Bacaklarda morarma günlük hayatta sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Çoğu zaman düşme, çarpma gibi çeşitli travmalar sonucunda ortaya çıkan bacak morlukları doğal yaşlanma süreci, kullanılan bazı ilaçların yan etkileri nedeniyle de gelişebilir. Üst bacakta kaşıntı ve morarma ya da spor sonrası bacakta morarma gibi durumlar altta yatan başka bir sağlık sorununa işaret edebilir. Bu nedenle özellikle sık tekrarlayan bacak morluklarında uzman bir doktora danışılması önemlidir.
Bacaklarda Morarma Nedir?
Bacaklarda morarma, tıp literatüründeki adıyla ekimoz, cilt altında bulunan damarların çeşitli nedenlerle zedelenmesi sonucunda damarlardan dokulara kan sızması, bunun neticesinde cilt renginin bozulmasıdır. Vücudun herhangi bir yerinde görülebilen morarmalar genellikle çarpma gibi hafif travmalar, egzersize bağlı kas zedelenmeleri veya şiddetli kaşıntı sonucu cildin tahriş olması gibi farklı sebeplerle ortaya çıkabilir. Alt veya üst bacakta kaşıntı ve morarma gibi durumlar ilk etapta kırmızımsı bir renk tonunda başlasa da zamanla koyu mavi, mor, sarı veya yeşil gibi farklı renklere dönüşebilir. Morluklar bacakların hassas bölgelerinde daha yaygın olarak görülebilir. Bunun yanı sıra yaşla birlikte cilt elastikiyetinin azalması da morarmaların daha kolay oluşmasına neden olabilir.
Bazı kişilerde herhangi bir travma olmaksızın üst ve alt bacakta morarma gibi vücutlarının farklı yerlerinde açıklanamayan morluklar görülebilir. Bacakta sebepsiz morarma; pıhtılaşma bozuklukları, karaciğer hastalıkları, K vitamini eksikliği gibi çeşitli sağlık sorunlarına bağlı olabilir. Bu nedenle vücutta açıklanamayan morluklar olması durumunda, özellikle sıklıkla tekrarlarsa, altında yatan sebebin araştırılması önemlidir.
Bacaklarda Morarma Nasıl Olur?
Bacaklarda morarma genellikle bacağa alınan bir darbe sonucunda damarların zedelenmesine ve zedelenen damardan dışarıya kan sızıntısı olmasıyla oluşur. Travmaya maruz kalan yerde herhangi bir açık yara olmadığında damarlardan sızan kan dışarıya çıkamaz ve cildin altında birikir. Cildin altında biriken kan cildin yüzeyinde mor, siyah, kahverengi, yeşil gibi farklı renklerde lekeler oluşmasına neden olur. Bununla beraber damar zedelenmeleri her zaman bir darbeye bağlı olmayabilir. Yaşlanma ve ilaç kullanımı gibi kanın pıhtılaşma mekanizmasının bozulmasına neden olan durumlarda da vücudun farklı yerlerinde kanama ve buna bağlı morluklar oluşabilir.
Ek olarak, spor sonrası bacakta morarma da sporla uğraşan kişilerin sıklıkla karşılaştıkları bir durumdur. Spor sırasında kasların aşırı çalışması veya kas zedelenmesi cilt altındaki damarların zarar görmesine neden olabilir. Bunun yanı sıra cildi şiddetli şekilde kaşımak, özellikle hassas cilde sahip olanlarda, bacakta kaşıntı sonrası morarma ortaya çıkmasına neden olabilir.
Bacaklarda Morarma Neden Olur?
Bacaklarda morarma nedenleri denildiğinde ilk akla gelen bacağa alınan darberlerdir. Bununla birlikte bazı durumlarda bacakta ağrı ve morarma daha ciddi bir sağlık sorunun habercisi olabilir. Bazı insanların ciltleri diğerlerine kıyasla morarmaya daha yatkındır. Buna göre başlıca bacakta morarma nedenleri ve risk faktörleri şu şekildedir:
- Yaş: Cilt yaşla birlikte incelir ve elastikiyetini kaybeder. Bu durum morlukların oluşmasını daha kolay hale getirirken oluşan morlukların iyileşmesinin daha uzun zaman almasına neden olabilir. Bunun yanı sıra yaşlılıkta çeşitli sağlık sorunları nedeniyle kullanılan kan inceltici ilaçlar gibi çeşitli ilaçlar da yaşlılıkta bacakta morarma riskini artırabilir.
- Genetik yatkınlık: Yapılan çeşitli çalışmalara göre aile üyelerinde morluk oluşumu kolay olan kişilerin ciltleri morluğa daha yatkın olabilir. Ek olarak Von Willebrand hastalığı gibi kanda pıhtılaşma bozuklukları ile karakterize bazı genetik geçişli hastalıklar bacakta sebepsiz morarma görülmesine neden olabilir.
- Vitamin eksiklikleri: Bazı vitaminlerin besinlerle yeteri kadar alınmaması veya herhangi bir sağlık sorunu nedeniyle vitaminlerin emiliminin bozulması kolay morarmaya neden olabilir. Örneğin, şiddetli C vitamini eksikliği durumunda anemi (kansızlık), halsizlik, sebepsiz kanama ve morarma gibi semptomlarla karakterize iskorbüt (skorbüt) hastalığı ortaya çıkabilir. C vitaminine ek olarak, K vitamini eksikliğinin de başlıca belirtilerinden bir tanesi kanama bozuklukları ve kolay morarmadır. Kanın pıhtılaşmasında önemli rol oynayan K vitamini eksikliği her yaştan insanda görülebilir. Ancak anne sütünde yeteri kadar K vitamini olmadığından bebeklerde K vitamini eksikliği daha sık görülür.
- Karaciğer hastalıkları: Karaciğerin normal fonksiyonunu olumsuz yönde etkileyen bir sağlık sorunu olması halinde kanın pıhtılaşma süreci bozulabilir. Örneğin, Amerikan Karaciğer Vakfı siroz hastalarının kolay morarma ve kanamaya daha yatkın olduğunu ifade etmektedir.
- Otoimmun hastalıklar: Vücudun kendi doku ve organlarına saldırdığı romatoid artrit, lupus gibi otoimmün hastalıklar kanama bozukluklarına neden olabilir. Romatoid artrit tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar da morarmaya yol açabilir.
- Trombositopeni: Düşük kan trombosit sayısı ile karakterize bir sağlık sorunu olan trombositopeni hastalarında kan düzgün bir şekilde pıhtılaşadığından kanama bozuklukları ve morarma gibi komplikasyonlar görülebilir. Araştırmalar hamile veya yeni doğum yapmış kadınların yaklaşık %5-10’unda trombositopeni olduğunu gösterir. Ayrıca kanser tedavisi gibi çeşitli tedaviler kanda pıhtılaşmadan sorumlu trombositlerin sayısının düşmesine neden olabilir.
Sayılanlara ek olarak, faktör V eksikliği, Bernard-Soulier sendromu, hemofili gibi nadir rastlanan kan hastalıkları bacakta açıklanamayan morluklara neden olabilir.
Bacaklarda Morarma Tanısı Nasıl Konulur?
Bacaklarda morarma teşhisi sırasında uzmanlar öncelikle fiziksel muayeneyle morlukların boyutunu ve şeklini değerlendirir. Ardından hastaya ailesinde kolay morarma öyküsü olup olmadığı, herhangi bir sağlık sorunu bulunup bulunmadığı veya düzenli kullandığı bir ilaç olup olmadığı gibi sorular yöneltilebilir. Bacakta kızarıklık ve morarma durumunda semptomların ne zaman ortaya çıktığı, hastanın darbeye maruz kalıp kalmadığı gibi sorular da sorulabilir. Fiziksel muayenenin ardından uzman doktorlar bacakta morarmanın nedenini kesin olarak belirleyebilmek için kan tetkiklerinden faydalanabilir. Kan tetkikleri sayesinde hastanın trombosit sayısı, vitamin eksiklikleri veya diğer sağlık sorunları teşhis edilebilir. Bazı durumlarda uzmanlar morarmanın nedeni olarak kanserden şüphelenirse kemik iliği biyopsisine de ihtiyaç duyabilir.
Bacaklarda Morarma Tedavisi Nasıl Yapılır?
Bacaklarda morarma tedavisi morluğa neden olan faktöre göre değişiklik gösterir. Hafif travmalara bağlı gelişen morluklar çoğu zaman herhangi bir tedaviye gerek olmadan veya soğuk kompres uygulaması gibi yöntemlerle kısa sürede kendiliğinden geçer. Bununla birlikte morluğun nedeni daha ciddi bir sağlık sorunu ise öncelikle altta yatan sağlık sorununun tedavisi gerekir. Örneğin, vitamin eksikliklerine bağlı gelişen morluklar çoğu zaman besinler veya besin takviyeleri ile eksik olan vitamin yerine konulduğunda iyileşebilir. Bunun yanı sıra düşük trombosit sayımı olan hastalarda da bazı ilaçlar reçete edilebilir veya kan nakli gibi yöntemlerle trombosit sayısı artırılabilir.
Sık Sorulan Sorular
Bacaklarda Morarma Neyin Belirtisidir?
Bacaklarda morarma genellikle bir darbe veya çarpma sonucunda damarların hasar gördüğünün göstergesidir. Bazı durumlarda bilinen bir travma olmadan da bacaklar dahil vücudun çeşitli yerlerinde morluklar meydana gelebilir. Bacakta sebepsiz morluklar kanama bozuklukları, trombosit sayısında düşüklük, anemi, karaciğer hastalığı gibi ciddi sağlık sorunlarına işaret edebilir.
Hangi Morluklar Tehlikelidir?
Travmaya bağlı olmaksızın sık görülen ve geniş alana yayılan morluklar altta yatan ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir. Eğer morluklara kanama, morarmış bölgede hematom adı verilen şişlik, ağrı gibi semptomlar eşlik ederse uzman bir doktora danışılması önemlidir.
Bacak Morarması Hangi Vitamin Eksikliğinden Kaynaklanır?
Kanın pıhtılaşmasını olumsuz etkileyen K vitamini eksikliği gibi vitamin eksikliklerinin semptomlarından bir tanesi kolay morarma olabilir. K vitaminin yanı sıra C vitamini eksikliği de skorbüt olarak bilinen, kolay kanama ve morluklarla karakterize bir sağlık sorununa neden olabilir.
Bacak Morarmasına Ne İyi Gelir?
Düşme, çarpma gibi travmalardan veya spordan sonra bacakta morarma olursa öncelikle zedelenen damardan sızan kanın morluk olan bölgeye akışını yavaşlatabilmek için mümkünse bacak kalp hizasından yukarıda tutulmalıdır. İlave olarak, morluk olan bölgeye soğuk kompres uygulamak ve dinlenmek de morluğun daha kısa sürede iyileşmesine yardımcı olabilir.
Stresten Morarma Olur Mu?
Stresin kendisi doğrudan morarmaya neden olmasa da yoğun ve uzun süre devam eden stres Gardner-Diamond sendromu gibi kanama bozuklukları, sebepsiz morarma gibi semptomlarla karakterize nadir rastlanan hastalıklara neden olabilir.
Kansızlık Bacakta Morarma Yapar Mı?
Kansızlık yani anemi bacakta kaşıntı ve morarma gibi semptomlara neden olabilir. Demir eksikliği anemisine ek olarak, kırmızı, beyaz kan hücreleri ve trombositlerin üretiminde bozulmayla karakterize nadir bir kan hastalığı olan aplastik anemi de morarmaya neden olabilir.
B12 Eksikliği Bacakta Morarma Yapar Mı?
İnsan vücudunun trombositler dahil olmak üzere kan hücrelerini üretebilmek için B12 vitaminine ihtiyacı vardır. B12 eksikliğinin doğrudan bacakta morarmaya neden olabileceğini söylemek zor olsa da B12 vitamini ile ilişkili olan kansızlık sebepsiz morarmaya neden olabilir.
Bacak Morluğu Kaç Günde Geçer?
Bacak morluğu genellikle 2 hafta içerisinde iyileşir. 2 haftadan uzun süren ve şiddetlenen morluk durumunda uzman bir doktordan yardım alınması önemlidir.
Demir Eksikliği Bacakta Morarma Yapar Mı?
Demir eksikliği bacakta morarma ve kaşıntı gibi semptomlarla kendisini gösterebilir.
Bacaklarınızda sık tekrarlayan veya sebepsiz morarmalar fark ediyorsanız, vakit kaybetmeden uzman ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ doktorlarımıza başvurun. Erken teşhis sayesinde olası sağlık sorunlarının önüne geçebilirsiniz. Randevu ve detaylı bilgi için bizimle iletişime geçin.
