Safra kesesi kanseri safra kesesinde kötü huylu hücre büyümesi sonucu görülen bir hastalıktır. Karnın sağ tarafında bulunan safra kesesi karaciğerde üretilen ve sindirim olaylarında kullanılan safrayı depolamakla görevlidir. Birtakım risk faktörlerinin etkisiyle safra kesesinin iç mukozal tabakasında kanserli hücreler oluşabilir ve yayılabilir. Erken evrelerde genellikle semptomlara neden olmayabilir ve ileri evrelere gelene kadar fark edilmeyebilir. Bununla birlikte semptomlar ortaya çıkmaya başladığında kolesistit, biliyer kolik gibi hastalıklara benzer bulgular gösterebilir. İç organların iç kısmında konumlanan safra kesesi kanserin fark edilmeden büyümesine izin verebilir.
Safra kesesi kanseri 4 evre şeklinde derecelendirilir. Kanser erken evrelerde teşhis edildiğinde iyileşme şansı daha yüksektir. Ancak safra kesesi kanseri metastaz (yayılım) yaptığında tedavi ile kontrol altına almak zor olabilir. Metastaz yoluyla çevre organlara, daha uzak organlara, lenf düğümlerine ve kan damarlarına yayılma gerçekleşebilir. Safra kesesi kanseri 4. evre yaşam süresi açısında riskli dönemdir. Tedavi seçenekleri arasında kemoterapi, radyoterapi ve cerrahi bulunur.
Safra Kesesi Kanseri Nedir?
Safra kesesi kanseri safra kesesi hücrelerinin anormal ve hızlı bir şekilde çoğalması sonucu gelişen kanser türüdür. Safra kesesi kanseri vakaları genel safra yolu kanserlerinin çoğunluğunu oluşturur. Safra kesesi karaciğerin altında konumlanan armut şeklinde bir organdır. Yağların vücutta sindirimi için gerekli safra sıvısı karaciğerde üretilir ve safra kesesine gelerek burada depolanır. Mide ve bağırsaklarda besinlerin parçalanması sırasında safra kesesinden ince bağırsağa safra sıvısı salınır ve yağların sindirilmesine katkıda bulunur.
Nadiren görülen bir sağlık sorunudur ve birkaç türe ayrılabilir. Safra kesesi kanserlerinin çoğu adenokarsinom tipi kanserlerdir. Daha az yaygın olarak skuamöz, adenoskuamöz, sarkom ve nöroendokrin tümörler olarak gelişim gösterebilir. Kanser safra kesesinden başlayarak vücudun diğer bölgelerine metastaz yapabilir. Kanserinin yayılıp yayılmadığı ve yayılmışsa ne derece yayıldığını değerlendirmek için evreleme yapılabilir. Safra kesesi kanseri evreleme yöntemine göre şu şekilde sınıflandırılır:
- Evre 0: Karsinoma in situ olarak adlandırılır ve en erken evredir. Kanser öncesi anormal hücre büyümesi görülür.
- Evre 1: Kanser safra kesesinin mukoza tabakası ve kas duvarına yayılır. Çevredeki lenf düğümlerine ve vücuda yayılım görülmez.
- Evre 2: Kanser kas duvarlarını aşarak bağ dokularına yayılır. Çevredeki lenf düğümlerine ve vücuda yayılım görülmez.
- Evre 3: Kanser safra kesesinin dış duvarına, karaciğere, lenf düğümlerine ve çevre dokulara yayılım gösterir.
- Evre 4: Safra kesesi kanseri son evresi olarak tanımlanır. Kanser, en az üç lenf düğümüne, uzaktaki organlara ve kan damarlarına yayılım gösterir.
Safra Kesesi Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Safra kesesi kanseri teşhisi zor olabilir çünkü bulgular erken dönemde ortaya çıkmaz. Erken evrede teşhis edilen vakaların çoğu cerrahi sırasında bulunur. İlerleyen safra kesesi kanseri semptom göstermeye başladığında spesifik olmayan belirtiler gösterir. Bu nedenle diğer safra kesesi hastalıkları ile karıştırılabilir. Belirtiler doğrudan veya dolaylı olarak safra kesesi kanserine işaret edebilir. Yaygın olarak görülen safra kesesi kanseri belirtileri şunlardır:
- Ateş,
- Göz akı ve ciltte sarılık,
- Üst karında ağrı,
- Mide bulantısı ve kusma,
- Karında kitle olması,
- Açıklanamayan kilo kaybı,
- Şişkinlik,
- İştahsızlık.
İleri ve şiddetli evre safra kesesi kanseri belirtisi olarak safra tıkanıklığı, safra ağacı ve oniki parmak bağırsağı fistülü gösterilebilir. Bağırsak tıkanıklığı, asit, elle hissedilen abdominal kitleler, karaciğer büyümesi metastaz yapan safra kesesi kanseri son evre belirtileri arasındadır.
Safra Kesesi Kanseri Neden Olur?
Safra kesesi kanseri kronik inflamasyon ve gen mutasyonlarının etkisiyle oluşma eğilimindedir. Kronik inflamasyon safra kesesi kanseri risk faktörlerinin çoğu için ortak bir kaynaktır. Keseyi içten ve dıştan etkileyen inflamatuar etkenler hücrelerin iltihaplanmasını ve büyümesini uyarabilir. Dolayısıyla keseyi ve çevresini etkileyen birtakım sağlık sorunları kronik inflamasyonun yol açtığı kanserleşme ile ilişkilidir. Diğer onkolojik neden CDKN2a, TP53 gibi mutasyonları kapsar. Hücrelerin büyümesi, çoğalması ve ölmesi onkogen genler tarafından kontrol edilir. Ayrıca hücrelerin normalden daha hızlı bölünmesini engelleyen ve hücrelerin doğru zamanda ölmesini sağlayan genlere tümör baskılayıcı genler adı verilir. Onkogen ve tümör baskılayıcı genlerin aktivasyonunu engelleyen DNA değişiklikleri mutasyon olarak adlandırılır. Hücrenin kanserli hücreye dönüşmesi için genellikle birden fazla gende mutasyon olması gerekebilir. Gen değişiklikleri, kronik iltihaplanma, toksinler ve yaralanma durumlarına neden olan safra kesesi risk faktörleri şunlardır:
- Safra kesesi taşları,
- Safra kesesi ve pankreas kanallarındaki anormallikler,
- Safra kesesi kireçlenmesi,
- Safra kesesi polipleri,
- İnflamatuar bağırsak hastalığı,
- Primer sklerozan kolanjit,
- Doğuştan gelen safra kistleri,
- Doğuştan pankreas, safra kesesi ve yolu anormallikleri,
- Helicobacter pylori ve Salmonella typhi enfeksiyonları,
- Metilselüloz, radon gibi mesleki maruziyetler,
- Bazı ilaçlar.
Ek olarak obezite, sigara ve tütün ürünleri kullanımı, alkol tüketimi, yanlış beslenme tarzı diğer kanserojen kaynaklar olabilir.
Safra Kesesi Kanseri Tanısı Nasıl Konur?
Safra kesesi kanseri belirtiler, aile öyküsü, tıbbi geçmiş, ilaç kullanımı gibi unsurlar tanıya yardımcıdır. Kanserin varlığını ve evresini tespit etmek amacıyla birçok farklı test uygulanabilir. Tanı için uygulanan testler yaygın olarak şunları içerir:
- Karsinoembriyonik antijen (CEA): Sağlıklı ve kanserli hücreler tarafından salgılanan CEA bir tümör belirtecidir.
- CA 19-9 testi: Tümör belirteci olan CA 19-9 yüksek seviyelerde kansere işaret edebilir.
- Karaciğer fonksiyon testleri: Karaciğerden salınan maddelerin miktarı normalden yüksek olduğunda kanser olasılığı düşünülür.
- Kan testleri: Safra kesesi kanseri kan değerleri çeşitli organların fonksiyonu ve genel sağlık durumunu gösterebilir.
- Ultrason: Safra kesesi tümörleri ve polipleri, safra tıkanıklığı ve kolesistitin görüntülenmesini sağlar.
- Bilgisayarlı tomografi (BT): X ışınları kullanılarak iç organların ayrıntılı görüntülenmesidir.
- MRI: Damardan verilen gadolinyum kontrastı kanserli hücrelerin ayrıntılı olarak görüntülemesinde kullanılır.
- PTC: Deri altına enjekte edilen boya yardımıyla karaciğer ve safra kanallarının röntgeni çekilir.
- ERCP: Endoskop aracılığıyla karaciğer, safra kesesi ve kanallarının görüntülenmesi işlemidir.
- Endoskopik ultrason (EUS): Ağız veya rektumdan vücuda yerleştirilen endoskopi aracılığıyla dokuların sonogram görüntüleri oluşturulur.
- Laparoskopi: Karın duvarına açılan küçük kesiklerden laparoskop yerleştirilerek organların incelenmesini sağlar.
- Biyopsi: Doku örneklerinin alınarak mikroskobik olarak incelenmesini kapsar.
Safra Kesesi Kanseri Tedavisi Nasıl Yapılır?
Safra kesesi kanseri tedavisi evreleme yöntemine yönelik belirlenir. Erken evre kanser vakalarında kanserin tamamen ortadan kaldırılmasını ve yeni kanser oluşumunun engellenmesini hedefleyen tedavi yöntemleri uygulanır. Erken dönem kanserleşme varlığında tercih edilen tedavi yöntemleri esas olarak şunlardır:
- Kemoterapi: Kanser hücrelerinin çoğalmasını durdurmak ve kanserli hücreleri ortadan kaldırmak için kullanılan ilaç tedavisidir. Safra kesesi kanserinde kemoterapi cerrahi sonrası vücutta kalan kanserli hücrelerin yok edilmesi amacıyla da kullanılabilir.
- Radyoterapi: Vücuda gönderilen radyasyon ile kanserli hücrelerin hasar görmesi ve ölmesi sağlanır. Bu sayede tümör büyümesi yavaşlatılır ve sağlıklı hücrelerdeki hasar minimuma indirilir. Cerrahi sonrası vücutta kalan kanserli dokuların yok edilmesi için tercih edilebilir.
- Cerrahi: Safra kesesi kanseri ameliyatı safra kesesi ve çevresindeki dokuların çıkarılmasını kapsar. Ayrıca etkilenen karaciğer kısımları, lenf düğümleri gibi kanserli dokuların da ameliyatla çıkarılması gerekir.
İleri evre, tekrarlayan, ameliyat ile alınamayan ve metastaz yapan kanserler tamamen tedavi edilemez. Ancak bazı tedavi yöntemleri ile şiddetli semptomlar hafifletilebilir ve yaşam süresi uzatılabilir. İmmünoterapi vücutta veya laboratuvarda üretilen maddeler ile kansere karşı doğal savunma mekanizmasının güçlendirilmesini sağlar. Hedefli tedavi belirli gen mutasyonlarına sahip kanserli hücreleri hedef alan tedavilerdir.
Sık Sorulan Sorular
Safra Kesesi Kanseri Risk Faktörleri Nelerdir?
Safra kesesi kanseri risk faktörleri başlıca gen mutasyonları, toksinler, kronik inflamasyondur. Bu faktörler içinde yaygın olarak safra kesesi taşları, safra kesesi polipleri ve kistleri, pankreas ve safra kesesi anormallikleri, safra kesesi kireçlenmesi, bazı ilaçların kullanımı, toksinlere maruziyet yer alabilir.
Safra Kesesi Kanseri Erken Evrede Fark Edilir mi?
Safra kesesi kanseri erken evrede genellikle fark edilmeyebilir. Bunun nedeni safra kesesi kanserinin erken evrelerde asemptomatik ilerlemesi, diğer safra hastalıkları ile benzer semptomlar göstermesi ve karaciğerin daha arka planında kalması olabilir. Erken evrede fark edilen kanser sıklıkla başka tıbbi prosedürler nedeniyle tespit edilir.
Safra Kesesi Kanseri Hangi Yaş Grubunda Görülür?
Safra kesesi kanseri riski genel olarak yaşla birlikte artış gösterebilir. Kötü huylu tümör gelişimi ve semptomlar meydana getirmesi yıllar süren bir profil izlediğinden teşhis yaşı yüksek olabilir. Yaygın olarak yaşlı popülasyonunda görülme riski yüksektir.
Safra Kesesi Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Safra kesesi kanseri belirtileri genel olarak sarılık, ateş, üst karın ağrısı, mide bulantısı ve kusma, karında kitle ve şişkinlik görülmesi, iştahsızlık, istemsiz kilo kaybı şeklindedir. İleri evre vakalarda safra ağacı, karaciğer büyümesi, bağırsak tıkanıklığı, safra tıkanıklığı ve asit bulguları görülebilir.
Safra Kesesi Kanseri Ameliyatla Tamamen Çıkarılabilir mi?
Safra kesesinden başka bir bölgeye metastaz yapmamış ve erken evrede teşhis edilen kanser varlığında safra kesesi tamamen çıkarılabilir. Bu operasyon kolesistektomi olarak adlandırılır. Bununla birlikte safra kesesi dışındaki organlara ve karaciğer doğru yayılan kanser durumunda safra kesesi, karaciğerin etkilenen bölümü ve safra kanallarının bir kısmı ameliyat ile çıkarılabilir.
Safra Kesesi Kanseri Kemoterapi Gerektirir mi?
Safra kesesi kanseri kemoterapi gerektirebilir. Hap veya damar yoluyla alınan kemoterapi ilaçları kanserli hücrelerin yok edilmesinde görev alır. Erken evre vakalarda, ameliyatlardan önce ve sonra kemoterapi dozları verilebilir. Ayrıca cerrahi mümkün olmayan hastalarda kanserin kontrol altına alınması amacıyla kemoterapi uygulanabilir.
Safra Kesesi Kanseri Metastaz Yapar mı?
Tinea enfeksiyonu tekrarlayabilen bir hastalıktır. Yeniden yakın temas, farklı vücut bölgelerinden kaynaklanan enfeksiyonlar, hayvanlar ve topraktan geçebilen mantarlar, yanlış tanı ve tedavi, ilaçlara karşı direnç, tedavi sürecine uyulmaması gibi sebeplere bağlı olarak kasık mantarı tekrarlayabilir.
Safra Kesesi Kanseri Yaşam Süresi Ne Kadardır?
Safra kesesi kanseri yaşam süresi tanı konulan kanserin hangi evrede olduğuna bağlı olabilir. Sıklıkla erken evrede teşhis edilen kanser uygun ve zamanında tedavi ile iyileştirilebilir. Ancak ileri evrede teşhis edilen safra kesesi kanserinin sağkalım insidansı düşük olabilir.
Safra Kesesi Kanseri Tekrarlar mı?
Safra kesesi kanseri tedavi sonrasında çeşitli koşullara bağlı olarak tekrarlayabilir. Kanser safra kesesinde veya metastaz yaptığı diğer vücut bölgelerinde tekrarlayabilir. Kanserin tekrarlama riski evre, tedavi yönetimi ve tedavi sonrası alışkanlıklara bağlı olabilir
Safra Kesesi Kanseri İçin Hangi Doktora Gidilir?
Safra kesesi kanseri için Gastroenteroloji, Genel Cerrahi veya Onkoloji bölümü uzmanlarına başvurulması gerekir. Tanı ve tedavinin yürütülmesinde multidisipliner yaklaşım önemlidir.
Safra kesesi kanseri erken teşhis edildiğinde tedavi başarısı artar.
Hisar Hospital uzman Genel Cerrahi hekimleriyle görüşmek ve detaylı bilgi almak için hemen randevu oluşturun.
