Böcek sokmaları, böceklerin korunma mekanizmaları olsa da, bizim için acı verici bir duruma dönüşebilir… Isırılan bölgedeki şişlik birkaç gün inmeyebilir ve kaşınabilir. Uygun bir müdahale ile şikayetler azalarak geçecektir. Tatil ve piknik yapanların keyfini bozan böcek sokması, karın ağrısı, ishal, nefes darlığı, dilde şişme gibi sonuçlar doğuruyorsa mutlaka hekime başvurmak gerekir.
Arı ve böcek sokması durumunda yapılması gerekenleri Hisar Intercontinental Hospital Acil Servis Hekimi Dr. İrfan Yaldır’a sorduk…
Böcek sokması sonrasında ne yapılmalı?
- Öncelikle sakin olun. Eğer bir böcek tarafından sokulduysanız çevrenizdekilerden iğneyi çıkarmaları için yardım isteyin. İğnenin deri içine sokulmamasına dikkat edin. Uzun bir tırnak, kredi kartı veya ona benzer başka bir şey iğneyi çıkarmanıza yardımcı olabilir. Arılar, genellikle insanları soktuktan sonra, vücutlarının zehir pompalayan kısmını iğneleriyle birlikte vücudunuzda bırakır ve ölmek üzere uçarlar. Eşekarıları ise genelde iğnelerini bırakmazlar ama yine de kontrol etmelisiniz. Eğer böcek tarafından sokulan kişi bir çocuksa, çocuğu sakince cesaretlendirmeye çalışın, yatıştırın ve daha sonra iğneyi çıkarın.
- Cildin enfekte olan bölgesini temizleyin.
- Soğuk bir bez yardımıyla acıyı dindirin.
- Şişliği indirmek için cilde antihistaminik içeren bir krem sürün. Bu aynı zamanda kaşıntıyı da azaltacaktır. Eğer mümkünse vücudun şiş bölgesini yukarıda tutun, bu yöntem de şişliğin azalmasına yardımcı olacaktır.
- Çocuklar yara olan bölgeleri konusunda uyarılmalı, yaralı olan bölgeler tahriş edilmemelidir. Yaralı bölge yeniden enfekte olabilir, özellikle çocuğunuzun yanında değilken çocuğunuzun elleri kirliyse dikkat etmesi gerekir.
Zehrin yayılmasını nasıl önleyebiliriz?
Arı iğneleri, zehir içeren hazneler taşır ve eğer bu hazne iğne çıkarılmadan önce patlarsa, zehir deri altına nüfuz edebilir. Bu yüzden sakin davranın ve iğneyi tamamen temizlediğinizden emin olun. İğne parçalarını temizlerken elinizle bu parçaları sıkıştırmayın.
Kulaktan duyma ilaçları kullanmalı mıyız?
Arı veya eşekarısı sokmalarına iyi geldiği düşünülen birçok ev yapımı yöntem mevcuttur. Arının soktuğu yeri sirkeyle ovalamak veya soda dökmek de bunlara dahildir. Bazı insanlarsa soğan veya çiğnenmiş tütünün işe yarayacağını söylerler. Bunların hiçbiri tıbbi açıdan kanıtlanmış tedavi yöntemleri değildir, ayrıca her insanın farklı olduğunu da hesaba katmak gerekir. Bu yöntemleri özellikle çocuklara ve alerjik reaksiyon sebebiyle daha da kötü olabileceğini düşündüğünüz insanlara uygulamayın.
Bir iğneden fazlası varsa ne yapmalıyız?
Eğer birden fazla aynı veya farklı bir böcek sokmasına maruz kaldıysanız cildinizde daha ciddi bir reaksiyon oluşabilir, çünkü bu durumda vücudunuza daha büyük miktarda zehir salgılar. Bu tür bir durum genelde yalnızca rahatsızlık hissinizi artırır; fakat daha ciddi bir reaksiyon oluştuğu takdirde tıbbi yardım almanızda fayda var.
Böcek sokması sonrası tehlikeli semptomlar nelerdir?
Böcek sokması sonrası acilen tedavi gerektiren durumlar:
- Bulantı,
- Kalp çarpıntısı,
- Bayılacak gibi hissetmek,
- Baş dönmesi,
- Yutkunma güçlüğü,
- Yüzde ve dilde şişlik,
- Nefes alırken hırıltı,
- Ciltte kabarma veya cildin herhangi bir yerinde ya da sokmanın gerçekleştiği bölgede kaşıntı varsa en yakın sağlık kurumuna başvurun.
Böcek sokmasında insanlarda 1 veya 2 hafta sonra serum hastalığı veya anafilaksi (alerji) ortaya çıkabilir. Böcek sokmasından sonra ortaya çıkan reaksiyonun kişiden kişiye ve hangi böceğin soktuğuna göre değişiklik gösterebilir.
Böcek sokmalarından korunmak için…
- Yılın özellikle Temmuz ve Ağustos aylarında böceklerin şeker içeren yiyecek ve içeceklere ilgileri artar. Eğer çocuklarınızın böcekler tarafından zarar görmesini istemiyorsanız onları şekerli içecekler, lolipop veya benzeri tatlı şeylerden uzak tutun.
- Böcek sokmalarından korunmak için otların üzerinde açık ayakkabı ve çıplak ayakla yürümeyin.
- Ağzı açık kalmış tatlı içecekler yeniden içilmemelidir.
- Çöp tenekelerinin ağzını sıkıca kapalı tutun.
- Ev dışında yediğiniz yiyeceklerin paketlerini sıkıca kapatın, uzun süre ağzı açık bırakmayın.
- Pikniğe, parka giderken tatlı ve bitki kokulu parfümler sıkmayın.
- Eviniz ve arabanızın camlarını kapalı tutun.
Böcek sokmasına bağlı anafilakside tedavisi nasıl yapılır?
- ABC (Airway=havayolu açıklığı, Breathing= solunum, Circulation=dolaşım) sağlanması
- Bacakların yükseğe kaldırılması,
- Sokulan bölgenin üst kısmına turnike uygulanması,
- Oksijen desteği sağlanması,
Ayrıca, hastaya uygulanacak ilaçlara bir doktorun karar vermesi gerekir.
