Crohn Hastalığı Nedir?
Crohn hastalığı gastrointestinal sistemin farklı yerlerini tutabilen inflamatuar bir hastalıktır. İnflamatuar bağırsak hastalıkları, genetik olarak duyarlı olan insanlarda kişinin bağırsak mikrobiyotası ile konak bağışıklığı arasındaki, mukozal bağışıklığın uygunsuz aktivasyonu sonucu gelişen karmaşık bir durumdur. Crohn da bu karmaşık durum sonucu ortaya çıkabilir. Sindirim kanalı içinde aynı anda birden fazla noktayı tutabilir.
Crohn sonucu sindirim kanalında iltihaplanmalar görülür ve bu durum karın ağrısına, ishal, yorgunluk, beslenme kaybı gibi durumlara yol açar. Crohn hastalığının neden olduğu iltihaplanma en sık ince bağırsağı tutar. İnce bağırsağın derin katmanlarına yayılır. İleum ve kolonda da sık tutulum mevcuttur. Hastalık ağrılı ve güçten düşürücü olduğu gibi ölüm ile sonuçlanabilen komplikasyonlara da yol açabilir. Oluşabilecek olan bu ölüm riskinden dolayı oldukça dikkat edilmesi gerekmektedir. Crohn hastalığı her yaş grubunda görülebilmektedir ancak hasta grubunun çoğunluğunu ergen ve erken erişkin yaş grubu olan 15-35 yaş arası kişiler oluşturur.
Crohn Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Crohn hastalığı bağırsağın veya anüsün herhangi bir yerini tutabilir. Hastalık ilerledikçe belirtileri daha da belirginleşir. Crohn hastalığının belirtileri hafiften şiddetliye doğru değişebilir. Bu belirtiler genellikle kademeli olarak kendilerini belli eder ancak akut olarak görüldüğü durumlar da vardır. Ayrıca belirti ve semptomların belirgin olmadığı durumlar da olabilir.
Crohn hastalığı özellikle bağırsakları tutar ve bu durum beslenme bozuklukları, ishal, halsizlik, yorgunluk gibi durumlara yol açabilir. Crohn hastalığının sık görülen belirtilerinden bazıları şu şekildedir:
- İshal
- Ateş
- Dışkıda kan
- Halsizlik
- Karın ağrısı
- İştah ve kilo kaybı
- Anüste ağrı veya akıntı. Anal fissürler için tıklayın.
Crohn hastalığının ilerleyen safhalarında, hastalık her ne kadar ağırlıklı olarak bağırsak kanalı ve anüsü tutsa da belirtiler sistemik ve farklı şekillerde görülebilir. Bu belirtiler hastalığın ilerlediğinin bir göstergesidir ve hızlıca müdahale gerektirmektedir. Bu belirtilerden bazıları şu şekildedir:
- Karaciğerde iltihaplanma
- Safra yollarında iltihaplanma
- Demir eksikliği anemisi
- Eklem iltihaplanması
- Cilt ve gözde iltihaplanma. Detaylı bilgi için buraya göz atın.
- Böbreklerde taş oluşumu. Böbrek taşları hakkında detaylı bilgi almak için tıklayın.
Bu sık görülen belirtilere ve ileri evrelerde görülen belirtilere sahipseniz en kısa zamanda en yakın sağlık kuruluşuna gitmelisiniz. Crohn hastalığı müdahale edilmemesi durumunda ölüme kadar gidebilen bir hastalıktır.
Bebeklerde de Crohn hastalığı nadir de olsa görülebilir. Bebeklerde görüldüğü durumlarda belirtiler ve semptomlar yetişkinlerde görülen Crohn belirtilerine benzerlik gösterir. Büyüme ve gelişme geriliği, kronik ishal, karın ağrısı ve kramp, kanlı ishal, ateş, iştahsızlık, kusma, ciltte ve gözde belirtiler, yorgunluk ve halsizlik, anemi görülebilir. Ayrıntılı bilgi için buraya göz atabilirsiniz.
Crohn Hastalığı Nasıl Olur?
Crohn hastalığının günümüzde belirlenmiş kesin bir nedeni bulunmamaktadır. Crohn hastalığına dair ilk araştırmalarda hastalığın stres ve diyetten kaynaklı olduğunu düşünülse de artık bu iki etkenin neden değil crohn hastalığı sonucu geliştiği bilinmektedir.
Crohn hastalığının en bilinen nedenleri arasında kalıtım bulunmaktadır. Aile geçmişinde bu hastalığı geçirmiş kişilerin Crohn hastalığına yakalanma olasılığının yüksek olduğu yapılan araştırmalarda kanıtlanmıştır. Yine de bu hastalığa sahip birçok kişinin aile geçmişinde Crohn hastalığı olmadığı bilinmektedir.
Crohn hastalığının bir diğer etkeni de bağışıklık sistemidir. Bakteriyel veya viral kaynaklı bir enfeksiyon sonucu Crohn hastalığı gelişebilir. Bu durum her ne kadar yeterli derecede kanıtlanmamış olsa da teoriler arasında yer almaktadır. Bir diğer düşünce de çevresel tetikleyiciye veya bir mikroorganizmaya karşı bağışıklık sisteminin kişinin kendi sindirim sistemi hücrelerine saldırarak otoimmün bir reaksiyon geliştirdiği yönündedir.
Crohn Hastalığı Tanısı Nasıl Konulur?
Crohn hastalığı sıklıkla ülseratif kolit adı verilen hastalıkla karıştırılabilir. Crohn hastalığı ve ülseratif kolit benzer bulgulara sahip iki hastalıktır. Bazı kan testleri ve laboratuvar tetkikleri Crohn hastalığında oluşan iltihaplanmayı ortaya çıkarabilir ancak ülseratif kolit ile ayırıcı tanı için yetersiz kalabilmektedir. Gaita testi ile de yardımcı tanı yapılabilir ancak kesin tanı için en sık kullanılan yöntem kolonoskopi denilen işlemdir. Kolonoskopi, ucunda ışık ve kamera olan bir tüp yardımı ile yapılan endoskopik bir işlemdir. Hem tanı hem de tedavide kullanılabilir. Gerekirse kapsül endoskopi de uygulanabilir.
Crohn hastalığı ve ülseratif kolit bağırsağın direkt gözlenmesi ile ayrımı yapılabilen hastalıklardır. Yine de kolonoskopi ile hastadan alınacak doku örnekleri ile tanı daha güçlü desteklenebilir. Ayrıca diğer tanı yöntemleri ile de tanı desteklenebilir. Bu yöntemler arasında ince bağırsağın radyolojik tetkiki, karın bölgesinin bilgisayarlı tomografisi (BT) ve manyetik rezonansı (MR) bulunur.
Crohn Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Crohn hastalığının kesin bir nedeni olmamasından dolayı herkes üzerinde kullanılabilecek tek bir tedavisi de yoktur. Bu hastalıkta tedavinin amacı hastalığın ilerleyişini engellemeye yönelik veya belirti ve semptomlara neden olan iltihaba yönelik yapılan tedavilerdir. Kronik olarak Crohn hastalığına sahip kişilerde belirti ve semptomların görülmediği remisyon dönemi için de tedaviler kullanılmaktadır.
Crohn hastalığının, bir inflamatuar bağırsak hastalığı olduğundan, inflamatuar bağırsak hastalıklarında tedavide ilk aşama anti inflamatuar ilaçlardır. Kortikosteroidler antiinflamatuar bir ilaçtır ancak her Crohn hastasında işe yaramaz. Uzun vadeli kullanımından ziyade kısa vadede semptomların iyileştirilmesi için kullanılır.
Biyolojik ajanlar, canlı organizmalardan veya canlı organizmaların ürünlerinden elde edilen moleküllerdir. Crohn hastalığının tedavisinde, bu moleküller bağışıklık sistemini baskılamak için kullanılır.
Crohn hastalığının komplikasyonlarından biri de anal fistül denilen yapıların oluşumudur. Antibiyotikler, Crohn sonucu gelişen bu fistüllerden ve apselerden gelen drenaj miktarını azaltabilir ve tedavi edebilir. Ayrıca bağırsakta oluşan iltihaplanmalara sebep olabilecek zararlı bakterilere karşı da antibiyotikler kullanılabilir.
Crohn hastalığının neden olduğu ağrı için ağrı kesiciler, ishal için ishal önleyici ilaçlar doktorun uygun görmesi durumunda reçete edilebilir. Ayrıca Crohn hastalığı için diyet oldukça önemlidir. Doktor tarafından riskli görülen gıdalar tüketilmemeli, hastalık nedeniyle eksik olan vitamin ve gıdalar uygun bir diyet programıyla alınmalıdır.
Crohn hastalığının çok ilerlediği durumlarda tedavi seçeneklerinden biri ameliyattır. Cerrahi müdahaleye hastalık kontrol altına alınamadığında ve komplikasyonlar oluştuğu durumunda başvurulur. Cerrahi müdahale hastalığı tam manasıyla iyileştiremez ancak semptom ve bulguları kontrol altına almada etkilidir.
Crohn Hastalığı Kanser midir?
Crohn hastalığı kanser değildir. İnflamatuar bir bağırsak hastalığıdır. Özellikle ince bağırsak ve anüs kısımlarında sıklıkla görülür ve iltihaplanmaya yol açar.
Crohn Hastası Ne Yememelidir?
Crohn hastalığı bulunan kişiler yüksek kafeinli gıdalar, alkol, sigara, yüksek asitli gıdalar tüketmemelidir. Ayrıca hastalık bağırsakları tutup, besinlerin emiliminde sorunlar oluşturduğundan çok yağlı ve çok karbonhidratlı besinler tüketmemelidir.
Crohn Kansere Döner mi?
Crohn hastalığı direkt olarak kanser değildir ancak uzun süreli ve tedavi edilmemiş Crohn hastalığı, belirli kanser türlerinin görülme riskini artırabilir ve kanserleşebilir. Özellikle bağırsakları etkileyen Crohn hastalığı, kronik iltihaplanma nedeniyle bazı kanser türlerine yatkınlık yaratabilir.
Crohn Hastalığı Hangi Doktor Bakar?
Crohn hastalığı, sindirim kanalı ilgili bir hastalık olduğu için genellikle gastroenteroloji uzmanları tarafından takip ve tedavi edilir. Gastroenteroloji uzmanları, sindirim sistemi hastalıkları konusunda eğitim almış ve bu alanda uzmanlaşmış doktorlardır. Ayrıca, Crohn hastalığının tedavisinde doktorun uygun görmesi durumunda cerrahi müdahale gerekebilir. Bu durum için genel cerrahi uzmanlarına da başvurulabilir.
Crohn Hastalığı Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Crohn hastalığı tedavi edilmemesi durumunda ilerleyebilen bir hastalıktır. Hastalarda ülserler, fistül denilen ülserlerin derinleşip bağırsaklar arasında veya bağırsak ile diğer organlar arasında anormal bağlantılar, apse, bağırsak tıkanıklığı oluşturabilir. Aynı zamanda bu fistül denilen yapı anüste de oluşabilir. Crohn hastalığı, bağırsak duvarında kalınlaşmaya ve daralmaya da neden olabilir, bu durumda bağırsak tıkanıklığı gerçekleşebilir. Besin emilimini etkilemesinden dolayı emilim bozukluklarına yol açabilir. Hastalığın ileri derece ilerlemesi durumunda da kolorektal kanser oluşumu riski bulunmaktadır.
Crohn Hastalığında Gaz Olur mu?
Evet, Crohn hastalığı özellikle ince bağırsakta gaz sorunlarına yol açabilir. Hastalık, bağırsak hareketlerini etkilediğinden bağırsakların hızlı veya yavaş hareket etmesine yol açabilir. Bu durum sonucunda da gaz problemleri ortaya çıkabilir.
Crohn hastalığı, yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilen, dikkatli takip ve uygun tedavi gerektiren kronik bir rahatsızlıktır. Belirtilerin yönetilmesi, beslenme düzeninin kişiye özel planlanması ve düzenli doktor kontrolleri, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve komplikasyonları önlemek açısından büyük önem taşır.
Hisar Hospital’da, Crohn hastalığı tanı ve tedavi süreçleri; uzman gastroenteroloji hekimlerimiz, laboratuvar olanaklarımız ve kapsamlı takip programlarımız ile titizlikle yürütülmektedir. Hastalarımız için her aşamada kişiselleştirilmiş tedavi seçenekleri ve bütüncül bir yaklaşım sunuyoruz.
Crohn hastalığı ve diğer inflamatuar bağırsak hastalıkları ile ilgili daha fazla bilgi edinmek isterseniz İrritabl Bağırsak Sendromu ve Bağırsak Hastalıkları sayfalarımızı ziyaret edebilirsiniz. Tanı, tedavi ve takip süreçlerinde destek almak için Hisar Hospital Gastroenteroloji Bölümü ile iletişime geçebilir, randevu formumuz üzerinden kolayca başvuru yapabilirsiniz.
