Yaz geldi, hem de birdenbire… Kış bitecek mi? konulu sohbetlerin yerini ‘Tatili nerede geçirsek?, Bu sene kesin brozlaşacağım?’ konuşmaları aldı.

Yazın bütün nimetlerini bolca sergileyen güneşten sağlıkla yararlanmak için yapılması gerekenleri Hisar Intercontinental Hospital Dermatoloji Uzmanı Dr. Funda Ataman’dan öğrendik.

Güneşten Faydalanırken Çok Dikkat Edin!

Güneş yeryüzünde yaşamın devamlılığı için vazgeçilmezdir. Ancak güneşten faydalanırken bazı noktalara çok dikkat etmek gerekir. Dikkat etmezsek derimizde şu durumlar ortaya çıkar:

• Kızarma
• Su toplamış kabarcıklarla güneş yanığı
• Renk koyulaşması
• Kırışıklıklar, damar çatlamaları, kuruluk, pullanma, lekeler, balmumu görüntüsü ve sarkmayla kendisini gösteren Fotoyaşlanma
• Fotokanserleşme: Melanoma ve melanoma dışı deri kanserleri
• Dudak uçuğu gibi virüs enfeksiyonlarıyla bağışıklığın baskılanlanması
• Fotoalerjik ve fototoksik reaksiyonlar

UVA mı UVB mi daha zararlı?

UVB güneşin daha zararlı dalga boyuna sahip ışığıdır. Deri kanserlerinden birinci derecede sorumludur. UVA, UVB’nin zararlı etkilerini artırır.

UVB pencere camından kısa dalga boyu nedeniyle geçemez. Deride D vitamini sentezini UVB sağlar. Yani cam arkasından güneşlenme ile kemikleriniz için gereken D vitaminini sentez edemezsiniz. Öte yandan uzun dalga boyu olan UVA pencere camından geçer ve deriye zararlı etkiler oluşturabilir. Kolunuzun koltukaltına yakın iç kısmı ile el sırtını karşılaştırdığında güneşin zararını bizzat gözlemleyebilirsiniz. Güneşten koruyucular hem UVB hem UVA’ya karşı etkili olmalıdır.

Bronzlaşmak Sağlıklı mı?

Bronzlaşma derideki melanosit adı verilen hücrelerde melanin pigmentinin yapımıyla ortaya çıkan renk koyulaşmasıdır. En açık ten rengi olan insanlar ve albinolar hiçbir zaman bronzlaşamaz, kızarır ve ve güneş yanığı olurlar. Koyu renk tenli insanlar kolaylıkla pigment üreterek hızla bronzlaşırlar. Gerçekte beyaz ve siyah ırkta melanosit dediğimiz deri rengini sağlayan hücre sayısı aynıdır. Melanozom denilen melanin pigmenti içeren oluşumlar esmer insanlarda sayıca çok ve daha büyüktür. Bronzlaşma az ya da çok derinin güneş hasarını gösterir. Bronzlaşma iki aşamada gerçekleşir.

Erken Bronzlaşma

Başlıca UVA etkisiyle olur. Güneşteyken deri koyulaşır, ama güneşten uzaklaşınca hemen solar. Melanin miktarı artmaz. Mevcut melaninde kimyasal değişiklikler olur.

Geç Bronzlaşma

72 saat sonra ortaya çıkar. Daha kalıcıdır. Deride melanin artışına bağlıdır ve UVB etkisiyle olur. Otobronzanlar dihidrokriaseton içeren deriyi koruyarak koyu renk görüntü oluşturan kozmetiklerdir. Toksik değildirler. Dihidrokriaseton derinin en üst tabakasındaki keratine bağlanarak melanoidin denilen kahverengi maddeyi oluşturur. Bazı güneş koruyucularının içinde de mevcuttur. Otobronzanların güneşin zararına karşı koruyucu etkisi çok zordur. Bronzluğun devamı için uygulamaların tekrarlanması gerekir.

Güneşin Zararlı Etkilerinden Korunmak İçin…

• Koyu renkli giysiler giyin.
• Şapka, eldiven ve şemsiye kullanın.
• UV filtreli gözlüklerden vazgeçmeyin.
• Kıyafetlerinizin açıkta bıraktığı deri bölgelerine güneşten koruyucu kremler sürün.
• Güneş kremlerini sadece yaz aylarında değil tüm yıl boyunca kullanın.
• Hamileyseniz ya da çocuğunuz varsa fiziksel filtre şeklinde olan güneş koruyucuları tercih edin.
• Güneş kremlerini güneşe çıkmadan 20 dakika önce sürün. Güneşe çıkınca bir daha sürün ve en geç 3 saatte bir tazeleyin. Yüzme ve havluyla kurulama bu 3 saatlik süreyi kısaltır.
• Hiçbir güneş kremi %100 koruyamayacağı için yalancı bir emniyet duygusuna kapılıp özellikle 10:00-16:00 saatleri arasında güneşte fazla kalmayın.
• Bazen güneş kremleri alerji yapabilir. Alerji yapmadan da gözlerde yanma, kaşıntı ve kızarmaya neden olabilir. Bu durumda kimyasal koruyucular kullanmayın.