Psikoterapi Yöntemleri Nelerdir? Kimlere Uygulanmalıdır?

Psikoterapi, çeşitli teknikler kullanarak konuşma aracılığı ile kişinin sağlıklı olmayan duygu, düşünce ve davranışlarını tanımlaması ve değiştirmesine yardımcı olan bir tür tedavi şeklidir. Konuşma terapisi adıyla da bilinir. Bu olumsuz düşünce ve duygular günlük olarak karşı karşıya kaldığınız durumlarda kendini gösterebileceği gibi daha derinlerde de barınıyor olabilirler. Mesela:

• İlişki sorunları,
• Yas ile başa çıkma,
• Yeni bir yaşam durumuna ya da yeni konulmuş bir tıbbi tanıya uyum sağlama,
• Stres ve stresin etkileri ile başa çıkma konusunda zorlanma ya da
• Önceden tanısı konulmuş ruh sağlığı ve davranışsal durumlarla da ilişkili sorunlar varlığında psikoterapiye başvurulabilir.

Psikologlar ya da psikiyatristler, psikoterapi tekniklerini uygulamak için eğitim almış kişilerdir. Başvuranların daha iyi işlev görmesine yardımcı olmak ve ruhsal sağlığını artırmak için; kişiler, partnerler veya aileler ile terapi yapabilirler. Bu şekilde hastalarına ya da danışanlarına destek, eğitim ve rehberlik sağlarlar.

Psikoterapi, ilaçlar ile birlikte olabileceği gibi, diğer terapi çeşitleri ile de kombinasyon halinde ya da bağımsız olarak da uygulanabilir.

Psikoterapi yöntemleri birden çok sayıdadır ve genellikle psikiyatristler ve psikologlar, belirli bir türde uzmanlaşırlar. Terapi türünün seçimi hastanın durumuna, tedaviye uyumuna ve tabi diğer etkenlere göre belirlenir.

Yaygın olarak uygulanan psikoterapi türleri şu şekilde sıralanabilir:

• Bilişsel davranışçı terapi (BDT): Bu terapi; yapılandırılmış, daha net bir hedefe yönelik olarak uygulanan bir psikoterapi türüdür. Psikoterapistler, ruh sağlığı koşullarını ve duygusal kaygıları tedavi etmek ya da yönetmek için bilişsel davranışçı terapi kullanır. Psikiyatri uzmanınız veya psikoloğunuz, psikoterapi yöntemleri arasından BDT’yi size uygun bulursa; düşüncelerinizi ve duygularınızı yakından incelemeniz konusunda size rehberlik eder, yardımcı olur. Düşüncelerinizin, eylemlerinizi nasıl etkilediğini ve bunun hayatınıza nasıl yansıdığını bu yöntemle anlayabilirsiniz. BDT aracılığı ile olumsuz düşünce ve davranışlar ile başa çıkabilen ve daha sağlıklı düşünme kalıpları ve alışkanlıklarını benimsemeyi öğrenmiş biri olabilirsiniz.
• Diyalektik davranış terapisi (DDT): Bu terapi türü, bilişsel davranışçı terapiye dayanan bir tür konuşma terapisi şeklindedir. Ancak bilişsel davranışçı terapiden farklı olarak duyguları çok yoğun yaşayan insanlar için özel olarak tasarlanmıştır. DDT’yi kullanan terapistlerin temel amacı; kim olduğunuzun kabul edilmesi hakkında karşılaştığınız zorluklar ile değişimin faydalılığı arasında bir denge kurmaktır. Terapistiniz, psikoterapi yöntemleri arasından DDT’yi size uygun bulduysa; duygu düzenlemeyi geliştirmeniz için yeni beceriler öğrenmenize yardımcı olabilir. Bu psikoterapi türü hem bireysel hem de grup terapisini içerir.
• Kişilerarası ilişkiler psikoterapisi (KİPT): Bu, kısa süreli bir terapi şeklidir. Çözülmemiş keder, sosyal hayattaki roller veya iş rollerindeki değişiklikler, başkalarıyla ortaya çıkan çatışmalar ve başkalarıyla ilgili sorunlar gibi kişilerarası temel sorunları anlamaya yardımcı olur. Psikoterapi yöntemleri içinde duyguları ifade etmenin sağlıklı yollarını ve iletişimi geliştirme yöntemlerini öğrenmenize yardımcı olabilecek olan terapi türüdür.
• Psikodinamik terapi: Psikoterapi yöntemleri arasında bulunan bu terapi türü, davranış ve zihinsel esenliğin çocukluk deneyimlerinden etkilendiği ve farkındalığın dışında olanın (bilinçsiz olan) tekrarlayan sorunlu düşünce veya duygulardan etkilendiği fikrine dayanır. Öz farkındalığını geliştirmek ve eskiden beri hep uygulayageldiğiniz kalıpları değiştirmek için bir terapistle birlikte çalışabilir, böylece hayatınızın sorumluluğunu daha fazla üstlenebilirsiniz.

Psikoterapi, ihtiyacı olan kişilere konuda uzmanlaşmış bir profesyonel tarafından yapılır. Bu ihtiyaçlar, yukarıda bahsedilen durumlarla ilgili olabileceği gibi bu listeyle de sınırlı değildir. Terapistiniz, psikoterapi yöntemleri arasından size en uygun olanı seçer ve eğer siz de hemfikir olursanız terapi süreciniz başlamış olur.

Psikoterapi Nedir?

Psikoterapi, akıl ve ruh sağlığı ile ilgilenen uzmanların yaptığı bir tedavi yöntemidir. Yaşamın zorluklarıyla ve aşırı stresle mücadele eden, yeni bir yaşam durumuna veya tıbbi duruma uyum sağlamaya çalışan ya da akıl sağlığı veya davranışsal bir durumu olan herkese fayda sağlayabilir. Buna çocuklar, ergenler ve yetişkinler de dahildir.

Psikoterapi seansları kısa vadeli sorunlar için birkaç hafta veya ay süren ya da daha karmaşık durumlar veya kronik sıkıntılar için birkaç ay veya yıl süren konuşma terapileridir.

Psikoterapi Hangi Durumlarda Önerilmelidir?

Psikoterapi, ilaç ve diğer tedavi seçeneklerine alternatif olarak veya bunların yanında kullanılabilir. Bu nedenle psikoterapiye karar vermek daha çok hastanın durumu ile ilgili olur. Doğru tedavi planını seçmek, kişinin bireysel ihtiyaçlarına, tedaviye uyum potansiyeline ve tıbbi durumuna göre yapılır. Tüm bu süreç de, psikolog ya da psikiyatrist gibi bir ruh sağlığı uzmanının rehberliğinde yürütülür.

İlaçlar kimi zaman semptomları hafifletse bile uzun vadede etkili bir sonuç vermeyebilir. Bu noktada, psikoterapi, kişinin belirli sorunları ele almasına yardımcı olabilir. Bunlar insanların normalde de belirli düzeylerde yaptığı;

• Kendi kendini baltalayan düşünme biçimlerini,
• İrrasyonel korkuları,
• Diğer insanlarla etkileşimde yaşanan sorunları veya
• Evde, okulda veya işteki durumlarla başa çıkma güçlüğünü içerebilir.

Eğer bu sıkıntılardan muzdaripseniz en yakın ruh sağlığı merkezine başvurmayı düşünebilirsiniz.

Kimler Psikoterapi Almalı?

İhtiyaç duyan herkes, her yaşta psikoterapi alabilir. Konu hakkında gerekli eğitimleri tamamlamış bir uzman psikolog ya da psikiyatristten randevu almak aracılığı ile psikoterapiye başlayabilirsiniz. Ruh sağlığı konusunda sıkıntı çekiyorsanız ya da intihar ile ilgili düşünceleriniz varsa en yakındaki sağlık kuruluşuna başvurmayı düşünebilirsiniz.

Psikoterapi Yöntemleri ve Teknikleri Nelerdir ?

Psikoterapi yöntemleri, konuşmanın yanı sıra sanat, müzik, drama ve hareket gibi çeşitli faaliyetleri de kullanabilir. Her bir etkinliğin farklı faydaları vardır. Genel olarak hastaların terapi sürecine adapte olmasına yardımcı olurlar. Ancak bazı araştırmalar psikoterapistinizle aranızdaki ilişkinin terapi almaya karar vermenize yol açan zorlukların üstesinden gelmede en önemli etkenlerden biri olduğunu gösteriyor.

Ayrıca psikoterapide yapılan pek çok etkinlik olduğu gibi birçok farklı psikoterapi yöntemleri vardır. Bir terapist, bire bir destek sağlayabilir ya da sizinle ve partnerinizle ya da aile üyeleri ile ya da ortak bir çerçevede toplanmış bir grupla birlikte çalışabilir. Hastalarını, muayenehanelerinde veya evlerinde şahsen görebilir ya da kimi terapistin yaptığı gibi telefonda veya çevrimiçi görüntülü sohbet uygulamaları aracılığı ile konuşabilirsiniz.

Eğer psikolojik desteğe ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız en yakındaki ruh sağlığı merkezine başvurmayı gözden geçirebilirsiniz.