Bu cümleyi hemen hemen her anne baba kurar. Ya havale geçiriyorsa, acaba hemen hastaneyi mi götüreyim, ateş düşürücü şurup mu versem, yoksa ılık duş yaptırsam geçer mi ya da doktorunu mu arasam… Bu ve bunun gibi binlerce soru aklınızdan saniyeler içerisinde defalarca geçer…
Ateşle ilgili bilinmesi gerekenleri ve en önemlisi doğru bilinen yanlışları Hisar Intercontinental Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanlarından öğrendik.
Çocuğum neden ateşleniyor?
Ateş vücut ısısının günlük oynamalarının üzerine çıkmasıdır. Kendi başına bir hastalık değildir, çocuk hastalıklarında özellikle de enfeksiyonlarda görülen bir bulgudur ve vücudun hastalıkla mücadele ettiğinin göstergesidir. Enfeksiyonlar ateşin en sık nedenlerinden birisi olmakla birlikte enfeksiyon dışı çeşitli durumlarda da (inflamatuar, neoplastik ve bağışıklık sistemi hastalıkları) ateş yükselebilir. 2-5 yaş arası kreş çocuklarında daha çok olmak üzere her yaş grubunda görülen ateşe en sık virüslerin neden olduğu gribal enfeksiyonlar, Rotavirüs, streptokokların boğazda yaptığı (halk arasında beta olarak bilinen) enfeksiyon neden olur.
Çocuğumun ateşlendiğini nasıl anlarım?
Çocuğunuz size her zamankinden farklı olarak daha sıcak geliyorsa, ateşini ölçerek emin olmalısınız. Ağızdan 37.5, makattan 38.5, kulaktan 38 derecenin üstündeki değerleri ateş olarak kabul ediyoruz. Ancak unutmamanız gereken bir şey daha var. Çocuğunuzun cildinin sıcak olması her zaman ateşi olduğu anlamına gelmez. Çocuklarda vücut ısısı erişkinlerden daha yüksektir. Her çocuğun vücut ısısı kendine özgüdür; yaş, hastalıklar, aktivite, günün değişik zamanlarına göre değişkenlik gösterir. Bu nedenle ateşi doğru değerlendirmek için çocuğunuzun kendine has vücut sıcaklığını bilmelisiniz. Çocuğun vücut ısısı; yaş, hastalıklar, aktivite, günün değişik zamanları, çevre ısısı ve giysilerine bağlı olarak değişiklik gösterir. Ancak hastalıkta gördüğümüz ateş seviyesine erişmez.
Doktorunuza Gitmeden Önce Yapabilecekleriniz
Öncelikle, ateşin vücudun enfeksiyonla savaştığının bir göstergesi olduğunu bilerek hareket etmelisiniz. Çocuğun ateşini düşürmeniz enfeksiyonunu tedavi ettiğiniz anlamına gelmez. Sadece çocuğun daha iyi hissetmesini ve eğer ateşli havaleye yatkınlığı varsa havale geçirmesini engelleyebilirsiniz. Bu durumda,
- Doktorunuzun önereceği ateş düşürücüleri kullanın.
- Çocuğunuzun normalden fazla sıvı almasına, susuz kalmamasına dikkat edin.
- Eğer ateş çok yüksek değilse ve çocuğunuz kendini kötü hissetmiyorsa, ilaç vermeden önce ılık bir duş (29-32 °C) aldırın.
- Bulunduğu odayı serin tutun (21-22 °C civarında olmalı), mümkün olduğunca ince ve pamuklu giysiler giydirin.
- Üzerini soyup; el ve ayaklarını sıcak tutun.
- Yaygın olarak ateş düşürücüler verilir. Aspirin ise viral enfeksiyon dışındaki nedenlerle oluşan ateşlerde kullanılabilir.
Ateşi Var Ama Paniğe Gerek Yok!
Ateşli bir çocuğu değerlendirirken, ateşin yüksekliğinden çok çocuğun genel durumunu yol gösterici olarak kabul ederiz. Ateşin ne kadar yüksek olduğu, hastalığın ağırlığının bir göstergesi değildir. Çocuklarda ateşin en sık nedeni olan basit viral enfeksiyonlar, 39-40 derece ateşe neden olabilir. Tam tersine, bazı ciddi hastalıklar da çok yüksek ateşe yol açmayabilir. Ancak 0-3 ay arası bebeklerde, normalin üstünde ölçülen bir vücut ısısında -değer kaç olursa olsun- hemen doktorunuza başvurmalısınız. Daha büyük çocuklarda, çocuğun genel durumuna dikkat etmek gerekir. Eğer;
- Çocuğunuz uyanıksa,
- Aktifse,
- Oyun oynuyorsa,
- Yiyip içebiliyorsa,
- Rahat uyuyabiliyorsa,
- Nefes almasında bir problem yoksa çok korkmayın.
Bu Belirtiler Varsa Hiç Gecikmeden Doktorunuza Başvurun!
- Özellikle 2 yaş altındaki bebeklerde görülüyorsa,
- Bebek ve çocuklarda 40 °C’nin üzerinde görülüyorsa,
- Ağlama, inleme ve dokunulduğunda huzursuzlanma varsa,
- Ememiyorsa ya da hiçbir şey yemek istemiyorsa,
- Ateşin yanında uyku eğilimi varsa,
- Bilinç değişiklikleri gözlemliyorsanız,
- Ciltte mor döküntüler oluşuyorsa,
- Zor nefes alıp verme başlıyorsa,
- Yutkunma güçlüğü çekiyorsa,
- Daha önce “havale” geçirmiş ise,
- Genel görünümünde kötülük varsa,
- Boyun kısmında sertleşme varsa,
- Devamlı kusma, diyare (ishal) oluyorsa,
- Ateş 3 günden uzun sürmüşse hiç beklemeden hemen doktorunuza başvurun.
Doğru bilinen yanlışlar
- Alkol ve sirke ile vücudu silmek,
- Üşüyebilir korkusu ile giysilerini çıkartmamak ve daha çok giydirmek,
- Çok sıcak veya çok soğuk içecekler vermek.
- Soğuk duş aldırmak (ılık duş aldırmak gerekir).