini ve posa yönünden zengin sebze ve meyveyi etle birlikte tüketin.
Diyetiniz bozulmasın…
Diyet yapmak demek, sürekli aynı listeyi her gün her şartta yapmak demek değildir. Önemli olan sağlıklı beslenmeyi yaşam tarzı haline getirmektir. Hedefinizi diyet yapmak olarak koyunca, mutlaka sekteye uğrayacaktır. Ancak eğer amacınızı sağlıklı beslenmek olarak belirlerseniz; bayram, özel yemekler veya arkadaş toplantıları hiç fark etmez. Her ortamda var olan seçeneklerden, kendi mönünüzü belirleyebilirsiniz. Kurban Bayramı için de bu durum geçerlidir. Eğer şeker hastası iseniz, sizin diğer arkadaşlarınıza göre daha çok dikkat edeceğiniz şey, ara öğünleri atlamamak ve çok uzun süre aç kalmamaktır. Bunun için gideceğiniz yere ara öğününüzü de beraberinizde götürün.