Menisküs nedir?
Menisküsler, diz ekleminde yer alan kıkırdağımsı yapılardır. Menisküsler, dizde yük aktarımı, şok emiciliği, eklem sıvısının dağılımı ve derin duyu aktarımı gibi çok önemli görevlere sahiptir. Her iki dizde, biri iç tarafta biri dış tarafta olmak üzere ikişer adet menisküs bulunur.
Menisküsler nasıl yırtılır?
Menisküsler genellikle dizin aniden dönmesi ya da düşme sonrası yırtılır. Her insanda menisküs yırtığı oluşabilmekte olup; genç yaşlarda yüksek enerjili travmalar ile oluşur. İlerleyen yaşla beraber menisküslerde aşınma ve yıpranmalar meydana gelir, yırtık oluşumu da kolaylaşır.
Medial (iç) menisküs yırtıkları, laterale (dış) göre daha sık olarak görülür. Bunun nedeni dış menisküsün daha hareketli olup travmalardan kaçabilme yeteneğidir. Ancak ön çapraz bağ rüptürü ile beraber olan yırtıklar daha çok lateral menisküsün arka kısmında ortaya çıkar.
Menisküs yırtıkları nasıl adlandırılır?
Menisüs yırtığınıın şekline göre longutudinal (vertikal) yırtıklar, horizontal yırtıklar, oblik yırtıklar, radyal yırtıklar ve kompleks yırtıklar (Flep tarzı, kompleks ve dejeneratif yırtıklar) olarak sınıflandırılırlar. Yırtık şekli tedavi seçimini ve başarısını etkileyen faktörler arasındadır.
Menisküs yırtığı ne tür şikayetlere sebep olur?
Gerçekleşen travma sonrası dizin iç ya da dış kısmında ağrı oluşur. Travmanın hemen ardından şişlik olabilir ya da olmayabilir. Eğer yırtık parça büyük ve diz hareketi ile yırtık parça da hareket etmeye devam ederse dizde ağrı, şişlik ve takılma hissi olabilir. Bazen bu takılma kendiliğinden çözülememekte ve acil cerrahi girişim gerekebilmektedir.
Menisküs yırtıklarının tanısı nasıl konulur?
Muayene sırasında çoğu zaman menisküs yırtığı ön tanısı konulabilir ve MR ile yırtık doğrulanır. MR ayrıca yırtığın yeri, şekli ve büyüklüğü ile ilgili bilgi verir Bunun yanında menisküs yırtığına eşlik etme ihtimali olan bağ ve kıkırdak yaralanmaları da belirlenmiş olur.
Menisküs yırtıkları nasıl tedavi edilir?
Menisküs yırtıklarının tedavisi, yırtığın yerine, şekline, büyüklüğüne ve oluşturduğu şikayetlere göre belirlenir. Tüm yırtıkların ameliyat olması gerekmez. Yaş ve hastanın aktivite düzeyi karar vermede çok önemlidir. Genellikle 1 cm’den küçük ve mekanik şikayet yapmayan yırtıklar rehabilitasyon ve enjeksiyonlar ile takip edilir. Büyük yırtıklar ve kilitlenme şikayeti yapan yırtıklarda cerrahi tedavi gerekmektedir
Artroskopi nedir? Nasıl yapılır?
Artroskopi küçük kesiler (yaklaşık 0,5 cm) yardımı ile eklem içerisinin kamera ile görüntülenmesidir. Bölgesel ya da genel anestezi ile yapılabilir. Diz içerisindeki yapılar görülerek patolojiler belirlenir ve buna yönelik tedaviler eklem açılmadan yapılabilir. Çeşitli aletlerle menisküs yırtıkları temizlenir veya dikilir. Eşlik eden bağ ve kıkırdak problemleri de aynı anda tedavi edilebilir.
Menisküs yırtığım dikilecek mi, alınacak mı?
Menisküsler diz için hayati yapılar olduğundan korunmaya çalışılmalıdır. Menisküs hiçbir zaman tamamen alınmaz. Bazı yırtık tiplerinde, yırtık parça menisküsün kanlanmayan bölümünde ise bu küçük parçanın dikilse bile iyileşmeyeceği bilindiği için küçük bir bölümü alınır, kanlanan bölge mutlaka dikilir. Menisküs dikişleri yırtık tipine göre değişiklik göstermektedir.
Ameliyat sonrası ne olacak?
Artroskopi sonrası genellikle bir gece yatış yeterli olmaktadır. Ameliyat gecesinde ayağa kalkılabilir. Yırtığa yapılan müdahaleye göre koltuk değneği kullanma gerekliliği olabilir. Bu süre genellikle dört haftayı geçmez. Ameliyat sonrası hemen hareketlere ve rehabilitasyona başlanır. Ofis çalışanları bir hafta sonrasında işe başlayabilirler. Yırtığa yapılan müdahalelere göre rehablitasyon süresi ve spora dönüş süresi değişkenlik gösterebilir