- Otistik Bozukluk
- Asperger Sendromu
- Rett Sendromu
- Dezintegratif Bozukluk
- Başka Türlü Adlandırılamayan Yaygın Gelişimsel Bozukluk, hastalık başlıklarını içeren bir bozukluktur.
Çocuk ve Ergen psikiyatrisinde erken tanının en önemli sonuçlar doğurduğu acil hastalıklardan birisidir. Otizm tanısının konulabilmesi için iletişim ve sosyal alanlarda sorunlar olması, yineleyici sınırlı ilgi ve davranışlar olması ve bunların 30 ay öncesinden beri görülüyor olması gerekmektedir.
Klinik özellikler
Yaygın gelişimsel bozukluğu olan her birey diğerinden farklıdır. Bu nedenle buradaki tanımlamalar yol göstericidir. Bebeklerdeki davranışlar;
- Bebeklerin çoğu sakindir, bunlara melek gibi bebekler denebilir, Daha azınlıktaki grup ise gece gündüz bağırır ve sakinleştirilmeleri zordur
- Altlarının değiştirilmesinden, giydirilmekten ve yıkanmaktan hoşlanmayabilirler.
- Anne ona yaklaştığında kucağa alınma hareketi yapmayabilirler.
- Işıklar, parlayan dönen herhangi bir nesne onları büyüleyebilir, ancak öteki bebeklerin ilgisini çeken diğer şeylere kayıtsız kalabilirler.
- Çok erken dönemde televizyona ve müziğe aşırı bir ilgi gösterebilirler.
- Anneleriyle göz teması kısıtlı olabilir.
- Gördükleri ilgilerini çeken şeylere anneye işaretle gösterme ve eğlenceyi paylaşma davranışı yoktur.
- Ce yapmak ya da el çırpmak gibi bebek oyunlarında anne babalarının hareketlerini onlarla birlikte yapmazlar.
- Normal bebeklerde birinci yaşın sonlarına doğru başlayan olağan konuşma seslerinin tonlama örüntüsü ve çeşitliliği gelişmez
- Sosyal iletişimde eksiklikler
- Mesafeli olanlar başka insanlar yokmuş gibi davranırlar, seslenildiğinde kendileriyle konuşulduğunda yanıt vermezler.
- Yüzlerinde duygu ifadesi azdır, dokunursanız geri çekilebilirler.
- Ulaşamadığı bir şey istediklerinde sizi çekerek götürüp, istediğini aldıklarında yeniden görmezden gelebilirler.
- Acı çektiğiniz ya da sıkıntıya düştüğünüzde size ilgi ve anlayış göstermezler.
- Oyun grubunda arkadaşlarına kayıtsız kalır, onların yanına gitmek ve oyuna katılmaya isteksizdirler.
- Edilgen grupta olanlar ise bu derece kayıtsız olmayabilirler. Toplumsal etkinlik başlatmazlar ancak diğer insanlardan da uzaklaşmazlar.
- İletişimle ilgili bozukluklar
Otistik bozuklukları olan tüm çocuklar ve yetişkinler iletişim sorunları yaşarlar. Konuşma gelişiminde gecikme ve anormallik çok sık görülür. Konuşma güçlüklerinin şiddeti değişkendir. Yaygın gelişimsel bozukluğu olan her beş çocuktan biri yaşam boyu sessiz kalır. Bunların dışında kalanlarda konuşma gelişir. Konuşmada başkalarının söylediği sözcükleri tekrarlama davranışı olabilir. Bu boş papağan gibi yinelemeye ‘ekolali’ denir. Zamirleri tersine çevirebilirler. Konuşmaların içeriği yineleyici şekilde olabilir ve karşılıklı sohbet havasında değildir. Yanıtları dinlemeden aynı şeyleri defalarca sorabilirler. Konuşmayı anlama yeterli değildir; mecaz, şaka anlama güçlüğü yaşarlar. Seslerin vurgusunda güçlük yaşayabilirler. Taklit etme oyunları ve hayal gücüne dayanan etkinlikler diğer çocuklar gibi gelişmez. Oyuncakları amacına yönelik kullanamazlar. Örneğin bebeğe yemek verme, sallama, uyutmak gibi. Ya da arabaları park etmek, yarıştırmak, ses çıkararak sürmek yerine onları dizmek, tekerleklerini çevirmek gibi. Basit ve yineleyici etkinlikler gösterebilirler. Mekanik sesler dinleme (tencereye kaşıkla vurma)elleri ya da nesneleri gözün yakınında bükme, döndürme, ışıkları açıp kapama, çevrede dönen ya da kendi çevresinde dönen şeyleri izleme. Bazılarının kendi uydurdukları etkinlikler olabilir, aynı oyunu aynı şekilde defalarca oynayabilirler. Değişime dirençli olabilirler. Mesela her gün aynı yoldan eve gitme, aynı yatağa yatma, devamlı aynı videoyu seyretmek gibi.
Yorumlar