İyi Huylu Prostat Büyümesi (BPH) Nedir?

İyi huylu prostat büyümesi (BPH), prostat dokusunun zamanla büyümesi ile karakterize bir durumdur. Prostat, erkeklerde idrar yolunun etrafını saran ve idrar akışını düzenleyen bir bezdir. Yaş ilerledikçe, prostat bezi hücrelerinin çoğalması sonucu bez büyümeye başlar. BPH’nin yaygın görülen görülen nedenleri, yaşlanma, hormon değişiklikleri ve genetik faktörler gibi çeşitli etkenler olabilir. BPH, genellikle 50 yaşından sonra görülen bir rahatsızlıktır ve yaş ilerledikçe ortaya çıkma sıklığı da artabilir.

İyi huylu prostat büyümesi (BPH), sık idrara çıkma, idrar yaparken zorlanma gibi idrar yapmayla ilgili problemlere sebep olabilir. BPH, genellikle kanserle ilişkili değildir, ancak; benzer semptomlara sahip olabilir. Bu nedenle, bu tür semptomlar yaşayan bir kişi doktora başvurması ve doğru tanı için kapsamlı bir şekilde muayene edilmesi gerekir. BPH tedavisi, hafif semptomları olan bazı kişilere doktorlar sadece düzenli takip veya ilaç tedavisi önerirken, semptomları daha ciddi olanlarda cerrahi müdahale gerekebilir.

İyi Huylu Prostat Büyümesi (BPH) Belirtileri Nelerdir?

İyi huylu prostat büyümesi (BPH), idrar yolunun prostat bezinin büyümesiyle sıkışması veya bloke olması sonucu ortaya çıkar ve çeşitli semptomlara sebep olabilir. BPH belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve bazen semptomlar hafif olabilirken bazen de yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir. İyi huylu prostat büyümesinin belirtilerinden bazıları ise şunlardır:

• Sık idrara çıkma ihtiyacı: Özellikle gece uyandırıcı bir etkiyle sık sık tuvalete gitme isteği hissedilebilir. İdrar torbasının hacmi azalırken, sık idrara çıkma ihtiyacı artabilir.
• İdrar yaparken zorlanma veya zayıf idrar akışı: Prostat bezinin büyümesi, idrar kanalını sıkıştırarak idrar akışını zorlaştırabilir. İdrar yaparken zorlanma, kesintili bir akış veya zayıf bir idrar akışı hissi oluşabilir.
• İdrarın tam olarak boşalmaması hissi: İdrar yapma sonrasında idrar torbasının tamamen boşalmadığı hissi oluşabilir. Bu durum, sık sık tuvalete gitme isteğine neden olabilir.
• İdrar akışının başlamasında gecikme: İdrar yapmaya başlama süresi uzayabilir ve idrar yapmaya hazır olmaya rağmen, idrar akışının başlaması için bir gecikme yaşanabilir.
• İdrarın ani olarak durması veya damlaması: İdrar akışı sırasında aniden durma veya idrar yapmayı bitirdikten sonra damlama şeklinde idrar sızması yaşanabilir.

Bahsedilen belirtiler, BPH’nin tipik semptomları olsa da, her bireyde aynı olmayabilir. BPH semptomları, idrar yolu enfeksiyonları, idrar taşı veya prostat kanseri gibi diğer sağlık sorunları ile de ilişkili olabilir. Bu nedenle, bu tür semptomlar yaşandığında ayırıcı tan için bir sağlık uzmanına başvurmak ve uygun tedavi yöntemleri hakkında bilgi almak önem taşır.

İyi Huylu Prostat Büyümesi (BPH) Nasıl Teşhis Edilir?

İyi huylu prostat büyümesi (BPH) teşhisi, öncelikli olarak hastadan alınan tıbbi öykü alınmasıyla başlayabilir. Teşhis adımları, fizik muayene ve çeşitli kan ve görüntüleme testlerini içerebilir. BPH’nin teşhis yöntemlerinden bazıları şöyle sıralanabilir:

• Rektal muayene
• İdrar ve kan testleri
• Prostat özel antijen (PSA) testi (prostat bezinden salgılanan proteinin ölçülmesi)
• Rezidüel hacim testi (idrar yapma sonrası mesanenin boşalıp boşalmadığına bakılması)
• Ürodinamik ve basınç akış çalışmaları (mesane basıncı ve kaslarının durumunun incelenmesi)
• Sistoskopi (üretra ve masanın görüntülenmesi)
• Prostat biyopsisi

Doktorlar,  semptomları ve bulguları temel alarak uygun teşhis yöntemlerini seçebilir. Bu testler, BPH nin teşhisi ve tedavi planını belirlemeye yardımcı olabilir.

İyi Huylu Prostat Büyümesinin Nedenleri Nelerdir?

BPH’nin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, bu duruma yaşlanma ve hormonal değişikliklerin rol oynadığı düşünülür. Bazı faktörlerin ise BPH’nin gelişimine katkıda bulunabileceği düşünülür.  BPH’nin nedenleri arasında şunlar yer alabilir:

• Yaşlanma: BPH, ilerleyen yaşla birlikte ortaya çıkan ve ortalama olarak 50 yaş ve üzeri kişilerde görülen bir rahatsızlıktır. Yaşlanma, prostat bezinin hücrelerinde büyümeye ve çoğalmaya neden olabilir.
• Genetik faktörler: Ailesinde BPH olan erkeklerde, bu duruma yakalanma riski daha yüksek olabilir. Genetik faktörlerin BPH’nin gelişiminde rol oynadığı düşünülür.
• Hormonal dengesizlikler: Testosteron ve östrojen gibi hormonların dengesizliği, prostat büyümesini teşvik edebilir. Özellikle yaşlandıkça, testosteron seviyelerinde azalma ve östrojen seviyelerinde artış görülebilir.
• İlaç kullanımı: Bazı ağrı kesici, soğuk algınlığı, alerji ve trisiklik antidepresan olarak bilinen ilaçların kullanımı sonucunda BPH meydana gelme ihtimali olabilir.

Bu faktörlerin birleşimi, prostat bezinin hücrelerinde büyümeye, bezin hacminin artmasına ve sonuçta idrar yolunu sıkıştırarak BPH’nin gelişmesine yol açabilir.

İyi Huylu Prostat Büyümesi (BPH) Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

İyi huylu prostat büyümesi (BPH) için tedavi seçenekleri, çoğunlukla hastanın yaşı, genel sağlık durumu ve prostatın büyüklüğüne göre belirlenir. Yaygın olarak kullanılan BPH tedavi seçeneklerinin bazıları şunlardır:

• Takip: Bazı durumlarda, BPH semptomları hafif ve tolere edilebilir olabilir. Bu durumda doktorlar, semptomları izlemeyi önerebilir. Semptomların izlenmesi ve prostat büyümesinin ilerlemesini takip etmek için düzenli kontroller yapılabilir.
• İlaç tedavisi: BPH semptomlarını hafifletmek için kullanılan birçok ilaç mevcuttur. Bu ilaçlar, prostat dokusunun büyümesini durdurabilir, prostat kaslarının gevşemesini sağlayarak idrar akışını iyileştirebilir veya semptomları azaltabilir. İlaç tedavisi ilerlemiş durumlarda faydalı olmayabilir ve cerrahi müdahaleler gerekebilir.
• Minimal invaziv tedaviler: Prostat büyümesini hedefleyen bazı minimal invaziv tedaviler bulunur. Bu tedaviler prostat dokusunu küçültmek veya idrar akışını iyileştirmek için kullanılan minimal invaziv yöntemlerdir. Bu tedavilerden bazıları ise Rezum, holep ve thuFLE olarak sayılabilir. Bahsedilen tedaviler BPH gibi prostat dokusu çok fazla büyümemiş hastalarda tercih edilen, yan etkileri az ve iyileşme süreleri kısa olan yöntemlerdir.

Prostat Nedir?

Prostat, üreme sistemi içinde yer alan ve yalnızca erkeklerde olan bir organdır. Yaklaşık olarak ceviz büyüklüğünde olan prostat, mesanenin altında yer alır ve idrar yolunun (üretra) etrafını sarar. Prostatın büyüklüğü yaşla birlikte değişir ve ergenlik döneminden itibaren büyümeye başlar. Prostat bazı erkeklerde anormal bir şekilde büyüyebilir ve bu durum bazı prostat hastalıklarına yol açabilir.

Prostatın görevi nedir, ne işe yarar?

Prostatın temel görevi, üreme sistemiyle ilişkili önemli işlevleri yerine getirmektir. Prostat sperm taşıyan kanallara sıvı (seminal sıvı) salgılamakla görevlidir. Bu sıvı, meni olarak bilinen spermlerin taşınmasını ve korunmasını sağlar. Prostatın görevlerinden bazıları aşağıdaki gibidir:

• Sperm taşıma ve koruma
• Sperm aktivasyonu
• Semen üretimi
• Hormon üretimi

Yukarıda bahsedilen görevler, prostat bezinin üreme sistemi içindeki önemli rolünü açıklar. Ancak, prostat bezindeki sorunlar, özellikle iyi huylu prostat büyümesi (BPH) veya prostat kanseri gibi durumlar, prostatın işlevlerini etkileyebilir. Bu nedenle, prostat sağlığının korunması ve düzenli doktor kontrolleri önemlidir.

Prostatın bölümleri nelerdir?

Prostatın farklı yapısal ve işlevsel özelliklerini temsil eden üç bölümü vardır.  Prostatın bu bölgeleri, şöyle açıklanabilir:

1. Periferik bölge: Prostatın en büyük bölümüdür ve dış kısmını kaplar. Periferik bölge, prostat kanserinin en sık görüldüğü bölgedir.
2. Geçiş bölgesi: Prostatın iç kısmında bulunan bu bölge, üretranın prostat bezine girdiği yerde yer alır. Geçiş bölgesi, benign prostat hiperplazisi (BPH) olarak adlandırılan prostatın non-kanserli büyümesinin en sık görüldüğü bölgedir.
3. Merkezi Bölge: Bu bölge prostatın ortasında yer alır ve üretranın etrafını sarar. Merkezi bölge prostat sıvısının bir kısmını üretir.

Sıkça Sorulan Sorular:

İyi huylu prostat büyümesi (BPH) tedavi edilmezse böbrek yetmezliği, mesane taşları, idrar yolu enfeksiyonlarına neden olabilir. Siz de bu duruma ait belirtiler yaşıyorsanız bir sağlık kuruluşuna başvurabilirsiniz.