Erken Ergenlik nedir?
Ergenlik cinsel olgunlaşmanın ve büyümenin tamamlandığı ve sonucunda üreme yeteneğinin kazanıldığı, psikolojik değişimlerle karakterli gelişim dönemidir. Erken ergenlik, kızlarda sekiz, erkeklerde dokuz yaşından önce ergenlik bulgularının ortaya çıkmasına denir. Ergenlik bulguları kızlarda meme büyümesi, erkeklerde testislerin ve penisin büyümesi yanında her iki cinste genital organlarda ve koltuk altında kıllanma olarak tanımlanır.
Her meme büyümesi erken ergenlik belirtisi midir?
Kızlarda meme büyümesine yol açan nedenler arasında östrojen östrojen içeren ilaçların alınması;
östrojen benzeri etki yapan bitki (soya, karanfil, lavanta, kına, meyan vb ) veya endokrin bozucu maddelere (pestisitler, diogsin vb) maruz kalma sayılabilir. Bazı kilolu veya şişman kızlarda memelerde yağ birikimi görülebilir. Bunun yanında östrojen salgılayan kist veya kötü huylu tümör: over veya sürrenal tümörleri her iki cinste de meme büyümesine yol açabilir. Tiroit bezinden az hormon salgılanması (hipotiroidi) da kızlarda meme büyümesine ve/veya adet görmeye neden olabilir. Hipotiroidi erkeklerde ise testislerin büyümesine neden olabilir.
Her genital kıllanma erken ergenlik belirtisi midir?
Genital bölgede kıllanma, kızlarda sekiz, erkeklerde dokuz yaşından sonra görülebilir.Ancak, erkeklik hormonu (androjen) içeren ilaçların (tablet, krem vb) kullanımı; androjen salgılayan tümörler, konjenital adrenal hiperplazi, Cushing sendromu gibi hastalıklarda da genital kıllanma görülebilir.
Erken ergenliğin tanısı nasıl konulur?
İlk etapta çocukların boy, kilo ölçümleri, muayeneleri yapılmalıdır. Daha sonra laboratuvar incelemeleri (hormon ölçümleri) ve kemik yaşı tespiti için el-bilek grafisi çekilir. Daha sonra ultrasonografi ile kızlarda uterus ve over boyutları saptanır. Erkek çocuklarda testislerde asimetrik büyüme varsa skrotal ultrasonografi yapılmalıdır. Tetkik sonuçları ile santral erken ergenlik tanısı konulan tüm erkek çocuklar ve yedi yaşından küçük kızlarda beyin ve hipofiz görüntülemeleri de yapılır.
Erken ergenliğin tedavisi nasıl yapılır?
Santral erken ergenlikte, ergenliğe neden olan Lüteinizan hormon (LH) ve follikülleri uyaran hormon (FSH) baskılanma tedavisi uygulanır. Bunun için 28 gün ara ile veya üç aylık ara ile kas içine enjeksiyon yolu ile loprolid asetat veya triptorelin asetat uygulanır.
Erken Ergenlik Hakkında Sık Sorulan Sorular
Erken ergenlik nedir ve hangi yaşta başlar?
Ergenlik, cinsel olgunlaşmanın tamamlandığı ve üreme yeteneğinin kazanıldığı bir gelişim dönemidir. Erken ergenlik, kızlarda 8 yaşından önce, erkeklerde ise 9 yaşından önce ergenlik belirtilerinin ortaya çıkmasıdır.
Her meme büyümesi erken ergenlik belirtisi midir?
Hayır. Meme büyümesi, östrojen içeren ilaçlar, östrojen benzeri bitkiler (soya, lavanta, meyan vb.) veya endokrin bozucu maddelere maruz kalma sonucu oluşabilir. Ayrıca, şişman çocuklarda yağ birikimi nedeniyle de meme büyümesi görülebilir. Ancak hormon bozuklukları, kistler veya tümörler de bu duruma yol açabileceğinden bir uzmana danışılmalıdır.
Erken ergenlik nasıl teşhis edilir?
Teşhis için önce boy ve kilo ölçümleri ile fiziksel muayene yapılır. Ardından hormon testleri, kemik yaşı tespiti için el-bilek grafisi ve ultrasonografi gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır. Erkek çocuklarda asimetrik testis büyümesi varsa veya 7 yaşından küçük kızlarda erken ergenlik şüphesi varsa, beyin ve hipofiz görüntülemesi de gerekebilir.
Erken ergenlik belirtileri bazen fark edilmesi zor olabilir ve farklı sebeplerden kaynaklanabilir. Bu yüzden, dikkatli ebeveyn takibi, doğru uzman yönlendirmesi ve uygun tedavi süreci ile yönetilebilir.
