Vücut hücrelerinin anormal bir şekilde kontrolsüz olarak büyüyüp çoğalması ile karakterize olan kanser, erken teşhis ve çok yönlü tedavi yaklaşımıyla tedavi edilmesi gereken ciddi bir hastalıktır. Günümüzde ileri teknolojik yöntemler ve onkoloji alanında uzman bir ekip ile kanserin tedavisi mümkün olabilir. Kanser teşhisi konulduğunda cerrahi işlemler, kemoterapi ve radyoterapi gibi işlemler temel tedavi yöntemi olarak uygulanır. Kanser hücrelerini azaltmaya ve yok etmeye yönelik temel kanser tedavisine ek olarak hem kanser döneminde hem de tedavi ve sonrasında tedaviyi desteklemek adına farklı yöntemler içeren kanser destek tedavileri uygulanabilir.
Kanserde Destek Tedavi Nedir?
Kanser semptomlarının ve tedavinin meydana getirdiği yan etkileri azaltmaya yönelik tedavi, kanser destek tedavisi olarak tanımlanabilir. Kanser destek tedavisi hastalığın teşhisinden tedavisine ve tedavi sonrası bakım hizmetlerine kadar hastalık süresi boyunca fiziksel ve psikolojik semptomlar ile tedavinin yan etkilerini yönetmeyi içeren tüm uygulamaları kapsar. Kanserin yayılmasını önlemek ve hastanın yaşam kalitesini iyileştirmeyi amaçlar. Hem hastayı hem de ailesini fiziksel, psikolojik, sosyal ve manevi açıdan destekler.
Destek tedavi yöntemleri ağrı yönetimi, beslenme desteği, psikolojik danışmanlık, egzersiz, müzik terapisi, meditasyon ve palyatif bakım dahil olmak üzere pek çok bakım türünü kapsar. Hastalığın teşhis ve tanısından itibaren yaşamın sonuna kadar temel kanser tedavileri ile birlikte destekleyici tedavi verilebilir. Kanserde destek tedavisi uzman bir tıbbi onkoloğun yanı sıra ağrı uzmanı, psikolog, diyetisyen, fizyoterapist gibi diğer yardımcı sağlık hizmetlerini de içeren bir ekip tarafından gerçekleştirilir. Kanserde destek tedavileri aşağıdaki seçenekleri içerebilir:
Semptomların Yönetimi
Kanser semptomlarının hafiflemesine yönelik uygulamalar destekleyici bakımın önemli bir parçasını oluşturur. Hastalığın semptomlarına ek olarak tedavinin ağrı, mide bulantısı, iştahsızlık, nefes darlığı ve uyku bozuklukları gibi yan etkilerini hafifletmek için çeşitli destek tedavileri ve stratejiler uygulanabilir.
Beslenme Danışmanlığı
Kanserde beslenme, bağışıklık sistemin normal fonksiyonlarının desteklenmesi ve hastanın kendini daha güçlü ve iyi hissetmesi açısından oldukça önemlidir. Hastalığın kendisi ve tedavisi iştahsızlığa yol açarak yemek yemeyi zorlaştırabilir ve sindirimi zorlaştıran sorunlara neden olabilir. Kanserde yeterli ve dengeli beslenme desteği için konusunda uzman bir diyetisyenden yardım almak kanser hastasının hem tedavisine destek olabilir hem de yaşam kalitesinin yükselmesini sağlayabilir.
Psikolojik Destek
Kanser tedavisi sırasında hasta psikolojik açıdan kendini güçsüz hissedebilir, kendine zarar verebilecek güçlü duygulara odaklanabilir. Bu duygular uzun süreli stres, anksiyete ve depresyona neden olabilir. Sorunlarla baş edebilme ve stres yönetimi için psikolog desteği alınması kanser tedavisinin desteklenmesi açısından önemlidir.
Bütünleştirici Yaklaşımlar
Meditasyon, yoga, nefes teknikleri, farkındalık uygulamaları, müzik terapileri gibi bütünleştirici yaklaşımlar destek tedavisinde uygulanan yöntemler arasındadır.
Kanserde Destek Tedavisinden Kimler Yararlanabilir?
Kanser destek tedavisi kişisel koşullar, kanserin türü, evresi ne olursa olsun tüm kanser hastaları için uygulanabilir ve uygulanmalıdır.
Kanserde Destek Tedavi Uygulama Yöntemleri Nelerdir?
Kanser destek tedavisi kanser hastalığına özel uzman bir ekip ile hazırlanan kişiselleştirilmiş bir bakımı içerir. Kanser nedeniyle gelişen ağrı ve diğer belirtilere ek olarak ailelerin kanser tedavisi sırasında karşılaşabileceği genel sıkıntıların çözülmesini amaçlar. Her hastanın benzersizliği ve bireysel tedavi hedeflerine yönelik hazırlanan destek tedavi yöntemleri aşağıdakileri kapsayabilir:
Aromaterapi ve Masaj
Sakinleştirici bir his sağlamak amacıyla kokulu yağlar eşliğinde yapılan aromaterapi masajları, kanser hastasının rahatlamasına ve sakinleşmesine yardımcı olarak kanser tedavisini destekleyebilir. Lavanta gibi kokular masaj yağına ya da banyo suyuna eklendiğinde bulantı, ağrı ve stres semptomlarının hafiflemesi sağlanabilir.
Kas gerginliğinin azalmasını sağlayan masaj terapileri, stresin azalmasını destekleyerek kanser hastalarının rahatlamasına yardımcı olabilir. Aynı zamanda yapılan çalışmalar masajın kanser nedeniyle gelişen ağrıların hafiflemesine ve depresyon ile anksiyetenin azalmasına yardımcı olabileceği yönündedir.
Bilişsel Davranışçı Terapi
Pek çok hastalığın tedavisine destek olarak uygulanan bilişsel davranışçı terapi, bir çeşit konuşma terapisidir. Psikolog, psikiyatrist gibi ruh sağlığı alanında çalışan uzmanlar tarafından uygulanan bu terapi yönteminde kanser hastasının zorlu durumlarına çözüm önerileri sunulabilir. Terapist, uyku sorunlarına neden olan düşünce ve davranışların belirlenmesine yardımcı olarak kaliteli uyku alışkanlıkları geliştirilmesini destekleyebilir.
Egzersiz
Düzenli egzersiz yapmak kanser tedavisi sırasında ve sonrasında meydana gelen semptomların ve tedaviye bağlı yan etkilerin hafiflemesine yardımcı olabilir. Hafif yorgunluk veren egzersizler stresin hafiflemesine ve daha iyi uyumaya teşvik edebilir. Kanserli kişilerin temel tedavilerini destekleyerek yaşam kalitesinin artmasına yardımcı olabilir. Özellikle esneme egzersizleri ve nefes alma teknikleri ile meditasyonu bir araya getiren yoga destek tedavisinde önemlidir. Stres seviyesini azaltabilir ve kasların güçlenmesine yardımcı olarak semtomlara ya da yan etkilere bağlı vücut ağrılarını hafifletebilir. Yoganın bir diğer olumlu etkisi de uykuya dalmayı kolaylaştırması ve uyku kalitesinde artış sağlamasıdır.
Hipnoz
Derin bir konsantrasyon hali olan hipnoz, kanser nedeniyle gelişen ağrıların hafiflemesi ve stresin azalmasını sağlayabilir. Kanser hastalarında sık yaşanan depresyon, kaygı ve anksiyete gibi duygu bozukluklarının önlenmesine yardımcı olabilir.Ayrıca kemoterapi nedeniyle gelişen bulantı ve kusmanın önlenmesini destekleyebilir.
Meditasyon
Zihni olumlu bir düşünce ya da görüntü veya sese odaklanmasını sağlayan meditasyon derin bir konsantrasyon halidir. Derin nefes alma teknikleri ve rahatlama egzersizleri içeren meditasyon yöntemi, kanserli hastalarda kaygı ve stresin azalmasını sağlayarak ruh halinin iyileşmesini destekleyebilir.
Müzik Terapisi
Müzik dinlemek, şarkı söylemek ya da herhangi bir enstrüman çalmak gibi uygulamaları kapsayan müzik terapisi, kanser nedeniyle gelişen ağrıların hafiflemesine, bulantı ve kusmanın önlenmesine yardımcı olabilir. Ayrıca kaygı ve stres ile baş edilmesinde önemli rol oynayabilir.
Kanserde Destek Tedavi Etkileri Nelerdir?
Kanserde destekleyici tedavi, kanser semptomları ile baş etme yeteneğinin gelişmesine ve hastanın yaşam kalitesinin artmasına yardımcı olabilir. Genel sağlık durumunu düzelmesini destekler ve hastanın fiziksel, ruhsal ve psikolojik açıdan iyileşmesine katkıda bulunur. Yaşam kalitesindeki artış hastanın daha uzun yaşam beklentisine sahip olmasını sağlar. Kaygı, tükenmişlik hissi ve depresyonun azalmasına yardımcı olarak bağışıklık sistemini destekleyebilir. Hastanın temel tedaviye olumlu yanıt vermesine yardımcı olabilir ve tedavi sürecinin kısalmasına katkıda bulunabilir. Aynı zamanda hastanın ailesine de psikolojik ve sosyal yönden destek verilmesini sağlayarak kanser semptomları ve tedavinin yan etkileri ile mücadele yeteneklerini artırabilir.
Kanser hastalarına özel beslenme desteği ile hastanın kabızlık, ishal, şişkinlik, hazımsızlık, iştahsızlık gibi sindirim sistemi problemlerinin azalması sağlanabilir. Yeterli ve dengeli beslenen kanser hastaları, kendini daha iyi hissedebilir; gücünü ve enerjisini koruyarak tedaviye bağlı yan etkileri daha iyi tolere edebilir. Sağlıklı beslenme bağışıklık sisteminin normal fonksiyonlarını destekleyerek enfeksiyonlara yakalanma riskini azaltabilir. Bağışıklık sisteminin güçlenmesi, kanser hücrelerinin çoğalmasına engel olabilir ve hastaların iyileşme sürecini destekleyebilir.
Kanserde Destek Tedavisinde Kimler Görev Alır?
Kanserde destek tedavi alanında uzman özel eğitim veya sertifika almış sağlık görevlileri tarafından uygulanabilir. Kanser hastalığına sahip kişilerin karşılaşabileceği fiziksel, zihinsel ve psikolojik zorlukların farkında olan uzmanlar, hasta ve hasta yakınlarına bütünsel tedavi hizmeti sunar. Genellikle kanser destek tedavi ekibinde tıbbi onkolog, hemşire, diyetisyen, fizyoterapist, sosyal hizmet uzmanı yer alır. Ekip, hastanın kanser teşhisinden hayatının sonuna kadar kanser semptomları ve tedavinin yan etkilerini hafifletmek amacı güder.
Kanserde Destek Tedavi Neden Önemlidir?
Kanserde destek tedavi, kanser hastasının yaşadığı fiziksel, zihinsel ve psikolojik zorluklarla baş etme yeteneğini artırır. Kişinin özel ihtiyaçlarını temel kanser tedavisiyle entegre ederek tedavisinin daha etkili olmasına yardımcı olabilir. Ağrı, yorgunluk, iştahsızlık, bulantı, kusma, uykusuzluk ve nefes darlığı gibi fiziksel semptomların hafiflemesini sağlayabilir. Hasta ve hasta yakınlarının kanser tedavisi sırası ve sonrasında yaşadığı duygusal zorluklarla baş etmesine yardımcı olabilir. Depresyon, kaygı ve korku gibi duyguların çözülmesini destekleyebilir. Bunlara ek olarak kanser destek ekibi kanser tedavisinin finansal planlaması ve yasal belgeler hakkında sizi bilgilendirmesi için sizi mali danışmana yönlendirebilir.
Sık Sorulan Sorular
Destek Tedavi Yaş Sınırı Var mı?
Kanser destek tedavisi için herhangi bir yaş sınırlaması söz konusu değildir. Kanser teşhisi alan, tedavi gören ya da tedavi sonrası bakım uygulanan tüm yaş gruplarına uygulanabilir.
Destek Tedavi Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Destek tedavi, kanser tanısından hastanın yaşamının sonuna kadar hastalığın herhangi bir evresinde uygulanabilir. Herhangi bir süre kısıtlaması söz konusu değildir.
Destek Tedavi Kemoterapi ile Birlikte Uygulanabilir mi?
Kanser destek tedavisi ile kemoterapi aynı anda uygulanabilir. Ancak hangi destek yöntemlerinin uygulanacağına doktor tarafından karar verilmelidir. Örneğin henüz bilimsel olarak kanıtlanmamış bitkisel desteklerin kullanılması kemoterapi ilaçlarının etkinliğini azaltabilir. Bu nedenle doktora danışılmadan bu tarz tedavi seçeneklerinin uygulanmaması önemlidir.
Destek Tedavi Radyoterapi ile Birlikte Uygulanabilir mi?
Kanser destek tedavisi ile radyoterapi aynı anda uygulanabilir.
