Hashimoto, kendi hücresini tanımayan ve onunla savaşmaya çalışan hücrelerden oluşan Otoimmün bir hastalıktır. Bağışıklık sistemi kendi dokusunda yer alan, tiroid hücrelerine bakteri, virüs veya başka bir yabancı cisimmiş gibi saldıran antikorlar oluşturur. Özetle bağışıklık sistemi, hücrelere zarar veren ve hücre ölümüne yol açan hastalıkla mücadele ajanlarını yanlış bir şekilde kullanmış olur.
Hashimoto (Haşimato) Nedir?
Tiroid bezini etkileyen otoimmün bir hastalıktır. Tiroid, boynun taban kısmında, adem elmasının hemen altında kelebek şekline benziyen bir bezdir. Tiroid, vücuttaki birçok işlevi düzenlemeye yardımcı olan hormonları üretmeye yarar. Hastalık genellikle hormon üretiminde düşüşe neden olur (hipotiroidizm).
En Sık Kimlerde Görülür?
Her yaş gurubunun Haşimato hastalığını taşıma olasılığı vardır. Hashimoto hastalığı kadınlarda erkeklerden 4 ila 10 kat daha yaygındır. Hastalık gençlerde veya genç kadınlarda ortaya çıkabilse de, 30-50 yaş arası kadınlarda daha sık gelişir. Eğer diğer aile üyelerinde hastalık varsa Hashimoto hastalığına yakalanma oranınız yüksektir.
Hastalığın Nedenleri Nelerdir?
Hashimoto ‘nun kesin nedeni bilinememekle birlikte birçok faktörün rol oynadığına inanılmaktadır. Bunlar şunları içerir:
- Genetik: Hastalığı taşıyan insanlar genellikle tiroid hastalığı veya diğer otoimmün hastalıkları olan aile üyelerine sahiptir.
- Hormonel: Hastalık kadın hormonlarını, erkeklerinkinden daha çok etkileyebilmektedir. Bazı kadınlar özellikle bebek sahibi olduktan sonraki birkaç yıl boyunca tiroid problemleri yaşayabilirler. Sorun genellikle ortadan kalksa da, bu kadınların % 20’si yıllar sonra Hashimoto’ya yakalanabilir.
- Aşırı iyot yüklenmesi: Çok fazla iyotun, hastalığı geliştirmeye yatkın insanlarda tiroid hastalığını tetikleyebileceğini düşündürmektedir.
- Radyasyona maruz kalma: Radyasyon içeren tedaviler de dahil olmak üzere radyasyona maruz kalan kişilerde artan tiroid hastalığı vakaları bildirilmiştir.
Hashimoto Belirtileri Nelerdir?
Hastalık yıllar içinde yavaş yavaş ilerler. Hastalığın belirtilerini veya semptomlarını fark etmeyebilirsiniz. Sonunda, tiroid hormonu üretimindeki düşüş aşağıdakilerden herhangi birine neden olabilir:
- Yorgunluk ve halsizlik
- Soğuğa karşı artan hassasiyet
- Artan uykululuk
- Kuru cilt
- Kabızlık
- Kas güçsüzlüğü
- Kas ağrıları, hassasiyet ve sertlik
- Eklem ağrısı ve sertliği
- Depresyon
- Hafıza veya konsantrasyon ile ilgili sorunlar
- Tiroidin şişmesi (guatr)
- Kabarık bir yüz
- Kırılgan tırnaklar
- Saç dökülmesi
- Dilin genişlemesi
Hashimoto Nasıl Teşhis Edilir?
Birçok faktör hastalığının belirti ve semptomlarına yol açabilir. Yukarıda sıralanan belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, mutlaka konusunda uzman bir doktora danışmalısınız. Bunlar dışında aşağıdaki işlemler
Hashimoto hastalığın temel nedenini belirlememek için, doktorunuz antikor testi isteyebilir.
Bir antikorun amacı, bağışıklık sistemindeki diğer aktörler tarafından yok edilmesi gereken hastalığa neden olan yabancı ajanları işaret etmektedir. Otoimmün bir bozuklukta, bağışıklık sistemi vücuttaki sağlıklı hücreleri veya proteinleri hedef alan haydut antikorlar üretebilir.
Genellikle Haşimato hastalığında, bağışıklık sistemi, tiroid hormonu üretiminde önemli bir rol oynayan bir protein olan tiroid peroksidazına (TPO) karşı bir antikor üretir. Hastalığı taşıyan çoğu insanın kanında TPO antikorları olması muhtemeldir. Hashimoto hastalığı ile ilişkili diğer antikorlar için laboratuvar testlerinin yapılması gerekebilir.
Hashimoto hastalığınız olduğunu doğrulamak için muhtemelen başka testlere ihtiyacınız olmayacaktır. Bununla birlikte, doktorunuz hastalıktan şüpheleniyorsa, ancak kanınızda antitiroid antikorları yoksa, tiroidinizin ultrason NIH dış bağlantısına sahip olabilirsiniz. Ultrason görüntüleri tiroidinizin boyutunu ve Hashimoto hastalığının diğer özelliklerini gösterebilir. Ultrason ayrıca, tiroid nodülleri gibi genişlemiş bir tiroidin diğer nedenlerini de gösterebilir .
Hastalığın Her Zaman Tedaviye İhtiyacı Var Mı?
Hastalığı taşıyan herkes hipotiroidizm geliştirmeyebilir. Hashimoto ile tutarlı antikor seviyelerine sahip olmak, hipotiroidizm gelişme riski daha yüksek olduğundan, doktorlar genellikle durumunuzu izlemeyi ve tiroid sağlığınızdaki herhangi bir değişikliği izlemeyi tercih edebilirler.
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Hastalığı taşıyan çoğu insan hipotiroidizmi tedavi etmek için ilaç alır. Hafif hipotiroidizminiz varsa, tedaviniz olmayabilir, ancak tiroid hormon seviyelerini izlemek için düzenli TSH testleri yaptırarak hormon seviyelerinizi takip etmelisiniz. Size en uygun tedavi yöntemi için doktorunuza başvurmalısınız.
Hashimoto Hastaları Nelere Dikkat Etmelidir?
Hashimoto hastalığı teşhisi konulursa, hipotiroid semptomlarınızla mücadele etmek için muhtemelen sentetik tiroid hormonu ilacı almanız gerekecektir. Belirtileriniz hafifse, doktorunuz TSH seviyeleriniz artmadıkça TSH’nizi ilaçsız rutin kan çalışması yoluyla izlemenizi önerebilir.
Hashimoto Hastalığının Tehlikeleri Nelerdir?
Tedavi edilmezse, Hashimoto hastalığının neden olduğu hipotiroidizm ciddi komplikasyonlara yol açabilir: Guatr, yutma veya nefes almayı engelleyebilir. Genişlemiş kalp veya kalp yetmezliği gibi kalp problemleri. Depresyon, azalmış cinsel istek, zihinsel işleyişi yavaşlatma gibi zihinsel sağlık sorunları ortaya çıkabilir.
Hastalar Nasıl Beslenmelidir?
Özellikle Hashimoto hastalığını önlemeye veya tedavi etmeye yardımcı olabilecek belirli bir diyet yoktur, ancak diyetinizde durumunuzu yönetmenize yardımcı olabilecek bir dizi değişiklik yapabilirsiniz.
Ne yediğiniz ve nasıl yediğiniz, tedavi planınızın başarısı üzerinde büyük bir etkiye sahip olabilir. Beslenme değişiklikleri, hastalığı taşıyan insanlar için genel yaşam kalitesini potansiyel olarak iyileştirebilir.
Hashimoto Hastalığına Uyumlu ve Uyumsuz Gıdalar Nelerdir?
Uyumlu Gıdalar
- Meyve
- Nişastasız sebzeler
- Nişastalı sebzeler
- Sağlıklı yağlar
- Hayvansal protein (ölçülü olarak)
- Glutensiz tahıllar
- Tohumlar, fındıklar ve fındık ezmeleri
- Fasulye ve mercimek
- Şekersiz içecekler
Uyumsuz Gıdalar
- Şeker eklenmiş gıdalar
- Kızarmış yiyecekler
- Fast Food
- Rafine edilmiş tahıllar
- Yüksek oranda işlenmiş etler
- İşlenmiş veya dondurulmuş gıdalar
- Gluten içeren gıdalar
Tiroid ve haşimato hastalığı arasındaki fark nedir?
Hipotiroidizm, basitçe az aktif bir tiroid bezi anlamına gelen bir terimdir, Hashimoto hastalığı ise genellikle hipotiroidizme neden olan otoimmün bir durumdur. Hipotiroidizm terimi, vücuttaki düşük tiroid hormonu seviyesi için kullanılan bir şemsiye terimdir.
Sıkça Sorulan Sorular
Hashimoto (Haşimato) Kronik midir?
Kronik lenfositik tiroidit olarak da bilinen Hashimoto tiroiditi, dünyada hipotiroidizmin en yaygın nedenidir. Tiroidin kronik inflamasyonunu içeren otoimmün bir hastalıktır.
Hastalık Kendiliğinden Geçer mi?
Hastalık, hipotiroidizmin (az aktif tiroid) en sık nedeni olan otoimmün bir hastalıktır ve kendi kendine geçmez. Ancak erken evrelerde tiroid hormon yapımı yeterliyse ilaca ihtiyaç olmaz veya zaman zaman ilaca ihtiyaç olabilir.
Hashimoto (Haşimato) Hastalığı Tamamen iyileşir mi?
Hastalığında her zaman tedavi gerekmeyebileceği gibi, hastalığı tamamen yok edecek bir tedavi yoktur. Ancak tiroid bezinde yeterli hormon üretimi sağlayacak ilaçlarla hormon seviyeleri düzenlenebilir. Yeterli hormon üretimi varsa bir probleme yol açmaz, bir şikayet yapmaz.
Hashimoto (Haşimato) Hamileliğe Engel mi?
Hastalık kısırlıkla bağlantılı olduğundan, hamile kalmayı daha zor hale getirebilir. Bunun nedeni, azalmış tiroid hormonu seviyelerinin yumurtalık fonksiyonlarına etkisidir.
Hashimoto (Haşimato) Hastalığı Kanser Yapar mı?
Hashimoto tiroidi olan hastalarında tiroid kanseri ve kolorektal kanser riski kısmen daha yüksektir. Bu nedenle bu hastaların düzenli doktor takibi önerilmektedir.
Hashimoto (Haşimato) Unutkanlık Yapar mı?
Hipotiroidizm yetişkinlerde yaygındır ve sıklıkla artan unutkanlık, zihinsel yavaşlama ve “beyin sisi” gibi bilişsel sorunlarla ilişkilidir.
Hashimoto (Haşimato) Bulantısı Yapar mı?
Hipotiroidinin en sık nedeni olan Hashimoto hastalığı, disfaji veya mide ekşimesi şeklinde ortaya çıkan özofagus motilite bozukluğu ile ilişkili olabilir.
Hashimoto (Haşimato) Uykusuzluk Yapar mı?
Hastalığı taşıyan hasta grubu, bu durumu olmayan insanlara kıyasla önemli ölçüde daha sık anksiyete, depresyon ve uykusuzluk belirtileri gösterebilir.
Hashimoto (Haşimato) Hastası Spor Yapabilir mi?
Egzersiz, yorgunluk, kilo alımı ve eklem ağrısı gibi semptomları yönetmenize yardımcı olabilir, ancak bazı önlemler almak önemlidir.
