Hormonlar, vücutta neredeyse tüm organ ve sistemlerde görev alan yapılardır. Hormonlar organların çalışması, enerji mekanizması, sindirim işlemi, iştah, uyku, üreme, gibi pek çok yaşamsal faaliyetlerde yer alırlar. Hormonların herhangi bir sebeple işlevlerini yerine getirememesinden dolayı hormon bozuklukları ortaya çıkar. Hangi organ veya sistem ile ilgili hormonda bozukluk varsa o işlevde aksamalar meydana gelir. Bu durum da çeşitli sağlık problemlerine neden olabilir.
Hormon Bozukluğu Nedir?
Hormonlar; hipofiz bezi, tiroit bezi, epifiz bezi, böbrek üstü bezi, pankreas gibi çeşitli doku ve organlarda üretilirler. Her hormonun kendine özgü işlevini gerçekleştirdiği hedef organ veya sistem vardır. Örneğin; tiroit hormonu vücudun enerji metabolizmasında, östrojen ve progesteron kadın üreme sisteminde, testosteron erkek üreme sisteminde, melatonin hormonu uyku mekanizmasında görev alır. Genetik faktörler, çeşitli hastalıklar, bazı enfeksiyonlar, vücutta toksin birikimi, bazı ilaçların yan etkileri, aşırı stres, düzensiz yeme ve yaşam düzeni gibi durumlar hormonların bu çalışma sisteminde çeşitli aksaklıklar oluşturabilir. Bu durum kısa vadede homonun etkili olduğu sistemde problemler oluştururken uzun vadede tüm vücudu etkileyebilir.
Hormon Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Vücutta görev alan pek çok hormon vardır. Hormonlardaki bir bozukluk etki mekanizmasına göre farklı sağlık problemlerine sebep olabilir. Her hormon kendi işlevini yitirdiğinde genellikle hedef organında sıkıntıya sebep olabilir. Belirtiler de o yönde olabilir. Ancak genel olarak vücutta bir hormon bozukluğu durumu var denilebilecek belli başlı belirtiler vardır. Bu belirtiler şu şekilde sıralanabilir.
- Hızlı kilo alma veya verme,
- Sık idrara çıkma
- Normalden fazla fazla saç dökülmesi
- Aşırı ishal veya kabızlık
- Normalden fazla terlemeler
- Aşırı stres
- Uyku düzeninin bozulması
- Sindirim problemleri
- Kadınlarda erkek tipi kıllanma
- Erkeklerde kadınlara özgü vücutta şekil değişimi
- Cinsel isteksizlik
Bu belirtilerden herhangi birisi veya daha farklı bir sistem bozukluğu varsa hormonlarda bozukluk olabileceği akla getirilmelidir. Bu durumda en yakın sağlık kuruluşuna giderek en kısa sürede tedaviye başlanmalıdır.
Hormon Bozukluğu Hangi Hastalıklara Yol Açar?
Hormon bozukluğu tanısı alındığında ve tedavi edilmediğinde çeşitli hastalıklar ortaya çıkabilir. Bu hastalıklar genel olarak diyabet, kalp ve damar hastalıkları, kemik ve eklem hastalıkları, mide, bağırsak problemlerinden dolayı gastrointestinal sistem hastalıkları, depresyon, kısırlık ileri evrede kanser şeklinde sıralanabilir.
Hormon bozukluklar tedavi edilmediğinde ilk olarak ilgili sistemde aksaklıklar meydana getirdiği gibi ileri evrede neredeyse vücudun tamamını etkileyecek sağlık problemlerine sebep olabilir. O yüzden hormon bozukluklarında erken teşhis ve tedavinin en kısa sürede başlayıp yakından takip edilmesi önemlidir.
Hormon Bozukluğu Nasıl Teşhis Edilmektedir?
Hormon bozukluğu belirtileri varsa öncelikle en yakın sağlık kuruluşlarının endokrinoloji bölümündeki alanında uzman endokrinoloji doktoruna gidilmelidir. Doktor fiziksel muayeneden sonra hangi hormona dair şüpheleri varsa ona yönelik çeşitli tetkikler isteyebilir. Genellikle kan tahlili ile genel hormon seviyeleri incelenebilir. Aynı zamanda üreme sistemini etkileyen bir hormon bozukluğu varsa ultrason da yapılabilir. Hisar Hospital Intercontinental hastanelerinde görev yapan alanında uzman doktor tüm verileri değerlendirerek kişiye en uygun tedaviyi verir. Tedavi protokolleri ve gelişmenin takibi ihmal edilmemelidir.
Hormon Bozukluğu Tedavisi Nasıl Yapılır?
Hormon bozukluğu tanısı alındığında öncelikle hormon bozukluğuna sebep olan bir durum varsa o problem tedavi edilmelidir. Diğer yandan hormon çeşidine göre tedavi protokolleri değişir. Bazı hormon bozukluklarında ilaç tedavisi, hormon takviyesi gibi tedaviler tercih edilebilir iken bazı hormon bozukluğu tedavilerinde yaşam şeklinin değişmesi iyileşmeye sebep olabilir. Hormon bozukluğu tedavileri genellikle kişiye özel uygulamalarla ilerler.
Hormon Bozukluğu Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Denge sağlayan hormonlar nelerdir?
Hormonlar işlevleri itibariyle görev aldıkları sistemin sağlıklı bir şekilde çalışmasını organize ederler. Görevi vücutta çeşitli sistemlerin veya kan değerlerinin dengede olması olan hormonlar vardır. Bu hormonlar şu şekilde sıralanabilir;
- Tiroid hormonu, vücudun metabolizmasının sağlıklı ve dengeli olmasını sağlar.
- Kortizol hormonu, genellikle strese karşı vücudu koruyan bir hormondur.
- Paratiroid hormon, vücuttaki kalsiyum mekanizmasında görevlidir. Gerekli durumlarda kalsiyumun kandan kemiğe kemikten kana şeklinde yönlendirerek kalsiyum dengesini sağlar.
- Vazopressin ve aldosteron hormonu, vücuttaki su ve mineral dengesini sağlar.
- İnsülin ve glukagon hormonu, kan şekerinin dengeli oluşmasında görevlidir.
Kadınlarda hormon bozukluğunun belirtileri nelerdir?
Kadınların kendilerine özel salgılanan ve vücutta genel dengeyi sağlayan hormonlar vardır. Östrojen, progesteron, FSH, LH gibi hormonlar bu başlık altında sıralanabilir. Bu hormonların sağlıklı bir şekilde işlevini yerine getirmediği durumlarda kadınlarda genel olarak bir hormon bozukluğu olabilir. Bu durum çeşitli belirtilerle kendini gösterir:
- Düzensiz adet döngüsü
- Vajinada kuruluk
- Gece terlemeleri
- Erkek tipi tüylenme
- Saç dökülmesi
- Kolay kilo alma
- Şiddetli ishal veya kabızlık
- Cinsel istek kaybı
- Aşırı stres veya depresyon
- Kısırlık
Hormon bozuklukları aşırı kıllanma yapar mı?
Kadınlarda östrojen, progesteron gibi kadınlık hormonları kadınların fiziksel görünümleri üzerinde etkilidir. Aynı zamanda erkeklerde düşük seviyede östrojen bulunduğu gibi kadınlarda da düşük seviyede testosteron hormonu bulunur. Kadınlarda testosteron seviyesi yükseldiğinde erkek tipi fizyolojik özellikler görülmeye başlayabilir. Erkek tipi kıllanma ya da kadınlarda normale oranla aşırı kıllanma da hormon bozukluğu durumunda ortaya çıkabilir.
Hormonlar, insan vücudunda pek çok faaliyette görev alan hayati önemi olan sistemlerdir. Bu sistemlerin herhangi bir sebeple aksaması durumunda vücutta yalnızca tek bir yer değil tüm sağlık olumsuz etkilenebilir. Bu yüzden hormon bozukluğu gibi bir durum teşhis edildiğinde kişiye en uygun tedaviye en kısa sürede başlanmalıdır. Aksi takdirde çok ciddi sağlık problemlerine yol açabilir. Hisar Hospital Intercontinental hastanelerinde endokrinoloji bölümünde alanında uzman endokrinoloji doktoru hormon bozuklukları tedavisinde hizmet vermektedir.
