Tiroid biyopsisi tiroid nodülü bulunan hastalarda nodüllerin kanserli olup olmadığını değerlendirmek amacıyla uygulanan bir tanı prosedürüdür. Tiroid biyopsisi genellikle ince iğne aspirasyonu şeklinde uygulanır. Biyopsi sonucunda nodüllerin kötü huylu yani kanserli çıkması durumunda vakit kaybetmeden nodülün cerrahi olarak alınması gerekebilir.
Tiroid Biyopsisi Nedir ve Hangi Durumlarda Uygulanır?
Tiroid biyopsisi mikroskop altında detaylı olarak incelenmek üzere ince iğne aspirasyonu ile tiroid bezinden doku örneği alınması işlemidir. Boynun ön kısmında yer alan ve şekli kelebeği andıran tiroid bezi enerji metabolizmasının düzenlenmesi başta olmak üzere sindirim süreci, kalp ritmi, üreme fonksiyonları gibi pek çok vücut fonksiyonunda görev alan önemli bir organdır. Bazı durumlarda tiroid bezinde nodül adı verilen anormal oluşumlar gelişebilir. Bu nodüller çoğu zaman iyi huylu olmakla birlikte yaklaşık %5-15’i kötü huylu yani kanserlidir. Özellikle kadınlarda, ileri yaş grubundaki kişilerde, iyot bakımından yetersiz beslenenlerde ve radyasyona maruz kalan kişilerde daha sık görülen tiroid nodülleri çoğu zaman asemptomatiktir ve rutin muayeneler sırasında tesadüfen tespit edilir.
Tiroid nodüllerinin değerlendirilmesinde ultrasonografi önemli yer tutar. Günümüzde ultrasonografi cihazlarının gelişmesiyle birlikte küçük tiroid nodülleri bile kolaylıkla tespit edilebilir. Ayrıca uzmanlar ultrason görüntülemesi sırasında nodülün boyutu, yapısı gibi konularda da fikir edinebilir. Bununla birlikte nodülün malign (kötü huylu) mi, benign (iyi huylu) mi olduğunu anlayabilmek için tiroid nodülü biyopsisi gereklidir. Tiroid biyopsisinin uygulandığı başlıca durumlar şunlardır:
- Ultrasonografi sırasında uzmanların nodülde malignite şüphesi olduğunu değerlendirmesi,
- Görüntüleme sırasında nodülün sınırlarının düzgün olmaması, katı olması ve etrafında veya içerisinde kalsiyum bulunması,
- Nodülün 1 cm’den büyük olması veya hızlı büyümesi.
Sayılanların yanı sıra bazı durumlarda çok fazla ağrısı olan ve tiroid bezi hızla büyüyen kişilere, nodülleri olmasa bile biyopsi yapılması gerektiğine karar verilebilir.
Tiroid Biyopsisi Nasıl Yapılır ve İşlemin Farklı Türleri Nelerdir?
Tiroid biyopsisi genellikle minimal invaziv yöntemler kullanılarak gerçekleştirilir. Bu yöntemlerin yetersiz kaldığı veya kanser şüphesiyle tiroid bezinin çevresindeki dokuların incelenmesi gereken durumlarda açık biyopsi yapılması gerekebilir. İnce iğne aspirasyonu: İnce iğne aspirasyon biyopsisi tiroid dokusundan ultrasonografi rehberliğinde ince bir iğne kullanılarak sıvı veya hücre örneği alınması işlemidir. Biyopsi sırasında uzmanlar ince bir iğne ile dokuya girerek örnek alır ve aldıkları örneği özel bir cama yerleştirir. Bu işlem her defasında yeni bir iğne kullanarak 2-6 kez tekrarlanır. İnce iğne aspirasyonu lokal anestezi yardımıyla gerçekleştirildiği için biyopsi sırasında hastalar herhangi bir acı hissetmez. Genellikle 10 ila 20 dakika içerisinde tamamlanan tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi yan etkilerinin az olması ve yüksek doğruluk oranı nedeniyle en yaygın kullanılan tiroid biyopsisi yöntemidir. Araştırmalar ince iğne aspirasyonunun tanısal doğruluk oranının %95 civarında olduğunu göstermektedir.
Tiroid biyopsisi genellikle kanser ile diğer sağlık sorunlarının ayırt edilmesinde kullanılır. Biyopsi sayesinde kanserin yanı sıra haşimato, iyi huylu kolloidal nodüller ve tiroid bezinin diğer hastalıkları da teşhis edilebilir.
Tiroid Biyopsisi Öncesinde Hastanın Hazırlık Süreci Nasıldır?
Tiroid biyopsisi hazırlığı uygulanacak biyopsi türüne bağlı olarak değişiklik gösterebilir. İnce iğne aspirasyonu planlanan hastalar işlemden önce normal şekilde yemek yiyip içebilirler ve günlük aktivitelerini sürdürebilirler. Bununla birlikte bazı hastalar operasyon sırasında kendilerini daha rahat hissedebilmek için sedasyon yapılmasını isteyebilir. Bu durumda biyopsiden bir süre önce yemenin ve içmenin bırakılması gerekebilir. İlave olarak kan sulandırıcı ilaçlar işlem sırasında ve sonrasında kanama riskini artırabilir. Herhangi bir sebeple kan sulandırıcı ilaç kullananların bu durumu doktorlarıyla paylaşması önemlidir. Bazı durumlarda doktor kontrolünde ilaçların işlemden bir süre önce bırakılması gerekebilir.
İşlem günü hastaların mümkünse yakası açık, boğazsız bir kıyafetle gelmesi hastanın kendisini daha rahat hissetmesine yardımcı olabilir.
Tiroid Biyopsisi Sırasında ve Sonrasında Oluşabilecek Riskler ve Komplikasyonlar Nelerdir?
Tiroid biyopsisi güvenli bir işlem olmakla birlikte her girişimsel prosedürde olduğu gibi işlem sırasında ve sonrasında bazı komplikasyonlar gelişebilir. Tiroid biyopsisi riskleri arasında işlem bölgesinde ağrı ve morarma ilk sırada yer alır. Uzmanlar tiroid biyopsisi sonrası ağrı gibi komplikasyonları en aza indirebilmek için bazı ağrı kesici ilaçlar reçete edebilir. Bunların yanı sıra bazı hastalarda kanama görülebilir. Bu durum da genellikle kısa süre içerisinde kendiliğinden iyileşir. Tiroid biyopsisinin nadir komplikasyonlarından bir diğeri de nodülde kist oluşmasıdır. Biyopsi sonrasında ağrı, morarma gibi komplikasyonların uzun süre devam etmesi ve bunlara yüksek ateş gibi semptomların eşlik etmesi durumunda vakit kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurulması önemlidir.
Tiroid Biyopsisi Sonuçları Ne Kadar Sürede Çıkar ve Nasıl Değerlendirilir?
Tiroid biyopsisi sonuçları yapılan işlemin türüne bağlı olarak genellikle 1 ila 2 gün içerisinde çıkar. Patoloji raporu alınan doku örneğinin kanser hücresi içerip içermediği konusunda önemli bilgiler sağlar. Patoloji raporunda yer alması muhtemel olası biyopsi sonuçları şu şekildedir:
- Benign: Patoloji raporunda benign ibaresinin yer alması nodülün kanserli olmadığı, iyi huylu olduğu anlamına gelir. Biyopsi sonuçlarının yaklaşık %70’i bu şekildedir. Bu durumda genellikle tedavi gerekmez ancak uzmanlar nodülü 12 ayda bir ultrason ile takip eder. Anormal bir büyüme olması durumunda tekrar biyopsi gerekebilir.
- Malignite: Raporda malignite ifadesi varsa bu durum nodülün kanserli olduğunu gösterir. Yapılan tüm biyopsilerin yaklaşık %3 ila %7’sinde malignite bulgusu vardır. Tiroid biyopsisi ile kanser tanısı alan hastalarda nodülün cerrahi olarak çıkarılması gerekir.
- Şüpheli: Raporda şüpheli ifadesinin geçmesi nodülün kanserli olup olmadığının kesin olarak değerlendirilemediği ancak malignite riskinin %60 ila %75 arasında olduğu anlamına gelir. Bu durumda ek tetkikler yapılması gerekebilir.
- Önemi belirsiz atipi: Bu durumda nodül hem iyi huylu hem de kötü huylu özelliklere sahip olabilir. Bu kategorideki nodüllerin yaklaşık %5 ila %15’i kanserli çıkabilir. Bu nedenle uzmanlar gerekli durumlarda nodülün cerrahi olarak çıkarılmasına karar verebilir.
- Foliküler neoplazi: Nodülün iyi huylu mu yoksa kötü huylu mu olduğunun cerrahi müdahale olmadan kesin olarak bilinemeyeceğini ifade eder. Foliküler neoplazi tanısı alan nodüllerin yaklaşık %15 ila %30’u kanserli çıkabilir.
Sayılanların yanı sıra bazı durumlarda alınan örnek incelemeye yetecek kadar doku barındırmayabilir. Bu durumda biyopsinin tekrarlanması gerekebilir.
Sık Sorulan Sorular
Tiroid Biyopsisi Ağrılı mıdır?
Tiroid bezi biyopsisi sırasında hasta lokal veya genel anestezinin etkisi altında olduğu için herhangi bir ağrı hissetmez. Anestezinin etkisi geçtikten sonra bir miktar ağrı hissedilmesi normaldir. Doktor tarafından reçete edilen ağrı kesici ilaçlar ağrıyı kontrol altına almaya yardımcı olabilir.
Tiroid Biyopsisi Komplikasyonları Nelerdir?
Tiroid biyopsisi genellikle güvenli bir tıbbi prosedür olsa da ağrı, morarma, kanama, enfeksiyon gibi komplikasyonlar görülebilir.
Tiroid Biyopsisi İşlemi Ne Kadar Sürer?
Tiroid biyopsisi süresi uygulanan biyopsinin türüne göre değişiklik gösterebilir. Örneğin ince iğne aspirasyonu genellikle 10-20 dakika içerisinde tamamlanır. Cerrahi biyopsi yapılan durumlarda ise operasyon daha uzun sürebilir.
Tiroid Biyopsisi Kaç Günde Sonuçlanır?
Tiroid biyopsisi yapılan biyopsi işleminin türüne, laboratuvarın özelliklerine, ek tetkikler gerekip gerekmediğine bağlı olarak ortalama 1-2 gün içerisinde sonuçlanır.
İşlem Sonrası Günlük Yaşantıma Ne Zaman Dönebilirim?
İnce iğne aspirasyonu uygulanan hastalar aynı gün içerisinde günlük hayatına geri dönebilir.
Tiroid Biyopsisi Sonrası Nelere Dikkat Etmeliyim?
Biyopsi sonrasında soğuk kompres uygulanması işlem bölgesinde ağrı ve morarmayı kontrol altına almaya yardımcı olabilir. Tiroid biyopsisi sonrası iyileşme sürecinde doktorlar tarafından aksi belirtilmedikçe hastalar günlük yaşantılarına devam edebilir.
Tiroid nodülleri özel iyoliklet bakımından yoksun beslenen kişilerde sık görülür. Büyük çoğunluğu iyi huylu olan bu nodüller çoğu zaman herhangi bir semptoma neden olmadığı için ancak rutin ultrason görüntülemesi sırasında tespit edilir. Bir nodülün kanserli olup olmadığını anlamanın tek yolu ise biyopsi yapmaktır.
Siz de alanında uzman bir doktordan randevu alarak düzenli kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyiniz.
