Histerektomi gerekli durumlarda kadın üreme organlarının çıkarılmasını içerir. Bu organların çıkarılması için minimal invaziv ya da cerrahi seçenekler mevcuttur. Farklı vücut bölgelerinden gerçekleştirilebileceği gibi en geniş çalışma alanını abdominal histerektomi sağlar. Eğer kişinin rahminin tamamının alınması gerekiyorsa total histerektomi bu işlemi gerçekleştirmek için uygulanır.
Abdominal Total Histerektomi Ameliyatı Nedir?
Histerektomi çeşitli nedenlere bağlı olarak, rahmin tamamının ya da sadece bir kısmının çıkarılması işlemidir. Supraservikal veya subtotal histerektomi, rahim ağzını yerinde tutarak rahmin yalnızca üst kısmını çıkarmayı içerirken total histerektomi tüm rahmi ve rahim ağzını çıkarır. Radikal histerektomi ise genellikle sadece kanser mevcut olduğunda yapılır. Aynı zamanda cerrah ooferektomi adı verilen bir prosedür ile sadece yumurtalıkları çıkarabilir. Fallop tüplerinin çıkarılması işlemine ise salpenjektomi denir.
Total abdominal histerektomi ameliyatı rahmi tamamen çıkarmak için uygulanan bir işlemdir. Bu işlem ile karından yani abdominal bölgeden açılan bir kesi kullanılarak rahmin tamamı ve serviks adı verilen rahim ağzı birlikte vücuttan çıkarılır. Rahim bu işlemde karından açılan geniş bir kesiden çıkarılır. Ancak yumurtalıklara çoğu zaman dokunulmaz. Süreç sadece rahim ağzı ve rahmi ilgilendirir. Kesi göbek deliğinden kasık kemiğine kadar uzunlamasına ya da göbek deliğinin biraz altından iki yana doğru açılabilir. Cerrah kesiyi kapatmak için dikiş ve zımba kullanır. Bu işlem yaygın olarak kanser söz konusu olduğunda, uterus genişlediğinde ya da hastalık diğer pelvik bölgelere yayıldığında kullanılır. Geniş bir kesi ile işlem gerçekleştirildiği için ve organlar alındığı için genellikle uzun bir hastanede kalış ve iyileşme süresi gerektirir.
Abdominal histerektomi uterusun yani rahmin, serviks, yumurtalıklar, bağlar ve fallop tüpleriyle birlikte alt karın veya bikini hattında yapılan yatay bir kesi yoluyla çıkarıldığı invaziv bir cerrahi prosedürdür. Karındaki açıklık, cerrahın pelvik organlara kolay erişimini sağlamak için geniş olmalıdır. Bununla birlikte bazı durumlarda, uterus çok büyük veya hacimli ise, cerrahın karın boşluğuna daha kolay erişmesini sağlayan dikey bir kesi yapılabilir. Abdominal histerektomi genel anestezi altında yapılır ve histerektomi tipine göre 60 dakika ile 2 saat arasında sürebilir. Total abdominal histerektomi sonrası şu yan etkiler yaşanabilir:
- Kabızlık
- İdrar yolu enfeksiyonları
- Vajinal kanama
- Akıntı
Abdominal Total Histerektomi Ameliyatı Nasıl Gerçekleştirilir?
Histerektomi ile kadınlardaki üreme organlarının çıkarılmasının farklı çeşitleri vardır. Her zaman bu işlem geniş kesiler gerektirmez. Ancak işlemin belirlenmesinde alınması gereken organın büyüklüğü ve nedeni etkilidir. Laparoskop ile gerçekleştirilen rahim alma ameliyatlarında karından açılan küçük delikler kullanılır. Laparoskop adı verilen kameralı bir tüp bu kesilerden içeri sokulur ve iç organların görüntülenmesi sağlanır. Açılan diğer kesilerden gerekli cihazlar kullanılarak alınması gereken rahim ve rahim ağzı çıkarılır. Açık cerrahi bir işlem değildir. Bir diğer seçenek ise vajinal histerektomidir. Vajinal histerektomide ameliyat vajinal yolla gerçekleştirilir ve alınan organlar aynıdır. Bu işlem de kesi gerektirir ve minimal invaziv değildir. Diğer seçenek ise abdominal histerektomidir. Karından açılan cerrahi bir kesik yoluyla organlar vücuttan çıkarılır. Hangi seçeneğin uygun olduğu yapılan tetkikler sonucunda cerrah tarafından belirlenir. Ameliyattan bir süre önce doktor tarafından verilen tavsiyelere uyulması önemlidir. Abdominal total histerektomi prosedürüne karar verildiğinde işlem için öncelikle kişiye damar yolundan bir anestezi verilir. Bu anestezi ameliyat sırasında kişinin uykuda olmasına ve ağrı hissetmemesine yardımcı olmak uygulanır. Ardından kesik, ihtiyaca göre göbek deliğinin altından başlayıp aşağı inen dikey bir konumda ya da göbek deliğinin hemen altından karın alt bölgesine yapılan yatay olarak yapılır. Eğer kesi açıldıktan sonra kısmi bir histerektomi gerçekleştirilecek ise rahim ağzına dokunulmadan rahmin üst kısmı çıkarılır ancak total olarak yapılan işlemde her iki kısım da tamamen alınır. Cerrah ince aletler kullanarak uterusu ve serviksi destekleyici bağlardan ayırır ve bunları kesiden çıkarır. Uygun histerektomi tipi gerçekleştirildikten sonra cerrah kesiyi diker ve bir bandajla kapatır. Bu noktadan sonra enfeksiyon ve kanamaların azaltılması için vajinal bölgeye ilaçlarla ıslatılmış bandajlar da yerleştirilebilir.
Histerektomi sonrası iyileşme süreci geçirilen ameliyatın türüne ve kişinin ameliyattan önceki genel sağlığına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Vajinal veya laparoskopik histerektomi için ortalama iyileşme süresi 3-4 haftadır. Abdominal histerektomide hastaneden ayrılacak kadar iyi olmak için geçen süre yaşa ve genel sağlık düzeyine bağlıdır.
Abdominal histerektomi geçirdikten sonra tamamen iyileşmek yaklaşık 6-8 hafta sürebilir. Bu süre zarfında mümkün olduğunca dinlenmeli ve ağır kaldırmaktan kaçınılmalıdır. Karın kaslarının ve çevresindeki dokuların iyileşmesi için zamana ihtiyacı vardır.Hastaneden taburcu olmadan önce çeşitli egzersizler kişiye öğretilebilir ve iyileşme sürecinde uygulanması istenebilir. Aynı zamanda bu süreçte kesinin bakımının uygun şekilde yapılması da önemlidir. Düzenli kontrol muayeneleri gerçekleştirilerek kesi ile ilgili bakımlar hastanede gerçekleştirilir. Ameliyat sonrası kabızlık yaşanabilen bir durumdur. Bu durumu önlemek için bol sıvı tüketmek, taze meyve ve sebze yemek önemlidir.
Ameliyat sonrası kesinin enfeksiyon kapmaması için bir pansuman uygulanır ve bu pansumanın sağlık kurumlarında yenilenmesi gerekebilir. Aynı zamanda idrarın mesaneden atılması için kateter takılabilir. Abdominal histerektomide yara içerisindeki kadın birikmemesi ve vücuttan atılması için birkaç gün kalacak bir drenaj tüpü kullanılabilir.
Abdominal Total Histerektomi Neden Yapılır?
Her hasta için abdominal total histerektomi uygulanmasının nedeni farklı olabilir. Bu ameliyat gerçekleştirilmeden önce hastanın tıbbi geçmişi, tetkik sonuçları ve var olan hastalıkları iyi şekilde araştırılır. Total abdominal histerektomi için en sık karşılaşılan neden uterus ve serviks kanseridir. Diğer alternatif yöntemler durumu tedavi edemezse rahim fibroidlerini, rahim sarkmasını, endometriyozu, kalıcı uzun süreli kanamayı tedavi etmek için de kullanılabilir. Ancak total abdominal histerektomiden sonra kişi hamile kalamaz. Bu nedenle eğer kesinlikle gerekli değilse bu işleme başvurulmaz. Diğer tüm tedavi seçenekleri araştırıldığında, ağır veya çok ağrılı dönemlerden yaşam kaliteleri gereğinden fazla etkilenen bazı kadınlar abdominal histerektomiden fayda görebilir. Eğer rahimde miyomlar bulunuyorsa bu miyomlar büyükse mesaneye baskı yapabilir ve üriner semptomlara neden olabilir. Endometriozis ise hücreler rahmin dışında sıklıkla fallop tüplerinde, yumurtalıklarda, mesane veya bağırsak gibi vücuttaki diğer çevre organlarda bulunduğunda ortaya çıkar. Bu nedenle endometriozisin çok fazla yayılması ihtimali bulunduğunda da bu ameliyata başvurulabilir. Özellikle ise rahim ağzı, rahim, fallop tüpleri veya yumurtalık kanseri bulunan kişilerde hayati tehlikenin azaltılması için total abdominal histerektomi önerilebilir. Total abdominal histerektomi şu nedenlerle uygulanabilir:
- Normalden daha büyük rahim
- Yumurtalık ve rahim kanseri
- Endometriozis
- Büyük uterin fibroidleri
- Kronik uterin enfeksiyonu
- Menopozla ilişkili şiddetli ağrı
Abdominal Total Histerektomi Yapmanın Faydaları Nelerdir?
Abdominal histerektomi cerrahın pelvik organlara iyi bir şekilde ulaşmasını ve organları tamamen görülmesini sağlar. Bu sayede cerrah mevcut sorunları hızlı bir şekilde tespit edebilir. Açılan abdominal kesi ile çok büyük bir uterusun, geniş endometriozis, adenomiyoz veya skar dokusu alanlarının çıkarılmasını sağlar. Cerrah hastanın durumuna göre serviksi tutma veya çıkarma konusunda ameliyat sırasında karar verebilir. Aynı zamanda anestezi altında ve ameliyatta laparoskopik histerektomiden daha az zaman gerektirir. Miyom, adenomiyoz, endometriozis gibi kitleler ile yaşayan insanlar için histerektomi kronik ağrıyı azaltmaya veya ortadan kaldırmaya yardımcı olabilir. Ayrıca beklenmedik ve ağır kanamaların önlenmesini sağlayabilir. Kanser nedeniyle ameliyat olan kişiler için histerektomi tedavi planının önemli bir parçasıdır. Rahim ve serviksin çıkarılması, endometrial kanser için en yaygın tedavi yöntemidir. Bazen yumurtalıklar ve lenf düğümleri olan veya olmayan fallop tüplerinin çıkarılması da gereklidir. Aynı zamanda erken evre kanserlerin yayılmasının önüne geçmek için de rahmin alınmasına ihtiyaç duyulabilir.
Sıkça Sorulan Sorular:
Bu ameliyatın alternatifi var mı?
Abdominal total laparoskopi başka tedavi seçenekleri yanıt vermediğinde ya da başka bir tedavi seçeneği bulunmadığında uygulanır. Ancak bu ameliyattan önce denenebilecek seçenekler şunlardır:
- Medikal tedavi
- Hormonal tedavi
- Laparoskopi
- Miyomektomi
- Endometriyal Ablasyon
- Uterin arter embolizasyonu
- Vajinal Histerektomi
Eğer bu seçeneklerden yanıt alınamayacak bir durum söz konusu ise ilk seçenek olarak total abdominal histerektomi uygulanabilir.
Ameliyat sırasında ve sonrasında çok kanamam olur mu?
Açık cerrahi yol ile gerçekleştirilen bu işlem sırasında kanama olması normaldır. Cerrah ameliyat öncesi pıhtılaşma önleyici ilaçların kullanılmamasını önerebilir. Aynı zamanda ameliyat sırasında da gerekli önlemler alınır. Ameliyat sonrası oluşabilecek kanamanın azaltılması için pansuman ve vajinal pansumanlar kullanılabilir.
Ameliyat sırasında ne alınacak?
Total histerektomi sırasında rahim ve rahim ağzı birlikte alınır. Eğer gerekli görülürse yumurtalıkların alınması da gerekli görülebilir.
Ameliyat hangi bölgeden yapılacak ve iyileşme sürecim nedir?
Abdominal histerektomi göbek deliğinin altından açılan bir kesi ile gerçekleştirilir. Abdominal bölge karın bölgesidir ve rahmin çıkarılması için gerekli alanı cerraha sağlar. Ameliyat sonrası iyileşme süreci kişiden kişiye değişiklik gösterebileceği gibi ortalama 6-8 hafta kadardır.
Ne tür histerektomi geçireceğim, yumurtalıklarım alınacak mı?
Açık cerrahi ile karın bölgesinden gerçekleştirilen ve rahim ile rahim ağzının çıkarıldığı bir ameliyat geçirilir. Rahmin tamamının alınması işlemidir. Yumurtalıkların alınması ameliyata dahil değildir ancak cerrah gerekli görürse yumurtalıkların çıkarılmasını da uygun görebilir.
Total abdominal histerektomi doğru şekilde karar verilmesi gereken bir işlemdir. Cerrahın alanında uzman olması ve hastaya sağlayacağı faydaları göz önünde bulundurarak işleme karar vermesi gerekir. Bu nedenle işlemi uygulayacak cerraha iyi karar verilmeli ve işlemin yapılacağı sağlık kurumunun komplikasyon gelişmesi açısından risksiz olması gereklidir. Rahim bölgesinde gerçekleşen sağlık sorunlarınız bulunuyorsa ya da bu sorunlardan şüphe ediyorsanız Kadın Hastalıkları ve Doğum biriminden randevu oluşturarak gerekli muayenelerini gerçekleştirebilirsiniz.