Bebeklerde Diş Çıkarma Süreci

Bebeklerde Diş Çıkarma Süreci

Her bebekte görülen ve her bebekte benzer semptomlarla ortaya çıkabilen diş çıkarma süreci anne ve babanın istemsizce endişelendiği bir dönemdir. Diş çıkarma süreci, her bebeğin deneyimlediği bir durum olsa da bu dönem ve belirtileri hakkında bilinenler çok az olabilir. Özellikle belirtilerin yönetimi konusunda ebeveynler yeterli bilgiye sahip olmayabilir. Örnek olarak, süt dişlerinin çıktığı süreçte uyku bozukluğu, bebeğin sık ağlaması, kuru öksürük, diş etinde inflamasyon, salya akıntısı gibi semptomlar meydana gelebilir. Ayrıca diğer belirtilere göre daha az görülse de ishal ve ateş gibi semptomlar da diş çıkarma sürecinde bebeklerde görülebilir. Bebekler diş çıkarmaya başladığında ağrı da bazılarında ortaya çıkabilir. Bu nedenle uygun olması durumunda bir doktora başvurarak bu süreçte meydana gelen ağrılarda bebek için ilaçlarla ağrıya engel olunabilir. Bebeklerin diş çıkarma sürecinde ebeveynler, bebeklerde oluşan sorunları anlamaya çalışarak hareket etmeli ve buna göre bilgi sahibi olmalıdır.

Bebeklerde Diş Çıkarma Ne Zaman Başlar?

Diş çıkarma süresi bebeğe ve bebeğin ailesine göre bireysel farklılık olarak değişebilir. Genetik özellik ve tiroid hormonu diş gelişiminde temel faktörler olarak görülebilir. Bu nedenle sağlıklı bir bebekte ilk dişin çıkma yaşı 16 aylığa kadar gecikme gösterebilir. Bu süre çoğu bebekte 6 ay olarak belirlenir. Bebeklerin çoğunda 6 aylıkken çıkan dişler, 30 aylık olduğunda 20 diş olarak tamamlanabilir. Özellikle süt dişler çıkmaya başladığında ağız içinde sırayla çıktığı görülür. Süt dişlerin çıktığı döneme de “süt dişlenmesi dönemi” denilir. Bebeklerde çoğunlukla diş çıkarma sırası önden arkaya, aşağıdan yukarıya olarak bilinir.

Bebeklerde Diş Çıkarma Belirtileri Nelerdir?

Hipokrat’a göre süt dişlerinin çıkması esnasında ishal, havale ve nöbet (konvülsiyon), ateş gibi birçok rahatsızlık görülebilir. Anne ve baba diş çıkarmayı ne kadar bir sağlık sorunu olarak görse de aslında dikkat edildiği sürece bu belirtilerin geçici bir süreliğine var olduğunu belirtmek gerekir. Diş çıkarma süreci zahmetli ve ebeveynler için endişe verici olabilir fakat bu dönemde belirtilerin görülmesi her bebek için de normal bir durum olarak görülür. 3 aylık bebekte tükürük salgısı artabilir. Bu durum süt dişlerinin diş etlerini delmeye başladığını ve çıkmaya hazırlandığını gösterir. Süt dişlerinin çıkması sırasında diş eti enflamasyonu, mızmızlık, salya akması, kuru öksürük oluşması, uyku bozukluğu çok görülen belirtilerdir. Ayrıca ateş ve ishal gibi belirtiler de diğerlerine göre çok görülmese de var olabilecek semptomlar arasındadır. İlk dişin çıkması sırasında bebeğin salya akıntısında artış görülebilir ve dişin çıktığı yerde ağrı oluşma ihtimali az da olsa ortaya çıkabilir. Bu belirtiler çoğu bebekte görülmeyebilir. En fazla görülen rahatsızlıklar şöyle sıralanabilir:

• İştah kaybı
• Katı gıdaları istememe
• Salyada artış görülmesi
• Isırma/çiğneme isteği
• Ateş
• Diş etlerinde kaşıntı ve kızarıklık görülmesi
• İshal
• Uyku süresinin az olması
• Huzursuzluk

Bebeklerde Diş Çıkarma Sürecinde Yardımcı Materyaller Nelerdir?

Diş çıkarma süreci anne ve baba için sancılı bir dönem olsa da anne ve baba bu dönemde çocuklarını anlamaya çalışmalı ve bu sürece göre hareket etmelidir. Diş çıkarma dönemine bağlı olarak başlayan diş eti ağrısı, yıkanmış ıslak bir bezle, soğuk diş halkaları kullanılmasıyla ya da temiz bir parmakla diş etlerine masaj yapılarak azaltılabilir. Anne ve babanın bu dönemde bebeklerinin diş etlerine temiz ve soğuk bir bezle masaj yapmaları, bebeği beslemeden önce diş jellerini diş etlerine sürmeleri gerekebilir. Diş etlerine masaj yapabilmeleri için dişlikler veya çiğneyebileceği soğuk yiyecekler verilmesi, bebeklerin ağrısında ve huzursuzluğunda azalma gösterebilir ve bu süreci daha sakin ve rahat geçirmelerine destek olabilir.

İbn-i Sina’da Çocuk Psikiyatrisine Bir Bakış kitabından aktarıldığına göre, bebeklerde diş çıkarma sürecinde görülen titremelerin normal ve doğal olduğunu ve bu süreçte bebeklerin vücudunun nergis ve şebboy yağı ile ovularak bebeğin rahatlatılması gerektiği yazılır. Amerikan Pediatrik Diş Hekimliği Akademisi, belirtilerin tedavisi için bebeklerin diş etine soğutulmuş halkalar ve oral analjezik (ağızdan verilen ağrı kesici) uygulaması önerir. Sorunu ortadan kaldırmak için reçetesiz satılan diş jelleri dahil topikal anestezik ilaçlarının zarar verme oranının yüksek olması nedeniyle kullanılması riskli olabilir. Asetaminofen ve ibuprofen maddesi içeren ilaçların kullanımı diş çıkarma ağrılarını hafifletmeye yarar sağlar. İçerisinde benzokain bulunan jeller ise methemoglobinemi (dokulara oksijen taşınmasının bozulması sonucu hipoksi oluşması) riskinden dolayı bebekler için uygun olmayabilir. Bundan dolayı ilaç kullanımından önce uzman bir doktorla görüşme sağlanabilir.

Tıp alanında yapılan tedaviler (homeopatik) ve doğal tedavilerin yoğun bir şekilde kullanıldığı ve bebeklerde diş çıkarma sürecinde meydana gelen huzursuzluğun ortadan kalkmasına yardımcı olduğu belirtildiği halde bu tedavinin etkisinin kesin olduğuna dair yeterli sonuç çıkmamıştır. Amber (kehribar), diş çıkarma döneminde kullanılan doğal ve geleneksel tedavi yöntemi olarak tercih edilebilir. Kehribarın doğal bir ağrı kesici olduğu ve kullanıldığında bebeğe az miktarda yağ yaydığından dolayı diş çıkarma sürecinde meydana gelen rahatsızlık belirtisini ortadan kaldırabilir. Bundan dolayı bir takı (kolye, bilezik, halhal vb.) olarak da bebeğe takılabilir.

Bebeklerde Diş Çıkarma Dönemleri Nelerdir?

Bebeklerde ilk diş dişlerinin çıkması bir dönüm noktası olarak görülür. Özellikle bebeklerin ağzında ilk süt dişinin çıkması başta ebeveynler olmak üzere bebeğin çevresinde bulunan kişiler için yeni bir heyecan ortaya çıkarır. Süt dişleri 20 adet olarak bilinir ve bu süt dişleri genel olarak 4 ve 10 ay arasında veya sonrasında çıkmaya başlar. Dişlerin tamamlanması da çoğunlukla 30 ve 36 ay arasında görülür. Dişlerin çıkması önden arkaya, aşağıdan yukarıya doğru olarak sıralanabilir.

Bebeklerde Geç Diş Çıkarma Nedenleri Nelerdir?

Bebekler doğduktan sonra diş etlerinin dişlerin çoğunluğu bulunabilir. İlk dişin çıkma dönemi bebeğin genetik durumuna göre değişebilir. Bebeğin prematüre (erken doğum) olma durumu, gelişim sorunu gibi sağlık sorunlarından dolayı dişlerin geç çıkma ihtimali vardır. Ayrıca bebeğin gelişim sürecine katkıda bulunan beslenme alışkanlığının kötü olması, vitamin yetersizliği gibi durumlar da dişlerin geç çıkmasına neden olabilir. Bu yüzden yeni doğan bebekte ilk aydan itibaren gelişim sürecinde hassasiyet gösterilmeli ve hatta uzman bir doktorun tavsiyesiyle hareket edilmelidir. 13 aylığa ulaşmış bir bebekte henüz diş çıkarma olmamışsa ebeveynler uzman bir doktorla görüşme sağlamalıdır. Özellikle down sendromu gibi rahatsızlıklarda doktor takibi sağlanmalıdır. Bebekler belli bir aydan sonra (ortalama 6 aydan sonra) süt dışında yemek alışkanlığına başladığı için geç çıkan dişler bu durumu geciktirebilir ve bu yüzden bebeğin yeme alışkanlığında ve gelişiminde sorunlar ortaya çıkabilir.

Sıkça Sorulan Sorular