İdrar Yolu Enfeksiyonu Nedir? 

İdrar yolları enfeksiyonu, üriner sistem olan; böbrekler, üreter, mesane ve idrar yollarının herhangi birinde bakterilerin normale oranla aşırı çoğalması ve enfeksiyona neden olmasıdır. İdrar yollarında enfeksiyona neden olan bu bakteri türü genellikle Escherichia coli isimli bakteridir. Bu durumda idrarda enfeksiyon belirtileri görülebilir.

İdrar yolları enfeksiyonunun etkilerinden biri olan sistit, mesanenin yani idrar biriken torbanın bakteriyel üremeye maruz kalarak enfekte olmasıdır. Genellikle kadınlarda daha sık görülen sistitin en temel belirtisi mesanede ağrıdır. Bunun yanında sürekli idrara çıkma isteği, idrar yaparken yanma ve idrarda kanama da belirtileri arasında sıralanabilir. Sistit en kısa sürede tedavi edilmelidir. Tedavi edilmediği takdirde bakteriyel üreme artarak diğer idrar yollarına veya organlara geçme riskini taşır.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir?

İdrar yolları enfeksiyonunun belirtileri şu şekilde sıralanabilir;

• Alt karın bölgesinde ağrı
• Mide bulantısı, kusma
• Sık idrara çıkma
• Mesane boş olduğu halde tuvalete çıkma isteği
• İdrar yaparken yanma, ağrı, acı
• İdrarda kan
• İdrarın bulanık görüntüsü
• İdrarın kötü kokması

Bu gibi belirtiler varsa idrar yolları enfeksiyonundan şüphelenilebilir. Bu durumda vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Aksi takdirde idrar yollarındaki bakteri önce böbreklere sonra kana geçerek diğer organları etkileyebilir. Bu yüzden tedavi edilmesi önemlidir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Nedenleri Nelerdir?

İdrar yolu enfeksiyonu, üriner sistemde bakterilerin çoğalmasıdır. Genel olarak bu enfeksiyonun oluşum nedeni olarak hijyen yetersizliği olduğu düşünülse de asıl nedeni barsaklarımızdaki iyi huylu bakterin arkadan öne doğru idrar yollarına bulaşmasıdır.  Ancak ortak kullanım alanları olan havuz, deniz gibi ortamlarda veya ıslak zemini olan yerlerde genital hijyenin sağlanamaması da idrar yolu enfeksiyonuna sebep olabilir. Aynı zamanda farklı cinsel partnerlerin olması veya enfeksiyona sahip bir partner ile cinsel ilişki de enfeksiyonun bulaşmasına sebep olabilir. İdrar yollarında geçirilen bir ameliyat veya herhangi bir sebeple sonda takılması da üriner sistemi enfeksiyona açık hale getirebilir. Diğer yandan diyabet gibi hastalığı olan kişilerde hijyenden bağımsız idrar yollarında enfeksiyon görülebilir. Buna ek olarak kanser gibi vücudun bağışıklığının düştüğü durumlarda enfeksiyona yakalanma riski de yükselebilir.

Bu sebeplerin yanında kadın üriner sistem anatomisi erkek üriner sistem anatomisine göre idrar yolları enfeksiyonuna daha yatkındır. Bunun sebebi kadının idrarı mesaneden dışarıya atmaya yarayan kanalın yani üretranın erkeklerdeki üretraya göre daha kısa olmasıdır. Bu sebeple kadın üreme sistemi enfeksiyona daha açık hale gelir ve genellikle idrar yolları enfeksiyonu da sistit de kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülür. Aynı zamanda idrar yollarında doğuştan veya sonradan oluşmuş herhangi bir anormallik ya da üriner sistemde oluşan taş veya genişleme gibi durumlar üriner sistemin sağlıklı işlemesini etkileyebilir. Bu da dolaylı yoldan enfeksiyona sebep olabilir. Yukarıdaki sebeplerden hangisi olursa olsun idrar yolları enfeksiyonu durumunda en kısa sürede tedaviye başlanmalıdır.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Tanısı Nasıl Konulur?

İdrar yollarında enfeksiyon ile ilgili belirtiler varsa öncelikle idrar tahlili yapılır. Çünkü sağlıklı bir kişinin idrarında bakteri, virüs gibi bir üreme durumu söz konusu değildir. Ancak enfeksiyon durumunda bakteri üremesi söz konusu olduğundan idrar tetkiklerine bakılabilir. İdrar tetkiklerinin sonucuna göre idrarda kan ve enfeksiyon hücreleri bakteri görülmesi ile tanı konulabilir. Diğer yandan idrarda bakteri varsa o bakteriye özel tedavi uygulanabilmesi için idrar kültürü analizi yapılabilir. Bu analizde bakterinin spesifik olarak türü belirlenerek ona uygun tedavi yöntemi belirlenebilir. Ek olarak idrar yolları ultrasonu da hastalığın teşhisi  için kullanılan tanı yöntemlerinden birisidir. Bilgisayarlı tomografi de idrar yollarının ayrıntılı görüntülenmesinde önemlidir. Ultrason ve bilgisayarlı görüntüleme üriner sistemde enfeksiyona sebep olabilecek herhangi bir durumun varlığının ayrıntılı gözlemlenmesinde etkilidir. Genel olarak anatomik bozukluklar, taş veya herhangi bir kitle varlığı da enfeksiyona sebep olabilir Bu yöntemlerin tamamı etkin tedavinin belirlenmesinde önemli olan tanı çeşitlerindendir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Tedavisi Nasıl Olur?

İdrar yolları enfeksiyonunda tanı yöntemleri göz önünde bulundurularak teşhis edilen sebebe yönelik tedavi yöntemi belirlenir. Genellikle ilk tedavi seçeneği antibiyotik tedavisidir. Enfeksiyonun ilerlemesine göre kısa süreli veya uzun süreli antibiyotik tedavisini alanında uzman doktor belirleyebilir. idrar yolları enfeksiyonun yanı sıra sistit tedavisinde de antibiyotik etkin bir tedavi çeşidi olarak tercih edilebilir. Doktora gidilmeden herhangi bir ilaç tedavisi kişisel kararla alınmamalıdır. Çünkü enfeksiyonun durumuna göre en uygun olan ilaç tedavisini ve dozunu alanında uzman üroloji hekimi belirlemelidir. Çok sık enfeksiyon yaşanıyorsa antibiyotik tedavisinin dışında enfeksiyona sebebiyet verebilecek üriner sistemde yer alan herhangi bir yapı bozukluğu, taş veya kitle gibi durumlar tedavi edilir.

Bu medikal tedavilerin yanı sıra doktor tarafından çok su tüketilmesi önerilir. Aynı zamanda enfeksiyona karşı genital bölgenin temiz tutulması açısından genital bölgenin sağlığına uygun temizlik ürünlerinin kullanımı, o bölgenin sıklıkla yıkanması ve pamuklu, sıkı olmayan iç çamaşırların günlük hayatta kullanılması da önemlidir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Hakkında Sık Sorulan Sorular

İdrar yolları enfeksiyonu toplumda bebek, çocuk, yetişkin fark etmeksizin tüm yaş gruplarında sıklıkla görülen enfeksiyon türlerindendir. Olası bir idrar yolları enfeksiyonu durumunda en yakın sağlık kuruluşunun üroloji bölümündeki üroloji doktoruna giderek tanı ve tedavi sürecine en kısa sürede başlanmalıdır. İdrar yolları enfeksiyonunun tedavi edilmesi başta gebeler sonra diğer yaş gruplarının tamamında önemlidir. İhmal edilmemelidir.