Göz Tümörü (Oküler Onkoloji) Belirtileri ve Tedavisi

Göz tümörü bir diğer adıyla oftalmolojik tümör göz ve göz çevresinde görülen benign (iyi huylu) ve malign (kötü huylu) karakterli olabilen kitlelerdir. Göz sağlığı başta olmak üzere genel sağlığı önemli derece tehdit eden oftalmolojik tümörler nadir görülmekle birlikte gözün herhangi bir katmanında veya göz kapağında görülebilir. Göz tümörlerinin tedavisinde diğer kanserlerde olduğu gibi erken tanı önemlidir. Bazı durumlarda dışarıdan fark edilir hale gelene kadar göz tümörleri herhangi bir belirti göstermeyebilir. Bazı vakalarda ise bulanık görme, ışığa karşı hassasiyet, göz ağrısı gibi diğer göz hastalıklarında da görülen semptomlarla kendisini gösterebilir. Bunlar gibi belirtilerin görülmesi durumunda oküler onkoloji alanında uzman bir doktordan randevu alınması ve kontrollerin yaptırılması önemlidir. “Göz tümörü kimlerde görülür, risk faktörleri nelerdir?”, “Göz kanseri tedavi yöntemleri nelerdir?” gibi soruların cevapları ve göz tümörleri hakkında detaylı bilgi yazının devamında detaylı olarak yer almaktadır.

Göz Tümörü Nedir?

Tümör, anormal hücrelerin bir araya gelmesi sonucunda oluşan doku kitlelerinin genel ismidir. Tümör denildiğinde halk arasında genellikle kanser akla gelse de her tümör kanser demek değildir. Tümörler iyi (benign) ve kötü huylu (malign) olmak üzere genel olarak iki başlık altında incelenir. Bu nedenle göz ve göz çevresinde görülen iyi veya kötü huylu kitlelerin tümüne göz tümörü adı verilir. Göz; göz küresi (orbita) ve göz kapağı, konjonktiva gibi gözün yardımcı oluşumlarında meydana gelir. Göz tümörleri genel olarak göz kapağı tümörleri, göz içi tümörleri, konjonktiva tümörleri ve orbita tümörleri olarak sınıflandırılır. Gözde görülen başlıca tümör çeşitleri aşağıdaki gibidir:

• Göz içi melanomlar: Melanomlar deride yer alan melanosit hücrelerinin kontrolsüz biçimde çoğalması sonucunda meydana gelir. Gözün iç katmanlarında görülen tümörleri ifade etmek için kullanılan göz içi melanomlar gözün üvea tabakasında (iris, siliyer cisim ve koroid) görülen tümörlerdir. Göz içi melanomlar en sık karşılaşılan göz tümörü türleridir. Bu tümörler genellikle gözün uvea tabakasında oluşur. İris (gözün renkli kısmı) melanomu, irisin arkasında yer alan siliyer cisim melanomu ve gözün kanlanmasını sağlayan damarsal tabaka olan koroidde ortaya çıkan koroid melanomu en sık karşılaşılan göz içi tümörleridir.
• Retinoblastom: Melanomlar gibi retinoblastomlar da göz içi tümörler arasında yer alır. Retinoblastom retinadaki hücrelerden köken alır .
• Göz lenfoması: Göz içi lenfoma genellikle 50 yaşın üzerindeki yetişkinlerde ve/veya herhangi bir sebeple bağışıklık sistemi olması gerektiği gibi çalışmayan kişilerde görülen bir kanser türüdür. Genellikle göz küresinde başlayan göz içi lenfoma vakalarının büyük çoğunluğu B hücreli Non-Hodgkin lenfomadır.
• Göz kapağı tümörleri: Diğer göz tümörleri ile karşılaştırıldığında göz kapağı tümörlerine toplumda daha sık rastlanır. Kapak tümörleri de iyi veya kötü huylu olabilir. İyi huylu (benign) kapak tümörleri arasında papillom, nevüs, seboreik keratoz, xanthelasma ve kistler en sık rastlananlardır. Özellikle çocukluk çağında kapiller hemanjiom adı verilen benign tümörler yaygın olarak görülür. Bazal hücreli karsinomdur ve yassı hücreli karsinom gibi tümörler ise malign kapak tümörleri denildiğinde ilk akla gelenlerdir. Göz kapağında yara, geçmeyen sivilce, renk değişikliği gibi semptomlar herhangi bir tümör varlığının göstergesi olabilir. Bunlar gibi belirtiler fark edildiğinde vakit kaybetmeden alanında uzman bir göz hekiminden randevu alınması ve gerekli kontrollerin yaptırılması önemlidir.
• Orbita tümörleri: Göz çukurundan köken alan tümörlerdir. Orbita tümörleri; birincil (göz çukurundan köken alan), ikincil (yakındaki dokulardan kaynaklanan) ve metastatik (akciğer kanseri gibi daha uzak organlardan yayılan) tümörler olmak üzere üç sınıfa ayrılır. Yetişkinlerde en yaygın iyi huylu tümör kavernöz hemanjiom (damarsal kitleler) iken kötü huylu tümörler arasında lenfoid tümörler ilk sırada yer alır.

Göz Tümörü Belirtileri Nelerdir?

Göz tümörü çoğu zaman herhangi bir belirti göstermeyebilir. Genellikle görme ile ilgili problemler ortaya çıktığında fark edilen göz tümörlerinin belirtileri çoğu zaman diğer göz hastalıklarının belirtileri ile benzerlik gösterebilir. Başlıca göz tümörü belirtileri şu şekildedir:

• Kısmi veya tam görme kaybı,
• Bulanık görme,
• Ağrısız görme kaybı,
• Göz önünde ışık çakıyor gibi hissetme,
• Göz kapağında kitle, yara, sivilce gibi lezyonlar,
• Tek gözde şişlik.

Göz tümörünün başlıca belirtileri arasında ağrısız görme kaybı da bulunur. Bununla birlikte yukarıda sayılanların yanı sıra nadiren de olsa tümör belirtileri arasında göz ağrısı da sayılabilir.

Göz Tümörü Tanısı Nasıl Konulur?

Bulanık görme, ışığa karşı hassasiyet, tek gözde şişlik gibi şikâyetlerle göz hekimine başvuran hastaların öncelikle tıbbi öyküsü alınır. Bu noktada hastalara semptomların başlangıç zamanı, şiddeti gibi konularda sorular yöneltilir. Hastanın tıbbi öyküsünün alınmasının ardından bazı görüntüleme tekniklerinden faydalanılabilir. Göz kanseri başlangıçta herhangi bir belirti göstermeyebilir. Çoğu göz kanseri rutin bir göz muayenesi sırasında teşhis edilir. Bu nedenle siz de alanında uzman bir göz hekiminden randevu alarak düzenli kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyin.

Göz hekimleri, göz tümöründen şüphelendiğinde hastaları oküler onkoloji alanına yönlendirir. Göz tümörünün kesin tanısı oküler onkoloji alanında uzman bir hekimin detaylı muayenesinin ardından konulabilir. Oküler onkoloji uzmanları göz kanseri tanısında optik koherens tomografi yani göz tomografisi gibi çeşitli görüntüleme tekniklerinden faydalanırlar. Ek olarak göz kanserinin tanısında kullanılan bir başka görüntüleme yöntemi de fundus floresan anjiyografidir. Fundus floresan anjiyografi yöntemi sırasında hastaya damar yoluyla kontrast bir madde enjekte edilir. Bu kontrast madde göz küresine ulaştığında göz damarları bir kamera yardımıyla detaylı olarak incelenir.

Göz kanseri tanı ve tedavisinde multidisipliner bir yaklaşım benimsenir. Göz kanseri tanısında kullanılan görüntüleme yöntemleri çoğu zaman tanı için yeterli olsa da bazı durumlarda göz hekimleri, şüpheli kitlelerin doğrulanması ve tümörün iyi huylu mu yoksa kötü huylu mu olduğunun belirlenmesi için biyopsi (dokudan örnek alınması) yapma ihtiyacı duyabilir.

Göz Tümörü Nasıl Tedavi Edilir?

Göz tümörü tedavisinde uzman hekimler tümörün konumu, türü, hastanın genel sağlık durumu gibi faktörlere bakarak bir tedavi planı hazırlar. Küçük ve yavaş ilerleyen tümörlerin bir süre izlenmesi önerilebilir. Bununla birlikte diğer kanser tedavilerinde olduğu gibi göz kanseri tedavisinde de radyoterapi, kemoterapi gibi tedavi yöntemleri kullanılabilir. Ek olarak göz kanseri tedavisinde cerrahi tedavi yöntemlerinden de yaygın olarak faydalanılır. Göz kanseri tedavisinde kullanılan başlıca cerrahi tedavi yöntemleri şu şekildedir:

• İridektomi: İridektomi, genellikle iriste (gözün renkli kısmı) bulunan küçük melanomları çıkarmak için uygulanan cerrahi bir prosedürdür.
• Enükleasyon: Gözdeki tümörün büyük olduğu ve/veya diğer bölümlere yayıldığı kanser vakalarında nadiren de olsan gözün tamamının çıkarılması gerekebilir. Enükleasyon yöntemi genellikle uvea veya retinada meydana gelen kanserlerin tedavisinde kullanılır. Operasyon sonrasında göz yuvasında meydana gelen boşluğu doldurmak için hastaya göz protezi (orbital implant) yerleştirilir
• Ekzenterasyon: Bazı göz kanseri vakalarında göz küresinin göz çevresindeki dokularla birlikte çıkarılması gerekebilir. Kanserin gözün çevresinde yayıldığı durumlarda ekzenterasyon yöntemi kullanılabilir.
• İridosiklektomi: Genellikle iris veya siliyer tabakasında görülen küçük melanomların tedavisinde kullanılan iris ve siliyer tabakanın bir kısmının çıkarıldığı cerrahi tedavi prosedürüdür.
• Transskleral rezeksiyon: Gözün sklera tabakasından girilerek gözün iç kısmında koroid veya siliyerdeki melanomları çıkarmak için kullanılan bir tedavi yöntemidir.
• Rekonstrüktif cerrahi: Göz kanseri ameliyatlarından sonra göz bölgesinin hem estetik hem de fonksiyonel olarak onarılması amacıyla yapılan cerrahi işlemlerdir. Örneğin, göz kapağı tümörlerinin çıkarılmasından sonra göz kapağının estetik ve fonksiyonel olarak onarılması için estetik ve plastik cerrahlardan yardım alınarak göz kapağı rekonstrüksiyonu uygulanabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Göz kanseri nadir görülen kanserlerden bir tanesi olmakla birlikte ortaya çıktığında başta görme sağlığı olmak üzere genel sağlığı tehdit eden kötü huylu tümörlerden bir tanesidir. Göz tümörü hakkında sıklıkla merak edilen sorulardan bazıları aşağıda ele alınmıştır.

Göz kanseri belirtileri çoğu zaman diğer göz hastalıklarının belirtileri ile benzerlik gösterir. Siz de gözde şişlik, görme kaybı, ışığa karşı hassasiyet gibi belirtiler yaşıyorsanız vakit kaybetmeden alanında uzman bir hekimden randevu almayı ve kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyin.