Bebeklerde Kabızlık Nedir?
Kabızlık her yaşta çocuklar için yaygın bir sindirim sistemi bozukluğudur. Bebeklerde kabızlık hakkında doğru bilinen yanlışları ve yaşamınızda kabızlık probleminin nedenlerini detaylı incelemek için Kabızlık Problemi: Yaşamınızın Nedeni, Doğru Bildiğiniz Yanlışlar sayfamızı ziyaret edebilirsiniz. Bebeğin dışkılama yaparken güçlük yaşamasına neden olan patolojik bir tıbbi durumdur. Kabız olan bebeklerde normale kıyasla bağırsak hareketlerinde azalma meydana gelir. Bağırsak hareketleri sırasında ağrı veya acı hissedilmesine bağlı olarak bebekler ağlayabilir. Kabızlık organik ve fonksiyonel olmak üzere iki farklı türe ayrılır. Organik kabızlık genellikle tiroid ve çölyak gibi rahatsızlıklarda görülen kabızlık türüdür. Fonksiyonel kabızlık ise çocukların bağırsak hareketlerini engellemesi sonucunda ortaya çıkar. Kabızlık bebeklerde beslenme değişiklikleri ile çözülebilecek bir sağlık sorunudur. Ayrıca bebeklere masajlar yaparak vücudunun gevşemesi sağlanır. Bu sayede bağırsak hareketleri kolaylaştırılır.
Bebeklerde Kabızlık Belirtileri Nelerdir?
Kabızlık belirtileri sadece bebeğin günlük dışkılama sıklığı ile ilgili değildir. Dışkılama sırasında bebeğin hissettikleri de önemlidir. Aynı zamanda dışkının görünümü de kabızlık için tanı kriteri olarak kullanılır. Bebeklerde kabızlık belirtileri şunlardır:
● Bezde kuru ve topak şeklinde kaka olması
● Bebeğin kakasını yaparken yüzünün geçici olarak kızarması
● Dışkılama sırasında ağlayarak ıkınma
● Normale kıyasla daha büyük kaka yapma
● Karında sertlik ve şişlik olması
● Karın ağrısı
● Aşırı huysuzluk
● Bezde sıvı veya dışkı izi
● Haftada üçten az dışkılama
Bebeklerde Kabızlık Nasıl Olur?
Kabızlığın birçok olası sebebi vardır. Kabızlık bebeklerde bazı değişikliklerden kaynaklı meydana gelebilir. Özellikle tamamlayıcı beslenmeye başlanması sonrasında meydana gelebilir. Çocukluk çağlarında ise tuvalet alışkanlığının kazanılmasından ve okula başlamasından sonra gözlenebilir. Bebekler yeni bir besinle beslenmeye başladıklarında sindirim problemi yaşanmasından kaynaklı kabızlık ortaya çıkabilir. Bebeklerde kabızlığın diğer nedenleri:
● Anne sütünden sonra sindirimi zor bir mamaya başlamak ya da işlenmiş gıda tüketmek
● Beslenmede yetersiz sıvı tüketmek
● Emzirilen bebeklerde anne sütünün yetersiz gelmesi
● Tamamlayıcı beslenmeye geçmiş büyük bebeklerde yetersiz diyet lifi içeren besin tüketmek
● İnek sütü intoleransına veya diğer gıda intoleranslarına sahip olmak
● Kistik fibrozis, çölyak, nöropatik bozukluklar, alerjiler, elektrolit bozukluklar ve hipotiroidizm gibi hastalıklara sahip olmak
● Demir damlaları kullanmak
● Bağırsak hareketlerini etkileyen tıbbi durumlara sahip olmak
Bebeklerde Kabızlık Tanısı Nasıl Konulur?
Bazen kabızlık ciddi boyutlarda olabilir. Bebeğin sağlığını ve gelişimini olumsuz etkileyen endişe verici kabızlıkta uzman bir hekime başvurulmalıdır. Bebeklerde kabızlık teşhisi için doktor dışkılama alışkanlıkları ve semptomlar hakkında ebeveynlere sorular yöneltir. Bu sorular genellikle ağrılı dışkılama varlığını tespit etmeye yönelik ve normalde ne sıklıkla dışkılama yaptığı hakkında sorulardır. Bununla beraber bebeğin kakası incelenebilir. Bu değerlendirmeler sonucunda kabızlık teşhisi konulabilir. Ayrıca nedeni tespit etmek için bebeğin beslenmesindeki değişiklikleri ve beslenme saatleri hakkında da birtakım sorular sorulabilir. Bununla beraber altta yatan nedeni bulmak için testlere başvurulabilir. Kabızlığın nedenini tespit etmek için başvurulan testler şunlardır:
● Laboratuvar testleri: Kan, dışkı ve idrar testleri ile hastalığın nedeni araştırılır. Kan testleri kabızlığın anemi, hipotiroidizm veya çölyak kaynaklı oluşup oluşmadığını belirlemeye yardımcı olur. Dışkı testi ile enfeksiyon ve kan varlığını tespit etmeyi sağlar. İdrar testiyle ise enfeksiyon varlığı sorgulanır.
● Bağırsak fonksiyon testleri: Bu testler çocuğun bağırsaklarında dışkının ne kadar kolay geçtiğini değerlendirmeyi sağlar.
Bebeklerde Kabızlık Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kabızlığı tedavi etmek için ilk olarak altta yatan neden belirlenmelidir. Bunu belirledikten sonra soruna yönelik tedavi planı hazırlanır. İki farklı tedavi seçeneği vardır. Bunlardan biri bebeğin beslenme alışkanlıklarını değiştirmek, diğeri ise ilaç tedavisidir. Kabızlık ciddi boyutta değilse ve tekrarlayan kabızlık atakları yoksa beslenme alışkanlıkları ve rahatlatma hareketleri ile kabızlık tedavi edilir. Bebeklerde kabızlığı iyileştirmek için yapılabilecek uygulamalar şunlardır:
● Mama ile besleniyorsa doktorunuzun önerdiği başka bir mama kullanma denenebilir
● 4 aylık ve daha büyük bebeklerde beslenmelerine bir miktar su eklenmelidir. Suyun miktarı için doktorunuza danışınız
● Tamamlayıcı beslenmeye geçildiyse sıvı alımına su, elma ve armut suyu gibi içecekler eklenebilir
● Bebek tamamlayıcı beslenmeye geçtiyse elma, armut, bezelye püresi ve tam buğdaylı tahıl gevreği gibi lif oranı yüksek besinleri beslenmesine ekleyiniz
● Bebeği sırt üstü yatırarak bacaklarını bisiklet hareketi gibi nazikçe oynatmak bağırsak hareketlerini kolaylaştırmaya yardımcıdır
● Ilık banyo yapılması bebeğin kaslarının gevşemesine yardımcı olur. Bu sayede bağırsak hareketlerini kolaylaştırır
● Kabızlığı iyileştirmek amacıyla daha düşük demir içeren mamalar kullanılmamalı. Mama değiştirmek için doktorunuza danışınız
● Eğer bebek formül ile besleniyorsa aşırı sulandırma yapılmamalı. Formül üzerindeki talimatlara uygun su katılmalı. Ekstra su tüketimi öğün aralarında yapılmalı
● Bebeklerde kabızlık masajı bağırsak hareketlerini kolaylaştırmayı sağlar. Göbek deliği üzerinden yumuşak bir şekilde daireler çizerek masaj yapılabilir
Bazı durumlarda doktor bebek kabızlık fitili önerebilir. Gliserin fitilleri bağırsak hareketlerini kolaylaştırmak için doğrudan anüse yerleştirilir. Ancak doktorun talimatları dışında kullanımı önerilmez. Bebeklerde kilo kaybına ve ishale neden olabilir. Bununla beraber müsiller de kullanılabilir. Ancak doktor talimatı dışında kullanmak bebeğin sağlığına zarar verebilir.
Bebeklerde Kabızlık Hakkında Sık Sorulan Sorular
Bebeklerde Kabızlık Ne Zaman Tehlikelidir?
Kabızlık bazen endişe edilecek bir tıbbi durum olarak meydana gelebilir. Özellikle bebek üç günden fazla zamandır kakasını yapmadıysa, şiddetli ve uzun süreli ağrılar hissediyorsa zaman kaybetmeden uzman bir hekime başvurulmalı. Bebek 4 aydan küçükse, haftada üçten az dışkılama, kusma ve ateş varsa uzman bir hekime başvurulmalı. Ayrıca dışkıda kan bulunması, karında şişlik olması ve tekrarlayan kabız atakları olması kabızlığı tehlikeli yapar.
Anne Sütü Alan Bebek Kabız Olur mu?
Emzirilen bebekler birkaç gün bağırsak hareketi olmadan yaşayabilir. Dışkıları genelde yumuşak yapıdadır. Böyle durumlar bebeğin kabız olduğunun işareti değildir. Dışkının görüntüsü ve bebeğin dışkılama yaparken zorlanması kabızlık için bir semptom olabilir. Ancak bebekler yetersiz anne sütü aldıkları zamanlar kabız olabilirler. Ancak yeterli anne sütü alan bebekte kabızlık nadiren görülür. Bebek kabız olduğunda başka tıbbi bir sorun yoksa anne sütü kesilmez.
Bir Bebeğin Kabız Olduğu Nasıl Anlaşılır?
Bebeklerde kabızlık dışkılama sıklığı ile ilgili olmaktan çok dışkının nasıl göründüğü ile alakalıdır. Bebeklerde sert, küçük topaklar şeklinde katı dışkılama yapılıyorsa kabız olduğunun bir işaretidir. Bazen dışkısını normale kıyasla daha büyük ve katı yapabilir. Bu da kabızlığın bir göstergesidir.
Bebeklerde Kabızlık Nasıl Giderilir?
Bebeklerde kabızlık genellikle katı besinlere başlandığında görülür. Anne sütü yerine formula ile beslenen bebeklerde ise yetersiz sıvı alımına bağlı olarak görülebilir. Bu nedenle bebeğin gün içerisinde yeterli sıvı aldığından emin olunmalıdır. Mama ile besleniyorsa lif oranı yüksek mamalar tercih edilebilir. Eğer anne sütü ve tamamlayıcı beslenme ile besleniyorsa lif oranı yüksek besinler diyete eklenmelidir. Ayrıca beslenme aralarında su verme ihmal edilmemelidir.
1 Aylık Bebeklerde Kabızlığa Ne İyi Gelir?
1 aylık bebeklerde kabızlık tedavisinde beslenme modeli önemli bir faktördür. Bebek sadece anne sütü ile beslenmesine rağmen kabızlık şikayeti varsa yeterli anne sütü almıyordur. Bu nedenle anne sütüne ek olarak bebeğin beslenmesine yaşa göre yüksek lifli formula eklenebilir. Bununla beraber bebek kabızlık masajı uygulanabilir.
Bebeklerde Kabızlığa Ne İyi Gelir?
Bebeğin bacaklarını nazik bir şekilde hareket ettirmek veya bebeğin bacaklarını dizlerinden büküp yukarı kaldırmak bebeğin bağırsak hareketlerini kolaylaştırmaya yardımcıdır. Bebek sırt üstü pozisyonda iken karnına nazikçe masaj yapmak kabızlığın iyileşmesine yardımcı olur. Ayrıca ılık bir duş alması bebeğin kaslarının gevşemesine yardımcı olur.
5 Aylık Bebek Kabızlığa Ne İyi Gelir?
5 aylık bebeklerde kabızlığın başlıca nedeni tamamlayıcı beslenmedir. Bebek bu zaman diliminde yeni besinleri sindirimde zorluk yaşayabilir. Bu nedenle lif miktarı yüksek daha yumuşak besinler beslenmeye eklenmelidir. Ayrıca ek sıvı alımına da dikkat etmek gerekir. Yetersiz sıvı alımından da kabızlık görülebilir. Beslenme aralarında bebeğe su içirilmelidir. Sıvı alımını desteklemek için kabızlığa iyi gelecek elma ve armut suyu da bebeğin beslenmesine eklenebilir.
8 Aylık Bebek Kabızlığa Ne İyi Gelir?
8 aylık bebek beslenmesinin büyük bölümünü tamamlayıcı beslenmeden alır. Kimi bebekler anne sütü almazken kimileri az miktarda alabilir. Bu nedenle enerji ve besin ögelerinin büyük çoğunluğu beslenme yoluyla alınmalıdır. Beslenmede seçilen besinler katı olmamalıdır. Sulu veya yumuşak besinler seçilerek bebeğin besinleri sindirimde zorlanmaması sağlanmalı ve sıvı alımı yeterli miktarda olmalıdır.
Yenidoğan Bebeklerde Kabızlık Tehlikeli mi?
Hirschsprung hastalığı yenidoğan bebeklerde görülen doğuştan bir rahatsızlıktır. Bebeğin dışkılamasına engel olan bir durumdur. Bu hastalık kalın bağırsaktaki sinir hücrelerinin eksik olması sonucunda görülür. Sinir hücresinin eksik olması sonucunda bağırsak içeriği kolayca ilerlemesi sağlanamaz. Bunun sonucunda ise bağırsak tıkanıklığı veya kabızlık gibi problemler ortaya çıkar. Bu tür kabızlığın tek tedavisi bağırsağın işlevsiz kısmının ameliyatla çıkarılmasıdır.
Bebeklerde sindirim sorunları yetişkinlere göre daha zor tespit edilir ve nadir belirtilerle ortaya çıkabilir. Bu nedenle dikkatli ebeveyn gözetimi, doğru hekim seçimi ve muayene ile tedavi edilebilir.
Bebeklerde kabızlık, çoğu zaman basit önlemlerle giderilebilecek bir durum olsa da, altta yatan farklı sağlık sorunlarının belirtisi de olabilir. Özellikle uzun süren, tekrarlayan ya da bebeğin gelişimini etkileyen kabızlık durumlarında vakit kaybetmeden uzman bir hekime başvurulmalıdır.
Hisar Hospital Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme bölümümüzde, bebeklerde sindirim sağlığına yönelik tanı ve tedavi süreçleri uzman hekimler tarafından yürütülmektedir.
Bebeğinizin kabızlık şikayetleriyle ilgili uzman görüşü almak için aşağıdaki formu doldurarak hızlıca randevu oluşturabilirsiniz.
Dilerseniz doğrudan randevu sayfasına gitmek için buraya tıklayın.
