Tümör, bir araya gelen anormal hücrelerin oluşturduğu katı kütle olarak tanımlanır. Vücutta organ, doku veya bezler gibi birçok bölgeyi etkileyebilir. Tümör çoğu insan için korkutucudur. Ancak aslında her tümör kanser anlamına gelmez. Benign (iyi huylu) ve malign (kötü huylu) olmak üzere iki tür tümör bulunur. Hareket yeteneklerine göre birbirinden ayrılırlar. İyi huylu tümörler lokalizedir. Oluştukları bölgeden farklı doku veya bezlere metastaz (yayılım) yapmazlar. Kötü huylu tümörler ise yakınlarındaki bölgelere metastaz yaparlar. Bu nedenle ilerleyici ve daha ciddi tümörlerdir. Her iki tümör türü de tedavi gerektirir. Kötü huylu tümörler metastaz yaptıkları için tamamen kurtulmak zordur ve tedavi sonrasında tekrar görülme riski taşırlar.
Boyun tümörü çoğunlukla tek başına değil baş ve boyun tümörü olarak birleştirilir. Genellikle boğaz, ağız içi, gırtlak veya sinüslerde meydana gelen tümörleri ifade eder. Göz, beyin, baş ve boyun bölgesindeki kemik ve kasta başlayan tümörler tiroid, ise bu gruba dahil değildir. Birbirinden farklı bölgelerde başlayan tümörler olsa da tedavileri benzer olduğu için bir grup olarak kabul edilir. Büyük çoğunluğunu skuamöz hücreli karsinomlar oluşturur. Skuamöz hücreler cilt dokusunu oluşturan hücrelerdir. Baş ve boyun bölgesi epitel denilen bir üst tabaka ve bunun altında bulunan, nemli dokuyu oluşturan mukozadan oluşur. Tümörün nerde oluştuğuna göre adlandırılması değişir. Genel olarak boyun kanseri şunlardır:
- Ağız kanseri: Dudak, dil, diş etleri, yanak, dudaklar ve ağız altında/üstünde oluşan tümörleri kapsar.
- Orofaringeal kanser: Boğazın orta kısmında bulunan doku orofarenks olarak adlandırılır ve bu bölgede oluşan tümör grubunu kapsar. En yaygın türü bademcik kanseridir.
- Hipofarengeal kanser: Boğazın alt bölgesinde oluşan kanserlerdir.
- Nazofarenks kanseri: Boğazınızın üst bölgesinde oluşan kanserlerdir.
- Gırtlak kanseri: Larenks kanseri olarak da bilinir. Larenks ses tellerini barındıran ses kutusu olarak bilinir.
- Tükürük bezi kanseri: Tükürük salgısını üreten bezlerde oluşan tümörlerdir.
- Burun boşluğu ve paranazal sinüs kanseri: Burun boşluğu ve burun kemiklerindeki boşluklarda oluşan tümörlerdir.
Boyun kanseri erkeklerde kadınlara oranla 3 kat daha fazla görülür. Cinsiyetin yanı sıra yaş da boyun kanser gelişiminde bir risk faktörüdür. Boyun kanserine genellikle 50 yaşından sonra rastlanır. Tütün ürünleri, alkol tüketimi ve HPV’ de kanser gelişme riskini arttıran diğer faktörlerdir. Baş ve boyun kanserleri dünya çapında görülen kanserlerin %3-4’ünü oluşturur.
Boyun Tümörü Belirtileri/Semptomları Nelerdir?
Boyun tümöründe herhangi bir belirti görülmeyebilir. Olduğunda ise genellikle semptomlar grip, soğuk algınlığı gibi hastalıkların belirtilerine benzer olabilir. Uzun süre geçmeyen boğaz ağrısı, baş ağrısı, kanlı tükürük veya balgam gibi semptomların varlığında bir doktor muayenesine gitmeniz gerekir.
Boyun kanseri belirgin semptomlara sahip değildir. Belirtileri genellikle soğuk algınlığı, boğaz ağrısı gibi daha basit hastalık belirtileri ile karıştırılabilir. Semptomlar aracılığı ile fark edilmesi zor olabilir. Boyun tümörü belirtileri şunları içerebilir:
- Geçmeyen boğaz ağrısı
- Sık sık görülen baş ağrısı
- Ses tonunda fark edilir değişimler veya ses kısıklığı
- Çiğneme ve yutma eylemleri sırasında ağrı hissetmek
- Üst dişlerde ağrı
- Yüzde uyuşma, karıncalanma veya ağrı hissi
- Geçmeyen boyun ağrısı
- Nefes alırken veya konuşma sırasında zorlanma
- Sık burun kanaması
- Kanlı tükürük veya balgam
- Boğaz ağız veya boyunda yumru
- Sık sık kulakta enfeksiyon oluşması veya ağrı
- Geçmeyen öksürük
- Ağız kokusu
- Beklenmedik ve hızlı ağırlık kaybı
- Yüz ve boyunda şişlik
- Antibiyotik tedavisi ile çözülemeyen sinüs enfeksiyonu
- Ağız içerisinde veya diş etlerinde leke veya iyileşmeyen yara
Bu semptomlardan herhangi birine sahip olmanız kanser olduğunuz anlamına gelmez. Bu nedenle bir hastalık şüphesi içerisinde iseniz size en yakın hastaneden randevu alarak muayene olmanızda fayda vardır.
Boyun Tümörü Nedenleri Nelerdir?
Bir tümörün neden oluştuğunu kesin olarak tespit etmek halen pek mümkün değil. Ancak gelişme riskini arttıran bir takım kriterler bulunur. Bunlar genetik, yaş gibi değiştirelemeyen faktörlere veya çevresel koşullara bağlı olabilir. Genel olarak boyun tümörü nedenleri şunlar olabilir:
- Tütün ürünleri kullanımı
- Aşırı alkol tüketimi
- HPV
- EBV
- Düşük bağışıklığa sahip olmak
- İş sırasında kanser yapıcı maddelere maruz kalmak(asbest, böcek ilacı gibi)
- Radyasyona maruz kalmak
- Sağlıksız beslenmek
- Genler
- Kötü diş hijyeni
- Altta yatan genetik bozukluklar
Boyun Tümörü Tanısı Nasıl Konulur, Nasıl Teşhis Edilir?
Tüm kanser türlerinde olduğu gibi erken teşhis kanser tedavisinde oldukça etkilidir. Baş ve boyun tümörleri bir semptom göstermeyebilir veya semptomlar diğer hastalıklarla karıştırılabilir. Eğer ailenizde bir kanser öyküsü varsa veya diğer risk faktörlerine sahip olduğunuzu düşünüyorsanız herhangi bir semptom durumunda doktora başvurmanız sizin için daha iyi olabilir. Bir doktora başvurduğunuzda ilk olarak şikayetleriniz dinlenir, fiziksel muayene yapılır ve doktor size bir takım sorular sorabilir. Eğer hekiminiz kanserden şüphelenirse kesin teşhis koyabilmek için sizden çeşiti testler isteyebilir. Bu testler şunlardır:
- Endoskopi: Şüphelenilen bölgeyi incelemek için yapılır. Ucunda görüntülemeye yardımcı olması için ışık bulunan ince bir tüptür. Hangi bölgenin incelendiğine göre adlandırması değişir. Örneğin burun boşluğunun incelenmesine nazal endoskopi, gırtlağı incelenmesine ise laringoskopi denir.
- Görüntüleme testleri: MRI, Ct tarama, röntgenler ve PET taramalarını kapsar. Görüntüleme yöntemlerinde çeşitli yöntemlerle tümörün varlığı veya nerede oluştuğu tespit edilmeye çalışılır.
- Laboratuvar testleri: Risk faktörlerini kontrol etmek için (HPV, EBV varlığı) veya farklı nedenler ile doktorunuz sizden kan testi isteyebilir.
- Biyopsi: Biyopsi tümörün laboratuvar ortamında incelenerek kanser hücresi olup olmadığının teşhis edildiği yöntemdir. Günümüzde kanser teşhisini koymanın tek yolu biyopsiden geçer.
Kanser teşhisi konduktan sonra hızla tedavi aşamasına geçilir. Doktorunuz genel sağlık durumunuzu da dikkate alarak bir tedavi planı oluşturur. Bu süreçte kanserin ne kadar ilerlemiş olduğu, kanser evreniz de önemlidir. Kanserin evrelendirilmesi sırasında konumu, hangi bölgelere metastaz yaptığı gibi bilgiler dikkate alınarak yapılır. Tedavi planınız:
- Radyasyon tedavisi
- Radyoterapi
- İmmünoterapi
- Hormon tedavisi
- Hedefe yönelik tedavi
- Cerrahi tedavi seçeneklerinden birini veya kombinasyonunu içerebilir.
Kanser tedavilerinde her yöntemin kendine göre avantajı ve dezavantajı vardır. Karar vermeden önce kafanıza takılan tüm soruları ve endişeleri doktorunuzla paylaşabilirsiniz. Tedavi planınızda tümör ve durumunuz dikkate alınarak size en uygun tedavi tercih edilecektir.
Boyun Tümörü Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Boyun tümörü ameliyatında amaç, tümörün cerrahi yöntemler ile alınmasını içerir. Cerrahi tedavi genellikle kemoterapi ve radyasyon tedavisi ile birlikte uygulanabilir. Tümör başlangıçta ameliyat ile almak için büyük olabilir. Bu yüzden radyasyon ve kemoterapi yardımıyla tümör küçültülür ve ardından ameliyat ile tamamen alınır. Boyun tümörü ameliyatı birden farklı yöntemle uygulanabilir. Bu yöntemlerden bazıları şunlardır:
Açık Ameliyat
Ameliyat denildiğinde akla ilk gelen yöntem daha geleneksel olarak da bilinen açık ameliyattır. Tümörü çıkarmak için vücuda büyük bir kesi açılması ile gerçekleştirilir. İlk cerrahi seçeneğidir. Büyük bir kesi içermesi daha uzun iyileşme süresi ve yüksek komplikasyon riski içerebilir.
Minimal İnvaziv Tedavi
Kapalı ameliyat olarak da bilinir. Gelişen teknolojinin sağlık alanına etkileri sonucunda ortaya çıkmıştır. Açık ameliyattan farklı olarak büyük bir kesi yerine küçük kesilerin açıldığı tedavi yöntemidir. Sonrasında bu kesilerden farklı yöntemler ile tümör dokusuna ulaşılır. Açık ameliyat seçeneğine göre daha düşük komplikasyon görülme riski içerir.
Lazer Cerrahisi
Uç kısmında yüksek yoğunluklu lazere sahip endoskopi aleti ile uygulanır. Bu nedenle herhangi bir kesiye gerek yoktur. Alet boğazdan aşağı kadar sokulur. Sonrasında tümör dokusu lazer yardımıyla kesilir veya buharlaştırılır. Genellikle güvenilir ve hızlı etki eden bir işlemdir. Lazer cerrahisi anestezi altında uygulanır ve ayakta tedavi seçeneğidir. Bu nedenle hastanede kalmanıza gerek yoktur.
Transoral Robotik Cerrahi (TORS)
Bir tür minimal invaziv tedavi seçeneğidir. Robotik cerrahi aletler ile üç boyutlu görüntülemenin birleştirilmiş halidir. Tümörlere ağızdan erişilir dış bölgeden herhangi bir kesiye ihtiyaç yoktur. Bir çok baş ve boyun kanserini çıkarmada etkilidir. İyileşme süreci açık cerrahiye göre daha hızlıdır.
Baş boyun ameliyatları sonrasında hastanın çiğneme, yutma ve konuşma gibi işlevlerinde, görüntüsünde bir takım farklılıklar meydana gelebilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Baş Boyun Kanserlerinin Tedavisinde Kullanılan Yöntemler Nelerdir?
Baş boyun kanserleri tedavi seçenekleri kemoterapi, radyoterapi, immünoterapi veya cerrahi tedaviyi içerebilir.
Boyun Tümörü Belirtileri Nelerdir?
Boyun tümöründe herhangi bir belirti görülmeyebilir. Olduğunda ise genellikle semptomlar grip, soğuk algınlığı gibi hastalıkların belirtilerine benzer olabilir. Uzun süre geçmeyen boğaz ağrısı, baş ağrısı, kanlı tükürük veya balgam gibi semptomların varlığında bir doktor muayenesine gitmeniz gerekir.
Boyun Tümörü Tedavisinde Kemoterapi Şart Mıdır?
Kemoterapi boyun kanseri tedavi seçenekleri arasında bulunur. Doktorunuz durumunuzu göz önünde bulundurarak size en uygun tedaviyi planlayacaktır.
Baş Boyun Kanseri Nasıl Anlaşılır?
Baş boyun kanser tanısı konmadan önce doktorunuz sizden çeşitli testler isteyebilir. Bu testler yardımıyla şüpheleri güçlendiğinde bir biyopsi yardımı ile tümörün kötü huylu mu iyi huylu mu olduğu kontrol edilir.
Boyun Tümörü İçin Hangi Doktora Gidilir?
Baş boyun bölgesinde herhangi bir tümör şüphesinde hastanelerin kulak burun boğaz hastalıkları kısmından randevu alabilirsiniz.