Kasık fıtığı karın içi organlarının kasık bölgesinde karın duvarında meydana gelen bir açıklıktan dışarı taşması olarak tanımlanabilir. Karın duvarındaki açıklık doğuştan görülebileceği gibi yaşa bağlı kas dejenerasyonuna bağlı da ortaya çıkabilir. Tedavi edilmeyen fıtık ilerleyen dönemlerde karın duvarındaki açıklığın büyümesi, daha fazla doku parçasının bu açıklıktan dışarı taşması, ince bağırsak tıkanıklığı gibi daha ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. “Kasık fıtığı nedir, nasıl olur?”, “Belirtileri nelerdir?” Bunlar gibi kasıkta oluşan fıtıklar hakkında merak edilenler yazının ilerleyen kısımlarında detaylı olarak yer almaktadır.
Kasık Fıtığı Nedir?
Kasıkta oluşan fıtık dünya genelinde yaygın rastlanan fıtık çeşitlerinden bir tanesidir. Araştırmalar erkeklerin yaklaşık %27’sinin, kadınların yaklaşık %3’ünün hayatlarının bir döneminde kasık fıtığı ile karşılaştıklarını göstermektedir. Fıtık bir organ parçasının veya dokunun yakınında bulunan bir boşluğa doğru taşması olarak tanımlanabilir.
Vücudun herhangi bir bölgesinde görülebilen fıtık çeşitlerinden en sık karşılaşılanlardan bir tanesi karın bölgesinde görülen fıtıklardır. Karın bölgesi fıtıkları iç (internal) ve dış (external) fıtıklar olmak üzere iki sınıfta incelenir. Mide fıtığı gibi fıtıklar internal fıtıklar içerisinde değerlendirilir. Bu fıtık çeşidinden organ parçası karnın içindeki bir boşluğa doğru taşar. Buna bağlı olarak karnın dışında gözle görülür bir şişlik olmaz. Bununla birlikte kasık fıtığı veya tıp literatüründeki adıyla inguinal herni gibi dış fıtıklar karın duvarındaki bir açıklıktan dışarı doğru oluşur.
Araştırmalar inguinal herninin tüm karın fıtıklarının yaklaşık %75’ini oluşturduğunu göstermektedir. Erkeklerde ve kadınlarda kasıkların her iki yanında olmak üzere kasık kanalı olarak adlandırılan iki adet geçit bulunur. Kasık kanalında oluşan fıtıklara kasık fıtığı adı verilir. İnguinal herni genel olarak indirekt ve direkt olmak üzere iki sınıfta incelenir. İndirekt fıtıklar çoğunlukla doğumdan itibaren görülen fıtıklardır. Fetüsün gelişimi sırasında kasık kanalının olması gerektiği gibi kapanmamasına bağlı olarak ortaya çıkar. Bu tür fıtıklarda yer değiştiren ince bağırsak, karın içi yağ dokusu gibi ilgili yapı kasık kanalına üstten girer. Direkt fıtıklar ise çoğunlukla ilerleyen yaşla birlikte kasık kanalı duvarının zayıflamasına bağlı olarak ortaya çıkar ve fıtıklaşmış doku doğrudan kanalın duvarından geçer.
Kasık Fıtığı Belirtileri Nelerdir?
Kasıkta oluşan fıtıklar her zaman belirti göstermeyebilir. Bazı durumlarda ani yapılan bir hareketle beraber geçici ağrı hissi oluşabilir. Kasıkta oluşan fıtık bazı durumlarda şikâyetlerle de kendisini gösterebilir. Başlıca belirtiler şu şekile sıralanabilir :
- Özellikle öksürme gibi zorlayıcı eylemlerden sonra kasık kemiğinin yanında görülen şişkinlik,
- Şişkinliği olduğu bölgede yanma ve ağrı,
- Eğilirken veya birşey kaldırırken ağrı,
- Kasıklarda baskı hissi,
- Bacağa doğru yayılan yanma hissi.
Yukarıda sayılanların yanı sıra bazı durumlarda doku parçası karın duvarında sıkışabilir. Bu durumda daha ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Fıtığın sıkışmasına bağlı olarak görülebilen başlıca belirtiler aşağıdaki gibidir:
- Yüksek ateş,
- Giderek şiddetlenen ağrı,
- Mide bulantısı ve/veya kusma,
- Kasıkların yanındaki şişlikte renk değişikliği,
- Bağırsak hareketlerinde bozulma.
Siz de bu belirtilerden bir veya birkaçının fark ederseniz vakit kaybetmeden uzman bir doktordan randevu almayı ve gerekli kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyin.
Kasık Fıtığı Nedenleri Nelerdir?
İnguinal herni pek çok sebebe bağlı olarak ortaya çıkabilir. Kasık bölgesinde görülen fıtığın en yaygın nedenleri aşağıdaki gibidir:
- Henüz anne rahmindeyken kasık kanalının olması gerektiği gibi kapanmaması,
- Daha önce geçirilmiş karın ameliyatına bağlı karın duvarında açıklık kalması,
- Kronik öksürük ve hapşırma,
- Tuvalet ihtiyacını giderirken ıkınma,
- Ağır egzersizler yapma,
- Gebelik,
- Uzun süre ayakta durmayı gerektiren işlerde çalışma,
- Özellikle fazla kiloya bağlı olarak karnın içinde basınç artması,
- Yaşlanmaya bağlı kaslarda zayıflama.
Kasıkta oluşan fıtığın sayılan nedenlerine ek olarak yapılan bazı bilimsel çalışmalar bazı kişilerin kasık fıtığına yakalanma riskinin daha fazla olduğunu göstermektedir. Bilinen bazı risk faktörleri şu şekildedir:
- Cinsiyet: Bazı çalışmalar erkeklerde kasık bölgesinde fıtık görülme riskinin kadınlara kıyasla 8 kat daha fazla olduğunu göstermektedir.
- Genetik faktörler: Ailesinde inguinal herni olanlarda fıtık gelişme riski daha yüksektir.
- Erken doğum: Erken doğan veya düşük doğum ağırlığı ile doğan bebeklerde normal zamanında doğan bebeklere kıyasla fıtığa daha sık rastlanabilir.
Kronik kabızlık, öksürük, sigara kullanımı, daha öncesinde fıtık ameliyatı geçirmiş olmak gibi faktörler de fıtık olma riskini artırabilir.
Kasık Fıtığı Nasıl Olur ?
Karın duvarının alt ön kısmında yer alan kasık kanalı karın içinde ve dışında bulunan yapılar arasında geçit görevi görür. Kasık kanalında olan bir açıklık veya kasların zamanla zayıflaması gibi sebeplerle karın içinde bulunan organların bir parçası veya karın içi yağ dokusu kasık kanalına doğru taşarak cilt altında şişlik oluşturabilir. Kasık kanalından taşan bu şişkinlik kasık fıtığı olarak adlandırılır.
Kasık Fıtığı Tanısı Nasıl Konulur, Nasıl Teşhis Edilir?
Kasıkta oluşan fıtıkların teşhisi için uzman doktor öncelikle hastanın şikâyetlerini dinler, hastada herhangi bir semptom varsa öncelikle bu semptomları değerlendirir. Kasıkta oluşan fıtığın tanısında çoğunlukla fiziki muayene yeterli olur. Muayene sırasında uzman doktor kasık bölgesinde şişlik olup olmadığını kontrol eder. Bazı durumlarda hastadan öksürmesi veya ıkınması istenebilir. Bununla birlikte fıtıklar her zaman dışarıdan bakıldığında net olarak anlaşılamayabilir. Bu durumda teşhis için ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans (MR) gibi yöntemlerinden faydalanabilir. Ayrıca bu görüntüleme yöntemleri sayesinde fıtığın konumu ve büyüklüğü de detaylı olarak incelenebilir.
Kasık Fıtığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kasık fıtığı olan hastalarda doktor öncelikle fıtığın büyüklüğünü ve fıtığa bağlı semptomların şiddetini değerlendirir. Küçük olan ve belirti göstermeyen fıtıklar için rutin kontrollere bölgenin durumu aralıklı olarak değerlendirilebilir. Bununla birlikte büyüyen ve ağrı, basınç hissi gibi semptomlar gösteren fıtıkların cerrahi yöntemlerle tedavi edilmesi gerekebilir.
Fıtık ameliyatları açık ve kapalı (laparoskopik) ameliyat teknikleri kullanılarak yapılabilir. Günümüzde çoğunlukla kapalı yöntemlerle uygulanabildiği için komplikasyon riski daha düşüktür. İnguinal herni operasyonları genel cerrahlar tarafından gerçekleştirilen operasyonlardır. Bazı nedenlerle operasyonu kadın cerrahın yapmasını isteyen hastalar olabilir. Günümüzde fıtık ameliyatı yapan oldukça başarılı kadın cerrahlar da bulunmaktadır. Ameliyatta kullanılan başlıca ameliyat teknikleri şu şekildedir:
- Açık cerrahi yöntemiyle ameliyat: Bu operasyon genellikle lokal anestezi veya genel anestezi yardımıyla gerçekleştirilir. Operasyon sırasında genel cerrahi uzmanı kasık bölgesinde yaptığı bir kesi yardımıyla fıtığa ulaşır ve organı, organ parçasını veya dokuyu kesesinden çıkararak yerine yerleştirir. Ardından operasyon bölgesi kendiliğinden eriyebilen ameliyat ipliği ile dikilir.
- Kapalı (laparoskopik) yöntemle ameliyat: Laparoskopik fıtık ameliyatında genel anestezi yöntemi kullanılır. Operasyon sırasında cerrah kasık bölgesinde birkaç küçük kesi yapar. Bu kesiler açık ameliyata kıyasla oldukça küçük kesilerdir. Ardından cerrah bir kesiden kamera yardımıyla görüntü elde ederken diğer kesilerden fıtığı onarmaya yardımcı olacak özel aletler sokar. Laparoskopik yöntemle gerçekleştirilen operasyon sonrasında daha az yara ve dikiş izi kalır. Ameliyat sonrasında hastalar genellikle aynı gün günlük hayatlarına geri dönebilirler.
İnguinal herni ameliyatları günümüzde en sık yapılan ameliyatlardan biridir. Her ameliyatta olduğu gibi fıtık ameliyatı sonrasında da enfeksiyon, kanama, yara izinin geç iyileşmesi gibi riskler vardır. Bununla birlikte A-plus hastanelerde alanında uzman bir genel cerrahi ekibi tarafından gerçekleştirilen operasyonlardan sonra enfeksiyon, kanama gibi komplikasyonların görülme riski azdır.
Kasık Fıtığı Hakkında Sık Sorulan Sorular
Kasıkta oluşan fıtıklar toplumda en sık rastlanan fıtık çeşitlerinden bir tanesidir. Kasık fıtığı hakkında sıklıkla merak edilen sorulardan bazıları aşağıda ele alınmıştır.
Kasık fıtığı tedavi edilmezse neye sebep olur?
Kasık bölgesi fıtıkları tedavi edilmediğinde daha ciddi komplikasyonların ortaya çıkmasına neden olabilir. Özellikle çocuklarda görülen fıtıkların tedavi edilmesi önemlidir. Çocuklar henüz büyüme döneminde olduklarından fıtık da hızla büyüyebilir. Tedavi edilmeyen fıtıklar karın duvarında sıkışabilir. Bu durum kan akışının azalmasına, buna bağlı olarak organ veya dokuda hücre ölümüne neden olabilir.
Kasık fıtığına hangi bölüm bakar, tedavi ve teşhis için hangi bölüme gidilir?
Çocuklarda fıtık tanı ve tedavisi alanında uzman çocuk cerrahları tarafından gerçekleştirilirken yetişkinlerde fıtık tanı ve tedavisi genel cerrahlar tarafından gerçekleştirilir.
Çocuklarda kasık fıtığı nedenleri, görülme sıklığı nedir?
Zamanında doğan bebeklerin yaklaşık %1-5’inde kasık bölgesi fıtığına rastlanmaktadır. Bu oran erken doğan bebeklerde daha yüksektir. Çocuklarda görülen fıtığın en önemli nedenlerinden bir tanesi gelişim sürecinde kasık kanalının olması gerektiği gibi kapanmamasıdır.
Çocuklarda kasık fıtığı ameliyatı nasıl yapılır?
Çocuklarda fıtık ameliyatı genel anestezi yardımıyla uzman bir ekip tarafından gerçekleştirilir. Ameliyatın hangi yöntemle gerçekleştirileceğine uzman doktor detaylı bir muayenenin ardından karar verir.
Kasık fıtığı ameliyatı nasıl yapılır? Kapalı ameliyatın avantajları nelerdir?
Ameliyat açık veya kapalı ameliyat yöntemleriyle gerçekleştirilebilir. Açık fıtık ameliyatlarında cerrah kasık bölgesinden tek bir kesi yaparak fıtığa ulaşır. Kapalı ameliyatlarda ise birkaç küçük kesi yapılır. Bu kesilerden bir tanesinden kamera ile girilirken diğer kesiden fıtığa ulaşılır ve fıtığın onarımı gerçekleştirilir. Kapalı yöntemle uygulanan ameliyatlarda daha küçük kesiler kullanıldığı için operasyon sonrasında kanama, enfeksiyon gibi komplikasyonların görülme riski daha azdır.
Kasık Fıtığı ameliyatı olunmazsa ne olur?
Tedavi edilmeyen fıtık zamanla büyüyerek karın duvarında sıkışabilir. Bu durum bağırsak tıkanıklığı gibi daha ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Kasık fıtığı ağrısı nasıl geçer, bitkisel tedavisi var mıdır?
Kasıkta oluşan fıtığı tedavi edecek herhangi bir bitki yoktur. Bu nedenle siz de çocuğunuzda veya kendinizde ağrı, baskı hissi gibi belirtiler fark ederseniz vakit kaybetmeden uzman bir doktordan randevu almayı ihmal etmeyin.
Kasık fıtığı ameliyatı ne zaman olunmalı?
Fıtık semptomlarının geçmediği ve şiddetlendiği durumlarda doktorlar ameliyat yapılması gerektiğine karar verebilir.
Kasık fıtığı ameliyatı sonrası gündelik hayata ne zaman dönülür?
Ameliyattan sonra aynı gün hastalar günlük hayatına geri dönebilir. Bununla birlikte doktorların önerdiği süre boyunca ağır kaldırmak, ağır egzersizler yapmak gibi aktivitelerden uzak durulmak önemlidir.
Kasık fıtığı ameliyat sonrası tekrar eder mi?
Ameliyatın başarı oranı yaklaşık %95’tir. Bunun yanı sıra bazı durumlarda hastaların yaklaşık %10’unda fıtık tekrarlayabilir.
Siz de kendinizde veya çocuğunuzda kasıkta çıkıntı, ağrı, bacağa yayılan yanma gibi belirtiler fark edersiniz vakit kaybetmeden uzman bir doktora danışmayı ihmal etmeyin.