Karşılıklı beklentilerin ve hayat görüşünün ayrıldığı durumlarda eşlerin boşanma kararı alması bir süre sonra kaçınılmaz bir hal alıyor. Özellikle bu duruma çocukları için karşılıklı olarak katlanan çiftlerin ev içindeki gergin ve kavgaya meyilli halleri çocukları da etkileyebiliyor.
Hisar Hospital Intercontinental Çocuk ve Ergen Psikolojisi Bölümü Uzmanı Psk. Ceylan Şengül ayrılık kararının çocuklara nasıl anlatılması gerektiği hakkında bilgi verdi.
Anne ve baba mutlaka ortak ifadeler kullanmalı
Ayrılık kararı alan çiftler, ayrılık sebebi ne olursa olsun ilk olarak toplanıp ,bir yol haritası çizerek çocuğun en az zarar ile bu durumu atlatmasını sağlayacak çözüm yolları üzerinde ortak kararlar almaya çalışmalıdır. Anne-baba mümkün olduğunca aynı açıklamayı yapmalı, çocuğun kafasının karıştıracak çelişkili ifadelerden kaçınmalıdır.
Boşanma kararı çocuğun yaşına uygun ve ayrı ayrı açıklanmamalı
Boşanma sürecinde taraflar birbirini suçlar ve her iki tarafın da kendilerine göre haklı açıklamaları vardır. Bu suçlamaları çocuklar ile paylaşmanın faydası yoktur. Bunların hepsi çocuğa zarar verir ve süreci zorlaştırabilir. Yapılan açıklamalar çok ayrıntı içermeden anlatılmalıdır ve çocuğun yaşına uygun olmalıdır. Yaş konusunda önemli olan onlara ne kadar şey anlatacağınızdır. Küçük yaş grubundaki çocuklara daha basit açıklamalar yetebilecekken, büyük çocuklara durumu daha detaylı anlatmanız gerekebilir. Bu kararı ,anne ve baba kararı ayrı ayrı olarak açıklamamalıdır , boşanma kararı uygun bir ortamda birlikte bir açıklama yapılarak anlatılmalıdır. Böylelikle de, çocuğun soracağı sorulara aynı anda birlikte cevap verilmiş olunur.
Çocuklar gereksiz tartışma ve çatışmalardan uzak tutulmalı
Ayrılık ve boşanma çocuk için kendisini de kapsayan olumsuz bir durum olarak algılanabilir. Zihninde terk edilme, yalnız kalma ile ilgili kaygı veren duygular oluşabilir. Anne ve baba açıklamalarında, hayatlarına karı-koca olarak devam edilmeyeceğini bundan sonraki süreçte de ve hayat devam edene kadar anne-baba olmaya devam edeceklerini çocuğa anlatmalıdırlar. Çocuğun anne ve babası ile ilişkisini korunmasına ve sürdürülmesine özen gösterilmelidir. Aksi takdirde çocuk, ikisinden birini sorumlu tutup, suçlar. Ayrıca boşanmayı açıklamayı uzun bir sürece yaymamak gerekir, çocuktan gizli tutulmadan , mümkün olan en kısa zamanda çocuğa durumlarını ve planlarını açıklamalıdırlar. Çocuk genellikle kendini suçlu hissedip, sevilmediğini düşünebilir. Üzgün, mutsuz ve kızgın olabilir, birçok davranış ve duygusal problemler yaşayabilir. Bunun için boşanma sürecini doğru yönetmek ve çocuğu çatışmalardan, tartışmalardan uzak tutmak gerekir. Boşanma kararında çocuğun hiçbir suçunun ve sorumluluğunun olmadığı ona anlatılmalıdır.
Çocukların hayat düzeni mümkün olduğunca değiştirilmemeli
Çocuğun hayatında köklü değişikler yapılmamalıdır. Yaşanılan şehir ,semt, ev , okul belirli bir süre değiştirilmemelidir. Çocuğa bu durumlar anlatılmalıdır “Yine aynı okula gidecek, aynı sınıfta okuyacaksın. Öğretmenin de aynı kalacak..” gibi açıklamalar yapılabilir.. Böylelikle de çocuğun bu zor kararı daha kolya benimsemesini sağlamış olursunuz. Yaşadıkları mekânın koşulları, yeme düzenleri, eğitimleri, ebeveynleri ile ilişkileri mümkün olduğunca aksatılmamalıdır.
Anne ve baba bu süreçte çocuklarını iyi dinlemeli
Anne ve babanın sorumluluklarını aynı şekilde devam ettirmelidirler, hedefin çocuğun hayatını eskisi gibi devam ettirebilmesini sağlamak olmalıdır. Anne-baba, bu süreçte çocuklarını dinlemeli, çocuklarının duygularını, düşüncelerini, ihtiyaçlarını ifade iyi etmelerini sağlamalıdır. Bazen çocuklar anne-babalarını üzeceklerini düşünerek gerçek duygularını saklayabilirler. Böyle zamanlarda olumsuz duygular hissetmenin doğal olduğu anlatılmalıdır.
Çocuk için yeni bir düzen oluşturulmalı ve anlayışlı davranılmalı
Boşanmada çocuğun yaşayacağı kaygılar ve korkular onun okul başarısını etkileyebilir. Birlikte onlara karşı sabırlı ve anlayışlı olmak gerekir. Çocuğun duyguları bu süreçte gel gitli olabilir, yaşanılan durumları , bir gün anlamış gibi görünüp başka bir gün yine karmaşık duygular içinde olabilirler. Boşanma sonrası bir düzen oturmak, anne babanın boşanmayı sağlıklı bir şekilde yönetmesi çocuktaki kaygıları azaltır ve onları sakinleştirir. Böylece hem okulda hem de diğer ortamlarda sosyal davranışları normalleşir. Ayrıca yeni yaşam düzeni olabildiğince rutine oturtulmalıdır. Hangi günler kiminle görüşülecek, kim okuldan alacak gibi… Çocuk için düzenli bir hayat çok önemlidir.
