Girişimsel Radyoloji Nedir?
Girişimsel radyoloji, anjiografi, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve ultrasonografi gibi radyolojik görüntüleme tekniklerinin yanı sıra, kateterler, teller, stent ve balonların yardımıyla yürütülen geniş bir girişimsel işlemler yelpazesini kapsamaktadır. Girişimsel radyolojinin amacı, hastanın hastalığını tanımak, teşhis etmek ve tedavi etmek için kullanılan bir yaklaşımdır.
Girişimsel radyologlar, klasik radyolojik görüntüleme tekniklerinin yanı sıra, kateter veya cihazların yardımıyla, hastaların teşhis ve tedavisi için kullanılan girişimsel işlemleri de gerçekleştirebilirler.
Girişimsel Radyoloji hangi alanlarda kullanılır?
Girişimsel radyoloji, hastaların vücut içindeki organları ve dokularının müdahale edilerek incelenmesi için kullanılır. Girişimsel radyoloji, cerrahi girişimlerin yanı sıra, tedavilerin takip edilmesine, tıbbi görüntüleme kullanılmasına ve hastaların vücut içi organlarına müdahale edilmesine olanak sağlar.
Girişimsel radyoloji, beyin, vasküler, onkolojik, gastrointestinal, muskuloskeletal ve urogenital sistemlerde çeşitli durumlarda kullanılır.
Girişimsel radyoloji, hastaların konforu ve güvenliğini de arttırırken, hastaların tedavilerinin daha verimli ve etkin bir şekilde uygulanmasını sağlar. Girişimsel radyoloji, hastaların yaşam sürelerini uzatırken, tıbbi maliyetleri düşürür.
Girişimsel Radyoloji hangi hastalıklarda kullanılır?
Girişimsel radyoloji, vücutta saptanan herhangi bir lezyonun tanısının konulmasında, kanser, damar hastalıkları, kalp hastalıkları, böbrek hastalıkları, sindirim sistemi hastalıkları ve diğer birçok tıbbi durumların tedavisi için kullanılır.
Bu işlemler, ince ve kalın iğne ile yapılan biopsiler, yüzeyel ve derin organlardaki tümörlerin veya kanserli hücrelerin spesifik tedavilerini, safra veya böbrek drenajındaki tıkanmaların açılmasını, damar tıkanıklıklarının açılmasını, abse tedavisini, kanayan damarların kapatılmasını, pıhtılı damarların açılmasını, varislerin tedavisini, onkoloji hastalarına port kateteri yerleştirilmesini, varikosel tedavisini, prostat büyümesi tedavisini, tiroid nodülü tedavisini kapsamaktadır. Bunların yanısıra, ilave birçok işlem de ciltten bir iğne yardımıyla girilerek, lokal anestezi veya sedasyon eşliğinde yapılabilmektedir.
Görüntüleme Eşliğinde Yapılan Tanı Amaçlı Girişimsel radyoloji işlemleri nelerdir?
Tanı amaçlı yapılan girişimsel radyolojik işlemlerin başında, biyopsiler gelmektedir. Biyopsiler, ciltten görüntüleme eşliğinde (Tomografi, ultrasonografi veya anjiografi), lokal anestezi ile yapılan, dokudan özel iğneler yardımıyla örnek alınarak patolojiye gönderilme işlemidir. Dokudan, özel iğnelerle hücre çekilmesine ince iğne biopsisi, dokudan özelleşmiş iğne yardımıyla doku alınmasına kalın iğne biyopsisi (tru-cut) adı verilmektedir. Alınan materyal daha sonra özel bir solüsyona koyularak incelenmek üzere patoloji labaratuarına gönderilmektedir.
Tedavi Amaçlı Girişimsel Radyolojik İşlemler nelerdir?
- Perkütan Prostat Embolizasyon Tedavisi; İyi huylu prostat büyümelerinde, lokal anestezi ile yapılan, kasık damarından girilerek prostatın büyüyen kısmını besleyen damarların kapatılması ve bunun sonucunda prostatın küçültülmesi işlemidir. İşlem günübirlik bir işlemdir. Devamını oku..
- Varikosel Tedavisi; Kasık veya boyun damarından lokal anestezi eşliğinde, özel iğne yardımıyla girilerek, özel kateterler ile varikosele neden olan toplayıcı venlerin, sargılarla (coil) kapatılması işlemidir. Devamını oku..
- Perkütan Port Kateter Yerleştirilmesi; Onkoloji veya hematoloji hastalarında, devamlı enjeksiyon gereken hastalarda, göğüs üst bölgesinde rezervuarı, kalp komşuluğundaki toplardamar içerisinde de ucu olacak şekilde yerleştirilen özel bir kateter işlemi olup, lokal anestezi ile, anjiyografi laboratuvarında yapılmaktadır. Devamını oku..
- Perkütan varis tedavisi; Bacak ve uyluk bölgesindeki cilt varislerinin tedavisi için ana venlerde yetmezlik veya kaçak durumunda, bu venlerin radyofrekans, lazer veya yapıştırıcılarla kapatılması işlemidir. Devamını oku..
- Perkütan myom tedavisi; Lokal anestezi ile kasık damarından girilerek yapılan, özel kateterler ve tıkayıcı maddelerle, uterustaki myomların damarlarının kapatılması ve bunun sonucunda myomların küçülüp yumuşaması işlemidir. Devamını oku..
- Biyopsiler; Girişimsel radyolojide en sık yapılan, bir lezyonun tümör, inflamatuar veya normal doku olup olmadığının tespit edilmesi için gerçekleştirilen işlemdir. Devamını oku..
- Perkütan abse drenajı; Görüntüleme cihazları eşliğinde, lokal anestezi ile, özel iğnelerle girilerek vücuttaki abselerin boşaltılması işlemidir.
- Perkütan plevral effüzyon drenajı; Görüntüleme cihazları eşliğinde, akciğer zarları arasındaki sıvının, özel kateterler ile lokal anestezi altında boşaltılması işlemidir.
- Perkütan plörodez işlemi; Tekrarlayan plevral effüzyonlarda, plevra yapraklarının özel sklerozan maddelerle (en sık talk-pudra kullanılmakta) yapıştırılması işlemidir.
- Perkütan assit kateterli drenajı; Karın boşluğunda biriken sıvıların, lokal anestezi altında özel kateterlerle boşaltılması işlemidir.
- Perkütan nefrostomi işlemi; Böbrek ve idrar yollarındaki tıkanıklıklara bağlı idrarın normal yoldan akamaması durumunda, ciltten lokal anestezi eşliğinde girilerek idrar kanalına kateter yerleştirilmesi ve idrarın dışa akışının sağlanması işlemidir.
- Perkütan kist tedavisi; Böbrek, karaciğer veya batın içerisindeki herhangi bir yerdeki kistik lezyonların (ince duvarlı, içerisinde sıvı olan lezyonlar), görüntüleme eşliğinde özel kateterlerle boşaltılması ve takiben uygunluk halinde kist duvarındaki hücrelerin özel solüsyonlarla sıvı üretemez hale getirilmesi işlemidir.
- Perkütan bilier drenaj işlemi; Safra kanalı tıkanıklıklarında, safra yollarına ciltten kateter yerleştirilerek safra akışının lokal anestezi altında yapılması işlemidir.
- Perkütan Kolesistostomi işlemi; Safra kesesi taşı olanlarda, iltihap ileri derecede olduğunda, safra kesesi içerisine, ciltten lokal anestezi altında özel kateterler yerleştirilerek safranın dışarı akıtılması işlemidir.
- Perkütan balon anjioplasti-stent işlemi; Damar tıkanıklıklarında, kasık veya kol damarından girilerek damarların açılması işlemidir.
- Perkütan anevrizma tedavisi; Damarlarda baloncuk oluşumu durumlarında, ciltten damar içerisine özel iğne ve kateterlerle girilerek baloncuk damarının stent veya özel sargılarla kapatılması işlemidir.
- Perkütan tümör embolizasyonu; Ciltten damar içerisine lokal anestezi altında girilerek, tümör bölgesini besleyen damarlara ulaşıp, bu damarların kapatılması, tümör hücrelerinin beslenmesinin kesilmesi, kanamasının durdurulması işlemidir.
- Perkütan Radyofrekans/Mikrodalga ablasyon işlemleri, perkütan kriyoablasyon tedavileri; Tiroid bezinde nodül, memede fibroadenom, iç organlardaki (akciğer, karaciğer, böbrek, dalak vs) tümöral lezyonların, ciltten özel iğne yardımıyla girilerek tedavisi işlemidir.
- Transarterial kemoembolizasyon işlemi (TACE); Karaciğerin primer ve metastatik tümörlerinde uygulanan, kasık damarından lokal anestezi ile girilerek karaciğer damarına ulaşılıp, tümörü besleyen damarlara özel kemoterapi ilaçlarının verilmesi ve tümörü besleyen damarların kapatılması işlemidir.
- Transarterial Radyonuklid embolizasyon işlemi (TARE); Karaciğerin primer ve metastatik tümörlerinde (özellikle nöroendokrin tümörler) uygulanan, kasık damarından lokal anestezi ile girilerek karaciğer damarına ulaşılıp, tümörü besleyen damarlara özel radyonüklit ilaçların verilmesi ve tümörü besleyen damarların kapatılması işlemidir.
- Perkütan artrit tedavisi; Dizdeki kireçlenmelerde, ağrıya neden olan synovial doku artışını engellemek amacıyla, snovial dokuyu besleyen damarların ciltten lokal anestezi eşliğinde girilerek özel malzemelerle kapatılması işlemidir.
- Perkütan varis köpük tedavisi – skleroterapi; Bacak ve uyluk bölgesindeki kılcal damarların, ince iğnelerle girilerek özel solüsyonlarla kapatılması işlemidir.
- Perkütan tiroid nodül tedavisi; Tiroid bezindeki nodüllerin, katı içerikli olanlarının radyofrekans veya mikrodalga yöntemiyle; sıvı olanların ise alkol ile tedavisi işlemidir. Lokal anestezi ile ultrason eşliğinde yapılmaktadır.
- Perkütan burun kanaması tedavisi; Burundan durdurulamayan özellikle arka bölgesindeki kanamalar için, kasık damarından lokal anestezi altında girilerek, kanayan damara özel ince kateterler yardımıyla ulaşılarak damarın kapatılması ve kanamanın durdurulması işlemidir.
- Perkütan kalsifik tendinit tedavisi; Özellikle omuz bölgesinde, tendon içerisinde ve komşuluklarında olan kireçlemelerin, ultrason ve floroskopi eşliğinde, lokal anestezi altında özel iğnelerle girilerek kireçlerin ortadan kaldırılması ve tendon rejenerasyonunun sağlanması işlemidir.
- Perkütan ağrı tedavisi; Ağrıya sebep olan sebebin ortaya konulduktan sonra, ağrının kaynağının veya ağrıyı ileten sinir liflerinin özel solüsyon veya cihazlarla, görüntüleme eşliğinde bloke edilmesi işlemidir. Özellikle kansere bağlı ağrılarda efektif bir yöntemdir.
- Perkütan meme klipsleme işlemi; Meme kanserlerinde, kemoterapi öncesinde, kanser dokusunun özel klipslerle işaretlenerek, kemoterapi sonrasında ameliyat için merkez noktayı bulma işlemidir.
- Perkütan meme işaretleme işlemi; Ciltten ele gelmeyen derinde yerleşmiş veya küçük boyutlarda olan meme lezyonlarının ameliyat öncesi, özel tellerle, ultrason veya mamografi eşliğinde işaretlenmesi işlemidir.
- Perkütan hemoptizi tedavisi; Öksürükle akciğerden kan gelmesi durumu olan hemoptizi, en sık olarak tüberküloz sekeli, bronşektazi ve akciğer kanserlerinde karşılaşılmaktadır. Kasık damarından girilerek akciğer damarına özel kateterlerle ulaşılıp kanayan damarın tesbit edilerek, özel maddelerle kapatılması işlemidir.
- Adrenal venöz örnekleme işlemi; Hipertansiyon hastalarında, böbrek üstü bezinden aldosteron salınımı gösteren tarafın tesbit edilmesi için yapılan, kasık damarından girilerek böbrek üstü bezinin toplardamarına ulaşılıp kan örneğinin alınması ve labaratuara gönderilerek hormon değerlerinin bakılması işlemidir.
- Perkütan geçici ve kalıcı diyaliz kateter yerleştirilmesi; Diyaliz ihtiyacı olan hastalarda, ana toplardamarlara, 21 günlük geçici veya aylarca kullanılabilecek (kalıcı) diyaliz kateterleri, ultrason ve floroskopi eşliğinde, lokal anestezi altında yerleştirilmesi işlemidir.