Çevreden gelmeyen fakat işitme sistemi tarafından sesleri duyma durumu kulak çınlaması olarak bilinir. Bu ses uğultu, titreşim veya çınlama şeklinde olabilir. Özellikle sessiz ortamlarda veya geceleri daha belirgin bir hal alır. Bu ses sadece çevreden gelmeyen ancak işitme sistemi tarafından oluşturulan sesleri değil vücut içerisindeki çeşitli seslerin yansıması şeklinde de gelişebilir.
Kulak Çınlaması (Tinnitus) Nedir?
Kulaktan alınan sesin dalgaları zarı titretiyor, titreyen kemikçikler aracılığıyla ile iç kulağa iletir.Burada elektriksel enerjiye dönüşür.Hareket eden iç kulaktaki hücreler bu dalgaları sese çevirir. Kulak çınlaması bir kaynağı olmadığı halde kişinin ses algılamasıdır. 3 aydan uzun süre bu çınlamalar devam ettiğinde kronik olarak adlandırılır fakat nedenleri tam olarak kesin değildir. Ancak işitme kaybı gibi problemlerin bu duruma neden olabileceği düşünülür. Bazı kişilerde bu çınlama nabız ile orantılı şekilde gelişir. Bu çınlama genellikle kulakların yakınında bulunan çeşitli damarlardan normalden daha hızlı kan akması nedeniyle oluşur. Kulak çınlaması kişinin duyabildiği ritmik bir çınlama şeklinde farklı yüksekliklerde duyulabilir. Ses yüksekliği ve karakteri zaman zaman değişebilir. Aynı zamanda bazen tek bir kulakta duyulurken bazen her iki kulakta da duyulabilir. Bazı kişiler için bu geçmeyen ses rahatsızlık vericidir. Ancak çoğu zaman kısa süre içerisinde bu çınlamalar ortadan kalkar.
Kulak Çınlaması Neden Olur?
Kulak çınlamasının birkaç nedeni vardır. En yaygın nedeni yüksek sese maruz kalmak veya gürültülü bir yerde uzun süre bulunmaktır. Fakat bazen kulak enfeksiyonları veya iç kulak rahatsızlıkları gibi diğer tıbbi durumların bir belirtisi olarak da ortaya çıkabilir. Bazen kulakta kulak kiri birikmesinden kaynaklanır ve kulağın temizlenmesi ile bu durum giderilir. Kulaklarda ve beynin bölümlerinde oluşan işitme duyusunda bir sorun olduğunda kulak çınlaması oluşabilir. Bu çınlamalar özellikle işitme kaybı gibi bir işitme sorunu olan kişilerde daha sık görülebilir. Fakat bazı zamanlarda kulaklarında sorun bulunmayan kişilerde de geçici çınlamalar meydana gelebilir. Kulak çınlamaları hem yetişkinlerde hem de çocuklarda meydana gelebilir. Yaşın ilerlemesiyle meydana gelen işitme problemleri daha fazla olabildiği için çınlama problemine de daha sık rastlanabilir. Fakat bu çınlama zamanla kötüleşiyor, uzun süre geçmiyor ve kişinin günlük yaşamını ya da işitme duyusunu etkiliyor ise bir sağlık kurumuna başvurulması gerekir. Çünkü çınlama iç kulakta bir yaralanma veya işlev bozukluğu belirtisi olabilir. Aynı zamanda kalıcı çınlama genellikle yaşa veya gürültüye bağlı gelişen kalıcı işitme kaybının bir sonucu olarak meydana gelebilir. Kulak çınlaması geçici değilse olası nedenleri şunlardır:
- İşitme sorunları
- Kalp atışının duyulması
- Damar problemleri
- Kulak kiri / zarda perforasyon
- Kemikçiklerde kireçlenme
- Demir eksikliği
- Ateroskleroz
- Orta kulakta kas spazmı
- Yüksek sese maruziyet
- Baş ve boyun travması
- Temporomandibular eklem bozukluğu
- Çeşitli ilaçların kullanılması
Kulak Çınlamasının Belirtileri Nelerdir?
Kulak çınlaması dışarıdan gelen bir ses olmamasına rağmen kulaklarda bir çınlama işitilmesine neden olur. Çınlama dışında farklı kısık sesler de meydana gelebilir. Bu durum sadece bir kulakta gerçekleşebileceği gibi her iki kulakta da gerçekleşebilir. Kulak çınlaması konsantre olma, uyuma veya çalışma yeteneğini olumsuz etkileyebilir bir durumdur. Bazı kişilerde depresyon veya anksiyete gelişmesine neden olabilir. Nadir de olsa ciddi bir sağlık problemi sonucunda ortaya çıkan vücut sesleri de çınlama olarak algılanıyor olabilir. Bu nedenle vücutlarında çınlama ile birlikte açıklanamayan ani değişiklikler yaşayan kişiler de doktor tarafından kontrol edilmelidir. Özellikle yürüme güçlüğü, denge sorunları veya görme güçlüğü gibi başka sorunlar yaşanması durumunda çınlama muhtemelen başka bir sağlık sorunu nedeniyle ortaya çıkar.
Kulak Çınlaması Tanısı Nasıl Konulur?
Kulak çınlaması genelde duyulan ses anlatıldığında teşhis alabilen bir durum olsa da altta yatan ciddi bir sebep bulunmasına karşın çeşitli muayenelere ihtiyaç duyulabilir. Fizik muayene sırasında baş, boyun, gözler, kulak ve nörolojik sistemi değerlendirmeye odaklanan kontroller gerçekleştirilir. Öncelikle doktor sesin bir kaynaktan çıkıp çıkmadığını anlamak için steteskop ile boyun ya da kafatasını dinleyebilir. Bu durumda eğer bir ses alınamıyorsa muhtemelen kaynağa bağlı gelişmeyen bir çınlama durumu mevcuttur. Ancak doktor tarafından bir ses algılanıyorsa bu vücut içerisinde gelişen bir sesin kulakta çınlamaya neden olduğu anlamına gelir. Bu durumda diğer belirtilere bağlı olarak görüntüleme tekniklerine başvurulabilir. Kanın boyundaki kan damarlarından nasıl aktığını görmek için Doppler ultrason kullanılabilir. Aynı zamanda bilgisayarlı tomografi ile baş, boyun ve bu bölgelerdeki kan damarlarının detaylı görüntüsü elde edilebilir.
Kulak Çınlamasının Çeşitleri Nelerdir?
Kulak çınlaması kaynağı olmayan bir ses algısı olsa da farklı çeşitleri mevcuttur. Kulak çınlaması çeşitleri şunlardır:
- Subjektif Kulak Çınlaması: Subjektif kulak çınlaması kişinin hayali sesler duymasıdır. Oluşan çınlamalar sadece o kişi tarafından duyulabilir ve bir ses kaynağı bulunmaz. İşitme kaybı gibi nedenlerle bu kulak çınlaması çeşidi meydana gelebilir.
- Objektif Kulak Çınlaması: Çok yaygın olmayan bu kulak çınlaması gürültünün nedeni yüksek tansiyon veya kas kasılmaları gibi kulakların yakınındaki mekanik yapıları etkileyen bir durum olduğunda meydana gelir. Bu çınlama uzaktan duyulacak kadar yüksek değildir fakat vücut içerisinde bir ses kaynağı bulunur. Muayene sırasında doktor bir stetoskop veya hassas mikrofon kullanarak durumu tespit edilebilir.
- Pulsatil Kulak Çınlaması: Kulakların yakınındaki kan damarlarıyla ilgili kulakta ritmik bir ses oluştuğunda bu durum da bir çınlama olarak algılanabilir. Bu ritmik ses genellikle kalp atış hızı ile eşleşir ve hızlı ya da yüksek olarak duyulabilir. Pulsatil kulak çınlaması, vasküler bir tümörden, ateroskleroz gibi bir kan damarı bozukluğundan veya kafatası içinde basınç birikmesi olan idiopatik intrakranial hipertansiyondan kaynaklanabilir.
Kulak Çınlaması Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Kulak çınlaması bir kaynaktan gelen seslerden oluşmuyorsa tedaviye ihtiyaç duyulmaz ve kısa süre içerisinde kendiliğinden düzelebilir. Ancak vücut içerisindeki sorunlara bağlı geliştiğinde bu sorunlarında tedavisi ile çınlamanın giderilmesi mümkün olur. Kulak çınlaması tedavisinde ilk adım altta yatan sorunu tedavi etmektir. Daha sonra kulak çınlamasını hafifletmeye ve bu semptomun yaşam kişinin yaşam kalitesi üzerindeki etkisini en aza indirmeye yardımcı olacak seçenekler uygulanır. Kulak çınlamasının nedeni aterosklerozda meydana gelen bir problemse bu durumun tedavisi için ilaç reçete edilmesi gerekebilir. Aynı zamanda kulakta kir birikmesi gibi bir durum söz konusu ise bu kirin temizlenmesi ile de sorun giderilebilir. Pulsatil kulak çınlamasında kalp atışının aralıksız sesi yüzünden oluşan çınlamaların kişinin hayatını etkilememesi için terapiler uygulanabilir. Eğer çınlamalar bir işitme kaybı nedeniyle meydana geliyorsa bu durumda işitme cihazları ile bu duyunun kuvvetlendirilmesi gerekebilir. Bu terapiler, insanların kafalarının içindeki gürültüye nasıl daha az dikkat edeceklerini öğrenmelerine yardımcı olur. İşitme kaybının işitme cihazlarıyla düzeltilmesi kulak çınlamasını hafifletebilir.
Kulak Çınlaması Hakkında Sık Sorulan Sorular;
Kulak çınlaması neye sebep olur?
Kulak çınlaması tek başına bir sağlık sorununa neden olmaz, ani işitme kaybında belirtisi olabilir. Fakat başka bir sağlık sorunu nedeniyle meydana gelen kronik kulak çınlamaları rahatsızlık verici olabilir. Oluşan çınlamalar kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir. Özellikle konsantrasyon güçlüğü çekilmesine ya da odaklanamama gibi problemler yaşanmasına neden olabilir. Bunun dışında kişi bu çınlamalardan ve altta yatan sebeplerinden etkilenerek psikolojik olarak sorun yaşayabilir.
Kulak çınlaması tedavisi var mı?
Kulak çınlaması tek başına tedavi gerektiren bir durum değildir. Eğer çınlama uzun süreli devam ediyorsa alanında uzman bir hekim ile gerçekleştirilecek muayeneler altta yatan sebebi teşhis etmeye yardımcı olur. Bu sebebin tedavi edilmesi kulak çınlamasının da ortadan kaldırılmasına yardımcı olur.
Bebeklerde kulak çınlaması neden olur?
Bebeklerde kulak çınlaması bir nedene bağlı olmayabileceği gibi ciddi sorunlara bağlı da gelişebilir. Bu sorunlar arasında kulak enfeksiyonları, yüksek sesli ortamlara maruz kalma ya da kafa travmaları bulunur.
Kulak çınlamasını engellemek için birşey yapılabilir mi?
Kulak çınlamasına neden olabilecek sağlık sorunlarından korunmak için genel sağlığa dikkat etmek en temel yapılabilecekler arasında yer alır. Aynı zamanda işitme sorunlarının giderilmesi ve kulak hijyenine dikkat edilmesi de bu nedenle oluşabilecek çınlamaların önüne geçebilir.
Kulak çınlama kalıcı mı?
Kulak çınlaması çoğu zaman kısa süreli ve geçicidir. Bazı kişilerde uzun süreli ve kronikleşen bir hal alabilir. Özellikle nabız atışı nedeniyle duyulan çınlama kalıcı olarak algılanabilir. Ancak bu durum vücut içerisindeki kalp atış sesinin bir yansımasıdır.
Kulak çınlaması ağrı yapar mı?
Kulak çınlaması ses algılanması dışında bir semptoma neden olmaz. Fakat eğer çınlamanın altında yatan bir sağlık sorunu mevcut ise bu durum kulakta ağrıya neden olabilir. Özellikle kulakta kir birikmesi ya da damar problemleri ağrının neden arasında yer alabilir.Kulak çınlaması uzun süre devam eden ya da bu çınlamalardan ciddi rahatsızlık duyan kişilerin bir sağlık kurumunda muayene olması gerekebilir. Basit görünen bazı semptomlar ciddi sağlık problemlerinin bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. Uzun süreli geçmeyen kulak çınlamanız bulunuyorsa ya da çınlama yanında başka semptomlara da sahipseniz randevu oluşturarak gerekli muayenelerinizi gerçekleştirebilirsiniz.