Lenf Bezi Biyopsisi
Lenf bezi biyopsisi bağışıklık sisteminin kilit elemanlarından olan lenf düğümlerinden örnek alınarak çeşitli hastalıkların kesin tanısının konulmasını sağlayan önemli bir işlemdir. İyi ya da kötü amaçlı birçok durumun, mikroskop altında net şekilde anlaşılmasına imkan verir.
Lenf Bezi Biyopsisi Nedir?
Lenf bezi biyopsisi bir ya da birkaç lenf düğümünden doku veya hücre örneği alınarak laboratuvarda mikroskopik incelemeye tabi tutulması işlemidir. Bu örnek sayesinde enfeksiyon, iltihabi hastalık ya da kanser gibi sorunların varlığı kesinleştirilir. Örnek iğneyle, cerrahi (açık), ya da sentinel yöntemle alınabilir. Çocukta lenf bezi biyopsisi büyüyen veya enfeksiyon dışı nedenlerle açıklanamayan lenf bezleri varlığında tanı amaçlı uygulanabilir.
Lenf Bezi Biyopsisi Hangi Durumlarda Yapılır?
Lenf bezi biyopsisi, genellikle lenf düğümlerinin beklenmedik ve uzun süreli büyümesi durumlarında başvurulan bir yöntemdir. Örneğin, boyun, koltuk altı veya kasık bölgesindeki lenf bezlerinde birkaç hafta içinde küçülmeyen, hassasiyet veya ağrı içermeyen şişliklerin sebebini anlamak için yapılabilir. Bu tür lenf bezi büyümeleri enfeksiyonlardan kaynaklanabileceği gibi lenfoma veya diğer kanser türlerinin belirtisi de olabilir. Ayrıca, yapılan görüntüleme testlerinde, örneğin ultrason ya da MR sonuçlarında lenf bezlerinde şekil veya boyut açısından olağandışı değişiklikler fark edilirse yine biyopsiye ihtiyaç duyulur. Tüberküloz, sarkoidoz gibi iltihabi durumlarda veya bağışıklık sistemi hastalıklarında da lenf bezinin durumunu netleştirmek adına biyopsiye başvurulur.
Lenf Bezi Biyopsisi Neden Yapılır?
Lenf bezi biyopsisinin temel amacı, kesin teşhis koymak ve doğru tedavi planını belirleyebilmektir. Özellikle fiziksel muayene ya da görüntüleme testleriyle netlik kazanamayan durumlarda biyopsi sayesinde lenf düğümünün içeriği mikroskobik düzeyde incelenerek gerçek neden belirlenebilir. Bu işlem, kanser gibi ciddi hastalıkların erken evrede tespit edilmesinde kritik bir rol oynar. Ayrıca biyopsi, enfeksiyonların neden olduğu iltihaplı lenf düğümlerinin sebebini tam olarak ortaya koyarak hastanın doğru antibiyotik veya antiviral ilaçlarla tedavi edilmesini mümkün kılar. Bazı kanser türlerinde, örneğin meme kanseri veya ciltte görülen melanomda, kanserin yayılıp yayılmadığını anlamak ve hastalığın evresini belirlemek amacıyla da lenf bezi biyopsisine ihtiyaç duyulur. Böylece hekimin hastaya en uygun tedavi yöntemini seçmesi kolaylaşır.
Lenf Bezi Biyopsisi Tanısı Nasıl Konur?
Lenf bezi biyopsisi kararı verilmeden önce hekiminiz öncelikle şikayetlerinizi dinleyip detaylı bir fizik muayene yapar. Bu aşamada lenf düğümünün büyüklüğü, kıvamı, ağrılı olup olmadığı gibi özellikler değerlendirilir. Ardından lenf bezi büyümesinin sebebini anlamak için genellikle bazı tetkikler istenir. Bu tetkikler şunlardır:
- Kan testleri: Kan testleri arasında tam kan sayımı (CBC), enfeksiyon göstergeleri (CRP, ESR gibi), ve bazı durumlarda bağışıklık sistemi hastalıkları veya kanser türlerini belirlemeye yönelik özel testler bulunur.
- Görüntüleme yöntemleri: Ultrasonografi, lenf bezinin şekli, büyüklüğü ve içinde sıvı birikimi olup olmadığını anlamak için sık tercih edilen yöntemdir. Derin yerleşimli lenf düğümleri varsa bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans (MR) görüntüleme ya da PET-CT gibi daha ayrıntılı yöntemlere ihtiyaç duyulabilir.
- Biyopsi: Tüm test ve görüntüleme sonuçlarına bakılarak lenf bezi biyopsisinin gerekli olup olmadığı ve hangi yöntemle yapılacağına karar verilir.
Lenf Bezi Biyopsisi Nasıl Yapılır?
Lenf bezi iğne biyopsisi birkaç farklı yöntemle gerçekleştirilebilir; kullanılacak yöntem, lenf bezinin konumuna ve şüphelenilen hastalığa göre değişir. En sık tercih edilen yöntemlerden biri ince iğne aspirasyon biyopsisidir (FNA). Bu yöntemde, ultrason eşliğinde veya elle hissedilen lenf bezine ince bir iğne batırılarak az miktarda sıvı ya da hücre örneği alınır. Bu işlem genellikle lokal anesteziyle yapılır ve hastanın fazla ağrı hissetmemesi sağlanır. Eğer daha fazla doku örneği gerekiyorsa, kalın iğne (core) biyopsisi tercih edilir. Bu yöntem de benzer şekilde lokal anesteziyle yapılır ancak iğne biraz daha kalındır ve lenf bezinden daha büyük bir doku parçası alınır. Bunların dışında, lenf bezinin tamamen çıkarılmasını gerektiren durumlarda açık (eksizyonel) biyopsi uygulanır. Yüzeyel lenf bezi biyopsisi veya eksizyonu cilde yakın yerleşimli lenf nodlarının tamamının çıkarılması ya da örneklenmesiyle gerçekleştirilir. Bu işlem genellikle cerrahi ortamda ve lokal ya da genel anestezi altında yapılır. Ayrıca meme veya cilt kanseri gibi durumlarda sentinel lenf nodu adı verilen ilk lenf bezine özel boya ya da radyoaktif madde verilerek, ilgili lenf düğümü bulunur ve çıkarılarak incelenir. Sentinel lenf bezi biyopsisi kanserin ilk yayıldığı lenf nodunu bulmak ve cerrahiye yön vermek için yapılan özel bir işlemdir. İşlem türüne göre biyopsi süresi yaklaşık 15 dakikadan bir saate kadar değişebilir ve hastalar genellikle aynı gün evlerine dönebilirler.
Koltuk altı lenf bezi biyopsisi özellikle meme kanseri şüphesi olan hastalarda tümör yayılımını değerlendirmek için yapılır. Kasık lenf bezi iğne biyopsisi kasık bölgesindeki şüpheli lenf nodlarının ultrason eşliğinde ince iğneyle değerlendirilmesini sağlar.
Sık Sorulan Sorular
Lenf Bezi Biyopsisi Hangi Durumlarda Gerekir?
Lenf bezi biyopsisi, genellikle açıklanamayan, uzun süren ve zaman içinde küçülmeyen lenf bezi şişliklerinde gerekir. Özellikle boyun, koltuk altı veya kasık bölgelerinde ele gelen şişlikler enfeksiyon kaynaklı değilse veya birkaç hafta içinde düzelmiyorsa, daha ayrıntılı inceleme yapılmalıdır. Lenfoma gibi lenf düğümlerini etkileyen kanserler veya meme, cilt kanseri gibi diğer kanserlerin yayılım şüphesi olduğunda da biyopsiye başvurulur. Ayrıca, görüntüleme testlerinde şüpheli durumlar görüldüğünde veya tüberküloz gibi bazı enfeksiyonlarda tanıyı netleştirmek için de biyopsi gerekli hale gelebilir.
Lenf Bezi Biyopsisi Riskli Midir?
Lenf bezi biyopsisi genel olarak oldukça güvenli bir prosedürdür. Yine de her tıbbi işlemde olduğu gibi bazı küçük riskler bulunur. Lenf bezi biyopsisi sonrası, işlem yapılan bölgede hafif ağrı, morarma ya da şişlik oluşabilir ve bu durum genellikle geçicidir. Nadiren enfeksiyon gelişebilir ancak uygun steril tekniklerle bu risk oldukça düşüktür. Sinirlere yakın bölgelerde biyopsi yapılırken nadiren geçici hissizlik veya karıncalanma olabilir. Açık cerrahi biyopsilerde çok düşük ihtimalle lenf sıvısının birikmesi veya lenfödem gibi komplikasyonlar görülebilir. Ancak tüm bu riskler, deneyimli bir hekim tarafından uygulandığında oldukça azdır.
Lenf Bezi Biyopsisi Ağrılı Mıdır?
Lenf bezi biyopsisi çoğunlukla ağrılı bir işlem değildir. İşlem sırasında lokal anestezi uygulandığından hasta genelde sadece küçük bir iğne batması hisseder. İşlem sonrasında ise hafif ağrı ya da sızı olabilir ancak bunlar genellikle birkaç gün içinde azalır ve basit ağrı kesicilerle kontrol altına alınabilir. Açık cerrahi biyopsi sonrası biraz daha uzun süreli hassasiyet yaşanabilir fakat yine de ağrı çoğu durumda kolaylıkla yönetilebilir düzeydedir.
Lenf Bezi Biyopsisi Nasıl Yapılır?
İnce iğne aspirasyonunda lenf düğümüne ince bir iğneyle girilerek hücre ve sıvı örneği alınır. Kalın iğne biyopsisinde daha büyük bir doku parçası alınır ve daha kesin sonuçlar sağlar. Açık cerrahi biyopsi yönteminde ise genellikle lokal ya da genel anestezi altında, lenf bezinin tamamı veya büyük bir parçası cerrahi yöntemle çıkarılır. Bu yöntemlerden hangisinin uygulanacağına hekiminiz, lenf bezinin konumu ve şüpheli durumun niteliğine göre karar verir.
Lenf Bezi Biyopsisi Ne Kadar Sürer?
Lenf bezi biyopsisinin süresi seçilen yönteme göre farklılık gösterir. İnce veya kalın iğne biyopsileri genellikle yaklaşık 10 ila 30 dakika arasında tamamlanır. Cerrahi biyopsi biraz daha uzun sürer ve genellikle 30 dakika ila 1 saat arasında bir zaman alabilir. Daha derin bölgelerde, laparoskopik veya mediastinoskopik biyopsi gibi yöntemler kullanıldığında işlem süresi bazen 1 saatten daha uzun olabilir. Bu yöntemlerin hepsi genelde günübirlik işlemler olup hastaların aynı gün içinde taburcu edilmesi mümkündür.
Lenf Bezi Biyopsisi Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?
Lenf bezi biyopsisi sonrası, biyopsi yapılan bölgeyi temiz ve kuru tutmanız önemlidir. İşlemden sonraki birkaç gün ağır egzersiz ve fiziksel aktivitelerden kaçınmanız gerekir. Bölgeye baskı uygulayacak dar giysiler giymekten kaçınmalısınız. Biyopsi alanında şişlik, kızarıklık, ateş yükselmesi veya akıntı gibi enfeksiyon belirtileri fark ederseniz derhal doktorunuza haber vermelisiniz. Ayrıca doktorunuzun reçete ettiği ilaçları düzenli kullanmanız ve kontrol randevularınızı aksatmamanız önemlidir.
Lenf Bezi Biyopsisi Sonucu Ne Zaman Çıkar?
Lenf bezi biyopsisinin sonuçlanması, yapılan yönteme ve incelenen duruma göre değişebilir. Genellikle iğne biyopsilerinde sonuçlar birkaç gün içinde alınabilirken, daha kapsamlı histopatolojik incelemelerin yapıldığı açık cerrahi biyopsilerde sonuçlar yaklaşık 1 ila 2 hafta arasında çıkar. Bazı özel testlerin gerektiği durumlarda sonuç süresi biraz daha uzayabilir. Sonuçlar çıktığında doktorunuz sizinle paylaşarak durumunuza göre tedavi planını şekillendirecektir.
Lenf Bezi Biyopsisi Kanser Tanısı Koyar Mı?
Lenf bezi biyopsisi, kanser tanısını koyabilen temel yöntemlerden biridir. Alınan doku örneğinin patolojik incelemesiyle lenfoma gibi lenf bezlerini etkileyen kanserlerin ya da meme, cilt gibi diğer bölgelerden yayılan metastatik kanserlerin tanısı kesin olarak konabilir. Ancak biyopsi sonucunun negatif olması, her zaman kanser olmadığı anlamına gelmez. Bazen başka testlerle birlikte değerlendirme gerekebilir. Bu nedenle biyopsi, kesin tanı için çok değerli bir araç olsa da tek başına yeterli olmayabilir.
Lenf Bezi Biyopsisi Sonrası İyileşme Süreci Nasıldır?
Biyopsinin türüne göre iyileşme süreci değişiklik gösterir. İğne biyopsilerinde genellikle birkaç gün içinde tamamen normal yaşama dönmek mümkündür. Açık cerrahi biyopsilerde kesi bölgesindeki dikişlerin iyileşmesi yaklaşık 7-10 gün sürebilir. Bu süreçte hafif ağrı, şişlik veya hassasiyet normal kabul edilir. Dikişlerin alınması veya pansuman değişikliği gerekebilir. Derin biyopsilerde ise bazen kısa süreli hastanede kalmak ve daha dikkatli bir bakım gerekebilir. Genel olarak, biyopsi sonrası iyileşme sorunsuz ve hızlıdır.
Lenf Bezi Biyopsisi İçin Hangi Doktora Gidilir?
Lenf bezi biyopsisi için öncelikle Girişimsel Radyoloji uzmanları, Genel Cerrahlar ya da Kulak Burun Boğaz (KBB) uzmanlarına başvurabilirsiniz. Eğer görüntüleme yöntemleri kullanılarak biyopsi yapılacaksa radyoloji uzmanları tarafından işlem gerçekleştirilir. Meme veya cilt kanseri şüphesiyle sentinel lenf nodu biyopsisi gerekiyorsa, genel cerrahlar veya onkoloji cerrahları tercih edilir. Hastanın şikâyetlerine ve biyopsi yöntemine göre, multidisipliner bir yaklaşım gerekebilir ve farklı uzmanlık dallarından doktorlar bu süreçte görev alabilir.
Lenf bezlerinizde uzun süren şişlik, ağrı veya açıklanamayan büyüme fark ettiyseniz vakit kaybetmeden uzman Girişimsel Radyoloji hekimlerimizden randevu alın. Erken teşhis, sağlıklı bir gelecek için en önemli adımdır. Hemen Randevu Alın
