Siyatik Nedir? Belirtileri ve Tedavisi
Siyatik, siyatik sinirin hasar almasına veya tahriş olmasına bağlı olarak oluşan yaygın ağrılı hastalığa verilen isimdir. Ağrıyla beraber sırt veya kalça bölgesinde karıncalanma ve uyuşukluk belirtileri de görülebilir. Kimi durumlarda ağrı tahammül edilebilir derecedeyken, bazı kişilerde durum günlük aktivitelerini yerine getiremeyecek derecede ilerlemiş olabilir.
Siyatik Nedir?
Siyatik tıp dilinde “nervus ischiadicus” ismiyle bilinen kalçadan başlayıp bacaklara kadar inen sinir ağıdır. Bu sinir vücuttaki en uzun ve kalın sinir ağıdır. Bu ağ omurilikten ayrılan 5 farklı sinir kökünden gelen bir demettir. Siyatik vücudun her iki tarafından simetrik olarak aşağı iner. Siyatik hastası olan kişiler bu sinirlerin geçtiği bölgelerde yoğun bir ağrı duyarlar. Bu hastalıkta sıklıkla bel ağrısı, kalça ağrısı ve bacaklarda uyuşma görülür. Hatta bazı vakalarda ağır ayak parmaklarına kadar ulaşabilir.
Siyatiğe sebep olarak gösterilebilecek durumlar arasında fıtıklaşmış bir diskin veya anormal büyümüş bir omurga kemiğinin sinir köklerine bası yapması yer alır. Etkilenen bölgelerde iltihaplanma, ağrı ve uyuşukluk gibi semptomlar gözlemlenir. Siyatik oldukça ciddi ağrılara sebep olsa da bel fıtığına bağlı oluşan siyatik ağrısı genellikle uygun tedavi ile birkaç hafta veya ay içerisinde iyileşebilir. Şiddetli siyatik ağrılarına sahip kişilerde ise ameliyat dışı yöntemlerin yetersiz kaldığı durumlarda cerrahi müdahale düşünülür.
Siyatik Ağrısının Belirtileri Nelerdir?
Siyatik ağrısının belirtileri hastalığın sebebine, sinir hasarının ilerleme düzeyine ve bireyin acı eşiğinin yüksekliğine göre değişiklik gösterir. Siyatik ağrısı siyatik sinirinin geçtiği herhangi bir bölgede oluşabilir. Genel olarak ağrının belirgin şekilde hissedildiği bölgeler arasında bel ile kalça arası ve uyluk ile baldır çevresi yer alır. Ağrı bazen oldukça hafif düzeyde seyrederken bazen ise yanıcı ve keskin bir biçime dönüşebilir. Kimi durumlarda elektrik çarpmasına benzer şekilde sızlamaya sebep olabilir. Ağrı sıklıkla öksürme hapşırma veya uzun süre aynı pozsiyonda oturma gibi durumlarda kötüleşir. Siyatik siniri vücudun 2 tarafından simetrik bir biçimde geçse de ağrı genellikle tek tarafta hissedilir. Bazı kişilerde bacak ve ayaklarda şiddetli uyuşukluk ve karıncalanma, kas zayıflığı, reflekslerde azalma gibi belirtiler görülebilir.
Siyatik Nasıl Teşhis Edilir?
Siyatiğin teşhisinde hem fizik muayeneden hem de görüntüleme yöntemlerinden yararlanılır. Fizik muayene esnasında doktor tarafından hastanın kas gücü ve reflekslerinin keskinliği kontrol edilir. Fizik muayene dışında teşhiste yararlanılan yöntemler arasında şunlar yer alır:
- Röntgen: Röntgen yardımıyla sinir köklerinin omurgadan çıktığı bölgeler incelenir ve mekanik değişiklikler ortaya çıkarılır.
- Manyetik rezonans görüntüleme (MR): MR radyo dalgaları kullanılarak vücudun çeşitli kısımlarının görüntülendiği bir teşhis yöntemidir. Sırt bölgesinin elde edilen ayrıntılı görüntüsü ile fıtıklaşmış diskler ve sıkışmış sinirler tespit edilir.
- CT Tarama: Bilgisayarlı tomografi olarak da bilinen bu uygulama X ışınları kullanılarak yapılan bir teşhis yöntemidir. Vücuda verilen radyografik kontrast madde dokularda boyama yaparak istenen organın detaylı görüntüsünün elde edilmesini sağlar. Omurilik ve çevresindeki sinirlerin detaylı görüntüsü elde edilir.
- Elektromiyografi (EMG): Kasların ve sinir hücrelerinin elektrik sinyallerine verdiği tepkilerin ölçüldüğü yöntemdir. Bu tanı yöntemi ile sinir hasarının ne kadar ilerlediği ölçülür.
Siyatik Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Siyatik tedavisinde asıl amaç ağrı ve uyuşukluk hissini azaltarak hareket kısıtlılığını önlemektir. Tedavide ameliyat ve ameliyat dışı yöntemler tercih edilebilir. Siyatik tedavisinde kullanılan yöntemler arasında şunlar yer alır:
- Medikal tedavi: Medikal tedavi ağrının semptomatik olarak giderilmesini sağlar. Siyatik ağrısının giderilmesinde antiinflamatuar ilaçlardan, kortikosteroidlerden, antidepresanlardan, opioidlerden yararlanılır.
- Fizik tedavi: Sinir sıkışmalarını önleyebilecek egzersizler fizik tedavi uzmanları tarafından hastaya önerilir. Fizik tedavi ile duruş düzeltmesi, hareket ağırlığı iyileştirilmesi amacıyla düzenli egzersiz önerilir.
- Steroid enjeksiyonu: Kortikosteroidler hem ağrının hem de iltihaplı durumun giderilmesinde görev alan ilaç grubu maddelerdir. Ağrının olduğu sinir kökünün etrafına steroid enjeksiyonu uygulamak semptomların giderilmesine yardımcı olur. Fakat bu tedavi yöntemi istenildiği zaman uygulanamaz. Bir yıl içerisinde sınırlı sayıda enjeksiyon önerilir.
- Alternatif terapi yöntemleri: Kayropraktik uzmanları tarafından uygulanan masaj terapileri ağrılı bölgelerin rahatlamasına ve semptomların azalmasına yardımcı olabilir.
- Cerrahi Müdahale: Siyatiğin ilaçlı tedavi yöntemleri veya fizik tedavi ile kontrol altına alınamadığı durumlarda son çare olarak cerrahi müdahale düşünülür. Cerrahi müdahalede ilk uygulama diskektomidir. Diskektomide fıtıklaşmış diskin sinir köküne baskı yapan parçaları ameliyat ile alınmaya çalışılır. Sinir kökündeki baskı ve ezilmenin ortadan kalkması ile ağrı hafifler. Diğer bir cerrahi yöntem ise laminektomidir. Laminektomi ile genel anestezi altında lamina adı verilen omur arka kısmı çıkarılır. Böylece sinirin üzerindeki baskının kalkması ile ağrı azalır.
Siyatik Ağrısında Cerrahi Müdahale Ne Zaman Gereklidir?
Siyatik ağrısında cerrahi müdahale hemen önerilmez. Sağlık hizmeti sağlayıcıları ileri düzey sinir hasarı olmadığı veya siyatik ağrıları günlük işleri yapamaz hale getirmediği sürece ameliyatlı tedavi yöntemlerine ilk etapta başvurmaz. Gündelik hayatı etkileyecek ve normal çalışma rutinine devam etmeyi önleyecek derecede siyatik ağrısı mevcut ise ve 6 ile 8 hafta arası uygulanan ameliyat dışı tedavi yöntemlerine verilen yanıt yetersiz ise cerrahi müdahale önerilir.
Ameliyatsız Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Hafif düzey sinir hasarı ve tahammül edilebilir derecedeki sinir ağrılarının varlığında ameliyatsız tedavi yöntemlerinden yararlanılır. Bu yöntemler arasında şunlar yer alır:
- Soğuk kompres: Ağrının olduğu bölgeye soğuk uygulama yapmak siyatik ağrısının başladığı ilk zamanlarda ağrı ve şişliğin azalmasına yardımcı olur. Günde 1 veya 2 sefer yirmi dakika süre ile soğuk uygulama yapılabilir.
- Sıcak kompres: Ağrı başlangıcının ilk günlerinde soğuk uygulama faydalı iken ilerleyen günlerde sıcak uygulamaya geçiş yapılabilir. Sıcak kompres için ağrılı bölgeye günde birkaç sefer yirmi dakika süre ile sıcak uygulama yapılabilir.
- Esneme ve egzersiz hareketleri yapmak: Alanında uzman fizyoterapistler veya fizik tedavi uzmanlarının yönlendirmesi ile doğru egzersiz hareketlerini uygulama ağrının giderilmesinde önemli faydalar sağlar.
Siyatik Ağrısının İyileşme Süreci Nasıldır?
Siyatik ağrısının iyileşme süreci uygulanan tedavi yöntemine, ağrının ve diğer semptomların şiddetine, siyatik ağrısının açığa çıkma sebebine bağlı olarak değişiklik gösterir. Hafif düzey siyatik ağrıları genellikle profesyonel müdahalelere ihtiyaç duymadan kendiliğinden 4 ile 6 hafta arası bir sürede iyileşebilir. Fakat ileri düzey ve ağrı dışı semptomların da bulunduğu vakalarda mutlaka profesyonel destek gerekir ve uzun bir bekleme sürecinin geçirilmesi tedaviye verilen yanıtın azalmasına yol açar.
Siyatik Hakkında Sık Sorulan Sorular
Siyatik Kimlerde Daha Sık Görülür?
Siyatik giderek yaygınlığı artan sinirsel bir problemdir. Siyatik hemen herkeste açığa çıkabilen bir hastalık olsa da bazı kişilerde açığa çıkma olasılığı daha fazladır. Bu kişiler arasında obezler, diyabet hastaları, tütün ürünleri kullananlar, fiziksel olarak güç gerektiren ve ağır işlerde çalışanlar yer alır.
Siyatik Ağrısının Sebepleri Nelerdir?
Siyatik ağrısının asıl nedeni siyatik sinirini oluşturan sinir demetlerinin köklerindeki sıkışmalardır. Bu sıkışmalara da omurgadaki disk fıtıkları, kemik mahmuzları ve tümöral oluşumlar sebep olur.
Siyatik Ağrısı Nasıl Önlenir?
Siyatik ağrılarını önlemek çoğu zaman mümkün değildir fakat dikkat edilecek bazı noktalar ağrı oluşumunu azaltabilir. Bu noktalar arasında şunlar yer alır:
- Düzenli egzersiz ve hareketli yaşam: Sırt ve bel bölgesini güçlendirecek egzersizler yapmak ve o bölgedeki kasları güçlendirecek faaliyetlerde bulunmak olası sinir sıkışmalarını önlemeye yardımcı olabilir.
- Uzun süre ayakta kalmamak: Uzun süre ayakta kalmak sinirler üzerindeki baskının artmasına yol açacağından siyatik ağrısını tetikleyebilir. Bu sebeple uzun süre ayakta durmanın gerekli olduğu durumlarda ayaklar belli aralıklarla dinlendirilmelidir.
Siyatik Ağrısı Tekrar Edebilir mi?
Siyatik ağrısı kronik bir durumdur ve tekrarlayıcı özelliktedir. Hafif düzey siyatik ağrıları herhangi bir tedavi gerektirmeden kendiliğinden iyileşebilse de uzun süre ayakta kalmak ya da yanlış pozisyonda oturmak gibi durumlar gerçekleştiğinde ağrı tekrarlayabilir.
Siyatik Ağrısı İçin Hangi Doktora Başvurulmalıdır?
Siyatik ağrısı için ilk başvurulması gereken bölüm ortopedi ve travmatolojidir. Ortopedi uzmanı uyguladığı ortopedik tedavi sonrasında gerekli gördüğü durumlarda fizik tedavi uzmanına yönlendirme yapabilir.
Siyatik Ağrısı Nasıl Anlaşılır?
Siyatik keskin, geniş bölgede yayılma gösteren zaman zaman uyuşma ve karıncalanmaya sebep olan şiddetli ağrıyla diğer hastalıklardan kolaylıkla ayırt edilir.
Siyatik Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Siyatik ağrısı sinir sıkışmasından dolayı açığa çıktığından sinir sıkışması olabildiğince hızlı tedavi edilmelidir. Eğer sinir üzerindeki hasar ve baskı tedavi edilmezse giderek artan ağrı, bacaklarda kas zayıflığı ve güç kaybı, kalıcı sinir hasarları, bacaklarda fonksiyon kaybı gibi durumlarla karşılaşılabilir. Geri dönüşü mümkün olmayan bu durumlarla karşı karşıya kalmamak için siyatik ağrısı bir an önce tedavi edilmelidir.
Siyatik, yaşam kalitenizi olumsuz etkileyen ciddi bir sağlık sorunu olabilir. Erken teşhis ve doğru tedavi yöntemleri ile çoğu zaman başarılı sonuçlar elde edilebilir.
Hisar Hospital olarak, deneyimli ortopedi ve travmatoloji uzmanlarımız ile siyatik teşhis ve tedavisinde yanınızdayız. Eğer bel, kalça veya bacaklarınızda ağrı, uyuşma ya da karıncalanma şikayetiniz varsa vakit kaybetmeden bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Hemen Online Randevu Alın
Ortopedi ve Travmatoloji Bölümümüzü İnceleyin
