Kötü kaderin mi sosyal fobinin mi kurbanısınız?
Toplum içinde hata yaptığınızda küçük düşeceğinizi düşünüyorsanız, aşağılanma ve reddedilme korkularınız had safhadaysa; bu yüzden sürekli hata yapıyorsanız ve bunları da kötü kaderinize bağlıyorsanız dikkat edin. Kötü kaderin ötesinde sosyal fobiye sahip olabilirsiniz.
Sosyal fobinin nasıl oluştuğu ve bundan nasıl kurtulabileceğinizi Hisar Intercontinental Hospital Psikologlarına sorduk.
Sosyal fobi nedir? Neden ve ne zaman başlar? Kimlerde görülür? Nasıl başa çıkılır?
Sosyal fobi, toplum içinde hata yapma, bu nedenle küçük düşme, aşağılanma ve reddedilme korkularının yoğun yaşandığı ve artık fobik belirtiler gösteren bir yapıdır. Kişi sürekli bu olumsuz düşünceleri, gerçekleşeceğinden emin bir şekilde bekler. Kaygıya maruz kaldığı topluluklarda yaşadığı bedensel belirtiler ve zihninden geçen olumsuz düşüncelerin de etkisiyle daha çok beceriksiz sosyal davranışlarda bulunur, daha sık hata yapar ve baştan beri sürdürdüğü ‘kehaneti’ gerçekleştirmiş olur.
Belirtileri nelerdir?
Sosyal fobiyle birlikte genellikle düşük benlik saygısı ve eleştirilme korkusu görülür. Kişide çoğunlukla yüz kızarması, el titremesi, bunaltı veya ani işeme hissi yakınmaları olabilir. Sosyal fobide, kişi kendisine yönelik olumsuz sosyal yargı ihtimallerini hayatında temel bir tehdit olarak algılar. Kendisini işe yaramaz, aptal, anormal olarak görür. Çoğunlukla bunun hep böyle süreceğine, her seferinde aynı şeyleri yaşayacağına inanır.
Sosyal fobi neden oluşur?
Birçok olası sebeplerinin yanında en önemli nedenlerinden biri olarak ‘öğrenme’ diyebiliriz. Kişi utanmayı, çekinmeyi, ‘her yerde konuşulmaz’ı, ‘başkalarını rahatsız etme!’yi, suçlanmayı, ayıplanmayı ve kendisini yetersiz, beceriksiz hissetmeyi öğrenir. Sonunda da sosyal fobiyi geliştirme olasılığı artar. Bu gidiş yaşam olaylarıyla da tetiklenir.
Hangi dönemlerde ortaya çıkar ve kimlerde daha çok görülür?
Daha çok ergenlik döneminde başlar ve küçük gruplarda diğerleri tarafından incelenme endişesiyle kendini gösterir. Kadın ve erkeklerde eşit görülür. Erken başlayan ve hızlı kronikleşebilen bir yapıdır. Akademik ve mesleki başarısızlığa, madde bağımlılığına ya da somatik belirtiler gibi birtakım sorunlara da neden olabilir.
Sosyal fobiyle nasıl başa çıkılır?
Sosyal fobiyle başa çıkmada kişinin hem düşüncelerine hem duygularına hem de sorunun yarattığı bedensel tepkilere müdahalede en başarılı görülen yöntemi bilişsel davranışçı terapidir. Sosyal fobiye sahip olduğunu düşünen bir kişi, hayatını daha fazla kendisine dar etmeden doğru yönlendirme yapabilecek olan bir Psikiyatriste ya da Klinik Psikoloğa başvurmalıdır.