Prostat İltihabı(Prostatit) Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Prostat bezinin inflamasyonu (iltihaplanma) ile karakterize olan prostatit erkeklerde en sık karşılaşılan ürolojik sağlık sorunlarından bir tanesidir. Ağrı, huzursuzluk, idrar yaparken zorlanma ve cinsel işlev bozukluğu gibi semptomların eşlik ettiği prostatit özellikle 30 ila 50 yaş arasındaki erkekleri etkilemekle birlikte her yaşta ortaya çıkabilir. Prostat iltihabı çeşitli bakteriyel enfeksiyonlara bağlı ortaya çıkabileceği gibi herhangi bir enfeksiyon kaynağı olmadan da görülebilir. Bu nedenle prostatit tedavisinde öncelikle nedenin belirlenmesi ve ona uygun bir tedavi planlaması yapılması önemlidir. “Prostat iltihabı nedir?”, “Prostatit tanı ve tedavi yöntemleri nelerdir?” Bunlar gibi soruların cevapları ve prostatit hakkında merak edilenler yazının devamında ele alınmıştır.
Prostat İltihabı (Prostatit) Nedir?
Prostat erkeklerde doğuştan itibaren vücutta bulunan salgı bezlerinden bir tanesidir. Mesanenin tabanında, penisin arka kısmında bulunan 30 gram ağırlığında ceviz büyüklüğünde bir bezdir. Prostat bezinin bir diğer önemli görevi semenin içerisindeki sıvıyı üretmektir. Bir başka ifadeyle prostat bezi erkek üreme sağlığı açısından elzem olan bir organdır. Diğer organlarda olduğu gibi prostat bezinde de bazı sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Prostatit (prostat iltihabı), iyi huylu prostat büyümesi ve prostat kanseri gibi sağlık sorunları prostat bezi hastalıkları denildiğinde ilk akla gelenlerdir.
Prostat büyümesi genellikle ileri yaş grubundaki erkeklerde görülürken, prostatit her yaşta görülebilir. Araştırmalar her yıl yaklaşık 2 milyondan fazla erkeğin prostatit sorunu ile karşılaştığını göstermektedir. Prostat bezinin herhangi bir nedenle iltihaplanması prostatit olarak tanımlanır. Ulusal Sağlık Enstitüleri verilerine göre prostat iltihabı akut bakteriyel prostatit, kronik bakteriyel prostatit ve kronik bakteriyel olmayan prostatit olmak üzere 3 başlık altında incelenir. Prostat iltihabının tedavisinin doğru planlanabilmesi için hastada prostatit türlerinden hangisinin olduğunun tespit edilmesi önemlidir.
Akut Bakteriyel Prostatit
Akut bakteriyel prostatit idrar yaparken ağrı ve yanma gibi idrar yolu enfeksiyonu belirtileri ile kendisini gösteren, prostat bezinin ani başlayan enfeksiyonudur. Akut bakteriyel prostatit genellikle idrar yolunda bulunan bakterilerin prostat bezine ulaşması ve prostat bezinde çoğalarak enfeksiyona neden olması sonucunda ortaya çıkar. E. coli gibi Enterobacteriaceae ailesine ait bakteriler akut prostatitin başlıca nedenleri arasında sayılabilir. Belirtileri arasında ağrı, ateş, idrar yaparken yanma hissi, sık idrara çıkma gibi semptomlar bulunan akut bakteriyel prostatite genç erkeklerde daha sık rastlanır. Akut bakteriyel prostatitinin erken dönemde tedavi edilmesi önemlidir.
Kronik Bakteriyel Prostatit
Bazı prostatit vakalarında semptomlar 3 ay veya daha uzun süre devam edebilir. Kronik bakteriyel prostatit prostat bezindeki enfeksiyonun uzun süre devam etmesi ve/veya tekrarlaması olarak tanımlanabilir. Akut bakteriyel prostatit ile kıyaslandığında semptomları daha hafif olan kronik bakteriyel prostatitin de başlıca belirtileri arasında pelvik bölgede ağrı, idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma gibi semptomlar sayılabilir. Kronik bakteriyel prostatitin bir diğer belirtisi de boşalma sırasında ağrıdır. Bu durum erkeklerde cinsel işlev bozukluklarının ortaya çıkmasına neden olabilir. Ağrı, yanma, idrar yaparken zorlanma gibi şikâyetlerin uzun süre devam etmesi veya tekrarlaması hastada kronik bakteriyel prostatitin varlığına işaret edebilir. Enfeksiyonun uzun süre devam etmesi zamanla enfeksiyonun yayılmasına neden olabilir. Bu nedenle siz de tekrarlayan idrar yolu rahatsızlıkları yaşıyorsanız vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurmayı ihmal etmeyin.
Kronik Bakteriyel Olmayan Prostatit
Kronik prostatit vakalarının büyük çoğunluğunu bakteri kaynaklı olmayan prostatitler oluşturur. Kronik bakteriyel prostatit gibi bakteriyel olmayan prostatit de semptomların uzun süre devam etmesi ile kendisini gösteren bir sağlık sorundur. Kronik bakteriyel olmayan prostatitin nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte daha önce geçirilen bakteriyel bir enfeksiyon, bazı kimyasallara maruziyet gibi faktörlerin bakteriyel olmayan prostatite neden olabileceği düşünülmektedir.
Prostat İltihabı (Prostatit) Neden olur, Nedenleri nelerdir ?
Prostat bezinin inflamasyonu ile karakterize olan prostat iltihabının nedenleri hastalığın türüne göre farklılık gösterir. Prostatitin çeşitlerine göre başlıca nedenleri aşağıdaki gibidir:
- Akut/kronik bakteriyel prostatit: coli bakterisi gibi bakteriler idrar yolunda enfeksiyona neden olabilir. Prostat bezi iltihabının en önemli nedenlerinden bir tanesi idrar yolu enfeksiyonudur. Mesane kanalından geri kaçan idrar prostat bezine ulaşarak prostat bezinde enfeksiyona neden olabilir. İdrar yolu enfeksiyonuna bağlı gelişen prostatit çoğunlukla akut bakteriyel prostatittir. Bununla birlikte kronik prostatit vakalarında enfeksiyon belirtileri nadir olduğu için kesin nedenini belirlemek de zordur. Bunun yanı sıra üriner kateter kullanılan girişimsel uygulamalar, prostat bezi taşları, idrar yolunun tamamen boşalmasına engel olan sağlık sorunları da prostat bezinin bakteriyel enfeksiyonuna neden olabilir.
- Kronik bakteriyel olmayan prostatit: Kronik bakteriyel olmayan prostatitin nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte bazı otoimmün hastalıklar, stres, daha önce geçirilen idrar yolu enfeksiyonu gibi faktörlerin kronik bakteriyel prostat iltihabına neden olabileceği düşünülmektedir.
Prostat İltihabı (Prostatit) Belirtileri Nelerdir?
Prostat iltihabının farklı türleri vardır, prostatit belirtileri de hastalığın türüne göre farklılık gösterebilir. Bakteriyel enfeksiyondan kaynaklanan akut bakteriyel prostatitte pelvik bölgede ağrı, idrar yaparken zorlanma, ateş gibi semptomlara sık rastlanır. Bununla birlikte akut bakteriyel prostatit vakalarında cinsel ilişki sırasında ağrı da yaygın rastlanan bir durumdur. Akut bakteriyel prostatit semptomları genellikle ani bir biçimde ortaya çıkar. Kronik bakteriyel prostatit semptomları ise çoğu zaman akut prostatite kıyasla daha yavaş ve daha hafif seyreder. Bununla birlikte kronik inflamasyon vakalarında da bel ağrısı, kasık ağrısı, idrar yaparken acı veya yanma, sık idrara çıkma gibi şikâyetler yaygın olarak görülür. Kronik bakteriyel olmayan prostatit durumunda ise hastalığın belirli bir nedeni yoktur. Kronik bakteriyel olmayan prostatit belirtileri arasında:
- Boşalma sırasında ağrı,
- Pelvik bölgede yayılan veya aynı anda birden fazla bölgede hissedilen ağrı,
- İdrar yaparken veya sonrasında ağrı,
- Sık idrara çıkma isteği,
- Acil idrar yapma isteği,
- İdrar akışının zayıf veya kesintili olması,
- İdrar yolunun tıkanması gibi semptomlar sayılabilir.
Prostat İltihabı (Prostatit) Tanısı Nasıl Konulur?
Prostatit şüphesiyle doktora başvuran hastalar çeşitli tetkikler ve muayenelerden geçirilir. Öncelikle alanında uzman bir ürolog tarafından hastalar fiziki olarak muayene edilir. Fiziki muayene sırasında doktor elle muayene ederek şişlik olup olmadığını kontrol edebilir. Ek olarak prostatit tanısında kan, idrar veya sperm örneklerinden de faydalanılabilir. Hastadan alınan örneklerin laboratuvar ortamında incelenmesi prostatitin türünü ve/veya inflamasyona neden olan bakteriyi belirlemeye yardımcı olabilir. Bazı durumlarda doktor, tanıyı doğrulamak için ek görüntüleme testleri önerebilir. Bu görüntüleme arasında bilgisayarlı tomografi (BT) taraması, manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve transrektal ultrason bulunur. Transrektal ultrason prostat bezindeki anormallikleri, apseleri veya taşları tespit etmeye yardımcı olan, rektum yoluyla prostat bezinin görüntülerini elde etmek için kullanılan bir yöntemdir .
Prostat İltihabı (Prostatit) Tedavisi Nasıl Yapılır?
Prostatit tedavisi hastalığın nedenine ve türüne bağlı olarak farklılık gösterebilir. Bakteriyel prostatit durumunda uzman doktor hastaya antibiyotik tedavisi önerebilir. Akut bakteriyel prostatit durumunda 2 hafta ila 1 ay arasında hastalara antibiyotik tedavisi uygulanabilir. Bununla birlikte kronik bakteriyel prostatit tedavisi daha zorlu olabilir. Kronik bakteriyel prostatitin tedavisinde bazı vakalarda 3 aya kadar antibiyotik kullanımı gerekebilir.
Kronik bakteriyel olmayan prostat iltihabının kesin bir tedavisi yoktur. Bakteriyel olmayan prostatit tedavisinde uzmanlar genellikle semptomları hafifletmeye yönelik bir tedavi planı uygularlar. Kronik bakteriyel prostatit tedavisinde farklı semptomları tedavi etmek için farklı tedavi seçeneklerinin bir arada kullanılması da mümkündür . Prostat iltihabının erken dönemde tedavi edilmemesi ilerleyen dönemde enfeksiyonun ilerlemesine ve daha ciddi sağlık sorunları görülmesine neden olabilir. Siz de prostatit belirtileri fark ederseniz en yakın sağlık kuruluşuna başvurmayı ihmal etmeyin.
Sıkça Sorulan Sorular
Prostat iltihabı yani prostatit 30 ila 50 yaş arasındaki erkeklerde yaygın olarak rastlanan bir sağlık problemidir. Prostatit hakkında sıklıkla merak edilen sorulardan bazıları aşağıda detaylandırılmıştır.
Prostatit kansere veya BPH dönüşür mü?
Prostat kanseri veya prostat büyümesi ile prostatit birbirinden farklı hastalıklardır. Bir başka ifadeyle prostatitin kansere dönüşme riski oldukça azdır.
Prostatit bulaşıcı mıdır ? Cinsel yolla partnere bulaşır mı?
Prostatit cinsel yolla bulaşan bir hastalık değildir.
Prostatit ilaçla tedavi edilebilir mi?
Prostatit tedavisinde enfeksiyon kaynağını ortadan kaldırmaya veya semptomları hafifletmeye yardımcı olan bazı ilaçlar kullanılabilir.
Prostatit ameliyatla tedavi edilebilir mi ?
Akut kronik prostatit (ilaç) medikal tedavi ile tedavi edilebilmektedir.
Prostat iltihabı PSA değerini yükseltir mi?
PSA prostat bezine özgü olan bir enzimdir. Prostat bezini etkileyen hastalıklarda PSA serum düzeylerinde artış görülebilir. Bir başka ifadeyle prostat iltihabı PSA değerinin yükselmesine neden olabilir.
Prostatit’te bel ağrısı görülür mü?
Prostatitin başlıca semptomları arasında alt karın ağrısı yer alır. Bununla birlikte bazı vakalarda bele ve bel çevresine yayılan ağrı da görülebilir.
Prostatit erkeklerde üriner sistemi etkileyen yaygın bir sağlık sorunudur. Prostat iltihabında erken tanı enfeksiyonun yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir. Siz de idrar yaparken ağrı, kasık ağrısı gibi şikâyetler yaşarsanız alanında uzman bir üroloji doktorundan randevu almayı ihmal etmeyin.