Çocuk Yoğun Bakım
Yoğun bakım ünitesi genel olarak hayatı tehlikesi bulunan hastaların sağlık durumunun yakından takip edildiği birimdir. Ciddi bir kaza, büyük bir ameliyat, ciddi yanık veya sağlık durumunda gelişen ani ve hayati önem taşıyan değişiklikler sonucunda yoğun bakımda tedavi görülebilir. Bu ünitede sağlık durumundaki her bir gelişme önemli olduğu için yoğun bakım alanında uzmanlaşmış sağlık personelleri, ekipmanlar ve yüksek kalitede uygulanan standartlar bulunur. Çocuk yoğun bakım ünitesi diğer bir adıyla pediatrik yoğun bakım ünitesi ise sadece çocuklara özel hizmet sunan yoğun bakım ünitesidir. Bu nedenle çalışanlar arasında çocuk bölümünde uzmanlaşmış sağlık personelleri bulunur.
Çocuk yoğun bakımı 28 gün-18 yaş arası hastaları kapsar. Ancak belirli özel durumları bulunuyorsa bazı yetişkin hastaların bakımı da bu kısımda yapılabilir. Bazı hastanelerde ise yeni doğanlar için ayrı bir yoğun bakım ünitesi daha bulunur.
Çocuk yoğun bakımında birçok sağlık personeli çocuğunuz ile ilgilenebilir ve bu da sizin için kafa karıştırıcı olabilir. Daha yüksek kalitede bir bakım için her işlem alanında uzman kişiler tarafından gerçekleştirilir. Bu süreçte aklınıza takılan soruları sağlık personelleri ile paylaşmaktan çekinmeyin. Çocuğunuzla ilgilenen personeller arasında en çok hemşireleri görebilirsiniz. Çocuk yoğun bakım hemşireleri bu alana özel eğitim almış deneyimli hemşirelerdir ve çocuğunuzun bakımını dakika dakika takip ederler. Çocuklar daha çok özen isteyen bir bakıma ihtiyaç duydukları için hemşire başına düşen hasta sayısı diğer yoğun bakım ünitelerine göre daha azdır. Çocuğunuzun tedavi planı mutlaka bir çocuk yoğun bakım uzmanı tarafından planlanır ve sağlık durumu gün ve gün takip edilir. Doktorunuzun uygun gördüğü durumlarda kalp doktoru veya beyin cerrahi gibi diğer yan dalların da uzmanlaşmış doktorları da tedavi sürecinde yer alabilir. Çocuğunuz bir solunum cihazına bağlı ise buna yönelik eğitim almış solunum terapistleri de bu süreçte yer alır. Bunların dışında çocuğunuzun beslenme şekline göre diyetisyen, fizyoterapist veya eczacılar da yer alabilir.
Hisar Hospital Türkiye’de az sayıda bulunan çocuk yoğun bakım ünitesine sahip olan hastanelerden biridir. Güçlü teknolojik altyapısı sayesinde sunduğu hızlı hasta kabul süreci ve çeşitli çocuk hastalıklarında uzmanlaşmış doktorları ile çocuğunuzun sağlığı için iyi bir seçenek olabilir.
Hangi Durumlarda Yoğun Bakım Gereklidir?
Çocuk yoğun bakım ünitesinde genç erişkinliğe kadar her türlü kritik hasta kabul edilir. Bu ünitede çocuğunuzun fiziksel ihtiyaçları yoğun bakımın ünitesinde bulunan sağlık personelleri tarafından karşılanacaktır. Yoğun bakım ünitesinde bakım gerektiren bazı durumlar şunlardır:
- Şiddetli enfeksiyon
- Zehirlenme
- Aşırı doz ilaç
- Akciğer ve solunum sorunları
- Kaza sonucu yaralanma
- Kapsamlı cerrahi
- Diyabet komplikasyonları
- Doğuştan anomaliler
- İmmünolojik bozukluklar
- Kanser
- Epilepsi
Yoğun bakım ünitesi doktorları tek bir alanda uzman olan doktorların aksine tüm vücudu etkileyen çeşitli koşullar hakkında bilgi sahibidir. Hastalıklar, solunum güçlükleri, enfeksiyon, genetik sorunlar, kaza ve ameliyat sonrası bakım gibi birçok konu hakkında bilgi sahibi olmalıdır.
Çocuğunuzun veya yeğeniniz gibi bir yakınınızın yoğun bakımda takip ve tedavi edilmesi kolay bir durum değildir. Ancak bu süreçte kendinizi de ihmal etmemelisiniz. Her saniye çocuğunuzun başucunda bulunmanıza gerek yoktur hatta ara sıra hastaneden çıkmanız sizin için faydalı olabilir. Yoğun bakımda beklemek ebeveynler için de oldukça zor ve yorucu bir süreçtir. Bu nedenle bazı hastanelerde gece boyunca ebeveynlerin kalmasına izin verilmeyebilir. Eve gidip rahatça dinlenerek bir sonraki güne hazır olmanız gerekir. Yoğun bakım personelleri gece boyunca da çocuğunuza iyi bakılacağı konusunda size güvence verecektir.
Yoğun Bakım Sonrası Dikkat Edilmesi Gereken Konular Nelerdir?
Yoğun bakımda kalma süresi çocuğunuzun durumuna göre değişebilir. Bazı çocuklar birkaç gün kalırken bazıları haftalarca hatta aylarca kalabilir. Ancak yapılan çalışmalarda daha az bir çoğunluğun 12 günden daha fazla kaldığı görülmüştür. Yoğun bakım sonrasında bazı çocuklar eve gidebilecek durumda olabilir ve taburcu edilir. Her ebeveyn çocuğunun yoğun bakımdan bir an önce çıkmasını ve iyileşmesini istese de sıkı takip ve her an hemşire veya doktor kontrolünde bir süreç daha güvenlidir. Bu nedenle özellikle taburcu edilirken ebeveynler tedirgin olabilir. Ancak hiçbir doktor hastasını, hastanın durumu stabil olmadan taburcu etmez. Bu nedenle doktorunuza güvenmelisiniz. Bunun yanı sıra doktor veya hemşire tarafından size evde nasıl bir bakım uygulamanız gerektiği ve dikkat etmeniz gerekenler hakkında bilgi verilecektir
Yoğun bakım sonrası bakım oldukça önemlidir. Dikkat edilmediği takdirde post yoğun bakım sendromu (PICS) gelişebilir. Bu sendrom bilişsel, zihinsel veya fiziksel sağlığın kötüleşmesi olarak tanımlanır ve aylarca sürebilir. Yoğun bakım sürecinde uzun süreli yatak istirahati, solunum cihazlarına bağlı kalmak, güneşten uzak kaldığı için D vitaminin düşmesi, elektrolit dengesizlikleri, beslenmenin zayıflaması sonucunda kas güçsüzlüğü ve çeşitli adaptasyon sorunları görülebilir. Bunun yanı sıra:
- Uyku problemi
- İştah kaybı
- Ağırlık kaybı
- Düşünme ve hatırlama sorunu
- Depresyon gibi yan etkiler görülebilir.
Bu nedenle yoğun bakım sonrası doktorunuzun önerisine göre evde sağlık hizmetlerinden yararlanabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Çocuklarda zehirlenmesi sonrası yoğun bakım gerekli midir?
Zehirlenme vücuda toksik bir maddenin girmesi veya normal şartlar altında toksik olmayan bir maddenin önerilen dozundan fazla alınması sonucunda vücut fonksiyonlarında bozulmalar görülmesidir. Zehirlenmelerin büyük bir çoğunluğu evde gerçekleşir. Özellikle 5 yaşın altında merak duygusu yüksek küçük çocuklarda gözlenir. Alınan maddeye ve miktarına bağlı olarak zehirlenme ölümcül olabilir. Solunum sıkıntısı, komaya girme, hemodinamik dengesizliklerin (kan dolaşımı ile ilgili dengesizlikler) görülmesi çocuk yoğun bakım koşullarında takip edilmesini gerektirir.
Yabancı cisim yutan çocuk yoğun bakıma yatırılır mı?
Yabancı cisim yutma durumu özellikle 6 ay ile 3 yaş arasındaki çocuklarda sık olarak görülür. Yaygın olarak yutulan maddeler arasında madeni para, kuruyemişler, küçük oyuncaklar veya minik ev eşyaları bulunur. Yutulan cisimler arasından gastrointestinal sisteme (GIS) ulaşanlar kendiliğinden geçerken bazı cisimler soluk borusuna kaçabilir, bağırsakta tıkanmaya neden olabilir veya endoskopik olarak çıkarılması gerekebilir. Her halükarda eğer çocuğunuzun birşey yuttuğundan şüpheleniyorsanız en yakın acil servise başvurmanızda fayda vardır. Burada çeşitli görüntüleme teknikleri ile çocuğunuzun ne yuttuğu ve müdahale edilip edilemeyeceği teşhis edilir. Tıkanma, nefes alamama, perforasyon gibi ciddi komplikasyonlarda acil serviste derhal müdahele edilir. Ancak istenmeyen sağlık problemleri gelişmesi sonucunda çocuğunuzun yoğum bakıma yatırılma ihtimali vardır. Burada tedaviye yönelik en iyi bakım uygulanacaktır.
Viral enfeksiyon geçmiyorsa yoğun bakım gerekli midir?
Viral enfeksiyon görülme riski günümüzde artış göstermiştir. COVID-19, influenza (grip) gibi enfeksiyonlar özellikle bağışıklığı baskılanmış kişilerde sakatlık ve ölüme neden olabilir. Viral enfeksiyonun şiddetli görülmesi yoğun bakım ünitesinde izlem ve tedavi gerektirebilir. Aksi takdirde ilerleyen dönemlerde ciddi solunum sıkıntılarına veya çoklu organ yetmezliklerine neden olabilir. Bu enfeksiyonlar arasında genellikle solunum yolu veya merkezi sinir sistemini etkileyen enfeksiyonlar bulunur.
Çocuk yoğun bakım doktorları ve hemşireleri ayrı mı oluyor?
Yoğun bakımda bulunan sağlık personelleri buna yönelik eğitim almış kişilerdir. Yoğun bakımda bulunan çocuğunuzdan sorumlu doktorlar tıp eğitiminin üzerine 4 yıl boyunca pediatri alanında uzmanlığını tamamlayıp sonrasında yine 3 yıl daha çocuk yoğun bakımda yan dal eğitimi almış doktorlardan oluşur. Her dakika çocuğunuzu yakından izleyen ve bakımıyla yakından ilgilenen hemşireler ise çocuk bakımı konusunda deneyimli kişilerden oluşur.
Yoğun bakımda çocuklara nasıl bir tedavi uygulanmaktadır?
Yoğun bakımda ciddi ve tam teşkilatlı bir tedavi uygulanır. Genellikle doktor ve sağlık ekibi her sabah toplanıp hastaları gezerek tedavi planlarını gözden geçirir ve durumunu tartışırlar. Bazen hastanın mahremiyetini korumak için aile bireylerinin odadan ayrılması istenebilir. Doktorunuz her ziyaret sonrasında genel durum hakkında sizi bilgilendirecektir. Yoğun bakımda tıbbi bakım için çok çeşitli cihazlardan destek alınabilir. Bu cihazlar şunlardır:
- İntravenöz Uygulamalar: Neredeyse yoğun bakımdaki her hasta ihtiyaç duyar. El, bacak, hatta kafa derisinden bile damara ulaşılıp, damar yolu açılıp istenilen ilaç, serum gibi ürünler bu yolla doğrudan kana verilir. Damar yolu bulunamayan ya da ince damarlara zarar verme potansiyeli olan ilaç tedavisi gerektiren çocuklarda büyük ve merkezi damarlara kateter denilen tıbbi cihazlar hasta başı ya da ameliyathane şartlarında yerleştirilebilir.
- Monitörizasyon: Tellere bağlı vücuda yapıştırılan küçük elektrotlar sayesinde kalp ve solunum hızı gibi hayati parametreler takip edilir.
- Ventilatör Cihazı: Nefes almak için ekstra yardıma ihtiyaç duyan çocuklara uygulanır. Yapay solunum cihazıdır.
Çocuklarda yoğun bakım kaç gün sürer?
Çocukların yoğun bakımda kalma süreleri; yoğun bakıma yatırılma nedenlerine, genel sağlık durumlarına, yoğun bakım sonrası oluşabilecek istenmeyen sağlık problemi (komplikasyon) risklerine göre değişiklik gösterebilir. Bazı çocuklar birkaç gün içerisinde normal bir odaya alınabilir veya taburcu olabilirken bazı çocuklar haftalarca hatta aylarca yoğun bakımda kalabilir.
