Kanser Tedavisinde Beslenme Nasıl Olmalı

Kanser Tedavisinde Beslenme Nasıl Olmalı

Kanser günümüzde görülme sıklığı giderek artan ve bu teşhisi alan bireyleri ve ailelerini yüksek oranda etkileyen bir hastalıktır. Bireylerin psikolojileri, sosyal ilişkileri kadar beslenmeleri de bu durumdan etkilenir.

Kanser hastalarında uygulanan tıbbi beslenme tedavisi; kanserin vücuda yayılımı, evresinin ilerlemesini, uygulanan medikal tedaviye olumlu yanıt verilmesi ve tedavi dolayısıyla yaşanan yan etkilerin yönetilmesi açısından oldukça önemlidir.

Sağlıklı beslenen bireyler hücresel beslenmeyi güçlendirdiği için iyi hücrelerin çoğalıp yenilenme oranının da artmasını sağlamış olurlar. Kanserde beslenme sürecinde, tedavi ya da aşama farketmeksizin tüm süreç boyunca önemlidir.

Kanser Tedavisi Öncesi Beslenme Nasıl Olmalı?

Tedavi öncesi ve süresince bilinenin aksine ideal kilo kavramından ziyade total kas kütlesi kavramı oldukça önemlidir. Çok zayıf bireylerin özellikle kas dokusu olarak kilo alması sürece faydalı olacaktır. Tedavi sürecinde yorgun düşmemek için oldukça önemlidir.

Kanser tedavisi öncesi yüksek oranda protein, sağlıklı yağ kaynakları ve antioksidandan zengin beslenilmelidir. Rengarenk beslenmek, bol su içmek ve işlenmiş gıda tüketmemek tedavi sürecini destekleyebilir.

Tedavi Döneminde Su Tüketimi ve Faydaları Nelerdir?

Kanser tedavisinde kemoterapi ve immünoterapi gibi dönemlerde yoğun ilaç maruziyeti mevcuttur. Dolayısıyla bu dönemde “Kanser hastaları nasıl beslenmeli?” sorusu kadar içilen su miktarı da  dikkat edilmesi gereken bir konudur. Bedene alınan yüksek dozdaki bu ilaçların atılmasının ilk adımı bol su içmektir. Yüksek sıvı tüketimi sayesinde terleme ve dışkılama gibi detoksifikasyon yolları da optimum seviyede çalışabilir. Baş ağrısı, halsizlik gibi komplikasyonları hafifletmek için de kanser tedavisi döneminde yeterli su tüketimi oldukça hassas bir noktadır.

Tedavi Döneminde Tüketilmesi Gereken Gıdalar Nelerdir?

Kanserli hastalarda beslenme tedavisi oluşturulurken üzerinde durulan önemli birkaç besin grubu mevcuttur. Tedavi sürecinin desteklenmesi için kanserde beslenme diyetisyen tarafından planlanması gereken bir süreçtir. Bu sayede kişinin boy, kilo ve genel sağlık durumuna en uygun beslenme tedavisi hazırlanmış olur. Kanser tedavisi sürecinde protein kaynaklarından yüksek miktarda beslenmek vücuttaki yapım onarım yenilenme tepkimelerinin güçlenmesini sağlar kas kaybını minimuma indirir. Yumurta, hindi, tavuk, deniz balığı ve baklagiller inflamasyon yaratmayan protein kaynaklarıdır. Kırmızı et ve süt ürünleri de ölçülü olarak tüketilebilir. Kanser savaşçısı en önemli mikro besin öğelerinden biri de antioksidanlar dır. Bu antioksidanlar organik meyve sebzelerde oldukça yüksek oranda bulunur. Yaban mersini, mürdüm eriği, ahududu, frenk üzümü, vişne, karpuz gibi koyu kırmızı mor meyveler, sarı turuncu meyveler antioksidandan zengindir. Brokoli, karnabahar, brüksel lahanası gibi kükürtten zengin besinler de yine kanser ve beslenme döneminin unutulmaması gereken sebzeleri arasındadır. zeytinyağı, ceviz, badem, fındık, kaju gibi omega-3’ten zengin kaynaklar da yine antioksidan beslenme için güzel örnek olabilir. Kanserli hastalarda beslenme tedavisi planlanırken üzerinde durulması gereken bir diğer nokta ise bireylerin sevdiği besinlere yer vermek olmalıdır. Bu sayede azalan iştaha rağmen gerekli kalori ve besin öğelerinin alınması kolaylaşabilir.

Tedavi Döneminde Azaltılması Gereken Gıdalar Nelerdir?

Kanser tedavisi sürecinde yapılması gerekenler olduğu gibi kaçınılması gereken besinler de mevcuttur. Hem sağlıklı beslenme önerileri olarak hem de kanser de uygulanan beslenme tedavilerinin ortak yaklaşımında bazı besinler beslenme örüntüsünden çıkartılmalıdır. Kanser tedavisi döneminde tüketilmemesi gereken besinler şu şekilde sıralanabilir:

• Pişirme yöntemlerinden biri olan yağda kızartma yöntemi, “akrilamid” denilen kanserojen maddeyi ürettiği için, kullanılmamalıdır.
• Odun ya da kömür farketmeksizin direkt ısıl işleme maruz bırakılan pişirme yöntemi olan mangal/barbekü, kanserojen etkiyi arttırdığından tercih edilmemelidir.
• Asitli ve gazlı içecekler de bu dönemde kaçınılması gereken içecek grupları arasındadır.
• Sakatatlar/Organ etleri, kanserojen etkisi yüksek olduğundan dolayı tüketilmemelidir.
• Açıkta satılan her türlü besin, hijyen açısından emin olunmadığından, tüketilmemelidir.
• Ayrıca tedavi sürecinde onkoloji diyetisyeninizin size özel olarak tüketmemenizi söylediği bir besin olursa yine bu besinlerden uzak durmalısınız. Düzenli kontrol ve muayenelerinizi aksatmamalı beslenme konusunda bilgi alışverişini ihmal etmemelisiniz.

Tedavi Döneminde Ortaya Çıkan Yan Etkiler Nelerdir?

Kanser tedavisi birçok evresiyle yoğun emek, sabır ve inanç gerektiren bir süreçtir. Yoğun ilaçlar, kemoterapi, radyoterapi ve cerrahi gibi tedavilerle vücut yoğun bir medikal tedavi sürecine girer. Artan metabolik hızla birlikte pek çok farklı şikayet ve semptom görülebilir. Tüm kanser türlerinde beslenmenin düzenlenmesi kadar hastanın yaşam tarzını düzenlemesi de önemlidir. Bu sayede tedavinin yan etkilerini daha kolay tolere edebilir. Kanser tedavisi sürecinde en çok rastlanan yan etkiler aşağıda şu şekilde sıralanmıştır:

 

• Halsizlik ve yorgunluk: Kemoterapi alınan günden 2-3 gün sonra veya kişi radyoterapi alan bireylerde halsizlik ve yorgunluk sıklıkla görülür. Böyle günlerde beslenmeye ekstra dikkat edilmeli.
• İştahsızlık: Kanserli hastalarda tedavi sürecindeki bir diğer yaygın yan etki iştahsızlıktır. Uygulanan medikal tedavi nedeniyle bireylerde yemek yeme isteği azalır.
• Mide bulantısı: Kemoterapi alınan günden 2-3 gün sonra ve kişi karın bölgesine radyoterapi alan birçok birey mide bulantısı gibi problemlerle karşı karşıya kalabilir.
• Baş dönmesi: Kanser tedavisi sırasında kemoterapi alınan günden 2-3 gün içerisinde baş dönmesi yaşanabilir.
• Saç dökülmesi: Bazı kemoterapi ilaçlarının en somut yan etkisi olan saç dökülmesi tedavi sürecinde devam eden şikayetler arasındadır.
• Enfeksiyona yatkınlık: Bağışıklığın düşmesi nedeniyle bu dönemde bireyler hastalık ve enfeksiyonlara daha sık ve kolay yakalanabilirler.
• Ağız yaraları: Alınan medikal tedavinin kişinin bağışıklığını negatif yönde etkilemesinden kaynaklı olarak ağız içinde aft adı verilen yaralar meydana gelebilir. Kanserli hastalarda beslenme tedavi planı oluşturulurken çok sıcak ve keskin tadı olan besinler bu süreçte azaltılmaktadır.
• Depresyon ve motivasyonsuzluk: Sağlık durumu konusundaki endişe, vücuttaki yoğun değişim, hassaslaşan ruh hali gibi durumlar depresyona yol açabilir. Bu gibi durumlarda psikoloji alanında uzmanlardan destek almaktan çekinmeyin ve randevularınızı ihmal etmeyin.

Kanser Tedavisinde Protein, Karbonhidrat ve Vitamin Takviyelerinin Önemi Nedir?

Kanserde metabolik hız artar. Bunun sonucunda besin gereksinimi artar ve daha çok vitamin mineral ihtiyacı duyulur. Yeterli protein, karbonhidrat ve yağ almak vücutta oluşan enerji açığının kapatılmasını sağlar. Ancak mikro besin ögeleri dediğimiz vitamin, mineral ve antioksidanlar da hücresel beslenmenin optimum düzeyde gerçekleşmesi için kritik öneme sahiptir. Bağırsak, bağışıklık ve kalp damar gibi sistemlerin sağlığı için omega-3, bağışıklığın desteklenmesi kemik ve kas sağlığı için D vitamini ve magnezyum, anemiyi önlemek için demir gibi birçok besin takviyesine ihtiyaç duyulabilir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta takviyelerin kişiye özel ve doğru dozda kullanılmalıdır. Bu sebeple siz de sürecin daha sağlıklı geçmesi için gıda takviyesi kullanımı konusunda takipli hekiminizden ve onkoloji diyetisyeninizden randevu alıp doğru ve gerekli şekilde takviye kullanmayı ihmal etmeyin.

Kanser Türlerine Göre Beslenme Nasıl Olmalı?

Kanser hastaları ve yakınlarının en çok merak ettiği sorular arasında kanser türlerine göre farklı bir beslenme tedavisinin olup olmadığıdır.  Kişinin sağlık öyküsünde ne gibi hastalıkların olduğu, kan değerlerinin nasıl olduğu, kullandığı ilaçlar gibi birçok konu beslenme tedavisinin oluşturulmasında etkili hususlardır. Kanserli hastalarda beslenme tedavileri kişiye özel öğün ve içeriklerle oluşturulur. Bu sebeple bir başkasının uyguladığı yöntemler kesinlikle kullanılmamalıdır.

Kanserde Beslenme İle İlgili Sık Sorulan Sorular