Mide Kanaması
Mide kanaması veya üst gastrointestinal kanama özofagus, mide ve duodenum dokularında meydana gelen kanamalardır. Yemek borusu, mide, ince bağırsak ile birlikte çekum, kolon ve rektumda gelişen kan kayıplarının tümü gastrointestinal (GI) kanamalardır. Bu kanamalar az miktarda, tekrarlayan hafif veya şiddetli kan kaybı şeklinde olabilir. Mide kanaması tek başına bir hastalık değildir ancak önemli bir semptomdur. Gastrointestinal kanama ciddi bir sağlık sorununun habercisi olabilir ve hayati risk taşıyabilir. Bazı durumlarda bireyler kanama olduğunu fark etmeyebilir. Bu durum gizli kanama olarak tanımlanır. Gizli kanamalar dışkı testi gibi ek testler ile tespit edilebilir. Kanama belirtileri kanamanın gerçekleştiği bölgeye ve şiddetine bağlı olabilir.
Mide Kanaması Nedir?
Gastrointestinal kanama sindirim sisteminde bir veya daha fazla dokuda gelişen kan kaybıdır. GI kanamaları ağız ile anüs arasındaki sindirim organlarında meydana gelen bozuklukların işaretçisi olabilir. Kanamanın gerçekleştiği yere göre sınıflandırma şu şekildedir:
- Üst gastrointestinal kanamalar: Mide kanaması olarak kabul edilen kanama tipidir. Yemek borusu, mide ve ince bağırsağın ilk kısmında (duodenum) meydana gelen kanamalardır.
- İnce bağırsak kanamaları: İnce bağırsağın orta (jejunum) ve son (ileum) kısmında meydana gelen kanamalardır.
- Alt gastrointestinal kanamalar: Kalın bağırsak (çekum, kolon, rektum) ve anüste meydana gelen kanamalardır.
Mide kanaması tipik olarak mide ve ince bağırsağın ilk bölümü, özofagus dokularındaki hasarlardan kaynaklanabilir. Mide kanamalarının süresi ve şekli farklılık gösterebilir. Bu kapsamda üst gastrointestinal kanamalar;
- Akut: Ani başlayan ve tıbbi bir soruna işaret edebilen şiddetli kanamalardır.
- Kronik: Uzun süre devam eden, tekrarlayan hafif kanamalardır.
- Gizli: Gözle görülemeyen kanamalardır. Laboratuvar testleri ile tespit edilir.
- Açık: Dışkı veya kusma yoluyla görülen kanamalardır. Açık veya koyu renklerde kanama olabilir.
Mide kanaması ağızdan ve anüsten olmak üzere kendini gösterebilir. Bunun yanı sıra bazı durumlarda mikroskobik görüntüleme yöntemleri ile laboratuvar testlerinde tespit edilebilir.
Mide Kanaması Nasıl Olur?
Mide kanaması ve alt gastrointestinal kanamalar farklı şekillerde gerçekleşebilir. Birçok iç ve dış faktör mide kanamasına yol açabilir. Yemek borusu, mide ve ince bağırsağın ilk bölümünü kapsayan üst gastrointestinal kanamaları genellikle şu nedenlere bağlı olabilir;
- Özofajit: Kanama ve ülserlere yol açabilen özofagus iltihaplanmasıdır.
- Peptik ülser: Mide ve duodenumda gelişen yaralardır.
- Gastrit: Mide zarı/mukozasında oluşan iltihaplanmalardır.
- Gastroözefageal reflü hastalığı (GÖRH): Mide içeriğinin yemek borusuna kaçması sonucu gelişen sağlık sorunudur.
- Varisler: Yemek borusu veya midede varis oluşumu kanama ile sonuçlanabilir.
- Mallory-Weiss yırtıkları: Alt yemek borusunda kanama ile sonuçlanabilen yırtıklardır.
- İyi huylu tümörler, yemek borusu kanseri, mide kanseri, karaciğer ve pankreas kanseri üst GI kanamalarına yol açabilir.
Alt gastrointestinal kanamaları sıklıkla ince ve kalın bağırsağı etkileyen durumlarda görülebilir. Bu durumda mide kanaması olarak sınıflandırılmayabilir. Bunlar başlıca divertikülit, ülseratif kolit, Crohn hastalığı, hemoroid, anal fissürler, polipler (iyi huylu tümörler), makat ve kolorektal kanserler olabilir.
Mide Kanaması Belirtileri Nelerdir?
Gastrointestinal kanama gözle görülebilir olduğu durumlarda kolayca tespit edilebilir, kanamanın kaynağı tahmin edilebilir. Kanamanın hızı, dışkı renginde farklılıklar (kırmızı, siyah vb.), dışkı kıvamında değişiklikler, hassasiyet ve ağrının konumlandığı yer, beslenme ve ilaç kullanımındaki değişiklikler değerlendirilerek kanamadan etkilenen doku veya organ göz önünde tutulabilir. Açık kanamalar kırmızı veya koyu kahverengi renkte, kahve telvesi kıvamında kan kusma, siyah katranlı dışkı halinde ve rektal kanama şeklinde olabilir. Gözle görülemeyen gizli kanamalar ise başlıca baş dönmesi, bayılma, karın veya göğüs ağrısı, nefes darlığı, yorgunluk veya halsizlik olarak kendini gösterebilir. Mide kanaması ağızdan ince bağırsağa kadar olan sindirim kanalının herhangi bir yerinde gerçekleşebilir. Alt ve üst GI, ince bağırsak kanamaları birbirinden farklı özellikler ile ayrılabilir. Üst GI kanamalarında yaygın olarak görülen belirtiler arasında;
- Parlak kırmızı kan renginde kusmak,
- Kahve telvesi görünümünde kusmuk,
- Dışkı ile karışık koyu renk kan,
- Katranlı dışkı yapısı yer alabilir.
Kanamanın gerçekleştiği yere bağlı olarak kan parlak kırmızı veya koyu renk görünebilir. Akut mide kanaması aniden başlayan ve şiddetli seyredebilen kanamalardır. Şiddetli akut mide kanaması soluk cilt, terleme, hızlı kalp atışı, soğuk el ve ayaklar, bilinç kaybını beraberinde getirebilir ve kişiyi şoka sokabilir.
Mide Kanaması Tanısı Nasıl Konulur?
Mide kanaması tanısı aile öyküsü, tıbbi geçmiş ve fiziksel muayeneyi içerebilir. Mevcut semptomların varlığı, kullanılan ilaçlar ve cerrahi geçmiş, ailede var olan sağlık sorunları değerlendirilir. Fiziksel muayene sırasında ateş, ağrı ve hassasiyet, kitle varlığı, kan basıncı ve kalp atış hızı gibi bulgular kontrol edilir. Mide kanaması teşhisi için yardımcı testler yapılması gerekebilir. Bunun için bazı laboratuvar ve görüntüleme testlerine başvurulabilir. Kanamanın altta yatan nedeninin belirlenmesi ve uygun tedavinin sağlanması amacıyla önerilen testler bulunmaktadır. Bunlar;
- Kan testleri: Kanamanın şiddetini ve aneminin var olup olmadığını kontrol etmeye yardımcı testlerdir.
- Dışkı testleri: Dışkının laboratuvar koşullarında incelenmesini içerir ve gizli kanamanın olup olmadığı hakkında bilgi verir.
- Görüntüleme testleri: Röntgen, bilgisayarlı tomografi (BT), MRI alt ve üst GI problemlerinin teşhisinde kullanılabilir.
- Endoskopi: Yemek borusu, mide ve duodenumun kameralı endoskop cihazı ile görüntülenmesi işlemidir. Bazı durumlarda endoskopi sırasında aktif kanama tedavi edilebilir. Endoskopi ince bağırsak için kullanıldığında enteroskopi adını alır.
- Kapsül endoskopisi: Küçük bir kamera için kapsülün yutulması ile ince bağırsakta kanama olup olmadığı görüntülenir.
- Anjiyografi: Özel boyaların kan damarlarına verilerek X ışınları yardımıyla görüntülenmesini sağlar.
Ek olarak güvenli radyoaktif maddelerin enjekte edilmesiyle kanamaları tespit edebilen radyonüklid taraması tercih edilebilir.
Mide Kanaması Tedavisi Nasıl Yapılır?
Mide kanaması tedavisi kan kaybının nedenine, şiddetine ve nerede geliştiğine bağlı olarak şekillenir. Kanamanın durdurulması ve daha fazla kan kaybının önlenmesi için altta yatan sebebin tespit edilmesi önemlidir. Bazı vakalarda teşhis ve tedavi yöntemi aynı yöntemle ve aynı zamanda yapılabilir. Ülser, gastrit, GÖRH ve hemoroid gibi sağlık sorunlarından kaynaklanan kanamalarda ilaç tedavisi uygulanabilir. Bu ilaçlar semptomların hafifletilmesine, mide asidinin azaltılmasına ve kanın pıhtılaşmasına yardımcı özellikte olabilir. Diğer ana tedavi yöntemleri arasında şunlar yer alabilir;
- Endoskopi: Üst gastrointestinal endoskopisi, enteroskopi ve kolonoskopi prosedürlerini kapsar. Kanama bölgesine ilaç enjekte edilmesi, kanayan kan damarlarının yakılması, bant ve klip uygulanması endoskopi sırasında uygulanan tedavi yöntemleridir.
- Anjiyografi: Kanın damarlar içindeki hareketini izlemek amacıyla damara kateter yerleştirilmesini kapsar. Bazı bölgelerdeki kanamaların durdurulması için ilaç veya diğer maddelerin enjekte edilmesi sağlanabilir.
- Cerrahi: Diğer tedavi yöntemleri ile başarı sağlanamadığında tercih edilebilir. Genellikle şiddetli kanamalarda laparoskopik veya açık cerrahi yöntemle kan kaybı durdurulmaya çalışılır. Mide kanaması ameliyatı her birey için önerilmeyebilir.
Mide kanaması sonrası kanama riskinin azaltılmasına yönelik birtakım tedavi ve uygulamalar gerekli olabilir. Tedavi ve iyileşme sürecinde yalnızca doktorunuzun önerdiği ilaçları kullanmaya dikkat ediniz.
Sık Sorulan Sorular
Mide Kanaması Kaç Gün Sürer?
Üst GI kanamaları akut formda ani başlayan ve kısa süren kanamaları kapsar. Genellikle karın ve göğüs ağrısı, baş dönmesi, bitkinlik vb. semptomlar ile birlikte görülebilir. Kronik mide kanaması uzun süre (birkaç gün veya hafta) devam edebilen veya tekrarlayan görünümdedir.
Mide Kanamasına Hangi Bölüm Bakar?
Mide kanaması sindirim sisteminde gelişen ve buradaki dokuları etkileyen kanamalar olduğundan Gastroenteroloji bölümüne dâhildir. Mide kanaması birçok organdan oluşan gastrointestinal sistemin bir veya daha fazla bölgesinde (yemek borusu, mide, ince bağırsak) meydana gelebilir.
Mide Kanaması Nasıl Başlar?
Altta yatan sağlık sorununa bağlı olarak doku ve organlarda tahrişiyet, yırtılma, ülserler nedeniyle kanama başlayabilir. Açık mide kanaması gastrointestinal sistemde ağrı, hassasiyet, şişlik vb. ek bulgular ile görülebilir. Kusma yoluyla veya dışkıda gözle görülebilir kanamalardır. Gizli kanamalar ancak laboratuvar testleri ile tespit edilebilir ve herhangi bir semptom göstermeyebilir.
Mide Kanaması Kaç Yaşında Görülür?
Mide kanaması altta yatan nedenlere bağlı olarak herhangi bir yaş grubunda görülebilir. Bununla birlikte yaşlanma ile birlikte mide kanaması gelişme riskinde artış olabilir. Bu nedenle yaşlılarda mide kanaması geçirme riski diğer yaş gruplarına göre yüksek olabilir. Ayrıca GI kanamalarına yol açabilen sağlık sorunlarına sahip bireylerde mide kanaması riski daha yüksektir. Çocuklarda mide kanaması hayati sonuçlara yol açabilir ve mutlaka tıbbi müdahale sağlanmalıdır.
Mide Kanaması Geçiren Kişi Ne Yapmalıdır?
Ani başlayan, ağrı, baş dönmesi, bilinç kaybı ile görülen kanamalar varlığında mutlaka acil müdahale sağlanmalıdır. Özellikle şok tablosuna yol açabilen akut kanamalar sırasında hızlı ve düzensiz kalp atışları, soluk cilt rengi, soğuk eller ve ayaklar, terleme durumunda mümkün olan en kısa sürede tıbbi yardım alınmalıdır.
Mide Kanaması Geçiren Kaç Gün Hastanede Kalır?
Mide kanaması tedavi süresi kanamaya yol açan sağlık sorununun tedavi planı ile ilişkilendirilebilir. İlaç tedavisi ile kontrol altına alınabilen sağlık sorunları ve kanamalar için kısa süreli yatış veya ayaktan tedavi uygulanabilir. Ancak endoskopi, laparoskopi veya açık ameliyat geçiren bireylerin birkaç gün ilâ hafta yatışının yapılması gerekebilir. Size en uygun tedavi yöntemi için doktorunuz ile iletişime geçiniz.
Mide Kanamasında Kan Nereden Gelir?
GI kanamaları üst ve alt sindirim organlarının herhangi birinden kaynaklanabilir. Yemek borusu, mide ve duodenumdan kaynaklanan kanamalar birer mide kanaması olup kusma ve dışkı yoluyla kanama şeklinde olabilir. Dışkıda görülen kanama bazı durumlarda alt sindirim sistemi ile ilişkili diğer kanamalar olabilir.
Stres Mide Kanamasına Sebep Olur mu?
Stres gastrik ülserler, erozyonlar, gastrit, duodenum ülserleri gibi gastrointestinal lezyonlar ile doğrudan veya dolaylı şekilde ilişkilendirilebilir. Bu GI lezyonlar üst sistem organlarında kanamaya yol açabilir. Üzüntüden mide kanaması herkeste gerçekleşmeyebilir ancak fiziksel ve duygusal stres gastrointestinal lezyonların neden olduğu kanamalar ile bağlantılı olabilir.
Gastrit Mide Kanaması Yapar mı?
Mide kanaması sebepleri arasında gastrit yer alabilir. Mide mukozasının iltihaplanması olarak tanımlanan gastrit, astar üzerinde hafif veya şiddetli hasarlar bırakabilir. Bu hasarlar yüzeysel çatlamalara ve ülserlere sebebiyet verebilir. Özellikle Helicobacter pylori, alkol tüketimi gastritin yaygın nedenleri arasındadır. Ek olarak nonsteroid antiinflamatuar ilaçlardan ibuprofen, aspirin mide kanaması ve gastrit için bir risk faktörü olabilir.
Mide Kanamasında İdrardan Kan Gelir mi?
Mide kanaması kusma ve makattan dışkılama yoluyla gerçekleşebilir. İdrardan kan gelmesi sindirim sistemi değil boşaltım sistemi ile ilişkilidir. Boşaltım sistemi böbrekler, mesane, üreter ve üretradan oluşur. İdrardan kan gelmesi diğer sağlık sorunları ile bağlantılı olabileceğinden doktorunuz ile iletişime geçiniz.
Mide kanaması belirtileri yaşıyorsanız vakit kaybetmeden uzman bir gastroenteroloji doktoruna başvurmanız hayati önem taşır.
Hisar Hospital Gastroenteroloji bölümümüzden randevu almak için hemen bizimle iletişime geçin.
