Dermoid kist, derinin altındaki doku ve hücrelerden oluşan iyi huylu bir tümördür. Bu kist saç, diş veya sinir içerebilir. Daha sıklıkla doğumda ortaya çıkar. Dermoid kistler genellikle baş ve boyun bölgesinde oluşur ancak yumurtalıklarda, omurgada veya vücudun başka bir yerinde de olabilir. Çoğunlukla yavaş büyürler ve ağrıya neden olmazlar. Ancak, bazı durumlarda, kistlerin büyümesi çevre dokulara baskı yaparak rahatsızlık veya ağrıya yol açabilir.
Dermoid Kist Belirtileri Nelerdir?
Dermoid kisti olan birçok kişide herhangi belirgin bir semptom görülmez. Bazı kişilerde kistler büyüdükçe semptomlar görülmeye başlar. Semptomlar dermoid kistin türüne göre değişir. Dermoid kisti belirtilerinden bazıları şunlardır:
- Şişlik veya kitle: Dermoid kistler genellikle derinin hemen altında, gözle görülür bir şişlik olarak ortaya çıkar. Bu şişlik, genellikle yavaş büyür ve dokunulduğunda hareket edebilir. Kistin boyutuna bağlı olarak, çevresindeki dokularda baskı hissi oluşturabilir. Şişlik, genellikle ağrısızdır ancak bazı durumlarda rahatsızlık hissi verebilir.
- Ağrı ve rahatsızlık: Dermoid kistler genelde ağrısız olsada bazı durumlarda büyüdüğünde, çevre dokulara baskı yaparak ağrı ve rahatsızlık hissine neden olabilir. Özellikle kistin bulunduğu bölgede basınca bağlı ağrılar ortaya çıkabilir. Yumurtalık bölgelerinde bulunan dermoid kistler, adet döngüsü sırasında artan ağrılarla kendini gösterebilir.
- Ciltte değişiklikler: Dermoid kistler cildin yüzeyinde meydana geldiğinde, ciltte renk değişiklikleri ve hafif şişlikler gözlemlenebilir. Kistin bulunduğu bölgede, cildin üstünde bazen açık renkli veya sarımsı bir nokta oluşabilir. Cilt yüzeyinde pürüzler veya kabarıklıklar da meydana gelebilir. Bu değişiklikler, kistin içindeki materyallerden kaynaklanabilir ve cilt dokusunda düzensizliklere yol açabilir.
- Basınç hissi: Kistin bulunduğu bölgede, özellikle derinin altındaki dermoid kistlerin büyümesi, basınç hissine neden olabilir. Örneğin yumurtalıkta bulunan bir dermoid kist, pelvis bölgesinde dolgunluk veya basınç hissinin görülmesinde etkili olabilir.
Dermoid Kist Nasıl Olur?
Dermoid kistler, embriyonik gelişim sırasında doku kapanmalarının anormal bir şekilde gerçekleşmesi sonucu ortaya çıkar. Normalde, deri ve diğer dokular belirli bölgelerde oluşur ancak bu süreçteki sapmalar dermoid kistlerin oluşmasına neden olabilir. Dermoid kistler, içerisinde saç kökleri, deri hücreleri ve yağ bezleri gibi vücutta farklı bölgelerde bulunan dokuları barındırır.
Kistlerin içinde bazen dişler gibi beklenmedik yapılar da bulunabilir, bu da dermoid kistlerin oldukça karmaşık bir yapı taşımasını sağlar. İçeriğindeki dokular, kistin genellikle iyi huylu olduğunu gösterir. Dermoid kistler, yüz ve baş bölgesinde, özellikle göz çevresinde veya kafa derisinde ve. Kadınlarda yumurtalıkta görülür. Bu kistler vücudun çeşitli bölgelerinde oluşabilir, her biri farklı semptomlar gösterebilir. Dermoid kistlerin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte aşağıdaki durumlarda dermoid kistlerin görülme riski daha fazla olabilir:
- Genetik yatkınlık: Ailede dermoid kist öyküsü bulunan kişilerde, bu kistlerin oluşma riski daha yüksek olabilir. Genetik faktörler, embriyonik gelişim sürecinde meydana gelen anormalliklerin tekrarlanma olasılığını artırabilir.
- Gelişimsel anomaliler: Embriyonik gelişim sırasında meydana gelen doku kapanma hataları, dermoid kistlerin oluşumunda önemli bir risk faktörüdür. Bu tür gelişimsel anomaliler, kistin içeriğini ve yerleşim yerini etkileyebilir. Doku kapanmalarındaki bozukluklar, kistin doğru bölgelerde oluşmasını engelleyebilir ve anormal içeriklerin birikmesine neden olabilir.
- Hormonal değişiklikler: Dermoid kistlerin büyümesini ve gelişimini özellikle kadınlarda, hormonal değişiklikler etkileyebilir. Hormonal dengesizlikler, kistin büyüme hızını ve semptomlarını değiştirebilir.
Dermoid Kist Tanısı Nasıl Konulur?
Dermoid kist konumuna bağlı olarak farklı şekillerde teşhis edebilir. Kist cildin yüzeyine yakınsa, doktor kisti ve etrafındaki alanı inceleyebilir. Ayrıca kesin tanı için çeşitli testler ve yöntemler kullanılır. Dermoid kist tanısında kullanılan bazı yöntemler şunlardır:
- BT (bilgisayarlı tomografi) taraması veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG): Bu invaziv olmayan testler, doktora kistin görüntüleri hakkında bilgi verir. Sonuçlar, kistin karotid arter gibi hassas bir bölgeye yakın olup olmadığını gösterebilir. Ayrıca doktorlar spinal dermoid kistin sinirlere mesafesini de gösterebilirler.
- Laboratuvar testleri ve biyopsi: Kistin içeriğindeki dokuların türünü belirlemek için kistin içeriğiden çıkarılan dokular laboratuvar testleri ile incelenebilir. Bu işlem, kistin yapısı hakkında bilgi verebilir ve malign olup olmadığını değerlendirmek için yapılır. Dermoid kistler çoğunlukla iyi huyludur. Dermoid kistin doku yapısından alınan parçaların incelenmesi için yapılan biyopsi, kistin içeriğinin ve potansiyel risklerin değerlendirilmesine yardımcı olabilir.
- Ultrasonografi: Ultrasonografi kistin içindeki saç, deri hücreleri, yağ benzeri çeşitli dokuları net bir şekilde görüntüleyebilir. Bu yöntem kistin sıvı mı, katı mı olduğunu belirlemekte yardımcı olur. Ayrıca ultrasonografi, kistin büyüklüğünü ve yayılma alanını belirlemede de kullanılabilir.
- Pelvik ultrasonografi: Yumurtalık dermoid kistinin görüntülerini görmek için ağrısız ses dalgalarını kullanır. Pelvik ultrason sırasında, doktor cilt üzerinden bir prob ile inceleme yapar. Bu yöntem kadınların yumurtalık bölgelerinde meydana gelen dermoid kistlerin teşhisinde önemlidir. Kistin iç yapısında bulunan dokuları, kistin boyutunu ve yumurtalıklara olan etkisini ayrıntılı olarak gösterebilir. Kistin bulunduğu bölgenin çevresinde bulunan organlarla etkileşim durumunu ve potansiyel etkilerini tespit etmede oldukça faydalı olabilir.
Dermoid Kist Tedavisi Nasıl Yapılır?
Dermoid kist tedavi seçenekleri, kistin konumu ve büyüklüğü gibi bazı faktörlere bağlı olarak uzman doktor tarafından planlanır. Bu rahatsızlıkta kistin cerrahi olarak çıkarılması, etkili olarak kullanılan bir yöntemdir. Ameliyat türü, dermoid kistin türüne ve bulunduğu bölgeye bağlıdır. Dermoid kist tedavi yöntemlerinden bazıları şunlardır:
- Cerrahi müdahale: Kistin bulunduğu bölgeden tamamen çıkarılması, kistin tekrar oluşumunu önlemek için önemli olup çoğunlukla hasta genel anestezi altındayken uygulanır. Müdahale sırasında kistin çevresindeki sağlıklı dokulara zarar vermemek için kist dikkatli bir şekilde çıkarılır. Operasyon sonrası biyopsi yapılarak kistin içeriği patolojik olarak incelenir. Sonuçlar kistin iyi huylu olup olmadığı hakkında bilgi verir.
- Laparoskopik cerrahi: Dermoid kistlerin minimal invaziv bir yöntemle çıkarılması için kullanılan bir tekniktir. Bu yöntem kistin küçük kesilerinden ince bir kamera ve özel aletlerle çıkarılmasını sağlar. Laparoskopik cerrahi, iyileşme sürecini kısaltır ve operasyon sonrası ağrıyı azaltır. Hastanın daha hızlı bir şekilde günlük aktivitelerine dönmesine yardımcı olur.
- Ultrason eşliğinde müdahale: Bazı durumlarda, dermoid kistlerin içeriği ultrason rehberliğinde iğneyle boşaltılabilir. Bu yöntem, kistin sıvı veya yarı sıvı içeriğini çıkarmak için kullanılır ancak kistin tamamen çıkarılmasını sağlamaz. Aspirasyon, kistin boyutunu küçültmek ve semptomları hafifletmek amacıyla geçici bir çözüm sunabilir. Kistin tamamen temizlenmemesi durumunda tekrar oluşma riski vardır.
- Tıbbi takip: Boyutu küçük olan ve asemptomatik seyir izleyen dermoid kistlerde çoğunlukla doktorlar düzenli takip önerirler. Belirli aralıklarla kistin büyüklüğündeki değişiklikleri ve semptomların gelişimini değerlendirmek için görüntüleme testleri uygulanır. Tıbbi izleme kistin müdahale gerektirip gerektirmediğini belirlemekte yardımcı olur.
Sık Sorulan Sorular
Dermoid Kist Tehlikeli midir?
Dermoid kistler çoğunlukla zararsızdır ancak bazıları boyutlarına ve konumlarına bağlı olarak komplikasyonlara neden olabilir. Nadir durumlarda, kistin içeriği iltihaplanabilir veya enfekte olabilir, bu da sağlık sorunlarına yol açabilir.
Dermoid Kist Kansere Dönüşür mü?
Dermoid kistler genellikle iyi huyludur ve kansere dönüşme riski çok düşüktür. Yumurtalık dermoid kistleri vakaların %2’sinden daha azında kansere dönüşür.
Dermoid Kist Mide Bulantısı Yapar mı?
Dermoid kistler, çoğunlukla mide bulantısına neden olmaz. Ancak büyümüş ve karın içindeki organlara baskı yapan dermoid kistler, mide bulantısı ve kusmaya yol açabilir.
Dermoid Kist Kendiliğinden Kaybolur mu?
Dermoid kistler genellikle kendiliğinden kaybolmazlar. Bu tür kistler, embriyonik dönemde oluşan ve içinde farklı dokular barındıran iyi huylu tümörlerdir. Kistlerin, düzenli kontrollerle takip edilmesi önemli olup doktorun uygun gördüğü durumda cerrahi müdahale uygulanabilir.
Dermoid Kist Ameliyatı Yumurtalığa Zarar Verir mi?
Her cerrahi prosedürde olduğu gibi dermoid kist ameliyatı, özellikle kistin büyük olması veya cerrahi sırasında komplikasyonlar yaşanması durumunda yumurtalığa zarar verme riski taşıyabilir. Deneyimli uzman cerrahlar ve doğru tekniklerle bu riski minimize edilebilir.
Dermoid Kist Alındıktan Sonra Tekrarlar mı?
Dermoid kistler alındıktan sonra genellikle tekrar oluşmazlar çünkü cerrahi sırasında kistin tamamen çıkarılması hedeflenir. Bazı durumlarda ameliyat sırasında tüm kist dokusu alınmazsa veya çok küçük parçalar kalırsa, bu kalan parçalar zamanla büyüyerek tekrar kist oluşumuna neden olabilir.
Dermoid kistler çoğunlukla zararsızdır ancak olası komplikasyonların önlenmesi için düzenli doktor kontrolleri önemlidir. Dermoid kist belirtileri yaşayan kişiler, Hisar Hospital Kadın Hastalıkları ve Doğum Polikliniği’nden randevu alarak uzman doktorlarımız eşliğinde tedavi sürecine başlayabilirler.