İnatçı bir öksürüğünüz varsa, nefes alıp verirken hırıltı sesi duyuyorsanız; en önemlisi bu şikayetleriniz özellikle sabaha doğru uykudan uyandıracak şekildeyse astım hastası olabilirsiniz…

Astım hastalarının özellikle dikkat etmesi gerekenleri Hisar Intercontinental Hospital Göğüs Hastalıkları Bölümü Uzmanı Dr. Orhan Dalkılıç’la konuştuk.

Bu Belirtileri Dikkate Alın!

Göğüste tıkanma, öksürük, hırıltılı solunum sık rastlanan belirtilerdir. Bazen sadece inatçı öksürükle veya nefes alıp verirken hırıltı, hışırtı gibi bir ses şeklinde belirti verebilir. Bu yakınmalar geceleri, özellikle sabaha doğru uykudan uyandıracak şekilde görülüyorsa astım hastası olabilirsiniz.

Astım Olduğunuzu Biliyorsunuz. Peki, Hastalığı Tanıyor musunuz?

• Astım alerjik bir hastalıktır ve öldürücü değildir.
• Geçmeyen ve sabah görülen öksürüğün en sık nedeni astımdır.
• Hastalık tamamen iyileşmez ama tam kontrol altına alınabilir.
• Astımın tedavisi eğitimle başlar.
• Kortizonsuz astım tedavisi çok zordur. Bu nedenle kortizon tedavisinden korkmayın. Yeterli ve küçük dozlarda, gerekli sürede özellikle lokal inhaler şekilde kullanılan steroidlerin yan etkisi görülmeyecek kadar azdır. Kullanım sonrası ağzınızı bol su ile çalkalayın, bu dönemde az tuzlu beslenin ve tansiyonunuzu sık sık kontrol ettirin.
• Çocuklarda da görülür.
• Erişkinlerde aniden ortaya çıkabilir.
• Gizli astım gebelikte ve stres sonrası ortaya çıkabilir.
• Gebelikte ve emzirmede her tür astım ilacı kullanabilirsiniz.
• Gizli astım ancak solunum (nefes) fonksiyon testi ile anlaşılabilir.
• Ağır astımınız varsa uçak yolculuğunda oksijene ihtiyaç duyabilirsiniz.
• Reflü astımı sıklıkla tetikler.
• Astımınız sık tekrarlıyorsa mutlaka nedenini bulmalısınız.
• Astımınız kontrol altındaysa her türlü sporu yapabilirsiniz.
• Sürekli ve yüksek dozda ilaç kullananlarda dirençli astım gelişebilir. “Zor astım” diye bilinen bu formu en ağır seyre sahiptir.

Astım ve Alerji Kardeşliği

Alerji denince akla solunum yolu alerjilerine en sık neden olan ev tozu (akar veya mite diye de anılır) ve çiçek tozu (polen) gelir. Gıdalar, hayvan epitelyum ve tüyleri, küf mantarları daha az sıklıkla alerjiye neden olurlar. Polene bağlı tetiklenen astım daha çok mevsimsel (ilkbahar), ev tozuna bağlı tetiklenen alerjik astım ise her dönemde görülebilir. Buna bağlı olarak alerjik astımlıların bazılarında belirli mevsimlerde yakınmalar artabilir, hatta sadece bu dönemde hastalık ortaya çıkıp daha sonra tamamen normale dönebilir.

Astımın temelinde alerji yattığı için, alerji ve astım birlikte anılırlar. Hastalığın ortaya çıkmasında hem genetik yatkınlık hem de çevresel faktörler birlikte rol oynar. Alerji genelde genetik geçişli olduğu için astım da irsi özelliği olan hastalıklar arasındadır. Ailede anne-babada astım varsa çocuklarda da görülme sıklığı artar. Ayrıca sigara dumanıyla temas, solunum yolu enfeksiyonları, hava kirliliği, bazı gıdalar ile bunlara ilave edilen katkı maddeleri de özellikle erken çocukluk döneminde astım gelişimine katkıda bulunur. Ancak bu etkenler uzaklaştırılırsa çocuklukta astım hastası olanların bir bölümünde erişkin yaşlara gelindiğinde hastalık tamamen iyileşebilir.
Astımlı kişinin havayolları, astımı olmayanlara göre daha duyarlıdır. Özellikle çocuklukta başlayan astım için bu daha belirgindir. Uzun süren öksürüklerde ilk akla gelen tanıdır. Bu tip vakalara alerji ve solunum fonksiyon testleri ile daha kolay tanı konulur. Alerjik bronşit veya gizli astım denilen bu durum ileride astımın habercisidir.

Astımınızın Tetiklenmesini İstemiyorsanız…

Tetik faktörleri (çeşitli kalp-tansiyon ve romatizma ilaçları, tuz ruhu-çamaşır suyu, alkol, psikojenik stresler, ağlama-gülme gibi yoğun şekilde ortaya çıkan duygusal davranışlar, ağır egzersiz gibi değişkenler, uyuşturucu gibi maddeler ise maalesef az bilinen ancak ölümle sonuçlanan krizlere sebep olabilen tetikleyicilerdir.) saptayıp bunlardan uzak durun.

• Sinüzit, burunda polip, reflü gibi rahatsızlıklarınız varsa tedavinizi aksatmayın.
• Ağır astım hastasıysanız kriz anında nasıl davranacağınızı öğrenin.
• İlacınızı yanınızda taşıyın.
• Düzenli kontrol ve tedavilerinizi ihmal etmeyin.