Reflü midedeki besin karışımların yemek borusuna doğru geri dönmesi ile karakterize sindirim sistemi bozukluğudur. Hatta bazı çocuklarda mide içeriği ağza kadar gelir ve geri yutulur. Bu durum yemek borusunu ve boğazın asit tarafından tahriş olmasına neden olur. Bu nedenle reflü ile ilişkin önlemler alınmadığı takdirde asit tahrişine bağlı ciddi sağlık sorunları meydana gelebilir. Çoğunlukla 2 yaş altı çocuklarda yaygın olarak görülür.
Çocuklarda Reflü Belirtileri Nelerdir?
Reflü her çocukta farklı bir şekilde belirti verebilir. Özellikle çocuklarda meydana gelen belirtiler yaşa göre değişkenlik gösterir. Adolesanların ve gençlerin reflü belirtileri yetişkinlerle benzerlik gösterirken küçük çocukların ise bebeklerle benzer semptomları yaşar. Küçük çocuklarda ve yeni doğan bebeklerde reflü belirtileri şunlardır:
- Göğüste ağrılı yanma hissi
- Geğirme
- Hıçkırık
- İştahsızlık
- Sık sık kusma
- Hıçkırık tutması
- Sık sık öksürmek ve gece öksürük nöbetleri
- Hırıltılı solunum
- Mide ekşimesi
- Regürjitasyon
- Ağızda ekşi tat
- Nefesin kötü kokması
- Mide veya karın ağrısı
Çocuklarda Reflü Nasıl Olur?
Reflünün temel oluşum mekanizması mide ile özofagus arasında bulununa alt özofagial sfinkter bozuklukluğundan ileri gelmektedir. Sfinkterin tam kapanmaması veya yanlış zamanda açılması gibi problemlerden kaynaklı mide içeriği özofagusa geri dönebilir. Özellikle bebeklerde reflü nedeni genellikle bu sfinkter tam anlamıyla gelişmemesinden kaynaklı meydana gelir. Ancak bu geçici bir durumdur. Bebekler gelişimini tamamladıkça sfinkter kası tam gelişir ve normal fonksiyonunu yerine getirir. Çocuklarda reflüye neden olabilecek faktörler şunlardır:
- Beslenme pozisyonunda çocuk dik tutulmaması
- Sigara dumanı
- Aşırı beslenme
- Gıda alerjileri ve intoleransları
- Kalıtsal metabolizma hastalıklar
- Özofagus alt sfinkterin gevşemesine neden olan besinlerin tüketiminin aşırı tüketimi
- Bazı ilaçlar
- Dar ve kısa yemek borusuna sahip olmak
Çocuklarda Reflü Tanısı Nasıl Konulur?
Çocuklarda ve bebeklerde reflü tanısı için uzman hekimin fiziksel muayene yapması yeterli olur. Ancak bazı durumlarda reflü tanısı için birtakım testlere başvurulabilir. Çocuklarda reflü tanısı için başvurulan testler şunlardır:
- Endoskopi: Reflünün özofagus yapısına hasar verip vermediği kontrol edilir. Özofagusta bir hasar var ise bu hasarın ciddiyeti değerlendirilmesini sağlar.
- Özofagial pH izleme: Özofagustaki mide asidini tespit etmede kullanılan etkili bir yöntemdir. Reflü tanısı için kullanılmasının yanı sıra tedavinin etkinliğini kontrol etmek içinde başvurulan bir yöntemdir.
- İmpedans-pH Metre: Özofagial pH izleme yöntemine benzer bir yöntemdir. Tek farkı hem asit hem de asit olmayan reflü teşhisinde kullanılır. Aynı zamanda reflü tedavisinde kullanılan ilaçların etkinliklerini değerlendirme yapılmasını sağlar.
- Baryum Yutma Testi: Aynı zamanda özofagus-mide-duodenum grafisi veya özofagram olarak da adlandırılır. Üst gastrointestinal sistemi görüntülemek amacıyla kullanılan bir görüntüleme testidir. Çocuğa baryum içeren bir sıvı içirilir. Baryum organları kaplar. Bu sayede yemek borusu, mide ve ince bağırsağın ilk kısmı röntgende görüntülenir.
- Mide boşaltma çalışması: Mide içeriğinin ince bağırsağa boşalma durumunu inceleyen bir testtir. Gecikmiş mide boşalması reflüye neden olan bir faktördür. Bu test reflünün nedenini araştırmaya yönelik bir testtir.
Çocuklarda Reflü Tedavisi Nasıl Yapılır?
Uzman hekim çocuklarda reflü tedavisi için yaşam tarzı değişikliği, ilaç tedavisi ve cerrahi müdahalesi önerilebilir. Doktor reflü tedavisini çocuğun yaşına ve semptomlarına göre planlar. Çoğu zaman çocuklarda reflü yaşam tarzı değişikliği ile iyileşir. Ancak önerilere uyulmasına rağmen semptomlar hafiflemiyorsa veya semptomlar çocuğun günlük aktivitelerini, uyku sağlığını veya genel sağlığını ciddi derecede olumsuz etkiliyorsa yaşam tarzı değişikliklerine ek olarak ilaç tedavisi de planlanır.
Yaşam Tarzı Değişikliği
Reflü tedavisi çocuklarda beslenme ile ilgili alışkanlıkların iyileştirilmesi ile başlanır. Yaşam tarzı değişikliği önerileri yaşa göre değişiklik gösterir. Bebeklere ve küçük çocuklara farklı uygulamalar önerilebilir. Bebeklere önerilen yaşam tarzı değişiklikleri şunlardır:
- Beslenmeden sonra 30 dakika dik bir pozisyondan oturtulmalı.
- Bebek emzirme ve biberonla emzirme sırasında birkaç kez geğirmeli. Beslenme bittikten sonra dolu mide ile geğirme reflü riskini artırır.
- Beslenme sırasında bebeğin hava yutması önlenmeli. Özellikle biberonla beslenme sırasında veya emzik modellinden kaynaklı hava yutulması önlenmeli.
- Mamalarına pirinç gevreği eklemek mama koyulaştırılabilir. Bu sayede geri akış önlenir.
- Bebeğin inek sütü proteinine alerjisi varsa, bebek emziriliyorsa annenin inek sütünü beslenmesinden çıkarılması gerekir. Bu uygulama reflü belirtilerinin görülme sıklığının azalmasına yardımcı olabilir.
Küçük çocuklar için önerilen yaşam tarzları:
- Çocukların tabaklarında daha küçük porsiyonlar olmalı.
- Nane, kızarmış besinler, çikolata, kafeinli içecekler, turunçgiller ve domates beslenmesinde sınırlandırılmalı.
- Yemek yedikten sonra hemen uzanılmamalı. Akşam yemekleri çocuğunuzun yatma saatinden 2 saat önce sunulmalı.
İlaç Tedavisi
Yaşam tarzı ile iyileşme sağlanamayan reflü için doktor ilaç tedavisine başvurulabilir. İlaç tedavisinde temel amaç reflüye neden olan mekanizmayı engellemektedir. Örneğin, aşırı mide asidinden kaynaklı reflü meydana geldiyse midedeki asit üretimini azaltan ilaçlara başvurulur. Bu sayede mide ekşimesinin önüne geçilir. Aynı zamanda mide boşalmasını hızlandırmak içinde bazı ilaçlar reçete edilebilir. Son olarak ise asidin zararlı etkilerini azaltmak amacıyla asidi nötralize eden ilaçlar reçete edilebilir. Reflü tedavisinde ilaçlar altta yatan nedene göre çocuğa reçete edilir.
Cerrahi Müdahale
İlaç tedavisi ve yaşam tarzı ile iyileştirilemeyen ve şİddetli reflü hastalarında başvurulan bir yöntemdir. Çocuk reflüden kaynaklı kilo alamıyorsa ve özofagusta asitten kaynaklı tahriş varsa ameliyat önerilir. Bunların yanı sıra çocuklarda reflü öksürüğü, hırıltılı solunum ve zatürre gibi solunum yolu hastalıklarına sıklıkla yakalanıyorsa doktor cerrahi müdahaleyi tedavi planına ekleyebilir. Reflüde en yaygın olarak kullanılan cerrahi işlem fundoplikasyon yöntemidir. Bu işlemle alt özofagus sfinkterin kasını güçlendirir. Bu sayede tam kapanma sağlar.
Çocuğunuzda reflü belirtileri gözlemliyorsanız, reflü belirtileri yok ama nedeni bilinmeyen öksürüğü varsa uzman bir hekime başvurmayı ihmal etmeyiniz. Doktorunuz ilk olarak beslenme alışkanlıkları ile öneriler verdiyse onları uygulamayı ihmal etmeyiniz.
Çocuklarda Reflü Hakkında Sık Sorulan Sorular
Bebeklerde Reflü Ne Zaman Başlar?
Reflü bebeklerde 8 haftalık olmadan önce başlar. Zamanla reflünün daha az belirtisi çocukta gözlenir. 2 aylık bebeklerde reflü belirtileri yaygın olarak gözlenir. 4 aylık bebeklerde reflü belirtileri günlük olarak meydana gelmeye devam edebilir. 9 ila 12 ay olduktan sonra reflü belirtilerinin görülme sıklığı azalır. Genellikle 1 yaş üstü çocuklarda reflü ortadan kalkar.
Bebekler Neden Reflü Olur?
Özofagus alt sfinkteri tam olarak gelişmemesinden dolayı besinler mideden yemek borusuna doğru akar. Bu durum sfinkter gelişimini tamamladıktan sonra ortadan kalkar. Fizyolojik olarak meydana gelmesinin yanı sıra alerjiler ve eozinofilik özofajit (yemek borusunun iltihaplanması) gibi ciddi hastalıklardan kaynaklı reflü gelişebilir.
Çocuklarda Reflü İçin Hangi Doktora Gidilir?
Bebeklerde ve çocuklarda reflü tanı ve tedavisi için çocuk gastroenteroloji uzmanlarına başvurulmalıdır.
Reflüsü Olan Çocuklar Nasıl Beslenmeli?
Reflüye tetikleyen veya alt özofagus sfinkterin gevşemesine neden olan besinlerden uzak durulmalıdır. Bunlar turunçgil, kafein içeren besinler, çikolata, domates, nane, baharatlı ve yağlı yiyeceklerdir. Öğünler mümkün olduğunda küçük porsiyonlardan oluşmalı. Sık sık beslenmesi sağlanmalı. Ayrıca obez veya hafif kilolu ise sağlıklı kiloya ulaşması için uzman bir diyetisyenden destek alınmalı.
Bebeklerde Reflü Tehlikeli midir?
Sağlıklı bebeklerde fizyolojik olarak reflü günde bir iki gez gözlenir. Ancak bu durum çocuğun büyümesine ve gelişimine zarar vermiyorsa endişe edilecek bir durum yoktur. Bu durum geçici bir durumdur. Ancak kilo almada problem yaşıyorsa uzman bir hekime başvurulmalıdır.
Bebeklerde Reflü Muayenesi Nasıl Yapılır?
Doktor tıbbi geçmiş ve fizik muayane ile bebeğin reflü komplikasyonlarını geçirip geçirmediğini değerlendirir. Bebeğin semptomları reflüyü gösteriyorsa doktor testlere başvurmadan öneriler verebilir. Özellikle yeni doğan bebeklerde reflü tedavisi bebeğin beslenmesinde değişiklikler hakkında önerilere dayanır.
Çocuklarda Reflü Öksürüğü Nasıl Geçer?
Çocuk reflü öksürüğü yaşayıp yaşamadığını ayırt etmek oldukça güçtür. Ancak mide asidinin zamanla boğazı tahriş etmesi sonucunda öksürük reflünün komplikasyonu olarak gözlemlenebilir.
Bebeklerde ve çocuklarda reflü genellikle kendiliğinden geçen bir durumdur; ancak bazı bebek ve çocuklarda tıbbi müdahale gerekebilir. Eğer çocuğunuzda veya bebeğinizde beslenme güçlüğü, sık kusma, huzursuzluk ya da gelişim geriliği gibi belirtiler gözlemliyorsanız, gecikmeden uzman bir hekime başvurmanız önemlidir.
Hisar Hospital Olarak olarak, bebeğinizin sağlığı için yanınızdayız.
Uzman doktorlarımızdan randevu almak için tıklayın veya 0 (216) 524 13 00 numaralı hattımızdan bize ulaşın.
